Catalog

Bugün: l nci sahifede: Siyasi îcmal. ! ÜBCÜ sahifede: Yurddan yazılar Isnail Habib. i nci ^ahifede: Tahlil ve tenkid, Spor ^berleri, Kayseri Bez fabrikası. i umhuri , .,.. İSTANBUL . CAĞALOĞLÜ Hayat Ansiklopedisi ÇSrŞSITlbS 2 6 I Söfl! 4Zü4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, tstanbul . Posta katum: fstanbul, No 248 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 Tahrlı beyeü: 24298. İdare n matbaa kısmile Matbaacüıt ve Neçriyat Şlrketi 24299 24290 1936 nci cüzü çıktı 97 Habeş akıncıları Italyan cephesi gerisinde Londrada hazırlanan bir sulh projesine göre cirid oynuyorlar Habeş toprakları Ingiltere, Fransa ve Ras Imrunun askerlefi, Adua yolu üzerinde yeni bir muvaffakiyet kazandılar, bir Italya arasında taksim edilecek haftada 728 İtalyan öldürdüler Bulgaristandaki Türk azlığı Hakkında ikkat gözümüzden kaçmıyan bir mesele üzerine bugün de komşumuz Bulgaristanm ve ayni zamanda kendi hükumetimizin nazan dikkatlerini celbetmek istiyoruz: Komşumuz Bulgaristan kendi memleketinde yaşıyan Türk azlığına karşı fena muamele yapmakta devam ediyor. Milletlerarası ahidlerinden bahse hacet bile olmaksızın alelâde insanlık icablan Bulgaristanm kendi sinesinde yaşıyan Türklere karşı daha vicdanlı ve daha adaletli davranmasım icab ederdi itikadında bulunuyoruz. Ezcümle Bulgaristandaki Türklerin cemaat hayatlan üzerindeki müdahale şekilleri yirminci medeniyet asnnın vicdanını tırmalıyacak mahiyettedir. Müftü adını taşıyan ve esasen Türk azlığmca seçilmek lâzım gelen adamlan Bulgar hükumeti tayin ve istihdam ediyor. Türk azhğının kendi mekteblerini kendi millî kültürüne göre idare etmesi hakkı filen ilga edilmiş haldedir. Fazla olarak Bulgaristan oradaki azlıklann basına musallat ettiği a'damlar vasıtasile Türkiye Cumhuriyeti rejimine söğdürüyor. Yalnız bir kısmma şıTsuretle isaret ettiğimiz bu türlü yakışjksız hareketleri resmî Bulgaristanm söz sırası düştükçe komşusu Türkiye ile dostça geçinmekten başka hiçbir maksad ve emeli olmadığı hakkmdaki iddialarile nasıl telif etmelidir, bilmiyoruz. Nihayet Habeşistanı paylaşıyorlar! Buna mukabil üç devlet Habeşistan istikrazlarını n faizlerini ödeyiverecekler! M. Musolini bu seraite muvafakatini bildirdi şeden 1906 tarihli Londra 25 (A. ve üç taraflı and A.) Devletlerce laşma hükümlerini halihazırda tctkik eMilletler Cemiyeti dilmekte olan yeni Habeş cephelerinde İtalyan kıt'aları yürüyüş kolunda nin icablarile telif etsulh projesinin Ro mektir. ma hükumeti tara Askerî muharririmizin mütaleaları fından müsaid karşıBütün mutasav landığı haber alın ver uzlaşmalar Milttalyanların tekzibine rağmen Ha bir İtalyan kuvvetine muvaffakiyetde, mıstır. letler Cemiyeti çer beşler, Ras îmrunun kumandasındaki le hücum etmişlerdir. çevesi dahilinde ta ordudan ayrılan akıncıların, İtalyan orîtalyanın bazı huDunkü yazımızda, Habeş akıncıları hakkuk ettirilecektir. dusunun gerısindeki faaliyetlerine de nin İtalyan cephesi gerisine yaptıklan susî şahsiyetler ma akınlardan bahsederken bunlann böyle rifetile Habeş îm Italyaya terkolu vam ettıklerini bildiriyorlar. Ras tm runun kuvvetleri, vukuunu dünkü sa hafta, hatta