Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURlYET 23 Temmuz 1940 Cünün \CÜ mevzuiart Halkın dilekleri Anadoluda kömür derdi Aylardanberi gazetelerde yazıhyor: Eti Bank, bu sene İstanbulun komür ihtiyacını karşılamak üzere tedbirler ahyor. Ana depolara ilâveten semt depoları, semt depolarma ilâveten yardımcı depolar açacak. Geçen senelerde, hepimiz kömür sıkıntısı çektiğimiz ve bazı kömür cülerin ihtikâr istibdadı altmda inlediğimiz için buna çok seviniyoruz. Fakat kömür derdi, sade Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerimize münhasır değildir. Anadolunun muhtelif şehir ve kasabaları halkından İstanbula aid bu teselli edici haberleri görüp Eti Bankın kendi buiundukiarı yerler için de kolaylıklar göstermesini, depolar açmasmı çok haklı ve acıklı olarak rica edenler sayısızdır. Onların hepsi geçen senelerde uğradıkları müşkülâttan ağızları yandığı, keseleri boşaldığı cihetle bu sene, şimdiden feryad ediyorlar. Millî müessesemizin kış bastırmadan bu dilekleri ehemmiyetle nazarı dikkate alacağını kuvvetle tahmin ediyoruz. Tekrar tarihe avdet eden Baltık devletleri ^ LetonyaLitvanva ye Estonyamn kısa süren ömürleri Taksim kazinosunda dün bir infilâk oldu Birikmiş havagazinin patlamasile kazino binasının bir kısmı hasara uğradı Siyasî icmal Baltık hükumetleri imdi bütün dünya İngiltere hükumetinin Almanya namına Hitler tarafmdan son nutkunda >apılan ve haıbe nihayet vermeğe aid olan teklife vereceği cevabı bekleyor. Bu cevabı Başvekil Çörçil değil; Hariciye Nazırı Lord Halifaks verecektir. Diplomasi vesaika istinad edecek olan bu bejanat Ingilterenin vaziyetini kat'î surette izah edecektir. Bütün nazarlar Berline ve Romaya fevcih edilmiş olmakla beraber Avrupanın ve Asyanın muhtelif ülkâlarında çok mühim değişiklikler meydana gelmektedir. Bunlardan biri Baltık denizinin cenubu şarkisi sahilinde olup arkaları Sovyet arazisi bulunan üç hükumet ahiren yeni cereyanlar tesiri altmda seçilen parlamentolan tarafmdan verilcn karaıarla Sovyetler Birliği camiasma girmiş olmalarıdır. Lehistanuı üçte birini ve Finlandiyanın sevkülceyş noktalarını ve daha »onıa Rumanyadan Besarabya ve şimali Bukovina eyaletlerini alan Sovyet devîeti Estonya, Letonya ve Litvanyamn illihakile yeniden 173.032 kilometre nıurabbaı arazi ve 6.116,000 nüfus kazanmış oluj or. Estonyanın mesahası 47.549 kilomerre nıurabbaı olup 1,134.000 kişiye baliğ olan nüfıısu Finler ve Macarlar gibi Turanî akvamdandır. Letonya ve Litvanyalılar halkları Avrupanuı Cermenler ve İslâvlardan e\vel vasamış olan en eski halklarıdır. Bu üç memleketin iltihakile Almanya ve Rusyanın Avrupanın şimalini ve ortasını paylaşmak için geçen ağustosta yapmış olduklan anlaşma tahakkuk etmiş oluyor. Norveç ve Danimarka Alman işgall allındadır, İsveç ve Finlandiya müstakil olarak kalmakla beraber iktısadî ve coğrafî mevkileri itibarlie Almanyaya bağlanmış oluyorlar. Rumanyadan Rusyanın aldığı yerlere mukabil Almanyanın temin eylediği istifade şimdilik iktısadî nüfuz ve hululden ibaret görülmektedir. İşin içinde İtalya dahi bulunduğundan Almanyanın hakikî vaziyeti İngiltere ile harb nihayet bulduktan sonra Avrupaya verilecek yeni nizamın tatbikı esnasında anlaşılacaktır. Almanya alâkasını