Catalog

CUMHURİYET 14 Haziran 19oJ Şehlr ve Memleket Haberleri Esnafın tesçili yarm bitiyor Biiyiik halk romanı : 6 j Siyasî icmal Ingiltere Almanya dostluğu on senelerde zaman zaman emareleri görülen îngiliz Alman yakınlaşması nihayet hakikat alanına (sahasına) girdi. Ötedenberi îngiltere ve ona bakarak îtalya silâK işlerinde Almanyaya müsavat verilmesini yaptıklan her teşebbüs ve teklifte iltizam edegelmişlerdi. Gene İngilterenin zımnî rızasile Almanya bugün ortaya Avrupanın en büyük devletlerinden biri olarak çıktığı zaman bundan en az telâşlanan ve emri vâkii derhal kabul eden İngiltere olmuştu. Buna mukabil Almanyanın mukadderatını elinde tutan M. Hitler de Umumî Harbden evvel İngiltere ile Almanyanın anlaşamamazlığına sebeb olan hallenn tekerrür etmemesine bilhassa dikkat etmiş, İngilizlerin hissiyatını korumağı kendi politikasına esas tutmuştu. Alman devlet reisi bunun için Alman hava kuvvetlerinin miktar ve derecesini Sir ConSaymona açık olarak bildirmekte hiç tereddüd etmemişti. M. Hitler son nutkunda dahi yeni Alman deniz kuvvetlerinin Almanya eski müstemlekelerini istirdad ettiği takdirde bile îngiliz împaratorluğu deniz kuvvetinin üçte birini geçmiyeceğini kat'î olarak söylemişti. M. Hitlerin bu tavır ve hareketi Ingilterede derin bır memnuniyet uyandırmıştı. Almanya hükümeti bundan başka daha müsbet hareket etmek üzere Ingiiz donanmasının yüzde 35 i nisbetinde vücude getıreceği yeni donanmanın teferrüatı hakkında dahi tngiltere ile uzlaşmağı kararlaşhrmıştı. Bu hususta Londrada îngiliz ve Alman deniz ve politika delegeleri (murahhaslan) arasmda müzakereler yapıldı. Esaslar üzerinde şimdiden uyuşulduğu anlaşıhyor. Diğer teferrüat haziranın ıkinci yarısında tekrar Londrada yapılacak müzakerelerde kararlaştırılacaktır. Yazanı Sermed Muhtar Aluc Mümeyyiz, sardığı sigarayı paşaya u! zahrken boru kefi burunlu kolyesar da lâfa kanştı: Biiyiik Beyoğlu yangınında, ne idi o Galatasarayının karşısmdaki tiyato ra ( I ) ? . . Işte o koca bina yanarken d»mına ilk çıkan bendim. Peruzağa (Fi ruzağa) sandığındaydım; azkaldı kebaba dönecektim de rahmetli Hızır reis kurtardıydı. Sayfiyelerdeki lokanta ve kazîno tarifeleri indirildi Tahrir heyetlerinin yazdıkları vergiler Bundan sekiz ay evvel müsakkafat ve arazi tahrir heyetlerinin yaptıkları ölçüsüz derecede yanlış takdirlerden misaller vererek bahsetmiştik. Dün bir mükelleften şu mektubu aldık: «Cumhuriyet» vergi işlerine dair son başmakalesile halkın bu der dine bir daha tercüman oldu. Saklamağa hacet yok ki tahriri mü sakkafat ve arazi heyetlerinin tarhettikleri vergi miktarlan asla hakikate uyamadı ve hiç te adılâne olamadı. Finans Bakanhğı bu haklı şikâyetler üzerine ezcümle İstan bulda bile bu heyetleri kaç defa değiştirdi. Kıymet nasıl konacak, irad nasıl tayin edilecek ve bunu nasıl yetişmiş insanlar koyacaktır? Bunlara staj yaptırmadan işe gir mekle hep zarar ettik. Konyada tifüs vak'ası azalıyor Doktorlar hem hastalıkîa, hem de cahil halkla mücadele ediyor Konya (Hususî muhabirimizden ) Konyada görülmüş olan iki tifüs mu sabmdan sonra yeni bir vak'a kaydedilmemiştir. Sillenin Kirligiret köyündeki tifüs hakkında tetkikatta