Catalog

8 Temmuz 1931 Cumhuriyet SON TELGRAFLAR Tamirat borçlarının tehiri kabul olundu Fransa ve Amerika bir senelik moratoryonı itilâfnamesini imzaladılar Paris 6 (A.A.) Itilâfname protokolu $aat 23,30 da Fransız ve Amerikan müzakerecileri arasında imzalanmıştır. Paris 6 (A.A.) Fransa hiiku • meti tarafından teklif olunup Ce mahiri Müttehide hükumetince ka • bul edilen itilâfname esasının metni şudur: Yapılan teatii efkâr neticesinde, Fransa hükumeti Hoover teklifi ve aşağıda hatırlattığı noktalar üze • rinde mutabık bulunduğunu müşahede eder: 1 Hükumetler arasındaki borçların tediyatı 1 temmuz 1931 den 31 haziran 1932 tarihine kadar tecil olunmuştur. 2 Maamafih Almanya gayri meşrut senelik taksiti vereceklir. Ve Fransa hükumeti de bu tediyattan kendisine taalluku olan kısmın beynelmüel tediyat bankası tarafından teminatlı Alman demiryolları bonolarına yatırılmasını kabul eder. 3 Tecil olunan bütün tediyat Amerika tarafmdan telkin olunan şerait dahilinde faiz getirecek ve 1 temmuz 1935 tarihinden itibaren 10 senede tediye olunacak taksitlerle itfa olunacaktır. 4 Ayni şartlar Alman demir yolları tarafından ihraç olunacak bonolara da tatbik edilecektir. Amerika hiikumetini doğrudan doğruya alâkadar etmediği kabul olunan üç nokta hakkında Fransa hükumeti su beyanatta bulunur: 1 Tecili teklif olunan tediyat • tan bilhassa mutazarrır olacak Avrupa devletleri lehine beynelmilel tediyat bankası vasıtasile baslıca merkez bankaları arasında müste rek bir hareket yapılacaktır. 2 Moratoryom takdirinde Young plânının derpiş ettiği temi nat akçelerinin müsavi aylıklarla beynelmilel tediyat bankasına tevdi edümesi hususunda Fransa ile Beynelmilel tediyat bankası arasında evvel beevvel itilâf edilecektir. 3 Tamiratı ayniye mes'elesile Amerikan teklifinin ve isbu itilâf namenin tatbikından mütevellit muhtelif teknik tadilât alâkadar dev letler tarafından tayin olunacak bir mütehassıslar komitesince tetkik oIunacaktır. Mezkur devletler vak'anın icabatını Hoovver teklifinin ruhile telif edeceklerdir. Fransa, Al man bütçesini hafifletecek olan paranın münhasıran iktisadî husus larda kullanılmasına dair zaruri olan teminatı Alman hükumetinden istemek hakkını muhafaza eyler. ARASIRA: Dönen dönene! Istanbul mekteplerinin imtihan neticeleri, zannedersem, merak e dilmeğe değer bir mevzudur. Yarınki nesle ne mikyasta nur ve ne kuvvette hareket kabiliyeti verdigimizi, verebildiğimizi biz, imtihan numaralarını tetkik ife öğreniriz. Mek tep sıralan, çocuklar için istikbale tırmanmağı temin eden birer basa mak, bizim için ise <Ferda^ denilen kapalı ufukları tarassut etmekliğimize imkân veren bir nevi dürbin demektir. O basamakların çürük veya sağlam olduğu imtihanların neticesile taaJyün eder ve gene bu neti celer, o tarassut dürbini için adese hizmcti görür. Söylenildiğine göre, İstanbul liselerinin son sınıflarında ruhiyat > dersinden dönenler hemen hemen yüzde yetmiş nisbetini buluyormuş. Bu, dikkat ve rikkate lâyık bir rakamdır. Vaktile ^emsilo dersinden imtihana giren kızının cahdı mutlak ve cahdı müstağrak sıgalarını bilememesi üzerine sınıftan döndürülmesine kızan bir babanın: 'Yemek pişirip dikiş dikecek, çocuk duğurup ninni söyliyecek bir kıea cahdı mutlakın ne lüzumu var, cahdı müstağrakın ne lüzumu var?