kestiği yerlerde buralarda yaşayan Alman unsurlarını kendi memleketine nakletmektedir. Lehislanın Rusya hissesine kalan kısmındaki Almaniar Almanyaya. yahud Lehis(andan alman ve resmen Almanvaya ilhak edilen yprlere nakledilmisti. Estonya. Letonya ve Litvanyada sekiz yüz senedenberi yerleşmiş olan Almaniar dahi geçen kış AInıanya>a nakil vc iskân edilnıişti. Fakat diğer memleketlcrdeki ve bunlar arasındald Rumanyadaki 700.000 ve Macaristandald 600.000 ve Yugoslavyadaki 300.000 Almana dokunıılmamış ve yalnız bunların kültür ve iktısadî vaziyetleri Almanyanın tesırile çok iyileştirilmiştir. i e ^ j ^ Almanya ile İtalya arasında resmî ittifak vardır. Bunlar İspanya ile de bir çok Eİyasf nıenfaatler ve bağlarla b^ığlıdır. Bunların alacakları yerler ve temin edecekleri menfaatler İngiltere ile devam eden harbin sonıına talik edilmiştir. Lâkin Rusya müstakil kaldığından lüssesine .lüşen yerleri şimdiden almıştır. Taksim kazinosu mutfak kısmının infüâktan sonraki nıanzarası Hindistan yolile yapacağımız ticaret Ticaret Vekâleti tetkikat için bir memur gönderiyor • Ticaret Vekâleti, Akdeniz yolunun yeni aldığı şekilden dolayı Bağdad Basra hattının kesbettiği ehemmıyet ve Hindistan üzerinden ticaretimizin inkişafını temin için VekâİPt erkânmdan birini Bağdad Basra üzerinden Hindistana göndermeğe karar vermiştir. Bu tetkik işine, evvelce Bombay ticaret ataşeliğimizi yapmış olan Ve kâlet Standardizasyon müdür «ıuavini Turhan Boray seçilmiştir. Turhan Boray, dün şehrimiz tacir'erile temasta bulunmak ve nümuııoler almak üzere İstanbula gelmiş ve Ti caret Vekâleti Başkontroiörlüğünde i'k temaslara başlamıştır. Dört gün şehrimizde kalacak olan Tuıban Bo ray Bağdad ve Basrada tetkikler yaparak Hindistana gidecek ve seyahati iki ay kadar devam edecektir. Diğer taraftan Antalya Nakliyf.t sirketi müdürü de Bsğdad Easra yo lunu tetkik etmek üzere Basraya gitmiştir. Taksimde Taşlaşla caddesinde yapılan ve müteahhid Ekrem Hakkıya ihale olunan Belediye Kazinosunda bir infilâk olmuştur. Mutfak kısmmda havagazi şirketinin vücude getirdiği havagazi tesisat borularından biri, yerden bir metre yukarıda, açık bırakılmış, ameleden birinin biraz ileride kibrit çak ması üzerine, biriken gaz infilâk etmiştir. Mutfağın, bulaşıkhanenin ve ambar ittihaz edilen camekânlı bölmenin sokağa nazır pencereleri parçalanmıştır. İnsanca hiçbir zayiat yoktur. Bu işte çalışan Osman usta hakkında, dikkatsizlikle kazaya sebeb olmaktan tahkikat icrasına girişilmiştir. Millî Piyango Ağustos keşidesi yeni tertible Fenerbahçede yapılacak Yariıı, Lozan günü Üniversitede merasim yapılacak, konferanslar verilecek Riga'dan Baltık kenarında, Memel limanını kucaklayan Kurischer Haff iç denizinden Leningrad'ın yüz kilometre yakınındaki Narva mevküne kadar uza nan ve mesahası ancak İspanyanın yarısını bulan üç memleket vardır: Litvanya, Letonya, Estonya... Garbda bulunan Litvanya, bu günkü Yunanistanın nısfı büyüklüğündedır. Ortadaki Letonya, daha büyüktür, Belçika ile Holanda sathının mecmuuna müsavidir. Mıntakanın şarkını teşkil eden Estonya ise Portekizin yarısı kadardır. Üç memleket arazisi, ovalardan, göllerden ve ormanlardan teşekkül et miştir. Hiç birinin mühim bir anzası