Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
'Cumhariyef •21 Tesrînîsanit933 HAUPTE 0 YAVUZİ: Yazan: G. KOPP Şehir ve memleket haberleri Çeviren: A. DAVER j Siyasîicmal 82 İki Rus kruvazörü, fena bir inat ve ısrarla Hamidiyevi takibe başladılar güzel ve kolay bir muzafferiyet kazandırmak için önlerine çıkmış olan fırsattan tabıî istifade etmek istediler. Ruslann Pamyat Merkurya, Kagul isimü seri kruvazörleri, derakap bizim gemnerimizi takibe başladı • lar. (Bu iki Rus kruvazorü. 1902 de yapılmıslprdı, 6.675 ton cesametinde i diîer. Tecrübe sÜTatleri 23 mildi. 12 tane 15.2 lik vasat, 12 tane 7,5 luk küçük top ve 2 torpito kovanile mücehhezdiler. B"nlann biri şinndi Kommintern ismîle Rnsvamn Karadeniz donanmasındadır. Diğeri ise ihtilâlden «onra Jeneral Komilo? ismini almış ve Fransızlann Bi^ert limanında harap olmuştur. A D ) Günün birinde, portatif antenle r\ hâmılen kirlara ve gizli telsiz «nakineleri avcılığına çıktık. tki nefer, uzun birer sır'ğın uçlarına takılmış bir tel tasıyorlardı. Bu, bizim portatif anten.miz idi. Üçüncü bir asker de bu tele merbut olan ahcı âletimizi hâmil bulunuyor, havayı ve havadaki gizli sesleri dinliyordu. Kırlarda dolaşıp dururken bir telsız mubaveresi işittik mi bu sesin kuvvetinin arttığı istikameti anyorduk. Bunun için de sesi duyar duymaz, meselâ cenuba doğru yürü yorduk. Sesin kuvveti artarsa, demek ki tak.'bettfğimiz istikamet muvafıktı. Azalırsa geri dönmek ve başka tarafları araştırmak lâ zımdı. Fakat çok dikkat ve ihtiyatla hareket etmek mecburiyeti vardı. Arıya anya tedricem, bu gizli telsiz merkezlerinden bir miktarı • nı meydana çıkarabildik ve bunlan bize zarar vermiyecek bir hale soktuk. Bu telsizleri, kilise çanlan nın kulelerine vanncıya kadar en hahr ve hayale gehnez yerlerde bultnuştuk. Her telsiz makinesini buldukça büyük bir »evinç duyu yorduk. Avcıhğımız, Türkiyeyi ihata eden casusluk şebekesinde bü • yiik gedikler husule getirdi. Böyle yapmak cidden elzemdi. Çünkü casusluk bizim en büyük} en müthiş düşmanımızdı. O, Rus donan masından daha tehlikeli idi. Çünkü gizli bir düşmandı; hilekâr, harn ve arkadan vuran mel'un bir düşman.. Casusluk, karma kanşık milletlerin yaşadıği İstanbulda, her şekilde çalışıyordu. Bilhassa Ermeniler ile Rumlar, Türklerin bu ebedî düşmanlan arasında çok casus vardı. ttilâf devletlerinin bu maaşlı hizmetkârları için casusluk çok para kazandıran muntazam bir ticaret olmuştu. Binaenaleyh Türkiyenin casuslara karşı reerhametsizce davranması gayet haklı idi. Casuslara karsı çok cezrî hareket ediliyordu. Bir gün Taksim meydarunda sehpalar dikildi ve casuslar asıldı. Uç gün muddetle cesetleri, büyük şehrin merkezinde sallandı durdu. (Bu sözde iki buçuk günlük bir mübalâğa var. A. D.) Bütün gayretimize rağmen, maalesef, gizli telsizlerin hepsini kesfederaedik. Onun için Ruslann hare kâtımızt süratle haber almalanna mâni olamıyorduk. Maamafih yaptığımız avcıhk, vaziyetimizi iyice ıslah etti. Bir sürü telsizi zarar ver • mez bir hale getirdiğimiz casuslar arasında melum olunca geriye ka lan iki veya üç telsizm sesleri kısıl dı, yavaş vc az konusmağa başladılar. Çünkü