*> diye bağırdığına sahit olmuştum. Ben; çocuklarımıza, hatta lisenin son si nıfına yükselen kız çocuklarımıza ruhiyatın ne lüzumu var, diyecek kadar Iâübali değilim. Fakat, mekteplerde böyle bir ders okutturulma sındaki maksadın, ahlâkî hükümler ve kıymetler hakkında salim bir fikir vermekten ibaret olduğuna zahibim. Yoksa ruhun felsefî telâkkilere göre tahliline bir lise dersi kürsüsü mütehammil olamaz. Ahlâkî hükümler ve kıymetler ise, nes'eli menkabeler halinde bile talebeye telkin olunur ve hazmettirilir. Çünkü cazibedar mevzulardır. Hüseyin B. Ali Saip B.in İHEM NALINA MIHINA beyanatını teyit ediyor Mevsimsiz bir toplantı! Hüseyin B. Arif Oruc'un teklifini İpsiz Recebin mertçe reddettiğini anlatıyor (Buıncı sahıfcdcn ma'bıt) Yeni sinema sahiplerinden Hüseyin Beyle görüştüm. Hüseyin B. hâdi seyi soyle anlattı: Biz Anadoiu'ya geçmeğe ka rar vermistik, ve Merdivenköy'de bektaşi tekkesinin yanında bulus muştuk. Birinci kafilede Tanin basmuharriri Muhittin, Sadri Etem, Kemal Ragıp, Ahmet Ensari Beyler vardı. Ikinci kafile kâtibi mes'ul lerden Vehbi, Salâhattin, Ali Ihsan Beylerle bendenizden mürekkepH. Ucüncü kafileyi ise yüzbası Rıza Beyle maiyeti teşkil ediyordu. O gece yola çıkamadık. Ikinci günü buluştuğumuz vakit Arif Oruç'la Nizamettin'i de orada gördük. Yaya e yürüyerek Kandire'y kadar geldik. Kandire'ye vardığımız zaman Bolu isyanı ve Anzavor'un türemesi hasebile Izmit körfezinden Karade niz'e kadar olan yolu kapalı bul duk. Binaenaleyh Kandire'de 15 gün kadar beklemeğe mecbur kaldık. O sırada Kandire'ye ömer Kaptanla kiıçük Arslan çetesi de iltihak etmişti. Kandire'nin de tehlikede olduğunu görünce Kefken'e gittik. Kerken sahilini Ipsiz Recep cetesi muhafaza ediyordu. Orada bir ya takhanede kaldık. Kefken'den çıkmadan evvel Ömer Kaptan bize gelerek Arif Oruc'un Ipsiz Receb'e bunlarda 30 bin altın vardır Bunları keselim, parayı alalım dedi ğini ve Ipsiz Receb'in ise: « Ben kuvayi milliyeye hizmet icin söz verdim ve burada onun icin duruyorum* dediğini anlattı ve bize vakit kaybetmememiz lâzım geldi ğini tavsiye etti. Biz bu hâdiseyi duyunca bunla rın bize refakat etmemesini söyli yerek Arif Oruc'u yanımızdan de fettik. Ipsiz Recep bizi motörle E reğli'ye çıkardı. Arif Oruc'a Ankara'da bir daha selâm vermedik. Kafiienin parası bende olduğu için az kaldı evvelâ beni harcıya caklardı. Bu vak'ayı yüzbası Rıza B. bilir, kendisi simdi İstanbul'da Pendik'te Serum darülistihzarında müteahhitlik yapıyor. ömer Kaptan elân sağdır, Adana havalisindedir. Hâdiseyi hâlen Trabzon'da tay yare müfettişi Darüleytamcı Ismail Hakkı B. de bilir, simdi Çangırı'da bulunan sabık kâtibi mes'ul Vehbi B. bilir. istanbul'da bulunan Ahmet Ensari, Sadri Etem, Kemal Ragıp Beyler de bunu işitmişlerdir zannediyorum.» Dünkü gazetelerde, Güze! San'atlar Birliği Edebiyat Şubesinden gönderilmiş bir davet var. Birlik, bu davetinde «temmuzun dokuzuncu perşembe günü saat on yedide, Birli ğin Gülhane parkı methalindeki merkezinde azanın bir arada hos bir vakit gecirmesini temin maksadile bir çay toplantısı temin edilmis> olduğunu söyliyerek bütün azayı davet