bulunarak Konyaya dönen Sıhhat Müdürü Şehab Akın kendisile görüşen Konya gazetecılerine demiştir ki: « Hastalık şiddetini kaybetmiştir. Orada bulunmakta olan doktor Kâmilden başka emrazı sariye mütehassısı doktor Macid de Kirligirete gönderil miştir. Kızılay merkezi Kirligiret için çadırlı hastane de göndermiştir. Halkın cahil olması işimizi güçleştiriyor. Hayretle gördüm ki hastayı, doktor lardan saklamak için bir kuyuya indirmişler ve sekiz gün bu kuyu içinde tutmuşlar. Elbise ve çamaşırlarını da ütüden kurtarmak için un çuvalları içine tıkayıp kaçırmışlar. Bunun için yeniden şiddetli tedbirler aldık. Şimdi hem cehaletle, hem de hastalıkîa mü cadele halindeviz.» Şar esnaf bürosunun, tesçili için esnafa ve tarifelerini tasdik ettirmek üzere otel, kazino, lokanta, kahve gibi j umumî yerlere verdiği müddet, yarın akşam bitmiş olacaktır. Bu müddet içinde dahi müracaat ederek tesçilini yaptırmıyan esnaf, poEtyeme^li, viraneye açılan tahtaperdelisler tarafından takib edilecek, cüz den geri gelemez olmuştu.. Çağırmağa danları vizeli görülmiyenlerden paıa gidenlerin yansı, elleri böğürlerinde döncezası alınacaktır. müşlerdi. Köşebaşından önünü kestirmek Diğer taraftan esnaf bürosu lokanta, için, yemenileri tezgâhın yanına bırakıp kazino, otel, pansiyon, kahvehane gibi dörtnalı kıranlar da birer ikişer geliyorumumî yerlerin tarifelerini tetkik e lar, soluya soluya: derken bilhassa sayfiye yerj,erindeki Demedik mi, tüydü gitti; ara da bazı otel ve kazinolarm gayet yüksek bul!... diyorlardı. bir tarife kullanmakta olduklarının Semai kahvesi elbette ahenksiz dur farkına varmış, bunlardan yüzde otuz Dünyayı meşgul eden arazi ve mıyacak. Bu kadar müşterinin hepsi bekile yüzde elli nisbetinde tenzilât yap müsakkafat tahriri işlerinin elbette liyor.. Başka maniciler yok mu? mıştır. Bu tenzilât en fazla pansiyon bir yolu ve çaresi bulunmuştur. Etyemezli ayannda, bozuk sesli, baslu, tablidotlu otellerle, sayfiye ve plâjTombalak Atıf Biz diyoruz ki madem ki kabul eymakalıb manili bir iki kişi de sıralarını lardaki kazinolarda yapılmıştır. Şar lediğimiz kanunu medenî mucibinsavmış, tatlı bahse girişmiş olan Paşa ve de, be avanak!.. halkın bu gibi yerlerde aldanmam?sı ce Tapu sicillinin tutulmasmdan yanmdakilerin haberi bile olmamıştı. Terlikçilerin arasındaki bu pervasız, için mutlaka tasdikli tarifeleri istemehazine mes'uldür. Kıranetc yeni bir mani başlangıcına düşük bıyıklı, melâmi kılıklı, kirli kukla si lâzım geldiğini bildirmektedir. Gene kanunu medenî mucibince girişmek üzere ıskalada, çiftenarada, bir sünepeydi. Bir çıkımhk canı var yokBu tarifeler tetkik edilirken bilhaskıymetlerin hakkile takdir edilmedümtekte iken, kahve ocağının solun tu; fakat yanında, bileğine kavi arkadaş sa uzak yerlerdeki lokanta ve kazinomesinden hazine mes'uldür. Hem dan bir (adam aman!) koptu. lan çoktu. Zaten o da onlardan cesaret lar buz fiatlerinin yükseklığinden şi bu mes'uliyetleri manalı bir şekle lnce, gaygayh, kadın sesine benzer bir alıyor, ablak çehreli delikanlıya çatıp kâyet ederek Şann dikkat nazarını sokmak, hem de mal sahiblerini reses. duruyordu. celbetmişlerdir. Bunun için şar, en küfah değilse bile