işin sarpa sardığmı anlamışlardı. Her halde, sıkı bir ta rassut altında bulunduklarmı hissediyorlardı. Bu matçı hasımlanmızın, istemek»izin bize çok büyük hizmetler et tikleri de oldu. Birini anlatayım: 27 kânunusani... Midilli ile Hamidiye Karadenize çıkmışlardı. Karadenizin şimali şarkisinde bulunduklan bir sırada, sabahleyin Rus donanmasma te sadüf ettiler. Ruslar, kendilerine îstanbul Maarif Müdiriyeti, gelecek senelerde tedEcnebi profesörler ders birler alınması için Şehir Meclisine bir rapor verecek tstanbul maarif müdiriyeti, Şe lere girmeye başladılar hir meclisine verilmek üzere bir raÜniversitenm acılma merasimîni müteakıp Maarif Vekili Hikmet Beyle Universite Rektörü ve yüksek tahsil talebeleri namraa Gazi Hazret lerine, Mecli» Reisine ve Basvekil Pasaya tazim telgraflan çekilmisti. Telgraflara cevaplar gehnisiir. Gazi Hazretlerînm Universite Rektörlü ğüne gonderdiklerî telgrafı aynen a^aeıya dcrcedivoruz: Doktor Ne*ef ömer Bevefendiye tsanbal ünivarriteri RektSru tsanbul Oniversitesinm açılma • smdan çok sevinc duvdum. Bu yük sek flim oca^ıtıda kıymetli profe sörlerin elfnde Türk çocuğunun mütesebbis ilin» kabiliyetind'în çok büyük inkişaflara mazhar olacağmdan eminhn. Cumlenize muhabbetler dilerîm. Gazi Mustafa Kemal Universitenin açıltna merasimi münasebetile bazt Avruoa Üniversrteleri Rektörlüklerinden tebrik telgraflan geîmeğe baslamıstır. Ecnebi profesörler hergün Üni : vers teye gelerek tayin edildikleri fakü'telerde meşgul olmaktadırlar. Tıp fakültesinde bazı profesörler derslere pirmeğe baslamislardir. Bu profesörlerin takrirleri simdilik muavinleri tarafından tercüme edilmektedir. Dün Üniversitede bazılarile görüşen bir muharririmize ecnebi pro fesörler sunlan sövlemişlerdir: < Coeııtnuz Türkiyeye ilk defa geldik. TÜTkleri çok çabuk benim sedik ve Türkiyeyi kendi vatanımız Rİbi sevdik. Burada yapılan büvük inkılâbi zaten Almanyadan takm edivorduk. Üniversitede bu büyük ça'ısma ve ilim ocaŞmda Türk çocuklannm gösterecekleri savasta onlara yol pöstereceğfmizden ve bu inkılâp neslir.in ilim mürebbileri ve hocalan olmaktan da çok büyük haz duymak+aviz. tstanbul Üniversitesi Avrupa Universitelerile mukayese edilecek asrî bir hale getiril mîstir.» por hazırlamaktadır. Bu rapor haddi zatinde masrafın artma^ını icap ettirmekle beraber binnetice raaari fin neşir ve tamimini istemekte ve bizi memnun edecek mahiyette bu lunmaktadır. tsanbul maarif müdiriyeti bu sene memleketin hiçbir yerinde tesadüf edilmemiş bir talebe tehacümü karşisında bulunmaktadır. tstanbulda, talebe miktan, her sene, bir sene evvel kaydedilem talebenin yansı kadar artmaktadır. Maarif ırüdiriyeti, raporunda bu vaziyete işaret etmekte ve gelecek seneler için tec"abir alınmasını, yeni mektep binalan inşası ve muallim ; maaşlan iç n bütçeye konulacak tahsitata karşıhk tedarikini istemekte • dir. Filhakika ilk tahsil için halktan alınan para ile tedrisata verilen 2,012.639 lira ihtiyaca kâfi gelememeğe baslamıstır. Aldığımız miiumata nazaran iki, üç sene zarfmda ilkmekteplerin a dedi nısfından fazla artmıstır. Bu sene ilkmekteplerden 5.000 talebe mezun olmu« buna mukabil bu