Catalog

CUMHURÎYET 19 Mart 1936 Istanbulun plânını biran evvel yaptıralım! Getirteceğimiz mütehassısa direktif vermek ev sahibi bizlerin vazifesidir Ç Kitaplar Arasında Güzel ve çok güzel bir eser: Bugünkü Türkiye Venizelos dün sabah öldü Yenikapı sahillerinde tabiatin Gerek cemiyetimiz gerekse bizzat kendileri, meslekî kudretlerini yükseltmesini, ve bu uğurda çalışma ve çalıştırmasını bilirsek aramızda şehircilik. üzerinde bü yiik muvaffakiyetlerine şahid olabileceğimiz şehircilik mimarlanmız raevcud ol makla beraber bugün için bu uğurda yükselmiş ve ellerine büyük işler verebileceğimiz mütehassıs şehir mimarlarımı zın bulunmadığmı ve bu sebebden îstanbulumuzun müstakbel plânını yaptırmak için haricden mütehassıslar getirmek mecburiyetinde olduğumuzu geçenki yazımda söylemiştim, fakat hiç unutmağa gelmez ki bu getireceğimiz mütehassısı çalıştırmanın da bir yolu vardır, bunu bilmeğe mecburuz. Memleketin binbir hususiyerine, ticarî, iktısadî, askerî girdiçıktılanna ve sonra tarihsel ve kültürej nezaketine, hele estetik dedikleri içtimaî ruh kudreti ölçüsii nün Türk ruhundaki yükseklik, genişlik tecellilerine ve bu sahada îstanbula kendi şahsiyetini veren kudretine tamamile yabancı olması tabiî olan bir yabancı san'atkârı çağınp ta: (Bize istediğimiz ve istiyeceğimiz gibi bir İstanbul projesi yap..) diye bu mühim meseleyi gelişigüzel ısmarlamağa kendünizde hak ve cesaret göremeyiz. Biz her yönden maddî ve manevî ihtiyaclanmıza cevab verebilecek müstakbel İstanbul şehrinin esasını herkesten evvel kendimiz kurmağa mecburuz, kendi kafamız, kendi ruh ve dimağunızla beş yüz yıllık Türk îstanbulun, asrî vç mo dem ihtiyaclara göre ana hatlannı biz çizmeli ve bu babda çok iyi düşünülmüş direktifler hazırhyarak gelecek herhangi bir şehircilik mimarının eline vermeliyiz. Nasıl ki ufacık bir arsa üstünde yaptıracağımız bir bina için mal sahibi sıfatile muhakkak mimara direktif vermek mecburiyetindeyiz, dünyanın en eski ve tarihî şehirlerinden birisi olan koskoc îstanbul şehrinin bünyesi mevzuu bahsolduğu vakit te mal sahibi olan bizler bu esastan nasıl aynlabiliriz? Şehir mimanna plânı yaptırdıktan sonra onun üzerinde tetkikata kalkışmak biraz da vapur kalksın da istim sonra gelir.. demeğe benzer. Plân yapmak için gelecek san'atkâr alelâde bir adam değildir; muhakkak ki kuvvetli bir artisttir. Bununla beraber tarihî Istanbulun müstakbel projesini yapma işi de ne Avrupanın alelâde bir şehrinin, ne de Adisababanın plânını yapmağa benzemez. Bu şehrin plânını yapabilmek şerefi bütün dünya artistlerini tehyic edebilecek hususiyet ve ehemmiyeti haizdir. Bunun içindir ki bu heyecana kapılacağı muhakkak olan herhangi bir artist muhakemesini harekete getirmeğe lüzum görmeden bizim davetimize en kısa yoldan koşarak gelir ve bir emrivaki için çalışarak önümüze cicilibicili bir plân koyar.. Bizler de bu plânı önümüze açıp tetkike koyulduğumuz vakit hele ardımızda mimar olmıyan jüri azalannı o kuvvetli artist tamamile tesiri albna alarak ezer ve şaşırur ki o anda da maksaddan uzaklaşarak uçurumdan yuvarlanmış oluruz. Bu kötü vaziyete düşmemek için evvelâ o kuvvetli san'atkârı