Catalog

r Cumkariyet Teşrinievvel Sehir ve memleket haberleri tBmi? O Siyasıicmaî Arap ittihadı 1 ^ »^ Muharriri: FERNAND GRENAR Mütercimi: YUSUF OSMAN Muhakeme Edilen doktorlar Darülfünun Cevap veriyor «Yeni teşkilâta aîeyhtar hoca olamaz!» Darülfünuna ecnebi mütehassıslar getirmek suretile yapılacak yeni teşkilâta bazı müderrislerin aîeyhtar oldukları, bunlar arasmda Dariil fümın Emini Muammer Raşit, doktor Akil Muhtar B. lerin de bulunduğu yazılmıştı. Dün bu mes'eleyi tetkik ettik.Bize verilen malumata göre Dariilfünunda ne böyle bir ziimre, ne de böyle bir cereyan vardır. Çünkü Darülfünurda yeni teskilât icrası Büyük Millet Meclisi tara fından bir kanun olarak kabul edil miştir. Darülfünun Em:ni Muammer Raşit Bey kendisile görüşen bir muharri rimize şunları söyîemiştir: * Darülfünunda yeni teskilât yapılması bir emri kanunidir. Bu cihetle müderrislerden hic birîsi bu mes'elede neticesiz ve yolsuz bir teşebbüse girişmez. Bu gibi şayiaları bir maksadı mahsusla çıkaran vardır. Darülfünun hakikate istînat etmiyen bu gibi de dikodulardan asla müteessir olmaz.» ı Bir şaheser Malullere ve şehit yetimle rine verilecek ikramiyelerin tevziatı dün başlıyacaktı. Tafsilâtını sehir haberleri ara sında da okuyacağınız veçhile bu tevziat gayrimuayyen bir müddet için geri kalmıştır. Taahhura sebep hükumete gönderilip tasdik ettirilen def terlerin Eminönü Kaymakamlığında kaybolmasısır. Ankara'ya kadar gidip ge len ve bu uzun yolculuğu sapasağlam yapan defterlerin kü çücük bir bina dahilinde meydandan nasıl sır oiabüdikle rine biz akıl erdiremedik. Hakikaten vaki ise hâdiseyi ihmal, lâkaydı ve nasibin bir saheseri diye karşılamak lâztradır, diyoruz. Talihin dönekliği: Babür her şeyi kaybetti Ağır hasta Davalardan biri başladı, Annesi ve büyük annesi muhasarada Tıpkı bir kumarbazgibi.'Ödünçkasabailetekrar Samarkand'a baskırı diğeri tahkik ediliyor Müdafiler uyanık Netice: Hiç.. Melek H. isminde bir kızın vefatı 10 şüpheli görülerek Şirinyan Ef. isminde bir doktorla diğer bir doktor hakkında müddeiumumilikçe takîbat icrasına başlandığını dün yazmıştık. Bu mes'ele gittikçe ehemmiyet kes betmektedir. Müddeiumumilik hâ dise ile çok yakından ve ehemmiyetle alâkadardır. Mes'ele henüz tavazzuh etmemiş, kat'î şeklini almamıştır. Maamafih hariçten teraşşuh eden haberlere göre işin iç yüzü şudur: Müteveffa Melek H. Beyoğlu'nda bir dişçinin yanında üç senedir çalışmakta imiş. Bundan bir müddet evvel bu kız gayrimeşru bir şekilde gebe kalmıştır. Gebelik tahakkuk edince bu vaziyetten bazı kimseler korkmuşlar ve çocuğun düşürülmesi için tedbir aramağa baslamıslardır. Söylendiğine göre bu iş için doktor Şirin Tımurun eskt payıtahtı, Turkısta n'tn incısı Samarkand şehrt yan'a müracaat edilmiş, doktor, isAndijan'da muhasara altında kal Samarkand'ın muazzam ve bediî tenilen şeyi yanlış bazı usuller tat dılar. Kendilerini kurtarması için şaheserleri: bikı ile yapmış, neticede hanım baymektup üstüne mektup gönderdiler. Büyük atası Timur'un sarayı: gın bir halde Jeremba sıhhat yurduHaibuki bu esnada, Babür konuşmaBir kaç kilometre uzaktan oku na nakledilmiştir. ?a muktedir olamıyacak kadar hasta nabilecek kadar devnisbet yazılarla Melek H., bu hastaneye nakle idi. Aldığı bütün gıda, ağzına, küçük kucaklanmıs emsalsiz kubbesile meşdildiği gece vefat etmistir. Hastane bir pamuk tıkaçtan damla damla ah'.