aylarca fasıla ile değil, sık paratorunun d a h a nacak her toprak yımızda yazdığımız akınlardan başka sık yapılması lâzım geldiğini ve ancak şimdiden fikrini is mukabilinde Habe Adua yolu i^zarinde ve Magreb nehrin o zaman müessir olabileceğini söyle timzac ettirmiş ol şistana hisse çıkarı den 20 kilometro mesafede, bir mevki(Arkan 7 nci sahifede) ması muhtemeldir. lacaktır. • •••ııılılııiMiiMiııımı ııııı ıııııı Negüs, aslen AmB u g ü n cereyan harik olan bclgeler etmekte bulunan mü • % « • ., üzerinde hakimiye zakereler, resmî matini muhafaza ede hiyette değildir ve Siyah yerler ttalyamn harben işgal ettiği, noktalarla gösterilen cektir. Biru ile Teru şayed neticelenmi yerler üç devletin alacakları Habeş toprakları bölgeleri, bedel muyecek olursa, ihti kabilinde Italyaya verilecektir. Italya, mal ki tekzibe uğnyacaktır. yetini memnun etmektir. Tasavvur edilen şey, Italyaya, îngil bunlardan baska Ogadeni ve Borna ile Şimdiki projenin esası hem Italyayı, (Arkan 7 nci sahifede) hem Habeşistanı, hem de Milletler Cemi tereye ve Fransaya nüfuz bölgeleri bah Ingiliz Anavatan filosu Akdenizden çekiliyor Paris paktından sonra... Almanyanın şedid bir mukabelede bulunmasından korkuluyor M. Flanden dün Fransız meclisinde Rus Fransız paktının müdafaasını yaptı ve bunun Almanyaya karşı olmadığmı etrafile izah etti Hâd gerginlik devresi geçmiş, KızıldeMusoliııiyi harbe nizde ablokadan sarfınazar edilmiş! Ingiliz müdafaa tahsisatı kabul edildi Hitler teşvik etmiş! İtalya Habeşistan fethinîn kolaybğı ve Ingilterenin zâfına ikna ediimiş! Londra 7.5 (A. A.) lyi haber alan siyasî mahfiller, îngiliz ana vatan filosunun Akdenizden tedricen çekileceğini tahmin etmekte ve, «çünkü hâd gerginlik devresi artık geçmıştır» demektedir ler." Komşumuz Bulgaristan kendi sinesinde yaşıyan Türklerin Bulgar tabiiyetinde bulunduklannı ileri sürerek bizim bu sözlerimizde kendi iç işlerine el uzattığımız iddiasında bulunmaz sanırız. Biz milletM. Jacques Barlerarası ahidlerinin hükümlerine dayandaux, «Paris Mimağa bile lüzum görmeden Bulgaristanm di» gazetesinde yazkendi idaresi altmdaki Türklere karşı tadığı bir yazıda, Muhakkümlerinin en basit insanlık icablarına solininin H?.beşistan Paris 25 (Husu uymıyacağmı söyledik. Yalnız bu noktasiyasetinde, Alman Bu mahfillerde, dan hareket ederek bir kısım azlıklara sî) Parlamento yanm rolüne dair heKızıldenizde hare karşı zalimane sayabileceğimiz hareketle nun bugünkü toplan yecanlı ifşaatta bu kete geçen Uzak ri hoş görmediğimizi ve hoş görmiyeceği tısında FrannzSovşark filotillâsının lunmuşrur. M. Bar~ * mizi daima söylemek hakkına malik oldu yet paktı hakkında Honkonga avdet etdaux, Roma tara M. Rıooentrop ğumuza şüphe yoktur. Bu zalimane hare hararetli münaka miş bulunduğu söyfından mütalcalarına ketler komşumuz Bulgaristanda ve ırk şalar yapılmıştır. müracaat edilen Fransız teknisyenle lenmektedir. Diğer Hariciye Nazırı taşlanmız Türklere karşı olmayıp ta daha Adende rinin ve eksperlerinin M. Musoliniye, taraftan, uzak memlekette başka insanlara karşı Flanden hükumet na Habeşistanda bir müstemleke harbine gi bulunan dö'rt deni % '' nuna