biz kendi tesirimiz altına alarak onun san'at ve teknik kudretini harekete getirmeliyiz, buna da işin hudud ve ana hatlannı daha evvelce kendimiz hazırlamış olmakla imkân verebiliriz ki bu suretle o san'atkâra gideceği yolu ve gezeceği sahayı göstermiş olmakla da yardım etmiş oluruz. Plânın, herşeyden evvel mal sahibi olan biz Türkler tarafmdan hazırlanması lâzımdır. Dediğim ana direktifler hakkında birkaç maddelik misaller getirebilirim. Meselâ: 1 Gerek yurd içi gerek yurd dışı için transit merkezi olan îstanbulun limanı filân yerde yapılacaktır. 2 istanbul şehrinin Kâğıdhaneye ve yahud sair taraflara tevsünden ziyade Sarayburnundan surlara kadar metruk Matbuat Umum müdürlüğü La Turquie Contemporaine Bugünkü Türkiye adını taşıyan fransızca bir kitab bastırdı. Beğene beğene ve seve seve gözden geçirdiğimiz bu kitab, iyi bir düşüncenin eseri olup yurdumuzu henüz öğ renmiyen yabancılar için kuvvetli bir ışık rolü oynıyabilecek bir mükemme hyet taşımaktadır. Eser 302 sahifedir; güzel bir kâğıda basılmıştır ve içine Türkiyenin muhtelif haritaları, manzara resimleri, tarihî tasvirler konulmuştur. Tertib güzeldir; tasnif güzeldir, bası güzeldir. Kitabda memleketimizin jeolojik, morfolojik ve coğrafî vaziyeti gösterildiği gibi Ana dolunun tarihi hakkında da mükemmel bir hulâsa vardır. Sonra iktısadî, malî, harsî vaziyeti tebellür ettiren bahisler sıralanmakta ve bu ihsaî malumatla bugünkü Türkiyenin özü, inkılâbdan al dığı engin feyiz, vesikalara dayanarak gözönünde canlanmaktadır. Matbuat Umum müdürlüğünün böyle bir eser vücude getirmeği düşünme sinden ve düşüncesini de bu kadar gügazelliği altında sefalet levhan zel bir biçimde tatbik etmesinden do bir harabe halinde kalmış olan ve bey layı samimiyetle tebrik ederiz. Bu gibi eserlerin verimi, şüphe yok nelmilel krymeti haiz Türk medenî eserlerile süslü olan sahanın imar ve teksifi esas ki, büyük olur. tutulacaktır. 3 Sarayburnundan Yedikuleye kadar İstanbul sahilleri Florya plâjlannın hususiyetile birlikte etüd edilecek ve bu sahillerde beynelmilel turistik tesisata yer verilecektir. 4 Üçüncü maddedeki maksada imkân verebilmek için îstanbul' şehrinin boDün tstanbul vilâyetinde Vali mua ğazma yağlı bir urgan gibi sanlmış olan vini Hüdainin yanmda îstanbul, Üskü Şark Demiryollan sur haricinde bırakılıp dar, Beyoğlu tahakkuk müdürleri ile Beiçeri sokulmıyacaktır. lediye hesab işleri müdürü toplanarak Müstakbel projenin anahatlan böyle şeylerdir, bunlan mal sahibi olan biz arazi tahriri kanununun tatbikine aid işTürkler herşeyden evvel kat'î direktifler leri görüşmüşlerdir. Maliye Vekâleti arazi tahriri için teşkil edilecek komisyon halinde hazırlamağa mecburuz. Misal olarak zikrettiğim şu yukankı lann adedi ve masraf miktarı hakkında maddelerden son ikisi üzerinde okurlanm malumat istediğinden dünkü toplantıda dan izin istiyerek biraz durma kisterim: bu malumat hazırlanmıştır. Vilâyetimiz istanbul hartasını gözönüne alınca gö dahilinde bu iş için 36 komisyon teşkiline riirüz ki gerek kış gerek yaz mevsimleri ihtiyac vardır. Bu komisyonlann Bele için sıhhî bakımdan, gurub ve tulu için diye hududu içinde