mekteplere 16,000 talebe kayit ve kabml edilmiştir. Geçen sene ilkmek teplere kaydedilen talebe m'ktan 10,000 olduŞuna göre bu sene bir denbire 6,000 talebe artmış demektir. Bu tehacüm karşısmda tstanbul maarif müdiriyeti bu sene 1927 te vellütlüleri Ukmekteplere almamış tır. Eğer bunlar da mekteplere kabul edilmiş olsalardı, her halde Gazi Hazretlerinin Üniversiteye cevabı Mektep ihtiyacı artıyor Amerika Sovyetleri niçin tanıdı? Yavuzun sabık telsiz başçavuşunun bir mektubu Yavuzun sabık telsiz başçavusu I. Hakkı Bey, Yavuzun mayine çarpması hâdisesi hakkında su mektubu gönderdi. Aynen dercediyorum: «Her Koppun bahsettiği Noel sürprîzi kısmen doğrudur. Bu vakanın tasvirinde çok mubalâğa vardır. Dikkat'me çarpan en ehemmiyetli nokta şudur: Korvet kaptanı Vasıf beyin idare ettiği Hamidiyemizin Sinop açıklannda Kagol krövazörü ve iki muhripten ibaret haf'f düşman fiIosile kahramanca yaptıği çetin bir muharebede Kagola bir isabet vaki olmuştu. Bunun üzerine manevî kuvvetleri sarsılan düsman gemileri uzaklaştılar. Bu vaziyetten haberdar edilen Midilli malesef Hami diyeye yardım edememiştir. Bîz de çok uzak mesafede olduğumuzdan yardımda bulunamadık. Zaten Amiral Suşon Karadenize, çıktığı zaman Boğazın torp'lle kapanacağım düşündüğünden açıklarda Rus donanmasile buluşmak taraf • tan değildi. Hatta bir gün Okmeydanı tels'zinden alınan şnfreli bir telsizde rotaımza amut bir istika • met takip eden yedi parçadan ibaret Rus f'losunun Trabzona seyrettiği bildirildi. Biz de bu filoya tesadüf etmemek için başka bir rota takip ettik. Midillinin. bahrdığı gemîler harp gemisi değil küçük iki nakliye ge • misi idi. Bunlann müreftebatı da sivildi. Midilli gece bize Sinop açık\ lannda dokuz kişiden ibaret olan î esirleri verdi. Bilâhare Hami • I diye ile bulusmağa gitti. Biz de roİ tamıza devam ederek Boğazın yirİ mi mil açıklannda Agva önünde Ruslar tarafından denize dökülen mayinlere çarparak torpillendik. Tel siz odasında çavus Çan, onbaşı Martîn ve ben nöbetçi idik Her ikisi de korkup merkezden kachlar. Amiral yaveri yüzbası Wikelhavzen, Ok meydanına mahrem kayitli tehlike isaretinî vurmamı emretti. Henüz vardiyadan ve banyodan yeni çıkmış olan efra* çırçıplak güverteye fırladı. Gemide müthiş bir panik bas göstermiş*i. Sivastopol bombardımanından bir saat evvel kalbimi yok Iıyan Çan çavu^un telsiz kamarasında beni yalnız birakıp gifmesînden evvel ben de kalbini yoklamak su retîle muk^bele etmistim.» fMabadi var) Ecnebi profesörler derse basladı 16,000 rakamı 25,000 ı bulacakti. Bazı mekteplerde yer bulunmadı ğinı gören vakti hali müsait çocuk velileri kendileri mektep sıralan yapbrarak mektebe teberrü etmişlerdir. Geçen sene ilktnektep adedi 380 iken bu sene bu miktar 420 yi bul muştur. Kâfi miktarda bina tedarik edilemediğinden evkaftan muha sebei hususiyeye müdevver nekadar medrese ve tekke binası varsa ilkmektep veya ilkmektep şubesi olarak açılmıştır. Muallim adedi de üç bini gecmistir. Sehrin bazı yer lerinde, meselâ Karagümrük ve Feriköy cihetlermde mektep binasma lüzum olduğu halde mektebe elve risli bina bulunamamaktadır. Maarif Müdürii Haydar Bey Mücip