huzura koymak lâBütün başlar o anda o tarafa çevrildi. Terlikçiler, hâlâ yavaştan yavaşa taş çük buz bayilerine varmcaya kadar zımdır. Eski hılumbacılıklanndan veryansm et atmada idiler: buz kilosunun yüz paradan fazlasma mekte olan paşa bile yerinden fırlamıştı; Tahriri müsakkafat ve arazi he Ulan biterim, delikanlı ahbablar satılamıyacağını kurumlarına bildir yetlerinin kıymet ve irad esasları dört dönüyordu: danmış. Duymuyor musunuz, ka diyor! miş ve bayilerin de sıkı kontrol edilçürüktür. Yeniden kurulmağa muh Lahavlenin boncuğu!.. Beşiktaşh Ka ciğerim, kalp kuruşu fırıncıya mesi lüzumunu ileri sürmüştür. I tacdır. Nazariye neye dayanırsa da) Sofi mi geldi, yoksa Hasköylü Sara mO yutturmuş gıllas? Tarifelerin tasdiki için verilen müdyansın evvelâ bu işler için kurs Adam amanı çeken, Tombalak Atıf Mirayedimiş bel Kurbanda Sakız det te yarm akşam bitmiş olacağından açıp mutlaka adam yetiştırmek lânamında, 18, 19 yaşlannda, ablak çeh koçu kesmiş te kavurmaya gık demiş! pazar gününden itibaren tasdiksiz tazımdır. reli, tüysüz tüzsüz, boşta gezer takımdan Tombalak Atıf denilen kabakçiçeği, rife kullanan lokanta, kazino, otel ve bir delikanlıydı. Bu böyle olmakla beraber ne idünkü çocuksa bu biçim yere tekbaşına pansiyonlardan para cezası almacak Yanmda üç kişi vardı. Biri, Fatihte gelip maniye kalkışacak kadar budala tır. çin tahriri müsakkafat ve arazi için ayrı heyetler ve neden ayrı berberlik eden, diş çıkaran, kan alan mı?... O da itlikte kaşarlanacağı kadar VtLÂYETTE kadastro heyetleri var? Ve gene Şumnulu Hacı berber; öteki, abani sa kaşarlanmış.. Birşeyden gözü yılmıyan, neden bunlardan ayrı tapu tahrir nklı, çember sakallı bir muhacir; iiçüncü derhal gırtlağa atılan cambaz Deli VeliNüfus sayımı için bir toplantı heyetleri var. Ve neden bunlar sii de Edirneli Deli Veli dedikleri, ak nin dirseği dibinde.. Dün Istanbul vilâyetinde nüfus sayınu tek bir idarenin elinde derlenip lının iki tahtası eksik, atak, lânet atcamÇalgıcılar, çalmağa haz;r vaziyette, için yeni bir toplantı yapılmıştır. Bu toptoplanıp memleketin ihtiyacatı bazı (yani beygir satıcısı). soylenen man.ye cevab verecek var mı Ankaradan gelen Istatistik na takabül edecek surette kavi teKahveye geldiler geleli, ayaklı ma gibi gözlerile etrafı kollarlarken, • melâmil a n t ] y a d ü n Umum Miidürü Celâl ile îstanbul vılâmellere dayandırılmaz? niler başladı başlıyalı: kılıklı adam, bıyıklarını avucile asağı yeti dahilindeki kaymakamlar ve Nüfus Tapu sicilli kanunen alenî ola Abe evlâd, haydi tuttur; kendini sarkıta sarkıta, kahve ocağının sol kö müdürü iştirak etmiştir. cak ve bundan hazine mes'ul olagöster be çocuk! diye tebelleş olmuşlar şesindekileri bir süzdü. Bu içtimada nümerotaj işinin süratle dı. Atıf, sıkıldığından mıkıldığından decak. Şu halde son modern ve dev Çal!.. Para ile değil, sıra ile!... ikmali ve sayım hazırlıklannın neticlengil, ukalâlık olarak dudak bükiip hep diye haykırdı. Kısık, çatlak, boğazlanı letin mes'uliyeti kabul edilen bir dirilmesi görüşülmüştür. (cık!) demiş, onlar zorlamadan vaz geç yor gibi bir sele girişti: kanunu aldığımıza göre lâyıktır Istanbul nüfusunun yüzere taksimile