olanlarından bir azaestetik bakunından, engin denizlere yönü yı Vali iki azayı umumî meclis tayin e nü çevirmiş olan Istanbulun en kıymetli decektir. Köylerde azanın biri muhtar en uzun ve her tesisata en müsaid sahil olacaktır. Reislere ayda yüz azalara 60 leri Marmara sahilleridir. kâtiblere de 72 lira, kilometro başına da Atatürkün Floryada bir deniz köşkü aynca 30 kuruş masraf verilecektir. yaptırmış olması ve buraya geçen yaz Köylerde bu işe memur edilen muh birkaç defa gidip gelmesi Büyük Mürşi tarlann ayda 30 lira maaşlan olacaktır. din bize büyük bir işaretidir. Zaten bü Haziranda faaliyete geçecek olan ko yük memleket işlerinde onun en ufak bir misyonlar azamî iki sene zarfında işlerini işareti de bize kâfi geliyor. Bu gibi işaret bitirecekler bu suretle Türkiyede tahrir ler üstünde biraz kafamızı çalıştınnca ona edilmemiş arazi kalmıyacakhr. gönlümüz ve ruhumuzdaki çözülmez bağa bir düğüm daha vuruyoruz. Atinada cenaze merasimi yapılacak (Baftarafı 1 inci sahifede) Bu sabah Venizelosun karısı Sofulise gönderdiği bir telgrafta Venizelosun öldüğünü bildirmiştir. Telgrafın metni şudur? «Başımıza telâfisi gayrikabil bir felâket geldiğini büyük elemle bildiriyorum. Elefterios Venizelos bu sabah saat se kizde son nefesini verdi.» Venizelosun hastalığı Venizelos geçen çarşamba günü es kidenberi çekmekte olduğu Filibit hastaIığının griple ihtilâtından hasta düşmüş ve ciğerlerine kan toplanmıştı. Tedavisi için çağınlan doktorlar hastalığın vahim olduğunu söylemişler, fennin bütün tedbirlerini tatbik etmişlerse de hastada hiçbir iyilık alâmeti görülememiş, dün sa bahleyin de dimağına kan hücum ede rek ölümünü intac etmiştir. Kraltn taziyeti Arazi tahriri 36 komisyon iki sene çalışarak bu işi bitirecek Atina 18 (Hususî) Venizelosun ölüm haberi gelir gelmez Kral siyasi kaIem direktörünü göndererek Sofulise taziyette bulunmuştur. Kral Paristeki Yunan elçisi Politisi ailesine taziyete ve cesedine çelenk koymağa memur etmiştir. Venizelosun cesedi Giride getirilecekrir. Hürriyetperver partisi liderlerinden Gonatasm riyasetinde bir heyet cesedi Brendizide karşılıyacaktır. M. Venizelos ve karıst îstanbula geldıkltn zaman tonun feshi oldu. Yeni seçimde kendi partisi büyük bir ekseriyet kazanmış olduğundan 1915 senesine kadar Yunanıstanı idare etmiş ve bu ilk hükumeti es nasında Osmanlı devletine karşı Balkan ittifakını kurmuştur. Venizelos Giriddeyken Girid meb'uslannın Yunan parlamentosuna girmesi için mütemadi meseleler çıkardığı halde, kendisi Yunanistanda, hükumetin başına geçince Osmanlı hükumetinin ilânı harb etmesinden korkarak Giridlilerin parla mentoya girmesine şiddetle muhalefet etmişti. Yunanistan üç gün matem tutacak Atina 18 (Hususî) Başbakan muvaini General Metaksas Sofulisi zi yaret ederek hükumet namına taziyette bulunmuştur. Hükumetin bütün Yuna nistanda bugün, yarın ve cenaze me rasimi yapıldığı gün matem tutulmasına karar verdiği söylenmektedir. General Metaksas gazetecilere Venizelosun ce nazesine icab eden merasimin yapılaca ğını ve esasen Venizelosun büyük Salib nişanını haiz bulunması dolayısile merasim yapılması icab ettiğini