söz alarak olsaydı ayni itiraz sadasını yükseltirdik. rişmenin nekadar güç olacağını ve neka zaltı gemisinden iki* paktı müdafaa et Kaldı ki milletlerarası taahhüdlerin sadar uzun süreceğini anlattıklanndan si Portsaide diğer miş ve ezcümle şunikisi Bombaya git |jf rih hükümleri Bulgaristanm bu türlü habahsetmektedir. lan söylemiştir: reketlerini asla tasvib edemez. Bulgaris(Arkan 3 üncü sahifede) miştir. « Fransız Sov tanm bu ahidlere göre azlıklann din işleBu tedbirlerin, în • yet paktı, Cemiyeti rine kansmağa hakkı olmadığı gibi millî giliz kabinesinin KıTahkiminden endişe edilen Almanyanın Akvam paktına ta Akdenizden geri çekilen Renavn zırhlısımn kültür islerini altüst etmeğe de salâhiyeti zıldenizde abluka Ren sahilleri mamile uygundur. Hood zırhltsından görünüşü yoktur. Azlıklann mektebleri elbette Bulyapmak hususundaki Bu paktı 1932 de Cemiyeti Akvamın tav lara malik olmasını ve bütün devletlerle gar hükumetinin murakabesi altındadır. plânlanndan vâzgeçtiğini ispat ettiği söy Renovvn harb kruvazörü tamir edilmelc siyesi üzerine imzalanmıştır. Fransız teşriki mesai etmesini samimiyetle arzu Fakat bu murakabe azlıklann gerek inüzere İngiltereye çağınlmışlardır. lenmektedir. Sovyet paktı uzun müzakerelerin netice ediyor. Courageaus tayyare nakliye gemisi ve (Arkan 7 nci sahifede) sanlık kaidelerince, gerek binnefis Bulsidir ve M. Briyandan başlıyarak bütün Fransız Sovyet paktını tenkid" edenıııııııııınıııııııııııııııııııııııınıııııııııııiııııııııııiMiıııııııııııııııııııııımııııınııııınııııııııiMiııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııın garistanm taahhüdlerile teminat altında Deyli Heraldm * Fransız Hariciye Nazırlan bu paktın ler bu pakt yüzünden Fransada komübulunmak lâzım gelen kültürel inkişaflanParis muhabiri gazemüzakeresine iştirak etmişlerdir. nist propagandasınm artacağmı söylü nı ihlâle kadar ileri gidemez. Paktm Almanyayı tecrid gayesini ta yorlar. Halbuki Fransız Sovyet paktı tesine şu telgrafı çekBulgaristan ben ne yapıyorum, işte kib ettiğine dair çıkarılan şayialar ta komünist propagandasına karşı tedbirler miştir: Türk cemaati ve işte onun müftülük teş mamile asılsızdır. «Fransanın Ak almak hususunda Fransız hükumetine kilâtı.. O teşkilâtı bu cemaat idare ediyor. denizdeki bütün •! î hiçbir surette engel teşkil etmez. Fransa medenî bir millet olan AlmanEğer fena idare ediyorsa bana ne; diye\ Fransız Sovyet paktı iki devletin müstemlekelerini va Jk jğtml yayı tecrid etmek değil, bilâkis bu bü mez. Biz açık olarak görüyoruz ki Bulgahim kanşıkhk dal (Arkan 7 nci tahifede) yirk milletin diğer milletlerle müsavi hakristan Türklerin müftülük teşkilâtını ken IIIIMMIIlMMMIIIIMIIIimiHII Illllllllllllll1llllll1llllll1llll|ltllllllll||llllll1llllllllllll>illll1lllllllllllllilllllllllllllllllllll Illllllllilillllllllltllllin galan süpürmekte disi tanzim ediyor, ve bu teşkilâtın başma lî kültür islerini Türk azlıklannın bütün Bulgaristanm öte tarafta kendi komşu dir. Bu dalganın ahlâk düşkünü bir takım haydudlan ge bir serbestlikle seçmiş olacaklan millî su ve bizim dostumuz Yugoslavyadan Fransanın FÎIS, TUtiriyor, ve bu haydudlar