Bey tekrar tevkif edildi Mevkuf randevu evleri «ahipleri bırakıldı Şehir Mecîisinin dünkü içtimaı Usküdar tramvayına ait proje kabul edildi Şehir mecli&i dün ikinci reis vekili Necip Beyin riyasetinde toplandı. SuLar idaresinin alım ve satım muameleleri için hazırlanan hususî talimatnamenin bazı maddelerinde tezatlar görüldüğünden b!r defa da Iktısat encümeni tarafın • dan tetkiki kararlaşti. Usküdar tramvaylan şebekesi nin Kadıköy, Moda, Fenerbahçeye kadar uzatılması için yapılacak istikraza ait proje hakkındaki muhtelit encümen mazbatası okundu. Bu projeye göre Tramvay şirketi bu yeni hat için malzemeyi bir Alman grupundan alacak ve bedelini ufak bir faizle ve beş buçuk sene müd detle ödiyecek, Belediye de kefil olacakhr. Inşaat masrafı olan yüz on beş bin lira da Belediyenin 934, 935 ve 936 bütçelerinden Tramvay şirketine avans olarak verilecektir. Mazbata hakkında Galip Bahtiyar Bey izahat vermiş, hattın temdidinden sonra alınacak iyi neticeler den bahsetmîş ve bu hususta şirket heyeti idaresinin tanzim et • tiği hesaplann çok ince olduğunu söylemiştir. Emin Âli Bey de ayni mutaleaya iştirak ederek bu hususta murah has aza Necmettin Sahir Beyin gösterdği muvaffakiyetin şayanı tak • dir olduğunu ilâve eylemiştir. Neticede mazbata heyeti umumiyece kabul olunmuştur. tkinci celsede Bütçe encümeni münhal azalığına Karaosman oğlu Suat ve Esat, Tetkiki hesap encü • menine Hilmi, Maarif encümenine tbrahim Beyler, Sıhhiye encümenine de Ayşe Remzi Hanım intihap edilmişlecdir. Yeni tanzim edilen zabıtai belediye projes'ni iki devre arasında tetkik ederek meclisin gelecek içtimaına yetiştirmek üzere muhtelit bir encümen teşkil edilmiştir. Bundan sonra mülhak bütçelerin tetkiki hesap raporlarının müzakeres'ne geçilmiş ve perşembe günü içtima edilmek üzere celse kapanmıştır. I Maarif müdiriyetmde vangın j çıktı ise de söndürüldü Orman ve madenler kanunlan Tevfik Rüştü Bey Bîrmci sahtfeâen mabat Vekil Bey istasyonda vekiller, meb'uslar, sefîrler ve Hariciye Vekâleti erkânı ve birçok zevat tarafından uğurlanmiştır. Tevfik Rüslü Bey îstanbulda Basve t ; ' tsmet Pa«a Hazretlerile görüsecek, seyahatini denîz yolile yaparak Atinaya ugrıyacaktır. Vekil Bevin seyahati bir hafta kailar sürecektir. Belçrada gidiyor arasmdaki hudutları hemen hemen kaldırmak imkânını verecektir. Her iki hükAmetrn gayesi budur. Yuna nistan Balkanlarda esaslı bir sul hun teessüsü gayesindedir. Bulgar lann Akdenizde bîr mahreç is*emeIeri meselesinin halli icin de Bulgarlar lehine azamî hüsnü niyet gös termistir. Fakat Bulgar murahhas lan Dedea&acm kendi'erine veril tnesi veya muhtariyet ilân edilmesi hususunda ısrar etmişlerdir. Bu talep bütün devletler murahhaslan tarafından reddedilmiştir. Atinaya ia eidilecek mi? Atinadan bildirildiğine göre. Harîciye Vekili Tevfik Rüstü Beyle HaHc Fırkası Kâtibi Umumisi Recep Bey bu ay sonımda Atinaya çideceklerdlr. Tevfik Rüştü Bey burada Basvekil ve Hariciye Nazırile görüşecek ve büyük bîr ihtimale göre Türkîye Yugoslavya dostluk muahedesini imzalamak üzere Belgra da gidecektir. Bu seyahate büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir. Diğer taraftan Hariciye Nazin M. Maksitno» Balkan beyeti murahhasası Türk azasının Atinayi ziyaretleri münasebetile de sunlan söylemiştîr: « Muhtelît mübadele komîsyo • no ile muhtelit hakem mahkemesi • nin lâğvine dair olan mukavele yakında Ankarada imzalanacaktır. Türk ve Yunan dostluğu, yakîn bir btikbalde Türklye Ue Yunanbtan Tevfik Röştö Beyin mühim bir beyanatı Paris 20 (A.A.) Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Havas ajansı muhabirine beyanatta bulunark Türkiyenin her türlü harbe düsman olduğuna, hatta kendisine çok mühim menfaatler vadedilmîş olsa bile yeni bîr ihtilâfa istirakî reddedeceğini, Fransânm muslihane siyasetlnin umumî sulh için bir zamân teşkil etmekte olduğuna kani bulunduğunu ve umumî huzuru temin için M. Heryonun riyaseti altında Av rupa tetkik komitesinin yeniden toplanmasmı iltizam etmekte olduğunu söylemisth*. Kapanlan bazı randevu evlerini açtırmak için rüşvet aldığı ihbar ve iddia edi> len Beyoğlu merkezi serkomiseri Mücip Bey hakkındaki tahkikatm gayrimevkuf olarak yapılmasma dair müs • tanfa'klik ta^afınrlan ve'1 '^nraa r';în tstanbul müddeiumumiliği itiraz et miştir. Dün öğleden sonra saat iki bu Ağırceza reisi Aziz Bey, tahkikat evçukta tstanbul Maarif müdiriyeti rakını tetkik etmiş ve müddeiumu binasmın en üst katmdan yangm miliğin itirazlaruu varit görerek dün çıkmışsa da hemen söndürülmüş aksam saat on altıda Mücip Beyin tevtür. Hademelerin yatmakta oldukifine karar vermiştir. ğu çatı arasındaki bir mangaldan Bunun üzerine maznun serkomiser sıçnyan kıvılçımın yangına sebebihakkında tevkif müzekkeresi yazıla • yet verdiği anlaşılmıştır. rak infazı için emniyet müdürlüğüne Ateş çıkar çıkmaz telefonla itfagönderilmişttr. îyeye haber verllmi* ve üç dakika Emniyet müdürlüğü, derhal Mücip sonra itfaiye yetişmistir. Büyük Beyin tevkifi için tertfbat alnunasını bir zarar olmamakla beraber çatı ikinci şube müdürlüğüne bildirmiş ve arasmm altına tesadüf eden katta kend'sinin arastırılmasına başlanmıs • maarif idaresine ail bulunan bir kıtır. Geç vakit öğrendiğimize göre Müsım dosyalar işe yaramıyacak derecip Bey tevkif edilmiştir. cede ıslanmuştır. Diğer taraftan Mücip Beye rüşvet vermekten suçlu ve mevkuf olan ranYeni çıkacak orman ve maden devucu Sabahat, Gülizar, Kmrcık ler kanunlan hakkında alâkadar Maryam ve küçük Maryam ile rüşvet makamla temas etmek üzere yük • islerinde tavassut ettiği iddia edilen sek orman ve mühendis mektebi sütçü Todorinin vekilleri dün Ağırcegençler cemiyetinin Ankaraya gönza riyasetme tahliye istidasile müra derdiği heyet geri dönmüştür. Hecaat etmişlerdir. yetin Ankarada yaptıklan temas Ağırceza reisi, buna da tetkik etlarda müspet neticeler aldığı bildîmiş, mevkuf randeviıcu kadmlarla Torilmektedir. dorinin tahlivelerine karar vermiş ve saat on yedi buçukta muameleleri bitirilerek hepsi serbest bırakılmıslardır. Otomobillerin plâkalan değiştiBunlann tahkikatına gavrimevkuf rilerek yenileri verilmektedir. Kâ olarak devam edilecektir. Diğer bazı nunusani iptidasına kadar bütün randevucular hakkında da tahkikat yaotomobiller plakaları almış bulunapılmaktpdır. caklardır. Yalnız bazı