yoktur. Litvanya, katolik mezhebi güder; diğer ikisi ise protestandır ve üçü de otorıter birer rejime tâbi idi. Bu üç memleketin, büyük komşu larından ayrı, fakat birbirine benzeyen birer cemiyet hususiyetleri vardır. Bunlar, asırlarca istiklâllerinden mahrum yaşadıkları halde temessül etmetnişler, ırkî hassalarını, ahlâk ve âdetlerini, lisanlarını muhafaza eylemiş'.cr ve Umumî Harbden sonra istiklâl ve hürriyetlerine kavuşmuşlardı. Bu üç küçük BalUk memleketi, is tiklâl ve hürriyetlerine kavuştuktan sonra, bir türlü rahat nefes alama mışlardır; çunkü buiundukiarı yerler, pek mühim birer deniz üssü olduğu ve bir harbde harekât sahası olacağı için bir taraftan Almanyanın, diğer taraftan Rusyanın istilâ tehlikesini hissedıp durmuşlardı. *** Litvanya, iki buçuk milyon nüfusu vardır. Sanayii iptidaidir. Payitahtı, eski ismi Kovno olan Kaunas şehridir. Milislerle takviye edilmiş küçücük bir ordusu vardır. Bu memleketin, yakın zamanlara kadar, Polonya ile VUna yüzünden, Al manya ile de Memel meselesinden başı belâda idi. Bu şehirle bu limanı komşularına terketmekle biraz ferahlayacak vaziyete geldi ise de, son siyasî variyet dolayısile, Sovyet Rusyaya ilti hak» zarurî buldu. Litvanya hududu geçilip Letonya arazisine girilince, manzara epeyce başkalaşır. Litvanyanın saman örtülü kulübeleri yerine, kiremid damlı muntaa m çiftlik binalan başgösterir. Letonya köylüleri, arazinin yarısuıı ellerinde bulunduran Baltık baronla rile uzun bir mücadeleden sonra arazi sahibi olmuşlar ve altmış senedenberi kendi hesablarına çiftçilik yapmışlardır. Letonyalılar, Almaniar ve Ruslarla iki sene kadar mücadeleden sonra hürriyetlerine kavuşunca müstakil yaşa mağa başlamışlar. 1934 senesinden ıtibaren de, uzun zamanlar Bırleşik A merikada yaşamış ve Ruzvelt'in iktı sadi programmı kısmen kabul etmiş olan Ulmanis'in diktatörlüğune tâbi olmuşlardır. Köylü partisine dayanan bu zatın siyasî prensipi: .Herşey millet içindir; fakat millet tarafmdan idare edilmez» dir. Letonyamn payitahtı, Riga'dır. Nü fusu iki milyon kadardır. Estonya, Baltık devletlerinin en küçügüdür ve Leningrad'a en yakm memlekettir. Nüfusu bir milyon iki yüz bin kadardır. Payitahtı, eskiden Reval ismini taşıyan Tallinn şehridir. Tailinn, Stokholm şehrine benzeyen Letonyanın payitahtı Riga'ya nazaran, 13 üncü asırdan kalma surları, şişman kuleleri, hükumet kasrı, İskandinavya ve Bizans mimarî tarzlarına göre yapılmış kiliseleri, iyi yontulmamış taşlarla örülmüş kaldırımlarile bir eski zaman kaiesine benzer. Estonya. 1924 senesi kânunuevvelj nin birinci günü. bir komünist kıyamile farsıldı; bir kaç saatlik bir dahilî harb de geçirmekle istiklâl hayatında bir tehlike atlattj. Bu üç memleketin rejimi, cumhuriyettir. Bu küçük cumhuriyetler içınde, Estonya, bir derece daha ileridir. 