Katalog

EGE’NİN İMBATI Serdar Kızık serdarkizik?cumhuriyet.com.tr 12 GUATEMALA GUATEMALA 13 GEZEKALIN Mustafa Balbay ankcum@cumhuriyet.com.tr IŞIKLAR SAHİLİ Gelelim Altınoluk’a... Geçen haftadan devam edip, Kazdağları’nın eteklerindeki heyecanı sürdürelim. Kentsel SİT ilan edilen Papazlık’ta 36 yapı tescilli. Köyün önemli bir kısmını kapsayan koruma amaçlı imar planı, 1994’ ten bu yana uygulanıyor. Abdullah Efendi Konağı restore edilmiş. Keşke yıkılmaya yüz tutan diğer konaklar da kurtulsa. Bu tarihi dokunun taş döşeli, dar sokaklarında adımlarım çocukluk anılarımı getiriyor... Amasya’nın Yalıboyu, Tokat’ın Hamam sokağındaki eski ahşap evlerini getirdim zaman tünelinden. Sonra, asırlık çınarın atlında, İda’ın baş döndüren havasında soluklandım. Pencerelerindeki sardunyaları, mevsim çiçeklerini seyrettim. Elinde naylon top duvara dayanmış bir çocukla göz göze geldim az sonra. Belki de o enfes zeytinyağının bir sonucudur, yaşlıların bile dinç hallerine tanık oldum. Hiç konuşmadığım halde saçlarının yarısı beyaz bir tülbentle örtülü dik yokuşu tırmanan genç kızın yaşam enerjisini duyumsadım. Ondan destek sağladım. Caminin çeşmesinden buz gibi soğuk su içtim... Eşsiz bir doğaya, 450 yıllık geçmişe sahip Altınoluk’ un en önemli kültürel zenginliği, tarihi “Antandros” kenti olmalı. Yaklaşık 2 bin 800 yıllık geçmişe dayalı bu arkeolojik zenginlik, “geçmişten geleceğe, kent ve yaşam kültürüne ışık tutan en önemli kaynak. 450 yıllık Altınoluk ile 2 bin 800 yıllık Antandros’un başka bir kucaklaşması... Ve bu coğrafyada halkın güvenini, üç dönem, ardı ardına sağlayarak belediye başkanı seçilen İsmail Aynur’un çabalarına, yarattıklarına tanık oldum. Yazları 200 bin gibi büyük bir nüfusa hizmet vermek kolay olması gerek. Üstelik Türkiye’nin 100 arıtmalı kanalizasyon sisteminden birisini gerçekleştirmek başka bir ayrıcalık. Siz bunların yanına 10 bin kişilik acık hava tiyatrosunu, kapalı kültür merkezini ve 5 bin kitaplık kütüphaneyi de ekleyin. Gelelim başka bir ayrıcalığa. Nazım Hikmet adıyla anılan bir sokağın yaşadığınız kentte varolması ne kadar anlamlı, değil mi. Hele bu sokaktaki Nazım Hikmet heykeli. Bunlara, açık hava tiyatrosunun yanındaki Türkiye’nin bir ilki, Sebahattin Ali’nin büstünü de katın. Bu mitolojideki “ışıklar sahili”nin böylesine yeni ışıklarla donatılmasını, yürekten kutlamalı. TURİZM VE EDEBİYAT Ormanlar ülkesinde iki durak Flores Yazı ve fotoğraflar: Timur Özkan ntik Maya uygarlığının en önemA li kısmını barındıran Guatemala’nın kuzeyindeki Tikal Ulusal Parkı’na gitmek için önce Flores’e gitmek gerekiyor ve Flores de en az Tikal kadar görülmeyi hak ediyor. Flores, Logo Peten Itza gölünün ortasında iki bin nüfuslu bir adakasaba. Deniz doldurularak yapılan 150 metrelik bir yol ile 17 bin nüfuslu Santa Elena’ya bağlı. Dar sokaklar rengarenk evler küçük oteller ve restoranlar ile adanın en yüksek yerindeki kilise kusursuz bir bütünlük içinde. Buradaki otelimiz Hotel Casa de la Isla da göl kenarında şirin bir yer. Adanın her tarafı yürüme mesafesinde, bir saat içinde tüm ada gezilebilir veya kıyıdaki kafeteryalarda Tikal oturulabilir. Araba sadece havaalanına gitmek için gerekli. 15 dakika uzaklıktaki Flores Havaalanı, Santa Elena’da. Flores’e, Guatemala’nın başkenti Guatemaa City’den ve batı komşusu Belize’den uçakla gelinebiliyor. Bu yolculuk Flores’in havadan fotoğrafını çekmek için ideal. Karayolu ile Guatemala City’den beş yüz kilometre, Belize’den daha yakın, sınıra üç, başkent Belize City’e 56 saat uzaklıkta. Bu sakin ve keyifli adada rahatlıkla birkaç gün geçirilebilir. Üstelik Maya torunları halkı sıcakkanlı ve konuksever, fakat Flores’e daha çok Tikal’e gitmek için geliniyor. Orta Amerika’nın en uzun süreli uygarlığı olan Maya eserlerini barındıran ve UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Tikal Ulusal Parkı, Flores’e 1 saat 15 