ır Timur türbesi: doktoru da Melek Hanımın kalp sekkıtılan sudan ibaretti. (1498) de iyiS alktit oymalı muazzam kapı tesinden vefat ettiğine dair bir ra leşti. Ancak yüz gün saltanat sür larile ve firuze tasının açık mavisinpor vererek cesedi defnettirmek istedüğü Samarkand'dan hareket etti. den tutunuz lâcivert tasının koyu raamiştir. Bir hafta sonra Khocent'e vardı. Evisine kadar bütün mavi renklere ait Melek Hanımın akrabaları bundan fendisinin iyileşeceğinden ümidi kecinilerle süslenmis muazzam cami haberdar olarak müddeiumumiliğe sen Andijan valisînin sehri düşmana ler ve medreseler; müracaat etmişlerdir. Bunun üzerine teslim ettiğini orada öğrendi. Çin mimarisine göre işlenmiş ve ceset Morga naklolunmuştur. YapıBabür her şeyi keybediyor ve boyanmış tahtadan, Motta mescidi; lan ilk muayene neticesinde kuvvetli bazı emareler elde edilmiştir. Fakat Muhtelif ve mütenevvi taşlarla örağltyor!.. kat'î rapor henüz verilmemiştir. tülü Mirza hamamlan; Taşkent'te hükümran Mogol amMüddeiumumilik, kat'î rapora înUlubek rasatanesi; cası, Babür'ün ricası üzerine, imda • tizar etmektedir. Bu hâdise müna Kırkdirek kameriyesi; dına koştu. Ancak, asilerden bir mik sebetile henüz hiç kimse tahtı tev Çin'den getirilmis çini kule . tar para alarak gerisin geriye döndü. kife alınmıs değildir. Bunlar güzel san'atların hayret Ekser zabit ve efradın karılan An tkinci mes'ele verici harikah eserleri olduğu gibi dijan'da bulunuyordu. Mevkiin is • Kadın hastalıklan doktoru Horazametin de birer timsali, birer rütirdadından ümidi kalmıyanlar Bahoryan Ef. ile Firdevs isminde bir hamuzudur. Bu muazzam abidelerin bür'den ayrılarak, gittiler. Yanında nım bir çocuk düşürmek cürmünden yanıbaşında hareket ve gürültü dolu kala kala «iyi köttb ancak iki üç yüz dolayı Ağırceza mahkemesine ve pazarlar var Burada da bütün sadık arkadaş kaldı. Hem ecdadm rilmişlerdir. san'at ve ticaretlere mensup esnafın dan mevrus malikâneyi, hem de kenEvrakı davaya göre Firders H. hâayrı ayrı mahalleleri, adeta fabri di zaptettiği yerleri kaybeden genç mile olduğu iki buçuk aylık çocu kaları görülüyor. Bu pazarlarda dünhükümdar yesinden ağladı. Amcası, ğunu düşürtmek için doktor Horhoryanın en iyi kâğıdı, en mergup kır Taşkent Hanın iki kere daha işe mü yan Ef. ye müracaat etmiş, doktor mızı kadifesi imal edilirdi. da kendisine 10 lira mukabiünde bir dahalesini temin etmişse de, harpten Taliin dönekliği: ziyade yağmagerlik düşünen bu zatın şiringa yapmıştır. Dün muhakeme esnasında Firdevs Fakat, devlet kusu, bu genç basa hiç bir faydası olmadı. Her iki defaH. şunları söylemiştir: geçici bir surette konmustu. sında da, gerek Samarkand gerek Karnımda çocuk olduğunu bilBabür, kendisile beraber harbe Andijan üzerine vaki yürüyüşler miyordum. Sancılandım. Doktora den zabit ve askerlerini şahane ih neticesiz kaldı; Babür'ü