1931 senesine kadar, idare millî meclisin elindeydi ve meclisin reisi, devlet reisliğini ifa ediyordu. Ondan sonra, 1935 e kadar eski muhariblerin parlamento aleyhtarlığı ıdarenin intizamını Ihlâl etti. Nihayet, Reısicumhur Paets Ue ordu başkumandanı Laidoner'in ki bir manzara Sovyetler Birliğine iltihak karan veren Letonya Litvanya ve Estonya'yı gösterir harita yaset ve azimlerile gaile bertaraf edildi. Umumî âraya müracaat edilerek yeni bir millî meclisle bir de iküsadiyat ve içtimaiyat şurası seçilerek memle ket idaresine yeniden intizam verildi. L1MANDA Ali Çetinkayanın tetkikleri Şehrimızde bulunan Münakale Vekili Ali Çetinkaya dün sabah 11 de mmtaka Liman riyasetine gelerek burada bir müddet meşgul olmuş,, mıntaka Liman reisi Refik Ayenturu kabul ederek İstanbul mıntakasına aid muhtelif işler Bu üç küçük memleket, uzun sene bilhassa mendirekler inşaatı, limanın ler. istikballerinden emin bir halde ya yeni vaziyeti üzerinde izahat almıştır Oğleden sonra tekrar mıntaka Liman şıyorlardı; çünkü Almanya, Baltık denizindeki menfaatlerini unutmamakla rjyasetine gelen Ali Çetinkaya bir müdbfTMbor, bunlara cemile göstermekten det sonra beraberine Limanlar umvım hâli kalmıyordu. Rusya ise, onlardan müdürü Raufi Manyaslı ile mıntaka Liarazi mahsulleri satın ahyor, fabrika man reisi Refik Ayenturu alarak molarma siparifler veriyor ve ticaret eş törle Halicde yeni yapılan liman a'elyelerini görmeğe gitmiştir. yasını, transit şekhnde Riga ve TallinnBir Alman şilepi geldi den geçiriyordu. Arada, iki büyük Limanımıza bir buçuk aydanberi Almemleketin birbirine, bu yüzden, diş bilediği de görülmüyor da değildi. Me man vapurları gelmezken dün Ru selâ, vaktile Mareşal Goering Polon manyamn İbrail limanından evvelce yayı ziyaret ettiği zaman, Rus Mareşah Karadenizde kalan Alman şileplerin Egoroff da, tesadüfen, üç küçük Baltık den Kardelya limanımıza gelmiştir. Bu şilep limanımızdan Almanyaya ihrac odevleti payitahtını gezmeye çıkmış bulunacak bazı eşyayı alacaktır. İçinde lunuyordu. manifatura eşyası ve kimyevî madde Almanya müttefikler harbi çıkma ler getirmiştir. saydı, küçük Baltık devletleri, Riisya Almanya siyasî rekabeti sayesinde toAmatörler kongresi min ettikleri muvazene iîe belki bir Armatorlar Birliği senelik kongresi müddet daha hürriyet ve istiklâllerini bu aym 31 inde yapılacaktır. BirUk muhafaza edebileceklerdi. reisi Rıza Sadıkoğlu dün Etibankm köM. R. ö. mür nakliyatına aid penevî 100 bin tonluk mukaveleyi imzalamak üzere Zonguldağa gitmiştir. Millî piyangonun üçüncü tertibine Lozan sulh muahedesinin imzası yılmahsus yeni plânı, otomatık kureler dönümü münasebetile yarın saat 15 te esasına daha uygun bulunan ve 19 Universite konferans salonunda bir memayıs keşidesinde halkın büyük rağ rasim yapılacaktır. Hazırlanan prograbetine mazhar olan tam ve nısıf bilet ma göre merasime İstiklâl marşile başler esası üzerine tertib edilmiş ve eski lanacak, müteakıben Rektör Cemil Bilseri usulü kaldırılmıştır. Biletler, tam sel bir nutuk söyleyecektir. Sonra dove nısıf olmak üzere iki nevidir Ta çent Yavuz Abadan bir konferans verelihliler, biletlerine isabet eden ikra cektir. Ayrıca Hukuk Fakültesi bu sene miyenin tamamını ve yahud yansını mezunlarından Haydar Çeçen ile son sıruf talebelerinden Semih Eğriboz ve alacaklardır. Orhan Kutbay birer nutuk söyleyecekBirinci ve ikinci keşide'erde, tam lerdir. «Hukukçular bayramı» olarak biletler iki ve yarım biletîer bir lirakabul edilen bu günde bütün hukukya, üçüncü keşidede tam biletler dort, çular ve hukuk talebesi hazır bulunayarım biletler iki liraya satılacaktır. caktır. Merasime kampta bulunan taleBiletler, icabında