söylemiştir. Balkan Harbleri ve Venizelos ıstanbulun Marmara sahillerini de bir Rosıter «Amerika> 18 (A.A.) Pengözden geçirelim: Bugün için bu güzel silvanyada, su baskını yüzünden hâsıl sahiller Istanbulun en pis ve geçilmez sa olan vaziyet o kadar vahimdir ki Nev hilleridir, Istanbulun Marmaraya bakan york Kızılhaç kurumunun bütün memahalleleri sekenesi, uzaktan seyrettiği murları seferber edilmiştir. bu güzel denizin sahillerine yılda bir kere Birçok yerlerde 4 metroya kadar yükolsun inmeğe cesaret edemez; deniz ihti selmiş. olan sular daha da yükselmek yacı duydukça uzun seyahatlere katlana tedir. Kanada hududundan şimalî Ka rak Fenerbahçeye, Kalamışa, Suadiyeye rolin bolgesine kadar olan bütün tehligider, Boğaza açılır, fakat bu sahillere keli noktalara tahlisiye ekipleri gönderilmiştir. inmeğe cesareti yoktur. Bu sahiller haraKarolin bölgesinde de dereler taşmak be ve sefalet tablosu halindedirler. tadır. Yüzlerce insan sular tarafından Pis kokudan geçilmez, çünkü birkaç muhasarada bulunuyorlar. yüz metro açığında denize dökülen Is • tanbul çöpleri bir iki saat denizde çal • Yunan sularında meçhul kandıktan sonra gelip bu sahillere yığılır tahtelbahirler İstanbulluların Kumkapı, Yenikapı Atina 18 (Hususî) Paros adası lisahilleri dururken kalkıp uzaklara, helı man reisi Parosla Tino arasında iki tah Modaya, Kalamışa gitmesi nekadar ha zindir. Bu farklan yaratan tabiat değil. telbahir göründügünü, bunlann hangi bakımsızlık olmuştur. Bu bakımsızlığı da hükumete aid olduğu anlaşılamadığmı telzarurî bir hale sokan demiryoludur. Bina grafla bildirmiştir. enaleyh bu demiryolunu evvelemirde kal dınp kapıdışan atmak lâzımdır, bunu na bir şekil vermek mümkündür. Fakat yaptıktan sonra ortaya öyle zengin bir bugünkü Istanbulun boğazına dolanmış saha çıkıyor ki her türlü imara kabiliyet olan bu tren yolunun vaziyetine tahammül lidir. îstanbula birdenbire hayat ve hare> edilemez. ket verebilecek olan bu sahaya Gülhane Bu sahiller ve bu tren yolu hakkındaki parkından Yedikuleye kadar güzel bir görüş ve inanışım bence çok kuvvetli bir cadde açmak ve Florya plâjlarile bu sa kanaattir. Fakat ne de olsa bir tek ada hillerin münasebetini düşünerek buralara mın kanaatidir. Belki uygun görenler az turistik bakunından her türlü tesisat yap bulunur ve belki de benim gözümün gömak mümkündür. Geçenlerde galiba bey remediği mahzurlar bu işi karşıhyabilir. nelmilel turizm teşkilâtı îstanbula şehri Fakat buna benzemiyen ve umumun tasnizde ne gibi eğlence yerleri vardır? gibi vib edeceği bir kanaatim daha vardır ki bir sual sormuş ve herhalde bizden iyi o da şudur: îstanbulumuzun müstakbel bir cevab alamamışn. plânı işini acele halletmeliyiz. Bu itibarla da düşünürsek bir ucu mev Geçenki tramvay faciası yürekler acısı zi itibarile dünyanın en güzel bir bahçesi oldu. Bir tramvayın yardan uçar gibi uçolduğu halde bugün hiçbir işe yaramıyan ması içindeki kırk kişile birlikte yuvarGülhane parkile öteki ucunda gene dün lana yuvarlana bir apartunana hurdahaş yanın en güzel bir plâjı olan Florya &r& olarak yaslanması, zannederim ki tramsındaki sahillerimize çok uzaklardan tu vay icad