otomobil trtişa hâdisesi tahkikatüe mesgul osahipleri plâka bedeli olan iki bulan beşind müstantik Necip Nadir Bey çuk liranın çokluğundan şikâyet etmektedirler ve bu hususta bele • dün, bu meseleden mevkuf bulunan Beyoğîu merkezi taharri memurlann diyeye müracaat etmeğe karar verdan Remzi Efendiyi tekrar isticvap etmişlerdir. mistir. Gene bir rüşvet meselesin'len ücünFon de Golç Paşa içn Bağdatta yacu ceza mahkemesince tevk^ne karar pılan abidenin açılma resminde bulunverilen DOIİS nv*muru Sabrî F.^fidi a mak üzere Iraka giden Jeneral Fon Şiranılmaktadrr. t^ten el cektirilen ve Iay Paşa dün tstanbula gelmistir. gavrimevkuf olarsk b»V:kında tshkikat Fon Şiloy Paşa burada bir iki gün yapıîm^Ma o!=m Beyoğlu merkez mekaldıktan sonra memleketine gidecekmuru Hulusi Beyin yen'ne Besiktaş tir. merkez memuru Sami Bey, Be«'ktasa da Adalar m»»Tkez memuru Cemil Bey getirilmit ve Beyoğîu merkezîne vekâHeyeti Vekileden çıkmış olan uleten bakmakta olan Nazım Bey Emi • mumî evlere ait talimatnamenin nönu merkezine iade olunmuştur. tatbiki için Sıhhiye Vekâleti tara Bütün randevu ervlerinin vaziyetleri fından bir talimatname hazırlan etrafında tahkikata devam edümektemışür. Bu talimatnamenin on beş dir. güne kadar tebliği muhtemeldlr. üyük başm derdi büyük olur. Cihan iktısadî buhranından en ziyade müteessir olan memle ket dünyanın iktısadî cihetten en büyük devleti olan şimalî Amerika müttehR hükumetleri olmuştu. Diinya altınlarmm yansından ziyadesini ban • kalannm kasalanna toplamış, Umumî Harpte ve mütareke senelerinde bü tün dünyanm erzak, ham madde ve sanayi eşyası müteahhidi olan Ame rika, Mister Ruzvelt vazifesine başla • dığı zaman muhtaç bir vaziyette kal mışh. Çünkü bütün bankalar gişelerinî kaoatmısh. Sanayi amelesinden on dörl milyon ldşi açıkta ve yardımsız idi. Fabrikalarm çoğu durmus, haricî ticaretinin ücte ikisi zayi olmuş, hububat ve ziraî mevaddın fiati maliyet kıymen'nden aşağıva düsmüştü. Mister Ruzvelt Amerikan parlâmentosundan aldığı fevkalâde salâhiyete binaen ve devlet sosyalizmine benzi yen usullerle Amerikanın yıla'makta olan iktısadî binasmı yeniden tesise çahsmaktadır. Fakat hergün yeni yeni müskülâta tesadüf etmektedir. Son günlerde kendisinrn en enr'n muavi«'erî arasmda fikir ihtilâflan çıkmıstır. Ma • liye Nazın Mis'er Voodin uzun müddet icrn mezuniyet alarak verine Mis • ter Morğantav gelmistir. Hariciye Nazın Mister HuH dahi ürüğüvava git mî»tir. Mister Ruzvelt bir taraftan dahilî piyasayı tanzim ederken diğer taraftan haricte piyasalar aramakta idi. Cihanm büyük piyasalanndan biri d Sovyet'er diyan olduğundan Mister Ruzveh burasını ihmal etmedi. Yakm zamana kadar Sovyet piyasasma Al • manya sanayii hâkimdi. Son zaman larda Sovyetlerle Ahnanyanm arası açıldığından ve Almanya siyasi ve ticarî işlerde ttalya ve Lehistan gibi yakm memleketlere teveccüh eylediğin den Amerika kendi sanayii için Sovyet ler memleketinde mahreç bulaca ğı ümidine düsmüştür. Diğer taraftan Sovyet memaliki de cihanın en büyük iktısadî memleketi olan Amerikaya karşı daima bigâne kalamazdu Bu nun bir delili, beş seneHk plânm vü cude gehnesinde en ziyade Amerika