Khocent'e gittim. Doktor sancı için on lira musanlarla taltif edemedi. Memleketin dönmeğe mecbur etti. kabilinde şiringa yaptı. Bunun üze bütün kasabaları derhal acele tesBir zemberek gibi.. rine sancı daha ziyade arttı. Sonra lim oimuslardı. Harp masraflannın başka doktorlara gitmeğe mecbur Babür hatıratında bu muvaffakitabiî bir karşılığı olan yağmaya buyetsizliklerden bahsederken diyor oldum. Ben çocukları severim. Dört ralarda tevessül edilemezdi. Aksi ki: tane de çocuğum vardır. Çocuk dü takdirde çok çirkin bir hareket yaşürmek aklımdan bile gecmemistir. pılmıs olurdu. Samarkand ve mül «.Saltanat hevesi ve fütuhat hırsı, hakatına gelince: Orada, muhasara, beni bihuzur ediyordu. Uğradığım Doktor Horhoryan Ef. de şunları her sey tükenmisti. O derecede ki söylemiştir: bir iki muvaffakiyetsizlikten yese çiftçilere tohumluk dağıtmak lâzım Bu hanımın bana gelip ilâç aldüşerek vekayie karşı seyirci vazi gelmişti. Bu sebeple ganimet azdı. diğını bilmiyorum. Aradan zaman yetinde hareketsiz kalamazdım.» Asker bundan muğber oldu. Efrat geçmi'tir. Belki gelmiş, ben de ilâç İşte, seciyesinin baslıca farik alâ vazifelerini bırakarak kactılar, mem metlerinden biri, burada açıkça gövermişimdir. Bunlar bana iftiradır. leketlerine döndüler. Babür'ün yaBenî cekemiyenlerin uydurmasıdır.» rünüyor. Babür bir zemberek gibi nında ancak bin kisilik bir kuvvet Mahkeme, bazı hususatın istilâmı elestiki ve ayni zamanda çok metin ve feaTmı«tı. için muhakemeyi talik etmistir. kuvvetli idi; o, hep ayakları üstüne düşerdi ve her düştükçe sanki dahilî Uzun Hasan'ın hesapları: bir zembereğin tazyiki ile derhal Cereyanı hali gören müstahkem sıçrar kalkardı. Akhsi mevkii valisi, Uzun Hasan Khocent, gürbüz ve iştihah iki yüz Akhsi, Ferghana'nın başlıca kalesi Karamursal kaymakam vekâletine elli kisilik bir askerî kıt'aya malik idi gelip Andijan'ı muhasara etti. vilâyet maiyet memurlarından Na bir prensi uzun müddet besüyemez Bu zat, Babür'ün küçük kardeşi suhi Bey tayin edilmiştir. di. Burası adi bir vaha, fakir ve küCihangir'in validesinin mensup ol cük bir kasaba idi. Babür, tıpkı, kuduğu Moğol tayfasından idi. Uzun Hasan Cihangir hesabına çalışıyordu. marda kaybeden ve tekrar oynıyarak Bu senenin hayvan sergisi yarın zararlarını çıkarmak için istikraza Onun güttüğü iddiaya göre, memle Dolmabahçe ahırlarında açılacak kalkışan bir kumarbaza benziyordu. tır. Dün de bir kısım hayvanlarm tefketini tevsi ederek kuvvetlenen BaHalasının zevcine, dayısı Muham bür'ün, küçük kardesine bundan bir rik muamelesine devam edilmiş, numed Hüseyin'e müracaat etti; kendi maraları konarak notları verilmiştir. hisse ayırması lâzımdı. sine Besagir köyünü ödünc vermesini Notların tasnifinden sonra birinci, Babür'ün annesi muhasarada: rica etti. ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinc'Babür'ün büyük annesi ve annesi Mabadi var Ierle bunlara verilecek ikramiyeler tesbit olunacaktır. y Doğru değil mi? Muhittin B. Ankara'ya gitti Vali B. murttelif teşeb büslerde bulunacak Vali ve Belediye Reisi Muhittin Bey dün bazı Belediye işleri için Dahiliye Vekâleti ile temasta bulun mak üzere Ankara'ya gitmiştir. Sehir mimarı profesör Yansen de Ankara'da olduğundan tstanbul'un müstakbel plânının ihzarı için de Dahiliye Vekâletinde müzakerat cereyan edecektir. Profesör Yansen'in tstanbul'un plânını yapması da muhtemel görülmektedir. Vali Bey Ankara'da otobüs im • tiyazının Belediyeye verilmesi ile terkos mes'elesi hakkında da Vekâ letle temas edecektir. Muhittin B. bundan başka Bele • diye varidatının tenakusu üzerine zuhur eden açıklarm kapatılması için de teşebbüsatta bulunacaktır. Berberierin 5n!Gkleri Belediyece yapılan teftişat neti cesinde bir çok berberierin temiz lîğe riayet etmediklerî görülmüstür. Berberierin üzerlerine giydikleri gölekler sık sık yıkanacak, peskirler birer defa kullanılacaktır. Müşterilere pudra sürüldükten sonra pamuk atılacak ve bir daha kullanıl mıyacaktır. Tıraş aletleri de aseptik mahlullerle yıkanacaktır. Berberierin beyaz önlükleri ile caddelerJe ge7meleri m^nedilnvştir. Arap ittihadı hareketi son zamanlarda sekteye uğramıştır. Bunun başIıca sebebi şimdiye kadar milliyet bayrağı altında yürüyen bu harekete son zamanlarda dinî tesirlerin ka rışmış olmasıdır. Filistin'deki Arap* lar müslüman olsun, hristiyan olsun hariçten bu memlekete sokulmuş ve burada yerleşmek istiyen Siyonist'lere karsı yekvücut olarak müttehiden mücadele ediyordu. Bu hareket ayni zamanda şiddetle Ingiliz mandasına karsı idi. Çünkü Arap'lar Siyonist'lerin İngiltere tarafından himaye edildiğine kani idiler. İngilVlerin her Sîyonist köyünde mühürlü birer silâh deposu bulundurmakta olmalan Arap'ları büsbütün sinirlendirmişti. Fakat son zamanlarda Filistin'deki millî hareketin basında bulunan Hüseynî zadelerin Hindistan'h Müslü man politikacıların teşviki ile bir îslâm kongresi aktetmek tesebbüsünde bulunmaları üzerine hristiyan Arap'lar, işin içine din karıstırıldığma hükmederek Siyonist'ler ile İngiliz aleyhine olan müttehit cepheden çekil mişlerdir. Bundan sonra ihtimal bunlar ayni gaye uğrunda ve Iâkin başka yollardan çalışacaklardır. Diğer taraftan Filistin'deki Müslüman A rap'ların arasına dahi ikilik girmiştir. Siyonist ve İngiliz aleyhtan olan hareketi Arap fırkası ve bunun icra komitesi idare ediyordu. Lâkin mü • zakere ve kararların bir taraflı ol maması ve her cihetten tetkik edil mis olması için bu fırkanın arasmda (muarizin) namı altında bir muhalif hizip bulunuyordu. Ahiren Nablus'ta toplanan Arap fırkası konşrresinde muarızlar ken dilerinin lâyıkile temsil edilmedik lerini iddia ederken bu içtimalara iştrak etmekten imtina etmişlerdir. Bunlar simdi (Millî Arap fırkası) namı altında ayrı bir teşekkül vücude getirmislerdir. iki fırka arasmda mühim farklar vardır. Arap fırkası, Filistin istiklâli tama mazhar olma dıkça tngiliz'ler ile teşriki mesai a leyhtan olduğu halde yeni fırka hiç olmaz ise ziraat ve diğer gayrîsiyasî işlerde İngiliz'Ier ile teşriki mesaiye taraftar bulunuyor. Her halde Arap'ların müttehit cephesi zâfa uğramıştır. Diğer taraftan Siyonist'Ierin Arap'lara karşı siyaseti de değişmi^r. Geçenlerde Bal'da toplanan Siyonist kongresinde siyavî fırkaların