marifetiledir ki teşekküller tanzim ve idare edeceklerdir. Makedonyaya Bulgar kitab ve gazetele nus ve Suriy; fev ı . , Suriye Fevkalade Türk azlığının hem maddiyatmı, hem Buna mukabil Bulgar hükumeti şimdi rinin ithali müsaadesini isterken beride , 1 * 1 kalade komıserle . " .v . ,. • •j . . . . „• komıserı Kont do • maneviyatmı baltalatıyor, yani baltalıyor. Bulgaristandaki Türk azlıkları mekteb Türk cemaatinın maddiyat ve manevıya nnı de supurecegı Ne hacet ikide bir dostluğumuzu iddia e lerinde okunacak kitablann herşeyden tma suikasd yapması büyük bir tezad de beklenıyor. den Bulgar hükumetleri kendi koltuklan evvel Türk müftülüğünün tasdikmdan Üç sene evvel bu memleketlerin ida ğil midir? altma aldıklan bu haydudlara Türkiye geçmesini şart koşmuştur. Müftü Bulgar relerinde yapılan değişiklikler beklenilen Bulgaristanla beraber kendi hükume salâhı vücude getirmemiştir. Bu fevka rCumhuriyeti rejimine karşı söğüb saymahükumeti tarafından intihab ve tayin otimizin de nazan dikkatlerini çok fena bir lâde ahval karşısmda Fransa Hariciye lan için açık meydan ve kâfi imkân veri lunmuş olunca onun efendilerinden aldığı Ankara İstanbul hava postalarında çalışan tayyarelerimizden birisi vaziyet üzerine çekmek istiyen bu satır Nazırı M. Flandin Fastaki Fransız fevyor... talimatı icradan baska birşey yapmıyacaAnkara 25 (Telefonla) Nafıa reşten Istanbula uçuşlar yapmasına mu larda biz yalruz her Türk vicdanına el(Arkast 3 üncü sahifede) Vekâleti yakında açılacak olan hava yol kabil bizim tayyarelerimiz de Haleb ve Bulgaristanda Bulgar hükumetlerinin ğınm anlaşılması asla zor değildir. Bu bette çok giran gelecek hâdiseleri belirtları seferlerine dair mühim kararlar ver Şama seferler yapacaklardır. İki taraf ta j&Tadaki Türk azlıklan başına musallat et plân neticesinde Bulgar hükumeti Türk miş bulunuyoruz. Bulgaristanda müftü azlıklannın yeni Türk alfabesile yapmakbu esaslan kabul etmişlerdir. Mukavele miştir. liği bu ahlâksız yobazlar yeni Türkiye adile milletin başına belâ kesilen haydudDevlet hava yollan işletmesi, dış mem yakında ımzalanacaktır. Diğer anlaşma îdaresine küfür etmek için Bulgar hüku ta olduklan tedrisab ilga ettirerek bunun lara gelince bir gün onlann hakkında da îeketlere de seferler tertib edecektir. Bu larda da bu esas takib edilecektir. (inetinden ya talimat alıyorlar, ya müsa yerine Arab harflerile tertib edilmiş olabütün milletle yapılacak ayn bir hasbıhaİtalyan şirketi tesisatını aldtk Vnaha göriiyorlar. Her iki halin dostluk cak kitablan koydurmustur. Bu oradaki Üstad Selim Sırrınm mühîm bir na ilk adım olmak üzere Erfrans şirketile Aero Espresso İtalyano şirketinin Büazlığm manevî varlığına suikasd değil de limiz olacaktır. mütekabiliyet esası dahilinde bir anlaş iddiasile telifi kabil değildir. yazısı beşinci sahifemizde (Arkan 7 nci sahifede) ma yapılmak üzeredir. Erfransm Bük YUNUS NADt Bulgaristanda Türk mekteblerinin mil nedir? Suriye hâdiseleri Kont dö Martelin değiştirileceği söyleniyor Türk Hava yolları Beynelmilel seferler yapmağa başlıyor. Efransla müşterek çalışmak üzere bir mukavele imzalanıyor İsveç Mektebi ve doktorlar