ortadan bölünerek beler de iştirak edecektir. de satılabilecektir. Bu münasebetle bu gün HalkevlerinBu tertibin üç keşidesi için onar biletten mürekkeb ve her keşidede aym de de konferanslar verilecektir. Mutlu numaralardan müteşekkil karneler ha yıldönümü yer yer merasimler ve raüsamere'.erle tes'id olunacaktır. zırlanmıştır. Yı>ni tertibde, ikramiye miktarı arŞEHİR İŞLERİ tırıldığı gibi, isabet ihtimalleri de bir kat daha çoğalmışür. Prost'un Yalovadaki Piyango hasılatmın yüzdo altmışı tetkikleri ikramiyelere tahsis edilmektedir: '' " 7 ağustos keşidesi, Fenerbahçe sta Şehirciük mütehassısı M. Prost Yadında yapılacaktır. lovaya giderek bazı inşaat mahallerı7 eylulde de İzmir fuarına mahsus ni tespit etmiş ve şehre donmüştur. zengin ikramiyeli bir keşide icrpsına Mütehassıs dün de Ayasofya etrafmkarar verilmiştir. Fuarın müstesna de daki sahanın tetkikile meşgul olmuş koru içinde yapılacak bu keşide için tur. şimdiden hazırlıklara başlanmıştır. Mil Et fiatları kontrol edilmiyor lî piyango idaresi, halktan gördüğü Belediye et satışında fiat kontrolu rağbet karşısında daha bir çok yeni likler düşünmektedir. Bu yenilikler yapmıyacaktır. Bilhassa bu aylarda peyderpey tatbik sahasına konulacak fazla miktarda koyun geldiği ve et sarfiyatı da azalmış olduğu cihetle tır. şimdilik buna lüzum görülmemekte dir. İcab ederse eylul ve VÎLÂYETTE de et satışı kontrola tâbi birinciteşrintutulacakür. Muharrem Feyzi TOGAY Türk Alman ticaret anlaşması Yeni Türk Alman muvakkat ticaret anlaşması yakmda Ankarada imzalanacaktır. Anlaşma başta tütün olmak üzere bütün mahsullerimizden birer miktarm Almanyaya satılmasını ve Almanyaya sinariş olunan şimendifer malzemesile Sümer Banka aid fabrikalar makinelerinin memleketimize gelmesini temin etmektedir. Sovyet Rusya ile yapılan müzakerelerde Nazilli kombinası taksit bedeli olan 570.000 lira karşılığı olarak Rusyaya yapağı verilmesinde mutabık kalmmıstır. Esnaf Cemiyetleri Hastanesi için Esnaf cemiyetleri hastanesinin tevsii için Vilâyet iki ay zarfında 50,000 li ralık teberru bileti satılmasına mü saade etmişti. Bu müddet nihayet bulduğundan Esnaf Cemiyetleri Birliği Vilâyete müracaatle V e n iden müsaade almıştır. I ] Halk ekmeği Belediyenin imal etürdıği ha'k ek meği numuneleri dün Belediye Iktısad müdürlüğüne getirilmiştir. Bu ekmeklerin yarım kiloluçu yuvaıîak, bir kiloluğu uzun ve yuvarlak olmak üzere imal edilmişlerdir. Bir kilohık ekmekler matluba daha ziyade uyeun gel miştir. Yalnız Ofisin verdiği bir çuval undan 98 aded ekmek çıka rılması istenilmekteydi. Yapılan tec rübelerde bir çuval undan ancak 95 ekmek imal edilebildiği anlaşılnuştır. Keyfiyetten Ofis haberdar edilmiş ve bu tecrübenin bir defa da Ofis me murlarınm huzurunda tekrarı muvafık görülmü<=tür. Kısa Haberler ADLİYEDE Taltif edilen bir kalem şefi ve kâtibleri Adliye müfettişleri tarafından yapılan teftişat neticesinde gerek kalem muamelâtında görülen selâmetten ve gerek iş sahiblerine yapılan hüsnü muameleden dolayı fctanbul asliye ikinci ceza mahkemesi kalem şefi Sabiha Başarırla kâtibleri birer takdirnaıne ile taltif edilmişlerdir. Bir vapurumuz Mersine gidecek Tarifenin tatbikatı Belediye murakıb ve müfettişleri yeni tarifenin tatbik