ediyor. Bugünlerde, edebiyat anketi münasebetile cereyan eden hayli şiddetli münakaşalardan sonra, edip ve sairlerimizin Alay Köşküıide hoş bir vakit geçirmesi pek beklenemez Birbirlerini çekemiyen, yekdiğerini techil eden edip ve şairlerimizin buÇay toplantısında, münakasaların mabadına devam ederlerse gazetecilerle karilere bir hayli alay mevzuu ve mahkemelerimizle avukat Iara da bir hayli iş çıkar. Birliğin Edebiyat Subesinin toplantı terti binde fena bir zaman intihap etti ğine şüphe yok! Darülbedayide yenilik (.Birinci Sahıfeden mabaıt) ne sahnemize, operete hazırhk olmak üzere bir kaç Comedie musicale tatbik edeceklerdir. Bu piyeslerin musiki kısmını Şehir orkestrasının iştirakile Konser vatuvar deruhde edecektir. Darülbedayi san'atkârlarından îsmail Galip Bey şimdiden bir e ser hazırlamıştır. Komedi muzikaller fransızcadan Hemen inşaata başlan Morfin ve emsali için lecek ve musiki kısmıadapte edi aynen ipka ması için emir verildi bir fabrika yapılacak olunacaktır. Darülbedayi san'atkârları, bu Zehabımızın sıhhatini kabul edeCenevre'dekı Afyon konferansı ı kabil piyeslerde tecrübe sahibi Daimî encümen mektep inşarek ve bir sınıf mevcudunun o dersmüzakeratı, Türkiye'nin afyon ihra1 olduktan sonra içlerinden bir o atı mes'elesile yakından alâka ten yüzde yetmis nisbetinde ipka ecatını daha müemmen ve müsmir bir peret heyeti tefrik edilecektir. dildiğini de göz önüne alarak hü dar olmağa başlamıştır. Encü Yeni teşekkülün azaları Şimdi de telefon amelesi küm vermeğe tesebbüs ettiğimiz tak men Meclisi Umumii Vilâyet ta hal ile tatmin edecek şekilde devam Verilen malumata göre bu sene etmektedir. dirde «liselerde talebe ruhiyatının Ertuğrul Muhsin Bey de her temrafından inşasına karar verilen grev yaptı Son celselerden birisinde murahtayin edildi anlaşılmadığı neticesine varmak sile iştirak edecektir. 23 şehir ve 11 köy mektebinin hasımız Hasan Bey müsadere edileıztırarını duyacağız. Lâkin, kalem, i Madrit 6 (A.A.) Her türlü taDarülbedayi komedi muzikal cek afyonların, o memleketin ihraç el'an ikmal edilmediğini görmüş Ankara 7 (Telefonla) Yeni tebu ıztırar ve sınıftan dönen cocukhakkını haîz olduğu afyon mikta vassut ve müdahalelere rağmen mütlerin yanında en ciddî eserleri sekkül eden Yüksek Sıhhat Şurası heyeti fenniye ve muhasebeden rından tenzil edilmesi hakkındaki ların melul hayalleri karşısında ne tehit sendikaya mcnsup telefon a de temsil etmeği ihmal etmiye • azalığına Tıp Fakültesi müderrislebu mekteplerin evrakını alarak maddenin aleyhinde bulunmuş ve kadar ve ne kadar müteessirdir ? Omele ve müstahdemleri bugün grev rinden Dr. Besim ömer Pş., müderris cektir. tetkik etmistir. Neticede bunlarmurahhasımızın ısrarları neticesinnun takdirini de hakikaten ruhsinas ilân etmişlerdir. Diğer müstahde Akil Muhtar, müderris Neşet ömev, Ezcümle bu sene Shakspeare'in dan bazılarının inşasına arsa bu de bu madde kabul edilmemiştir. olanlara bırakıyorum. min işleri basında kalmışlar ve pek Bursa meb'usu müderris Refik, Ismeşhur eserlerin.den M?kb<"t temlunamamasından başlanamadı Konferans, Türkiye müstah az kişi ile servisi temine uğrasmakta M. T. tanbul Emrazı Akliye hastanesi *erğı, bazılarının bitirildiği ve ba