memişler, delikanlı da nihayet şeyta ki mal sahiblerini asude bir fikirher yüz kişile bir memurun meşgul olnın ayağını kırıp çalgıcılara işman ve Adam aman... ı.... çerım le işleri başmda çalıştıracak, araKülhan gibi yamyor, kavruluyor içer'ım ması kararlaştırılmıştır. Bu suretle ıhtiyac kumandayı geçmişti: zi ve hudud münazaalarını hallehasıl olan 78 bin sayıcı hükumet memurYar clinle zehir ver, alimallah içerim Çal! decek ve nihayet maalesef birbir ları, muallimler, Üniversite talebesi ve Yar hey!... Şanoya çıkmış bir kantocu sesile ve esaireden temin edilecektir. işittiğimiz arazi kavgaları yüzündasile tutturdu: Terlikçiler, bu fartafurtasız elebaşıladen vukuatlara nihayet verecek îdare heyetinin kararları Adam aman... ka.... vurma rının meydan okuyuşundan işi bir kat dakestirme yol tutmamız lâzımdır. Istanbul vilâyeti idare heyeti mühendıs Kurbanı çoktan savdık, istemem fcen ka ha azıştırmışlardı. Herne sebebe ise mutBuna da evvelâ tapu kelimesinin mektebi idare heyetine aid tahkikat evvurma laka bir haraza çıkarmak istedıkleri, her rakmı tetkik ve ikmal ederek kararını değiştirilmesinden başlamak ve Yar çektiğim çile bitti, arük beni kavur şeyi göze aldıkları besbellidi. Çeneleri makama arzetmiştir. teşkilâtı, vergi işlerini derliyecek ma işliyordu: Buğday suiistimali tahkikat evrakı üşekilde kurup Başbakanlığa bağYar hey!... Razzakizade, cevabı beğendin zerinde tetkikata devam edılmektedir. lamak herhalde en doğru bir hiz Kahve ocağının sağ yanından fısıltılar, ya... Bari gargara et te öyle yut!.. ÜNİVERSİTEDE met olacaktır. Mahkemeler arazi kıskıs gülümsemeler işitiliyordu. Orada Nane molla, nasılmış? El mi yakavgalarile, arazi ve mülk sahib 5, 6 iskemleyi tortop edip başbaşa ver man, sen mı yaman? Kalanlar, geçenler leri tahammül edilmez şekilde tarmiş terlikçi esnafları vardı. Bırbirlerine Sen (çektiğim çile yetti, kavumna Hukuk Fakültesindeki yazıh yoklahedilen vergilerin derdile meş fiskos geçiyorlardı. oldum) diye yanarsın, işte eloğlu yar malann neticeleri belli olmuştur. Buna guldür. Bu vaziyet ne vakit tas Vay şişkom, amma da çıtkınldım aşkına böyle zehir içer! gö're bu yıl haziran devresi imtihanlarına fiye edilecek?» mışsın Kusuruna bakmayın, süd kuzusu.. 478 talebe iştirak etmiştir. Bunların yüz Enayi dümbeleği, yar senin uğruia Me, me, gel kuzucuğum! de 80 i tamamen muvaffak olmuştur. Kariin mektubuna hiçbirşey ilâkavrulsun! Kahvenin içindeki bütün gözler açıl Bunlar yazıh yoklamalarda kazanmakve etmiyor ve vergi tahrir heyet Dilini tut, başımızı belâya sokma. mıştı. Gencin tarafı ses pes çıkarmadığı la ayın 20 sinde yapılacak olan sözlü lerinden şikâyetlerin ne vakit soKalçın ağızlılar duyacak. Bak, iki hacı için onlann kuyrugu alta aldıklarına, işin yoklamalara girmek hakkını kaanmışlarpityoz kulak kabartıyor!.. nu alınacak, diye; patlak vermeden savuşturulacağına hük dır. Kısmen kazanamıyanlar yüzde 18 Başımızı belâya sokma diyeceğine mediyorlar, örtbas olsun diye çalgıcılara dir. Bunlar ancak eylul devresi yoklao kalçın açızlıların başlarına belâ olma malanna girebileceklerdir. da sesleniyorlardı: 478 talebe içinde her üç sınıftan da (1} Meşhur (Naum) un tiyatrosu. (Arkan