edilip edilmediğini kazalarda teftiş etmişler ve bu teftişlerde gördükleri noksanları bir raporla Belediye riyasetine bildirmişler dir. Belediye riyaseti bu noksanların izalesini bir tamimle tekrar kayma kamlara bildirmiştir. r Münakale Vekâleü Türk bayrağını taşıyan Refah vapurunun Mersine tuz gotürmesine ve dönüşte yulâf yükle mesine müsaade etmiştir. Bu, harbin Akdenize sirayetindenberi Mersin se ferine müsaade edilen ilk Türk vapurudur. I I * Kartalda gazhane amelesinden Sıvaslı Bekir denize girmiş, yüzme bilmediğinden boğulmuştur * İktısad Vekâleti Tef+iş hey?ti reFlorya ihale edildi isi Mustafa Nuri Anıl bazı tetVikler Belediye Daimî encümeni dün Floryapmak üzere şehrimize gelmiştir. * İtalyanın Misina limarıınds kon va plâjının ihalesini yapmıştır. Plâj trolda bulunan Mete vapuru dün bu 9600. kazino 500 liraya gecen seneki limandan İstanbula müteveccilıen ha müteahhid Mehmed Uyguncaya ihale reket ettiğini bildirmiştir ve dün kendisine teslim edilmiştir. KUçUk hikâye Bu mektubu yazan kim? Bir kumarbaz yakalandı Saat gecenin ikısıni çaldı. Necdet yatağında, bu sefer de sağından soluna dondu. Uykusu vardı; hem de çok uykusu vardı, ama bir türlü uyuyamıyordu. Vicdan abazı, bir güve gibi yüreğini kemiriyordu. Dci uyku pastili yuttu; yirmi beş bine kadar saydı; bir sıra sigara içti. Ama hiç biri kâr etmedi; o gene içini kemiren vicdan azabile başbaşa uyanık kaldı. Affedilemez bir cinayet işlemişti. Hırsızlığm da. katilliğin de nihayet bir sebebi aranabilir; fakat, sırf laf olsun diy; anonim bir mektub yazarak başkalarmın saadetile oynamakta makul bir mana aranabilir mi? Necdet içini çekerek yatağında bir kere daha döndü. Hay Allah müstahkını versin! Hangi şeytana uymuştu da böyle berbad bir şey yapmıştı! O Gün yazıhane pek sıcaktı; iş de yoktu; Necdetin canı sıkılıyordu. A vunmak için bir boş kâğıd aldı; makineye geçirdi; sonra, «Bay, diye başladı.«Sizi seven biri, nişanlınızın sizi bir bahriye subayile aldattığını haber vermeyi kendine bir vazife biliyor. Perşembe günü Gülhane parkında buluştular. Cumartesi akşamı da Beyoğlu pastahanelerinden birinde idiler. Tam zamanında gozunuzü açmamak doğru« Şımdı gıder, Avnıye her^eyi iurat su günah olacak...» ederim, affmı dilenm.» dıye soylendı. Zarfın üstüne de aziz arkadaşı Avnı Gıyınmeğe başladı. «Karşısında ığıenc Özenin adresini yazıp mektubu posta bir orumcek gıbı eğılip bukuierek alkutusuna attı. tını dılerim. Başka yapacak yok.» *** Senenin üç yüz altmış dört gününde Gecenın, yürürken göğüslenirmiş gikendi halinde, dürüst ve iyi olan bır adam, âşı : bir arkadaşını düşünürken, bi koyu olduğu bu saatmde kat'î adımyanılır da bir gün «dur şuna şöyle bir larla Avninuı evuıe doğru ılerilerken, saka yapayım» gibi budalaca bir kapri in cın olmıyan sokakların bırınde bır se tutulup onun kalbine kıskanclık ssllanan golge gozüne ılişti. Bu göıge hançerini saplarsa, biraz sonra bunun yakmdı; onu tanımıştı. Duvar dıbleııne tehlikeli ve fena neticelerini görünce surunerek, istikametsız salınarak üerıelbet içini derin bir pişmanlık acısı leyordu. Necdet, şaşkm, durakladı. Yuıeği burkoıldu. kaplar. Zavallı Avni! diye naırıldandı. Biİşte Necdet de. o uğursuz mektubu çareyi ne hale getirdim. posta