mühendislerinin rol oynamış olması dır. tki taraf arasmda husule gelen bu temayüle rağmen diplomasî münasebatın tesisi kolav olmamıştır. Malumdur ki Sovyet hükumeti, herhangi devlet Ie mevcut ihtilâflı meselelerin halli i çin evvelâ kendisin'n tanmmasmı ve sonra da bu meselelerin müzakere edilmesini bir prensip olarak kabul etmişti. Diğer taraftan bolşevik inkılâbından evvel alacağı olan Amerikalılarla bu înkılâpta menkul ve gavrimenkul mallan milüleştirilen, yani Sovyet hiiku • meti tarafından istimlâk edilen Amerikan tebaası kuvvetli bir sendika teş kil etmişlerdi. Bundan baska Amerikada kilisenin büvük bir nüfuz ve tesiri oldugTjndar^ herhangi sivasî meselede bunlann mümessillerini d:nlemek mec buriyeti de vardır. Sovyet hükumeti, Amerikaya karşı bu husustaki pren • sio'erinde fedakârhk gösterdi?inden v< nihavet dinî meseleler dahil olduğu halde ihtilâflı meselelerin umumu hakkmda müsaadekâr davrandığmdan, buna mukabil Amerika hükumeti de Vilson devrindeki iriJâfgirizliği göstermemiş, mühim meseleler'n cümlesi hakkmda iki hafta i''nde anlasma olmuştur. Mister Ruzvelt, Sovyetlerle anlas mak üzere bir mümessi] gönderilmesi i» çin Kalenin Yo'daşa müracaat eder ken Janonva hükumetine de iki sene denberi Büyük Okyanusta bulunan Amer'kan don«nmasmm Atlas denizi • ne geri çeki'diğini b:ldirmisti. Bu su ret'e Misetr Ruzvelt bir taraftan Sovyetlerle anlaşmağa teşebbüs ederken diğer tareftan Janonvanm sünhele ruv de izaîe e^n>'şti. Amerika ile Sovyetler arasmdaki anîaşmanm manevî etıemmiveti büHİTi dünyada infira* politikasma karsı bir nefret nvandığmı isbat etmis olmasmdadır. Bir de anlaşmalann kıymeti alpkad»r taraflann samimiyetine göre ölçülür. Bunun içîn M. LHvinof son beyanahnda şu söz • Ieri söylemîstir: «Birçok ahvalde normal miinasebet maskesi ahında Himat sız'ik kuvvet bu'maktadır.» Bu *oz ler tngPetre ile Sovyetler arasındaki bugunkü münasebata işaret ve Amerik« ile tesis edilen münasebatm böyle bir Jıal almamasına ihtar teşkil ediyor. MVHARREM FEYZt Otomobil pfâkaları Jeneral Fon Ş lov Paşa Umumî evler taümafnamesi Galatasaray tahkikatı Vilâyet idare heyeti, bugün Vali muavini Ali Rıza Beyin riyasetinde top • lanarak Galatasaray Usesinde yapılan ve Devlet Şurasmca bazı noksanlannm ikmali için tekrar vilâyet idare heyetine iade edilen tahkikat evrakmı tetkik ve kararlannı verecektir. Bu tahkikat evrakmdaki suclardan bir kısmı af ka nununa dahil, bir kısmı ise bu kanunla alâkadar görülmemektedir iki böyOcO kadın yakalandı Zabıta iki üfürükçü kadm yaka» lamıştır. Hayriye ve Şükran ismindeki bu kadınlann evlerinde ban safdillere büyü yapbklan işitilmi» ve bu bir cürmü meşhutla tesbit eBu araştırmalarda Hayriye Hanımın hastalara ilâç verdiği ve Şükran Hanımın da diplomasız ebelik yaptı ğı görülmüştür. tki kadm adliyeye teslim edilmiştir. Bu talimatname ile eskiden kapatılan umumî evler bazı sıhhî kayitler altında yeniden açılacaktır. Zührevî hastalıklara karşı yeni taIimatnamede mühim maddeler var<Lr. isviçre sefareti kâtibi Bir müddet evvel tranda tetki katta bulunmağa giden İsviçrenin Türkiye sefareti başkâtibi M. Brunner dün şehrimize dönmüştür.