edileli hiçbir şehrin tarihinde ritsleri kış mevsimlerinde bile çekebilecek kaydedilmemiştir. her türlü medenî tesisat yapabiliriz, hem îstanbulumuzun hartadaki vaziyeti gibana öyle geliyor ki bu sahillerin heyeti bi topografik vaziyeti de çok anzah ve umumiyesini böylece düşünmedikçe Flor oynaktır ki güzelliğini artıran da budur. ya plâjlarına beynelmilel bir hayat verme îtirafa mecburuz ki bu şehrin hayatını nin ımkânı da yoktur. makineleştirmek oldukça teknik ve para îstanbulun bu kıymetli sahillerini fel kuvveti ister. Fakat Cumhuriyetin azmi ce uğratan bu tren yolunu kapıdışan at ve iradesi önünde müşkülât diye birşey tatıktan sonra artık onu sur haricinden mi mmıyoruz, belki projenin tatbikı parça yürütmek, yoksa Yedikulede mi bırak parça ve imkânlardan istifade suretile bimak, yoksa daha Floryadan yolunu kı raz geç olur fakat güç olmaz. Ancak bürarak Anadoluya geçirmek üzere Boğa tün zorluklann yenilmesi bizden mutlaka zm bir yerine mi getirmek lâzımdır? Bu sistematik bir çalışma ister. cihetler iyice etüd edilir ki herhalde buSEDAD ÇETİNTAŞ Amerikada sel faciası Birinci Balkan Harbi henüz netice lenmeden gene Venizelos büyük bir meharetle idare ettiği siyaset neticesi olarak Romanya ve Sırbistanı kendi ta rafına çektikten sonra Bulgaristana karşı ikinci Balkan Harbini ilân ettirmişti. Eğer bu ikinci Balkan Harbi olmasaydı, Bulgaristan behemehal Akdeniz kıyıla Venizelos öldü. Bu suretle kırk sene rına inmiş bulunacak ve Balkan Har dir Türkiye, Yunanistan ve Balkan si binden sonra Yunanistanın başına mütyaset sahnelerinde büyük roller çeviren hiş bir belâ kesilecekti. bu politikacı da dünyadan elini, ayağını Birinci Balkan Harbi esnasında Yu çekti. nan Kralı Birinci Jorj Selânikte bir suiVenizelot, Giridli âsi kasd neticesinde öldürülmüş ve yerine 1864 tarihinde Giridin Hanya kasa oğlu Kostantin geçmişti. Kostantin Bal basının Murniyes koyünde esnaf bir a kan Harbının muzaffer başkumandanı ileden doğan Elefterios Venizelos Han olduğu için nüfuzu pek büyüktü. Daha ya ve Atina liselerini bitirdikten sonra A ilk günlerinde Venizelosla araları açıhtina Hukuk mektebinden diploma alarak yordu. Giridde dağa çıkmağa, Osmanlı 1886 da Hanyaya dönmüştür. Venize hükumetine ve düveli muazzamaya karşı los avukatlık mesleğine başlamakla be emrivakiler yapmağa alışmış ve esasen raber siyaset hayatına da atıldı ve bir se tab'an da müstebid olan Venizelos Kralne sonra Girid vilâyeti umumî meclisine la geçinemedi. Birbirlerine düşman ol aza seçildi. İki sene bulunduğu bu mec dular. liste her vesile ile Osmanlı devletine muVenizelos Kral Kostantine halefette bulundu. Nihayet Girid vali düşman sile tam bir ihtilâfa düşerek hazırladığı Kral, harbe iştirake taraftar değildi, bir kıyamın başına geçerek dağa çıktı. 