kutusuna attığının dakikasında Hiç şüphesiz ıstırab onu bu saatte böyle bir vicdan azabı duymaya başlaboyle sokaklara atmıştı. Düşündü: mıştı. Muhakkak nişanlısile kavga etti. 3jS Vfi Sfî Adımlarını sıklaştırarak seslendi: Necdet düşünüyordu. Avni! Zavallı Avni nekadar da özü sözü Avni donüp baktı. Acayib acayib güdoğru. iyi yürekli, bundan dolayı da lümsüyordu. Ağzı ekşi bir alkol koferah içli bir çocuktu. Ayşeyi de bir kuyordu. yıldır delicesine seviyordu. Bunların Necdet, bu güzel sevgilerinin arasma kıskanclık Zavallı Avni, unutmak için içmiş lohumu atmakta ne mana vardı? İmolacak, diye düşündü. Sonra herşeyi zasız mektublara kimse inanmaz, ama itıraf etmek için, ne de olsa onlar da ergeç tesirlerinı Avni! diye söze başladı. gösterirler. Hatta Necdetinki gibi şaka Lâkin oteki sözünü kesti: ve iftira olanları da... Seni Ayşe mi gönderdi? Ona aıtık Necdet dayanamadı. İçindeki azab bu mesele üzerinde bir şey diniemek yılanmuı verdiği acılara dayanamıya istemediğimi söylersin, olmaz mı? Çünrak yataktan fırladı. Kendi kendine: kü herşey beyhude olur. Artık onun Rüveyde Sinanoğlu Kâzım adlı biri. bir arkadaşile beraber Tahtakalede Karstan gelen üç köylünün kumarcıhk suretile 47 lirasını dolandırmıştır. Kacarken yakalanan Kâzım. Sultanahmed birinci sulh cezada dört bucuk av hapse mahkum edilerek. aşkına manmıyorum. Derdını g'dip hakkında tevkif müzekkeresi kesilrrişbahrıyelisıne yansuı. Sonra sert bır kahkaha Ue gü'.dıi. tir Firarî arkadaşı da aranmaktadır. Haru şu romaniarda delırenleruı gul Maksadı sarkıntılık değilmiş,' duklerı gıbı guldu. romatizması tutmuş Necdet çok mustarıbdi. Avni! dıye yalvardı. Yemin ederim Çarşıkapıdan geçen Saime isimll bir hiç biri doğru değil. kızın göğsüne el attığı iddia olunan Avnı dıreldi Ama yüzü ciddilaşmiş Ahmed oğlu Halil Çınar adlı bir deliti. Daha şen. daha keyıili bır hai aldı kanlı. Sultanahmed üçüncü sulh ceza Ah şu mektubu yazanı bu elıme da elle sarkmtılıkta bulunmaktan bir geçirsem... Necdetin dizlerı tıtredi. Û ay üc Rün hapse mahkum edilerek tevtekrar etti: kif edilmiştir Kendisi. kasden yapmadığını. bacağmdayi romatizma ağrısı bir Ah bır elime geçirsem... Ne yapardın, Avni? O bedbahta ne denbire tutunca. düşmemek için voldan gecen birine rasgele tutunduğunu, buyapardın? nun da Saime olduğunu söylemiştir Ne mi yapardım? Necdet tehiikenın onüne geçmek is Mahkeme. bu müdafaayı kabule şayaı tedi: Ama doğru değil ki.. O yazılan mektub bir şaka idi; bir münasebetsiz şoka; yemın ederirji. Öyle de olsa... O mektub beni kurNüshası 5 kuruşrut. tarmıştır. Zaten ben artık bıkmıştım. Türkiye Hartc J!ma bunu aniatmaya cesaretim yoktu için C mektub yok mu.. O işte bana kuvvet Senelik 1400 Kr 2700 Kl. verdi. Karar verdim. Gidip içtım: hürAlb aylık 750 . 1450 • riyetimın şerefine içtim. Üç aylık 400 . 800 • Necdetin gözleri büyümüştü Bir elmi Bir aylık Yoktur. 150 omzyna dayamış konuşan arkadaşj'.a oyle dalmış bakıyordu. Avni, sokaâm başındaki bir ışıklı pencereyi gostereGazetemıze gondenlen evrab ve yazılaı rek Necdetin koluna girdi. oeşredilsın edilmusiD lade edilmez ve Gel, dedi Şurada hürriyetimin zıjHindan mes'uliyet kabnJ olunmaz. şenliğine devam edebiliriz, yürü! CUMHURlYET Abone seraiti { Dikkat