fikri sralebe efmi«fî. Şimdi Filistin'deki MusevıMerm arasmda en mühim siyasî fırkası olan Musevi amele fırkası her suretle Arap'Iar ile uyuımak ve teşriki mesaide bulunmak istiyor. Bu yeni siyaset ihtimal cephesi sarılmış olan Arap'ların üzerine müsait tesirler bırakacaktır. Velhasıl Arao ittihadı hareketi Filistin'de yeni bir safhaya girmiş gibi görünüyor. MUHARREM FEYZİ Dilenciler arttı! Son zamanlarda sokaklarda di • lencilerin gene arttığı görülmektedir. Evvelce dilencileri toplamak için yapılan teşkilâtın bir dereceye kadar faideleri görülmüştü. Bu teskilât kalktıktan sonra dilenciler daha ziyade türemişlerdir. Belediye bun ların polis vasıtasile toplatıîması için teşebbüsatta bulunmuştur. Toplanan dilenciler Darülâceze'ye sevkedile cektir. Tevfik Rüştü Bey Dün akşam gitti Hamallarüan şlkayetler Karamuursal kaymakamlığı Şehirde istasyonlarla, iskelelerde hammalların halkı iz'aç edecek şeHariciye Vekili Tevfik Rüştü kilde faaliyette bulundukları gö Bey dün akşamki trenle Anka rülmüş ve bu hususta Belediyeye de ra'ya gitmiştir. müteaddit sikâyetler vaki olmu^tur. Belediye buralardaki hamal ve küTevfik Rüştü Bey istasyonda fecilerin Belediyece gösterilen muMuhtelit Mübadele komisyonu ayyen yerlerden harice çıkmama erkânı ve şehrimizdeki bazı meb' ları ve halkı rahatsız etmemeleri için uslarla dostları tarafından teş • tertibat alınmasını kaymakamhklara bildirmiştir. Bilhassa bazı küfeci ve yi edilmiştir. hamalların ecnebilere taarruz derecesinde saldırdıkları ve zorla bavullarım almak istedikleri görüldüğünden bu gibi hareketi görülenlerin şiddetle tecziyeleri kararlaşmıştır. Müstakil Ressamlar sergisi bugün Türk Ocağında açılacaktır. Küşat raerasiminde Balkan konferansı muİstanbul Yalova, telefon tesisatı rahhaslarından bir kısmı ve Balkan ikmal edilmiştir. Muhaberata bir kaç gazetecileri de bulunacaklardır. gün sonra başlanacaktır. Otobüs imtiyazı Otobüscüler Ankara'ya mümessil gönderdiler Belediyenin şehirde otobüs işletmek imtiyazım istediği hakkındaki haberler üzerine telâsa düşen oto büs sahipleri Ankara'ya mümessil göndermeğe karar vermişlerdir. Sişli • Büyiikdere otobüsleri sa " hiplerinden Ali Rıza Bey otobüsçü * lerin bu husustaki düşüncelerini hii« kumete anlatmak üzere dün akşam Ankara'ya hareket etmistir. Ali Rıza Bey; hareketinden evvel gazetecilere Belediyenin bu imtiyazı aldıktan sonra istifade edemiyece ğini, belki her hangi bir şirkete devretmek suretile komisyon almak îstediğini, haibuki beri tarafta bir çoK mütesebbis memleket evlâdının zarar göreceğini söylemiş, bundan sonra demistir ki: € Haydi bundan sonra bizde domatesçilik yapalım. Fakat yarın bu işte de kâr görerek Belediyenin domates imtiyazım almağa kalkış • mıyacağını kim temin eder?» Miistakil ressamlar sergisi Yalova telefonu Malullere tevziat yapılamıyor!. Hükumete tasdik ettirilen defterler kayboldu Hayvan sergisi yarın açılıyor Bir yıldönömü: Ziya Gök Alp lBas, .a>caleden mabaıt) Nahiye müdürlükleri İstanbul'da yeniden teskil edilen dört nahiye müdürlüğü için vilâyet maiyet memurluklarında veya nahiyelerinde stajda bulunan mülkiye