1896 senesine kadar Osmanlı hükume Venizelos ise bilâ kayid ve şart îtilâf devtine karşı isyanda devam etti. Bu arada letlerine iltihak etmek istiyordu. Bu a büyük devletler işe müdahale etmiş bu rada Kralın haberi olmadan Venizelolunuyordu. îngiliz, Fransız, Rus ve I sun Çanakkaleye asker göndermeği îti talyan amiralları Giridin idaresini elle lâf devletlerine vadetmiş olduğu anla rine almışlar ve Yunan Kralı Birinci şılınca Kostantin hemen Venizelosu Jorjun ikinci oğlu Prens Jorj 1898 de Başvekâletten uzaklaştırdı. Fakat Ve adaya prens tayin etmişlerdi. Amirallar nizelos rahat durmadı. Selâniğe geçti, omeclisinde Girid asilerini temsil eden Ve rada îtilâf devletlerine dayanarak munizelos ta Prens Jorj'un adliye ve mez vakkat bir hükumet kurdu ve gene îtiheb işleri müşaviri olmuştu. lâf kuvvetlerinin yardımile Kral KosVenizelos üç sene Prens Jorjla çalış tantini Atinadan uzaklaşhrdıktan sonra tı. Venizelos herşeye rağmen bir an ev ikinci oğlu Aleksandrı Kral ilân ettirdi vel Giridin Yunanistana iltihakını istedik ve kendisi de hükumetin başına geçerek çe düveli muazzamadan aldığı direktif Yunanistanı îtilâf devletlerile beraber ler dairesinde hareket eden Prens Jorjun harbe soktu. muhalefetile karşılaşıyordu. Nihayet Ve Sulh konferanslarında yaptıklart nizelos başına topladığı çetelerle tekrar Venizelos Büyük Harbden sonra topdağa çıktı ve Prens Jorja karşı da isyan Ianan bütün sulh muahedelerinin müza etti. Bu isyan üzerine düveli muazzama kereleri esnasında pek büyük faaliyetler Prens Jorju Giridden kaldırıp Yunanis sarfetmiş ve Loid Corcla Klemansoya tanın son Cumhurreisi Zaimisi Giride dayanarak hemen her istediğini yaptır gönderdiler. mıştır. Venizelos, Loid Corcla Klemansoyu Fakat Venizelos gene rahat durmu ve Vilsonu aldatarak Yunan ordusunun yordu. Bunun üzerine 1908 de toplanan Girid umumî meclisi Venizelosun öna Izmiri işgaline müsaade almıştı. Böylece yak olmasile adanm istiklâlini ilân ede Büyük Harb bittiği halde Yunanistan rek düveli muazzama namına adayı i kendi gücünden pek yükîek bir mace dareye memur olan Zaimisi azledip mu raya atılmış bulunuyordu. Bu arada Kral Aleksandr bir maymun ısırmasın vakkat bir hükumet kurdu. dan öldüğü için 192p de Yunanistanda Venizelos Yunan meb'usu Venizelos bu Girid muvakkat hüku yeni seçim yapıldı ve Venizelosun ser metinin Hariciye ve Adliye Nazırhğını güzeşt arkasında koşmasından usanan deruhde etmişti. Fakat Giridi Yunanıs Yunan milleti bu seçimde Kral Kostantana ilhak işini beceremediği için de ken tini istediğini gösterdi. Venizelos meb'us disi Yunanistana gelip 1910 da Attiki bile seçilemediğinden Atinadan kaçıp Avrupaya gitti. Kral Kostantin tekrar meb'usu seçilmişti. Venizelosun Yunan parlamentosunda tahta geldi. los artık mağlub olduğunu itiraf edip bütün meharetini Türkiye ile dost olmağa sarfetmiştir. Venizelos 1930 da Ankaraya gele rek ilk dostluk muahedesini imza etti. 1933 teki seçimde ekseriyeti kaybetmiş olan Venizelos, hükumeti bir türlü ekseriyet kazanan Ahali partisine vermek istemiyordu. O vakit kendi taraftarı olan General Plastrasa bir diktatörlük ilân ettirerek hükumetin hasıni partiye geçmesine muhalefet etmek istemişse de bu diktatörlük 24 saatten fazla devam edemediğinden mevkiini Çaldarise terketmeğe mecbur olmuştur. Venizelos Atinada kendisine karşı yapılan ikinci bir suikasd (birinci suikasda Pariste maruz kalarak yaralanmıştı) üzerine Avrupaya gitmiş, sonra Giride gelmişti. Yahanistana âsi Venizelos Giridde cumhuriyet