var) doğrudan doğruya ipka kalanların sayısı (10) dur. Bu 10 kişinin de ekserisinin kâğıdlan boş çıkmıştır. Yoklamalardaki muvaffakiyetsizliğin nisbeti yüzde 2 dir. Yoklamada kazananlann listesi bugünden itibaren fakültede ilân ediletektir. ŞAR tŞLERİ Halde almacak bac resmi 3ar genel encümeni, Kerestecilerde yapılan Hal rıhtımına yanaşacak deniz vasıtalanndan sandallardan 5, kayık, ateş kayığı ve emsalinden 10, salapur ya, at kayığı ve orta kayıklardan 20, kırma armalı mavunalardan 30, bütün armalı mavunalardan 50, iki direkli yelken gemilerinden, istimbot, romorkör ve dubalardan 100, alelumum vapurlardan 300, bu vasıtalann motörlülerinden yüztngiltere Alman donanmasının hacim de elli fazlasile baç resmi ahnmasına ka itibarile îngiliz Împaratorluğu donanmarar verilmiştir. sının yüzde otuz beşi nisbetinde olmasıToptancılara cevap verildi nı kabul etmiştir. Fakat \>\ı nisbetin yalŞarın, yeni yaptırmış olduğu Hale nız umumi yekunda değıl her sınıf gemi girecek toptancı tecimenlerden istediğ hakkında dahi cari olmasını şart koymuşvesaik ve sartlar yüzünden toptancı teci tur. Meselâ Alman donanmasındaki menlerin Şara karşı itirazda bulunduk zırhlılann miktarı Îngiliz zırhlılannın lannı yazmıştık. Şar Ekonomî direk Uçte bın, Alman kruvazorlen Îngiliz Krutörlüğü, toptancı tecimenlerin bu müş \azörlerinin üçte biri nisbetinde olacaktır. Bundan başka eski ve yeni gemiler terek itirazlannı tetkik ederek dün ken hakkında dahi bir nisbet konulacaktır. dilerine lâzım gelen cevabı vermiştir. Şarın, yeni Hale girecek tecimenler hakkında tatbik cdılmek üzere hazırladığı nizamnamenin tatbikatı tecimenler: lehte ve alehyte iki kısma ayırmıştır. $arın noktai nazarını kabul edenler den Hasan oğlu Bahri Doğandan aldı ğımız bir mektubda, yeni Hal nizamna me ve talimatnamesinde teşkilâtı esasiyı ve diğer yasalara aykırı birşey bulun madığını, Hal idaresinin, Hale girecek tecimenlerden hüsnühal varakası ve müs tahsili sıyaneten 2000 liralık bir temi nat akçesi istemesinin doğru birşey ol duğu ileri sürülmektedir. İngiltere hükümeti bu esasları kabul ederken feshedılmesine rağmen rıenüz müddeti bitmemiş olan Vaşington ve Londra deniz muahedelerile bağlı bulunduğu büyük devletlerin yeni vaziyet karşısında eski nisbetleri muha f aza edip etmiyeceklerini sormak hakkını muhafaza etmiş ve bu maksadla Amerika, Japonya, Fransaya müracaat etmişti. Bu büyük deniz devletlerinden Japonya Almanyanın îngiliz donanmasının üçte biri nisbetinde bir deniz kuvveti vücude getirmesine hiçbir itirazı olmadığmı derhal bildirmek suretile hem Ingiltereye hem de Almanyaya büyük bir cemile Nekadar bina yapıldı? göstermiştir. Diğer devletlerin cevablan Istatistiklere nazaran mayıs ayı içinde bekleniyor. îstanbulda 14 apartıman, 64 ev, 6 dük Bunların olup bittiği günlerde İngiltere kân, 5 sair bina yapılmıştır. 