mektebi mezunları talip olmaktadırlar. Dahiliye Vekâleti İstanbul Vilâyetine tayin edilecek nahiye mü dürlerinin bu işte daimî surette kalacaklardan olmasını, binaenaleyh kaymakamlığına namzet mektebi mülkiye mezunlarının bu vazifeye tayin edilemiyeceklerini alâkadarana bildirmiştir. ayni zamanda gösteriyordu. Haki katte bu iki âlem yekdiğerinin mü temmimi veya ikincisi birincisinin devamıdır. Türk tarihinde devlet reisinin in tihapla yapılması Ziya Gök Alo'm Cumhuriyetten çok seneler evvel ortaya koyduğu hakikatlerden olduğu gibi devlet otoritesinin inkisam kabul etmmesi esasında dinin dünya işleric?en tefriki lüzumunu dahi gene İJVV ~ok zamar evvel ve bü*ün an'anesile iddia ve isbat eylemişti. Ziya Gök Alp'ın görüslerinde modern Türk cemîyeti yalnız garpten kanunların aynen nakli suretinde değil, millî bir istiksa ile kendi idrakimize istinaden kendi aramızda zaten teressüm etmeğe baslamıştı. Bunlar Büyük YaTJicmm kudretli görüsleri ve tutuslaHle bugün tahakkuk etmiş hakikat•srdir. Bir tek fark ile: Ziya Gök Alp anlayıs ve söyleyisile daima başa geçmek lâzım gelen esbabı mucibeyi az çok unutmuşuzdur! Haibuki ka nunlar esbabı mucibelerile kuvvetli veya kuvvetsizdirler. Türk gençliğini Ziya Gök Alp'ı anlamağa ve onun yolunda yürümeğe davet ediyoruz. Mustafa Kemal'in yarattığı yeni Türk hayatını anlıyabilmek dahi Ziya Gök Alp'ın canlı ve cevherli felsefesini harzican etmeğe vabeste gibidir. Ziya Gök Alp, namına Darülfünunumuzda kürsü kurularak hayat ve felsefesi orada seneler ve senelerle tetkik ve tetebbü olunacak bir adamdır. Bu kürsü Türk dehasını tetkik ve tetebbü etmeğe çahsan bir kürsü oIur. Çünkü bizzat Ziya Gök Alp'ın kendisi onu yapıyor ve onu gösteriyordu. Bizden bin kere fazla hayatta olan bu ebedzinde ölünün önünde hür metle eğilelim. YUNUS NADl r Bugünkü Yeni Gün ~ * 12 sahife Dün eUeri Bo§ dönen malullerden iir grup ihracat ofisi teşkilâtı Ihracat Ofisi, teşkilâtı tevsi için bir proje hazırlamakta idi. Bu proje ikmal edilmiştir. Bir, iki güne kadar vekâlete gönderilecektir. Bu projeve nazaran Ofis Pire ve İskenderiye'de birer daimî mümessillik açacaktır. Bu mümessillikler müteakıp senelerde diğer ihracat merkezlerinde de tesis edilecektir. Malullere ve şehit yetimlerine ait ikramiyelerin tevziine Eminönü kaymakamlığı dahilinde dünden itibaren başlanması mukarrerdi. Fakat tevziat yapılamamış, gayrimuayyen bir müddet için tehir edil miştir. Evvelce bu hususta Askerlik şubelernice üç nüsha olarak tanzim edilen defterlerden ikisi Kolordu vasıtasile Maliye Vekâletine gönderilmiş, Vekâlet defterdeki isimlerin hizasına alacakları ikramiyeler miktarını işaretten sonra bunları iade etmistir. Şimdi bu defterler E minönü kaymakamlığında bulunamamaktadır. Tevziatın teahhuruna sebep budur. Altt sütun üzerine 4 renkli muhteşem bir tablo, hadise ler ve fikirler Dünya buhranı hakkında İlim ve fen yolun da Havacılık Sinema Ziya Gök sahifeleri Spor tktisatBirazda şaka Hammabla • Halkın sözü Gençlik sütun ları Dört tefrika, bir hikâye • Radyo haberleri Dahilî ve harici bütün dünya havadisleri Dört renkli güzel ilânlar.