dakika uzak lıkta. Parkı gezmek için en az yarım gün gerekir, orman içindeki yürüyüş biraz yorucu ama kesinlikle değer. Gran Plaza’ya gelindiğinde hem yorgunluktan hem de Maya uygarlığının görkeminden çakılıp kalıyorsunuz. Parkın en önemli eseri olan 38 metre yüksekliğindeki Büyük Jaguar Tapınağı’nın karşısındaki El Temple de las Mascarenes’e çıkmaya izin veriliyor. Buradan bakınca solunuzda Acropolis del Notre, sağınızda Acropolis Central ve tabii karşınızda Büyük Jjaguar görüntü almak için mükemmel.Buradan saat beşten önce ayrılabilirseniz, Tikal Ulusal Parkı’nın girişindeki kanopi hattında, yerden 30 metre kadar yükseklikte, bu coğrafyanın kuş ve bitki zenginliğini görebilirsiniz. Önce 300 kuş, 320 ağaç ve bitki çeşidi arasından 20 da kikalık bir yürüyüş, daha sonra yedi istasyon arasındaki çelik halatlar üzerinde hareket eden ve tek kişi taşıyan makaralarla havadan tur adrenalin meraklılarına iyi gelebilir. Guatemala 11,5 milyon nüfuslu ve 108 bin kilometrekare büyüklüğünde bir ülke. Ana dili İspanyolca yanında 21’i Maya kökenli olmak üzere 23 dil konuşuluyor. Türklere vize uygulanmıyor. Buraya gelmek için en iyi dönem kasım nisan arası. Kelime anlamı “ormanlar memleketi” olan Guatemala kuşkusuz Flores ve Tikal’den ibaret değil. Bu iki yer sadece duraklarınızdan bir kaçı. Başkent Guatemala City, güneydeki Antigua Guatemala ile Meksika sınırına yakın Quatzeltenango gezilmesi gereken diğer yerler arasında sayılabilir ozkantimur@yahoo.com Mısır gezim sırasında Kahire Müzesi’nden Nil kıyılarına, Giza piramitlerinden Luksor’un KrallarKraliçeler Vadisi’ne kadar pek çok yerde Avrupalı turistlerin şu tür sohbetlerine kulak misafiri oldum: “Hıımmm, burası Ramses kitabında sözü edilen yer olmalı...” “Burası hani o romanda canımızı sıkan bölümlerin geçtiği yer değil mi?” Mısırlıların, terör belasıyla bozulan turizm görüntülerini nasıl düzelttiklerini pek çok kişi bilir. Mısır Turizm Bakanlığı baktı ki, Avrupa’da Kahire deyince akla kan gelmeye başladı; dünyaca tanınmış pek çok edebiyatçıyı ülkelerine davet ettiler. Şunu önerdiler: “Alın size tarih... Alın size insan malzemesi... Alın size esrarengiz konular... Kleopatra’dan girin Nefertiti’den çıkın... Tutankamon’u yüceltin İris’i harcayın... Ne yaparsanız yapın, ama dünyanın ilgisini Mısır’a çevirin...” Yazarlar, baktılar ki malzeme bol. “Tamam” dediler, “biz bu işin üstesinden geliriz.” Yaptılar da... Mısır tarihi romanları uzunca süre Türkiye’de de liste başı oldu. Soralım: Mısırlılar o en ünlü savaşları Kadeş’i kime karşı yaptılar? Hititlere... Yani Anadolu’ya... Peki neden o tarafın tarih romanı var da, bu tarafın yok? Bu konuda kimi önemli adımlar atıldı, romanlar yazıldı. Ancak Anadolu’nun tarihini şöyle bir silkeleseniz en az Mısırlılarınki kadar konu çıkar. Hatta, tarihsel süreç zenginliğine bakınca, Mısır’ı geçer. Anadolu’daki antik alanların toplam yüzölçümü bütün Yunanistan’ın yüzölçümünden fazla. Edirne’den Ardahan’a, Sinop’tan Mersin’e 3 binden fazla antik kent var. Yıllar önce Ercüment Melih Özbay’ın Türkiye turizmi üzerine kitaplarını okurken, “turizm gazeteciliği” kavramının sık geçtiğini görmüştüm. Bugün böyle bir tanımın içinin dolu olduğunu söylemek zor. Turizm bölgelerinden yapılan haberler genellikle ünlülerin oralarda nasıl saçmaladığına ilişkin. Oysa Türkiye’de de turizm edebiyatla buluşsa... Antalya’daki, İzmir’in çevresindeki, Karadeniz kıyılarındaki, İç Anadolu içlerindeki tarihi alanların öyküleri, insanları dile gelse, kitaba dönüşse... Ne güzel olurdu... Anadolu’nun tarihini hem kendi insanımız hem yabancılar öğrenirdi. Bunu Türkiye’de başarabilecek yazarlar elbette var. Onların yanına dünyadan yazarlar da çağrılsa... Kim bilir bakarsınız öyle kitaplar çıkar ki, birilerine de “bunun filmini yapmalı” der. Alın size tarihin turizm, edebiyat ve sanatla buluşması... İnsanla buluşması... Gezekalın...