salâtından yüzde 80 . inin satın alın sil olunacaktır. Bundan başka bulunmuşlardır. tabip ve müdürü muallim Mazhar telif eserlerden Cevdet Kudret da inşaatına Madrit 6 (A.A.) öğleden biraz Amerika'da iki vapur çarpışt' zılarının görülmüştür. devam o ması hakkında mukarrerat ittihaz B. in Danyal ve Sara eseri ile Bed Osman, Gülhane tatbikat mektebi etmistir. lunduğu sonra grevciler, telefon idaresi bi ve seririyatı emrazı hariciye mual Nevyork 7 (A.A.) Cornia narettin Beyin Namussuzlar adlı eHükumetin bir afyon inhisarı teEncümen bu mekteplerin bu nasında mesai saati haricinde çalışlimi Murat, askeri sıhhiye müfettişi mındaki ve 6409 hacmindeki bir Isis edeceği haberi asılsız bir şayia seri temsil edilecektir. sene muhakkak bitirilmesine ve makta olan müstahdemin tarafın miralay Mazlum, sabık hudut ve satalyan gemisi «Fras • namındaki dan ibarettir. Hükumet yalnız eroin, Bunlardan başka Darülbeda dan ısmarlanmts olan yemeklerin iyüzünden hiller müdiri umumisi Kilis'li Dr. RiFransız vapurile kesif bir sis yüzün arsa bulunamaması morfin ve seroin gibi afyon müştekyie bazı adapte ve telif eserler çeri götürülmesine mâni olmağa teden Ambroselight yakınında mü inşasına başlanamıyanların da fat, îzmir'de Eşrefpaşa hastanesi katından olan maddeleri inhisara de verilmiştir ki bunlar tetkik osademe etmistir. Cornia bir telsiz şebbüs etmişlerdir. Süvari polis bisertabibi Cevdet Fuat Beyler tayin alacak, ham afyon ihracını ise de gelecek seneye kadar ikmaline göndererek sancak tarafında bir lunmaktadır. na etrafındaki grevcileri dağıtmak sadece kontrol edecektir. edilmişlerdir. karar vermiştir. rahne açılmış olduğunu, kaza netiDarülbedayi müdürü ne diyor? mecDuriyetinde kalmış ve ısmarlanMorfin ve sair maddeler, Sıhhiye Diğer taraftan 931 bütçesine Yeni matbuat kanunu mıs olan yemekler içeri götürülmüs cesinde hiç kimsenin yaralanmadıDarülbedayiin Suphi Beyden de yeniden 18 mektep inşası için Vekâleti tarafından idare edilecek ğını ve sis dağılır dağılmaz karan Ankara 7 Yeni matbuat kanutür. Telefon kumpanyası müstah olan bir hükumet fabrikası tara inhilâl eden müdürlüğüne tayin tine mahalline gireceğini bildirmiştahsisat konuknuştu. Yeni büt nu bu hafta içinde Heyeti Vekilece fından imal olunacaktır. Afyonkarademininin miktarı, servisi hafiflettir. olunan Memduh Bey müessesenin çe gelmek üzere olduğundan Datetkik ve tasdik olunarak. müsta hisar'da inşası mutasavver bulunan mek için iki misline iblâğ edilmiştir. Fransız gemisi de bir telsiz gön | imî encümen bu mekteplerle de ıslâhına çalışmaktadır. Memduh celen müzakere olunmak üzere bu fabrika faaliyete geçtiği gün bu Barselon 6 (A.A.) Patronları dererek Avrupa'ya doğru seyahatine ' Meclise sevkedilecektir. Yeni kanunBey son günlerde Darülbedayiin nevi maddeleri imal eden diğer fabmeşgul olmuştur. Maarif müdütemsil eden ve limanda tahliye isine devam etmekte olduğunu bildir da yazılardan mütevellit mes'uliyetrikalar kapatılacaktır. inhilâl edeceği, bazı artistlerin mü rü Haydar Bey encümene davet memur olan ustabasıları bu sabah miştir. ler tahrir müdürleri ile sahibi imtiesseseden ayrılarak ayrı bir grup edilerek bu hususta mütaleası amutadın hilâfına olarak rıhtıma