rejiminin tehlike de olduğunu ileri sürerek 1 mart 1935 te bütün Yunan donanmasını da kendi tarafına çekerek isyan etmişti. On iki gün sonra isyanm tenkili üzerine îtalyaya iltica ederek hayatını kurtarmıstır. Isyandan sonra gıyaben idama mahkum edilen Venizelos Yunanistanda krallığın kurulması ve îkinci Jorjun tekrar tahta cıkması üzerine ilân edilen umumî aftan istifade etmişti. Venizelos hiçbir vakit hakikî cumhu riyetçi olmamıştır. Kralın Yunanistana geleceğini anlayınca hemen onunla u yuşmuş ve partisini de kralcı yapmıstı. Son seçimde partisi dığer partilerden daha fazla meb'usluk kazanmışsa da kendisi namzedliğini koymamıstır. Venizelosun hayatı Şeytan gibi kurnaz Venizelos Venizelos çok kurnaz, gayet zeki, çalışkan, fakat müstebid ruhluydu. Kabı nedeki arkadaşlarını birçok mühim işlerden haberdar etrnezdi. Rumcadan maada ingilizce ve fran sızcayı iyi bilir ve bu lisanlarda nutuk lar irad ederdi. Dört beş saat söz söyliyebilecek kadar cerbezeli bir natıka sahibiydi. Eski karısından iki oğlu vardır. Şim diki karısile 1921 de Pariste evlenmişti. Kansı meşhur Stefanovik ailesinden çok zengin bir duldu. Venizelos Paris Akademisi azası ve Oksford Üniversitesi profesörü unvanını haizdi. Tehir edilen merasim Atina 18 (Hususî) Türk Yunan anlaşması şerefine Ticaret Odasmda yapılması takarrür etmiş olan merasim Venizelosun ölümü münasebetile tehir edilmiştir. Yarın Franfız sefaretinde Kral şerefine verilecek olan ziyafet te yapılmıyacaktır. Yunanistanda milli matem Atina 18 (Hususî) Venizelosun cenazesine iştirak için Venizelist fırka lardan heyetler Parise hareket etmektedirler. Cenaze bir harb gemisile Yuna nistana nakledilecektir. Madam Venize los cenaze merasiminin Atinada, tedfin merasiminin de Giridde yapılmasını istediğini hükumete bildirmiştir. Yunan Başbakanı Venizelosun ölü münü millî matem telâkki ettiğini ve ö lünün önünde bütün Yunan milletinin hürmetle eğildiğini resmen söylemişb'r. Tarihî bir çeşme tamir edilecek Bundan bir müddet evvel Kabataşta İnhisarlar îdaresinin yeni yaptırdığı binalar karşısmda Birinci Hamid devri mi • marisinin kıymetli bir örneği olan Silâh tar Yahya çeşmesinin bakımsızlık yüzünden harab bir hale geldiğini ve birçok kıymetli motiflerin düşerek parçalandığını gene bu sütunlarda yazmıştık. Memnuniyetle haber aldığımıza göre Müzeler îdaresi buranın tamirine karar vermiştir. Bugünlerde i$e bajlanacaktır. görünmesi Yunanistanın şimdikine pek benzeyen fırka kavgalarile yıpranmış bir zamanma tesadüf etmişti. Ahalinin o vakte kadar mevcud fırkaların aleyhinde olduğunu takdir eden Venizelos parlamentoya gırer girmez Hürriyetperver ismini verdiği partiyi kurmuş ve parlamentodaki ateşli nutuklar sayesinde hükumeti istifa ettirip yerine geçmişti. Başvekil Venizelosun ilk işi parlamen Yunan ordusunun Anadolu hezjmeti üzerine isyan eden zabitler, Kostantini tekrar tahtmdan indirdikten sonra Ve nizelosu Lozan konferansına mümessil tayin etmişti. Venizelos Türk dostu ...... Sulhtan sonra, Venizelosu, siyasî akidelerini değiştirmiş görüyoruz. Siyaset sahnesine ilk cıktığı gündenberi Osmanlı hükumeti ve Türklerle uğraşan Venize