Katalog

ŞANLIURFA 7 GEZEKALIN Mustafa Balbay ankcum@cumhuriyet.com.tr O HARA YA DA BUHARA! Başlık oyununu sözcükler denk geldi diye yapmadık. Gerçekten de Buhara’da atın ayrı bir yeri var. Orta Asya ülkelerinin hemen tümünün başkentini ve tarihi şehirlerini gördüm. Beni en çok etkileyen iki yer oldu: Semerkant ve Buhara... Buhara için şöyle bir tanım da kullanılır: Orta Asya’nın Mekke’si! Bu şehirdeki 1800’e yakın medrese, böyle bir tanımın ortaya çıkmasına neden olmuş. Anadolu’ya da Müslümanlık, Arap yarımadasından değil, Orta Asya’dan gelmiş. Her neyse, güncel konulara dalmayalım, Buhara’nın güzellikleri arasından ayrılmayalım. Şehirler değişik anlamlarda anılır: Tarihi şehirler... Su kıyısındaki şehirler... Turistik şehirler... Bu şehirlere gittiğinizde gerçekten aldığı unvanı çok iyi taşıdığını görürsünüz. Zaten o unvanlar bir iki yılda değil, uzun yıllar süzülüp gelen gözlemlerin ışığında verilmiştir. Orta Asya şehirleri ne olursa olsun henüz dünya sahnesine tam olarak çıkmadı. Düşüncem o ki, Buhara bugünkü yapısını besleyerek koruması durumunda dünya mirasının en önemli şehirlerinden bir olacak. Kentin sadece medreseleri, medreselerinden vazgeçtim sadece medrese kapıları bile çok şey söylüyor! İnsanları mı? Tıpkı bu yapılar gibi tarihten gelen zenginliklerini öylece koruyorlar. Son bozkır imparatoru Timur’un torunları olduğunu iddia eden bu insanların dünya tarihine de mütevazı bir bakışları var: Timur olmadan dünya tarihi yazılamaz! Bugünkü anlamda ilk istihbarat örgütlenmesini yapmış olan Timur’un elbette pek çok özelliği var, Özbek kardeşlerimiz bu özellikleri bugüne biraz da büyüterek taşımışlar. Buhara, Fergana Vadisi’nin bütün zenginliğini de yansıtıyor. Sadece üzüm çeşidi 400’ü aşan Fergana Vadisi’nin kavunları için de parfüm kokulu desem yeridir. 100 metre ötedeki kavun tezgahlarını görmeden kokusu burnunuza geliyor. Dünyada yerleşik tarımın ilk yapıldığı yerlerden biri olan bölge tarihsel olarak da kimliğini çok fazla erozyona meydan vermeden taşıyor. Kentin çevresini de haralar kuşatıyor. Buhara kalesinin hatırı sayılır bir bölümü de atlara ayrılmış. Yolunuz Buhara’ya düştüğünde hem mideniz bayram edecek, hem gözleriniz... Gezekalın... versite kalıntılarının dışında çok sayıda gezilecek yer var. Harran Höyüğü bunlardan biri. Kentin ortasındaki höyükte 1951 yılında arkeolojik çalışmalar yapılmış hala da devam ediyor. Daha birçok mekan var gezilecek. Babür Kervansarayı, Şuayp şehri harabeleri, Eyüp Peygamber Türbesi gibi yörede bulunan önemli mekanları dolaşabilirsiniz. Bazda Mağaraları fotoğraf düşkünleri için önemli bir mekan. Mağara, yaz sıcağın da çok serin olur. Yöre insanı yazları burada serinler. Harran’da yöresel bilinç gelişmiş. Gezip, görmek, tanımak için birkaç ev turizme açılmış. Burada hem dinleniyor hem de evlerin özelliklerini görüp yaşayabiliyorsunuz. Harran, önemsenmeli, yaşatılmalı korunmalıdır. Harran’ı görmedinizse bu yıl mutlaka programınıza alın. Dünyanın ilklerini orada görün, binlerce yıl önce bilim adamı yetiştiren üniversitenin çevresinde dolaşın.