gelyazlara tahmil edilerek mesül müNobile kutba gidiyor teşkil edecekleri ve Muhsin Be • lınmış ve yeni yapılacak mek dürlükler kaldırılmaktadır. Maa memişlerdir. Binnetice liman isleri yin de sinemacılıkla meşgul olahaza kanunun Mecliste tadili muhteplerin nerelerde inşası lâzım felce uğramıştır. Patronlar 5bin ameMoskova 6 (A.A.) Tas ajamı 2 Amerikan gemisi geiiyor temeldir. cağı hakkındaki rivayetler üze leve yol vermislerdir. yazıyor: ı geldiği tetkik olunmuştur. Encürine bir muharririmize şu söz Sebago ve Mendato isimli iki ANobile, Malyguine ismindeki buz t men bu mekteplerin de bütçe Bir firarî ölü olarak yakalandı Karınca hücumuna oğrıyan leri söylemişti: kıranla kutüp havalisi ve Terre Ne1 gelir gelmez inşası için şimdiden merikan sahil muhafız gemisi 19 Manisa 7 (A.A.) Manisa ha bir şehir temmuzda Pire'den limanımıza ge« Bazı artistlerin müesseseuve seyahatine iştirak edecektir. Mu! faaliyete geçilmesini lâzım gelen pisanesi firarilerinden 16 seneye lecektir. Her iki gemi de 24 temmuza Roma 5 (A.A.) Stampa gazemaileyh, seyahati esnasında Amund yerlere bildirümiştir. den ayrılacağı hakkındaki riva mahkum Manisa'lı Ibrahim dün mütesi, Brescia şehrinin büyük bir kakadar burada kalacaktır. son ile mühendis Alesiandri grupuyetlerin aslı ve esası yoktur. Bilsellah olarak gezdiği Kırkağaç ci natlı karınca ordusunun istilâsına Bir kaç gündenberi İstanbul'da nun Amerikan kutüp kâşiflerinden akis bütün san'atkârJar yekvü varında takip müfrezesi tarafından uğramıs olduğunu ve bu ordunun bulunan Amerikan ticareti bahriye Fiavy'nin tahmini veçhile Plora i cut bir kütle halinde müesseseölü olarak istisal edilmiştir. Bu suMoskova 6 (A.A.) Kızıl orduDome meydanı ile civar sokaklarıngemisi 10 temmuzda Akdeniz'e, o retle 31 kaçaktan 27 si derdest e nin terakki ve tealisi için çalış da büyük siyah lekeler teşkil etmek burnunda bulunup bulunmadıklarını nun büyük manevraları Minsk mınradan Amerika'ya gidecektir. tesbite çalışacaktır. I takasında başlamıştır. te bulunduğunu yazmaktadır. dilmiş bulunuyor. maktadırlar. Aralarındaki tesa • nüt her zamankinden fazladır.» Oh! Her vakit böyle olsa... Ha! | şatafath bir isim söyledi. İdil gül di dansetmek istemiyorlar, lutfen EDEBÎ TEFRİKA: 22 Dostum! Dedi. Çok resmi San'atkârlardan Galip Bey de müsaade ederseniz fena yapmaBir gün de hava iyi olursa gene memek icin dudaklarını ısırdı sin. Rica ederim benimle konudemiştir ki: mış olursunuz. Dedim. Herif büs bağlara çıkalım, bir, mart pikniği şurken senli benli ol. Merasimli « Yaz tatilinden istifade e ve: yapahm. Yazdan daha hoş olur. Teşekkür ederim ama, dedi. bütün bozuldu. Bu sefer şaşkın siz biz, sendeniz bendeniz sözderek bir filim yapıyoruz. Fakat Nasıl razı mısın? Görüyorsunuz ki hiç kimse danlıktan temenna edip çekildi. Oleri canımı sıkıyor. bu, arkadaşların müessese ile oYazan: AKA GÜNDÜZ Buradan çıktık. Kolkola ve ko lan alâkalarına zerre kadar ha • setmiyor. turursak, daha fazla rahatsız e Nasıl istersen. nuşarak gidiyorduk. Bir aralık ar lel vermiyecektir. İnhilâl riva dileceğimizi anlamıştık. Kalk Zarar yok, biz ederiz. Ha şöyle! Hiç olmazsa se Canın istediği yere gidebi kamızda ayak sesleri işittim. Bir yetleri bundan