453 adec Veliahdi önemli (mühim) bir söylev ev ve apartıman da tamir edilmivir. ADLIYEDE (nutuk) verdi. Prens Dö Galin Almanya ile îngilterenin samimî ve hakikî şeŞoför Niyazi tevkif edildi kilde dost olmalan lehinde Harbi Umuiki gün evvel Bahçekapıda bir otomo miye iştirak eden İngiliz muhariblerinin bil, sırtında yıik taşıyan hamal Mehmeteşkilâtına karşı verdiği söylev (nutuk) de çarparak ölümüne sebebiyet vermişti. Adliyeye gönderilen şoför Niyazinin dün bütün îngiliz împaratorluğunda ve Aldördüncü istintak hâkimliği tarafından manyada çok derin izler bıraktı. Yann sorgusu yapılarak tevkifine carar veril İngiliz împaratorluğunu teşkil eden muhmiştir. telıf devletlerin hükümdarı olacak bir zatin Almanyayı gayet açık olarak iltizam eden ve eski muhariblere Berline giderek Alman muhariblerile dost olmalarını istiyen sözler söylemesi İngiliz devlet adamlarının sözlerine nazaran daha çok tesirlidir. Hatırlardadır ki vaktile în giliz Alman gerginliğinde en büyük âmil Kral Yedinci Edvard olmuştu. Şimdı ise bunun hafidi îngiliz Alman dostluğunun temelini kurmaktadır. Yalnız Avrupa değil belki bütün dünya politikasında yeni bir safha başladığına hükmetmeliyiz. MUHARREM FEYZİ TOGAY Soruyoruz? Ruhaniler de sivil oldu! Kıyafet kanunu dün tatbik edildi; bütün din adamları dinî k? afetlerinden cıktılar Ankarada sivil konkuripik MHİSARLARDA Tütün işlemede ıslahat Inhisarlar îdaresi tarafından memleketimizde tütün işleme usul ve tarzlarınııı ıslahı için mühim etüdler yaptınlmakladır. Bu arada en mühim tütün imalât merkezleri olan. Istanbul, Samsun, Izmir gibi şehirlerde tütün imalâthaneleri tamamen modern bir hale getirilmekte ve burada büyük ve betondan yeni depolar yaptınlmakta ve tütün işçilerinin vaziyet ve çalışma tarzlan da ıslah edilmekte Kisve kanununun dünden itibaren tatbikma başlan mıştır. Polis kanun emri nin yerine getirilmesine nezaret etmiş, fakat bütün ruhaniler kendilerinden beklenilen vazifeyi hakkile yapmışlardır. Yalnız Fenerde bir Rum papazmm elbise ile dolaş tığı görülerek menedilmiş ve bu adamın esasen mec nun olduğu ve bir vazifei ruhanî ile de muvazzaf ol madığı anlaşılmıştır. Cumhuriyet Nüthası 5 Kunıştnr | Türkiye gün Ankarada 2000 den fazla seyirci önünde ilk sivil Konkuripik yapılmıştır. Biniciler arasında yerli ve yabancı kadın ve erkekler bulu nuyordu. Konkur çok muvaffakiyetli olmuş, ve Binicilik mektebi talebelerinden Mehmed önce lFu, sonra 170 ten üç maniayı yanlışsız atlıyarak Konkuru kâzanmıştır. Re simlerimiz Konkuru seyreden halk la Konkurdan iki manzarayı gösteriyor. bi giyinmiş bir sör zıyaretcilerle goruşüyor Notrdam dö Siyonun kapısında herkes girüşmek üzere Istanbul Rum Patrik vekili ile katolik başpapazı Vali muavinini ziyaret etmişlerdir. Dünden itibaren ecnebi mektebler deki sörler de eski kıyafetlerini değiş tirmişlerdir. Fakat yeni elbiselerile kimseye görünmek istemediklerinden dün meydana çıkmamışlardır. MÜTEFERRÎK Yeni ufaklıklar Yakın bir zamanda darbına başlanacak gümüs 25 ve 50 kurusluklann kalıblan birkaç güne kadar bitirilecektir. Ondan sonra diğer ufak paraların kalıblarınm yapılmasına başlanacak ve onlann da bu sene zarfında basılması için uğraşılacaktır. Dün Rum ve Ermeni patriklerüe katolik başpapazı hükumetin kanununa tevfıkan sivil elbise giymişlerdir. Müftılik te hocalar için yeni elbiseler yaptırmıştır. Kisve işlerine aid işler hakkınd» gö SendUc 1400 Kr. 1700 Kr. Altı ayhk 750 1450 Ûç aylık 400 800 Bir aylık 150 yoktur şeraiti I ^ D **» Hariç ^