Katalog

8 GUATEMALA GUATEMALA 9 Mayaların sonsuz kenti Antigua Yazı ve fotoğraflar: Dr. Lakme Toktaş ntigua, Mayalar diyarı, rengarenk titreşimA lerle çarpan kalbi, Guatemala’ya başkent olmuş bir müze kent. Halk, kentin adını şöyle özetliyor: “Aziz Santiago soyluların çok asil ve merhametli şehri Guatemala.” Bilinen adıyla Antigua, Antik Guatemala. Orta Amerika’nın en gelişmiş, parlak ve arkasında muhtelif rivayetlerle ansızın kaybolmuş görkemli kültür. Mayaların memleketi Guatemala’ya 1543’ten 1776’ya kadar başkent olmuş Antigua. Yeni dünyanın en zarif şehri sayılmaktaydı. 17. ve 18. yüzyıllarda büyüdü. Mexico City ve Lima’dan sonra İspanyol egemenliğinin en önemli üçüncü şehri oldu. Büyük depremler ve sellerle yerle bir olunca, başkent 45 kilo metre uzağa, bugünkü Guatemala City’e taşınmış. Deprem nedeniyle taşınılan yeni başkent Guatemala City’de çarpık şehirleşme sonucu sonradan meydana gelen depremlerle hasarlardan fazlasıyla nasibini almıştır. Başkent Guatemala ülkenin ekonomik ve politik merkezi olmasına karşın, Antigua yerel Maya bölgesinin kültürel çeşitliliğine saygılı olarak ülkenin kolonyal geçmişinin en güzel öğelerini muhafaza ederek bir çeşit fahri başkent olma görevini sürdürüyor. 1944’te Guatemala hükümetince Milli Anıt ilan edildi, 1979’da da ise UNESCO tarafından dünya koruma mirasına dahil edilmiştir. 1530 metre yükseklikte Antigua’da Agua (su), Fuego (ateş) ve “Acantenango” adlı üç volkanların gölgesinde, çoğu sadece yayalara açık arnavut kaldı rımlı sokaklarda, pastel renk badanalı tek katlı, pencerelerinde bitkiler olan evler bulunuyor. Antigua için “Evlerin kapıları kapalı da olsa aç, içeri gir” demişlerdi. Her biri ayrı bir cennet olan evler. Botanik bahçelerine taş çıkartacak çeşitli bitkilerle süslü bahçeler içinde müzelerde nadide sanat eseri olarak yer alabilecek tablolar, heykeller. Cenneti zarif kafesleri içinde çeşitli kuşlar, rengarenk papağanlar tamamlıyordu. Özetle müze şehri içinde müze evler… Müze denilince gayri ihtiyari cansızlığın, resmiyetin soğukluğu, ürpertisi hissedilir. Evlerde oturanların yanı sıra, otel, pansiyon, lokanta, bar, okul olarak ta hizmet veriyorlardı. Antigua en iyi ve en uygun fiyatlı İspanyolca dil okullarına sahip olmasının iddiasını da yaşıyor. Vitrininde çeşit çeşit nar gile sergilenen bir dükkana girdik. Sahibi yıllar önce Lübnan’dan göç etmiş. Türk olduğumuzu öğrenince kırık dökük İngilizce’siyle “Osmanli very good” şeklinde sevincini belirtti. Bir içki dükkanı. Bizde ikide bir sahip veya profil değiştiren dükkanlara inat, yüzyıla yakın bir süredir aynı aile tarafından işletildiğini öğrendim. Bir şekerci dükkanı. O da asırlık aynı aileye ait bir işletme. Biblo, heykel sandıklarım meğer kendileri de şeker. Bütün Guatemala’da olduğu gibi burada da zıtlıklar karşımdaydı. Son model lüks bir cip, arnavut kaldırımlı dar yolda, korna çalmadan, sabırla, süslü, hınca hınç dolu bir “Chicken Bus” ın arkasına takılmış gidiyordu. Bilmeyenler bilmeli. Bir Orta Amerika özgünlüğü olan “Chicken Bus”lar ABD’de hurdaya çıkmış okul otobüslerinin alınarak rengarenk boya nıp süslenmeleriyle oluşmakta. İki kişilik koltuklar azıcık uzatılarak 34 kişi yerleştirilmekte. İçinde gerçekten piliçler var. Merced kilisesinde bir düğün töreni hazırlığı… Şık kıyafetli misafirler, yakışıklı damadın, at arabasıyla gelen peri güzeli gelini karşılamasını seyrediyorlar. Kilise içinde ise elemleri yüzlerinden taşan iki yerli kendilerinden geçmişçesine, etrafı görmemecesine dua ediyorlar. Bölgede zamanın en büyük fıskiyeli havuzu bulunan bahçede müzik dersi alan neşeli çocukların sesi. Honduras’la beraber önemli kahve üreticilerinden Guatemala’nın harika kokulu kahvesi ve meyve suları eşliğinde, favamız benzeri siyah fasulye ezmesi, meyve salatalı kahvaltısı sonrasında dolu yapılabilecekler var. İyi korunmuş İspanyol yeni dün ya barok stilinde mimarisi, bir Amerikan klasiği şehrin meydanında kocaman park, ortada serinletici fıskiye karşısında gece hoş bir şekilde aydınlatılmış Metropolitan Manastırı, sürüyle banklar, dinlenmek, soluklanmak için birebir. Türlü zevke ve bütçeye hitap eden lokantalar ve kafeteryalan her yerde karşınıza çıkabiliyor. El sanatları pazarı, Guatemala’nın çok renkliliğini yansıtmakta.Sadece gezmek bile büyük bir keyif. Şehrin dışında volkanlara doğa yürüyüşü yapılabilir. Nisan ayının ilk haftasında Semana Santa Kutsal Hafta şenlikleri, İspanyol Katolik inançlarıyla renkli Maya kültürünün bir harmanı. Boyalı talaştan ve çiçeklerden yapılan göz alıcı renklerde halılar, mum ışığında dinsel törenler bu gösterileri ve dolayısıyla Antigua’yı unutulmaz kılmakta.