galet olsa gerek Affedersiniz beyefendi, ben mağa karar verdik. İdil dedi ki: nin yanında olsun biraz kendi lirsin. Demekti. de tüccar ve müteahhit İhsan kızı Konuşmalarımızı böyle te köşeyi dönerken çaktırmadan kendime yaşayım. Biraz maksattir. Biz tatilden istifade ederek Oral gittikten sonra İdil bana baktım. Üç kişi önde, iki kişi ar filim çevirmekle meşgul iken müİdil'im. Buraya numara yapmağa sadüflere bırakmıyalım. Her vasız, kombinezonsuz nefes alabi döndü; acı acı gülerek: kada.. Beş kişilik bir kafile geli gelmedim. kit buluşahm. Bu bana büyük bir leyim. Nedir bu gönül işleri! essesemiz için de çalışmaktan Ben, dedi, hayat içleri içingönül ferahı veriyor. Biliyorum ki yordu, bizi takip ettiklerini zan geri durmuyoruz.» Başka bir şey söylemeden bana Kesik kara bıyıklı. uzunca boyde perişan oluncıya kadar yorunetmedim. Fakat sokağın orta sırf iki ahbap gibi konuşuyoruz. döndü ve guya yarıda kalan sölu, iyi giyinmiş bir efendi İdil'in luyorum. Kalkıyorlar, benimle Teberrükât deposu zünü bitiriyormuş gibi sümmete Hay hay, dedim. Nasıl ister sında İdil ikaz etti: karşısında dikildi. Gözleri biraz gönül işleri görmek istiyorlar. Sultanahmet camii yanındaki sen öyle olsun. Senin çok işin var, darik bir bahse girdi. Galiba takip ediyorlar. Bu yorgun kalp o çocukca kapris bulanık, gözleri biraz çetrefildi. Hünkâr mahfeli denilen ve Evkafa Adamcağız fena halde bozulbelki rahatsız olursun diye . Acemi bir reverans yaptı ve: Zannetmem. Yolculardır. lere tahammül edebilir mi? ait olan daire Teberrükât deposu itmuştu. Etraftan bakanlara karşı Senin için hiç bir işim yok. Bu dansı lutfeder misiniz Yolumuzu saptık, başka sokak tihaz edilmiştir. Burada kıymetli baCepheden cevap verdim: vaziyeti kurtarmak için bana i Haydi yarın akşam burada er lara daldık. Biz nereye gidiyorzı eşya hıfzedilmektedir. Bu esya Oral için mi söylüyorsunuz? hanımefendi hazretleri? JDedi. ğildi ve bir şeyler söylemek is kenden buluşahm. Başbaşa istemeyanında eski Kur'anlar, şamdansak beş kişilik kafile. ayni şekilİdil birdenbire değişti, kızdığı Evet. lar ve ibrikler vardır. Geçenlerde diğimiz mevzuu konuşalım, eğ de, üçü önde, ikisi arkada geli tedi. Yüz versem, hemen otura Aşk, dizginsiz bir ata ben belliydi: burada mahfuz bazı esyanın çahnfe lenelim ve zihinlerimiz hiç bir cakve refüze edildiğini örtecekyorlardı. Anlaşıldı, takip edili Affedersiniz efendim, prezermiş. dığından yapılan tahkikat netioe ti. O zaman da biz rahatsız ola şeyle meşgul olmasın. Şu bir ayı yorduk. Takip edilmek bir şey Ne yapayım? Kuvvetli sü • zante edilmedik. sinde depo memuru Osman Beye işrahat geçireceğim. Yarın Ahmet caktık. Ben bir şey söylemesins değildi. İskandal çıkması mühim ten el çektirilmiştir. Müddeiumu • Kendimi takdim edeyim evarî olmağa çalışsın. Beyle Vikont Paris'e gidiyorlar. meydan vermeden: di. milik tahkikatı ikmal ederek ikîn • fendim. Tüccar ve müteahhit .. tnsafsızlık ediyorsunuz. (Mabaâl var) ci ceza mahkemesine vermiştir. Görüyorsunuz kî hanımefen Bir ay boşum. Rahatım. tşsizîm. Bilmem ne zade bilmem kim diye Birdenbire yüzüme baktı; Yeni mektepler Afyon istihsalâtı Sıhhat Şurası İspanya'da grevler Sovyet ordusunun maenvraları KOKAiN İ