Katalog

8 KANADA KANADA 9 GEZEKALIN Mustafa Balbay ankcum@cumhuriyet.com.tr Bir nehrin şelaleleri: Niagara Yazı ve fotoğraflar VARŞOVA CHOPİN PARKI’NDA Batı kentlerindeki imrendiğim yerlerin başında parkları gelir. Bizde ana yolun kıyısındaki birkaç yüz metrekarelik bölümün çevresini çim, içini dar bir yol, ara boşluklarını da oturma yeri yaparsınız, olur size kent parkı! Oysa çağdaş kent kültüründe, parklar kendi içinde bölümlere ayrılıyor. Kentin ana park alanı, semt parkları, gençlik parkları... Varşova’ya gittiğimde aklım fikrim bir an önce Auschwitz kampına ulaşmaktı. Bu yüzden yazı aramızda Varşova’yı tam istediğim gibi dolaşamadım. Kenti sulayan Vistül ırmağının kıyısındaki gezinmelerim, müze gezintilerim, eski kent bölgesindeki turlamalarım, Madam Curi’nin evini iki kez gezip dolaşmam bir yana, Chopin Parkı’nın ayrı bir yeri vardı. Curi’nin evi dışarıdan mütevazı, iddiasız duruyor ama, içi daha ilk görüşte insana şunu söyletiyor: ‘‘Bu ev bir bilim insanının olmalı...’’ Araştırma bölümleri, laboratuar malzemeleri... Burayı bir başka Gezekalın’a bırakalım... Polonyalılar doğal olarak dünyaca ünlü müzisyenleri Chopin’le gurur duyuyorlar. Adını pek çok yere vermişler, bir de parka. Ama nasıl park? İçinde yok yok... Bir ara kendimi insan girmemiş ormanın içinde buldum desem yeridir. Öylesine dev, güzel, dibini gökyüzünden mahrum eden ağaçlarla doluydu. En güzel bölümü de çiçekli yerlerdi. Ortasında da Chopin’in heykelinin olduğu bölüm. Chopin Parkı, kaç bin metrekareydi tam olarak kestiremedim ama, en az 56 sitenin sığması kesindi. Araya kocaman bir alışveriş merkezi de sığardı. İki yanından genişçe yollar ayırmak da zor olmazdı! Park sadece yabancıların değil, Varşovalıların da uğrak yeri. Kimi ailelerin parkı gezişine bakıp, ‘‘evlerinde dolaşıyorlar gibi’’ demeden edemedim. Yola çıkan rüzgara aittir. Gördüğüyle de tanışmak hakkıdır. Parkta da konuştuğum, sohbet ettiğim insanlar oldu. Chopin heykelini gösterip ‘‘Ne mutlu size’’ dediğimde bir genç, gönlümü almak istediğinden mi yoksa gerçekten öyle düşündüğünden mi bilinmez, şu karşılığı verdi: ‘‘Sizin de Nazım Hikmet’iniz var...’’ Evet dedim ama, biz onu yurttaşlıktan attık demedim... Diyemedim! Gezekalın... Kerem Saltuk merikan film endüstrisiA nin yarattığı gelmiş geçmiş en ünlü kadın sinema oyuncusu Marlyn Monroe bir film için Niagara Şelaleleri önünde kamera karşısına geçince iki efsane bir kareye sığmıştı. Her yıl milyonlarca turist, New York ile Kanada’nın en büyük kenti Toronto arasında sefer yapan trenler ile ulaşıyor Niagara’ya. Bugün Niagara Şelaleleri balayına çıkan yeni evlilerin bir numaralı tercihleri arasında. Şelalelere bakan otel odalarında, jakuzili banyolarda şampanyalarını yudumlayan ve kalp şeklindeki yataklarına uzanıp bu romantik güzelliği seyreden çiftler yaşamın tadına varıyor. Göller ve nehirler üzerinde binlerce yıl kanoları ile yolculuklar yapan Kızılderililerin azgın suları nedeni ile pek yaklaşmadığı Niagara Nehri’ne ilk ulaşan Avrupalı, 1678 yılı Aralık ayında bir Fransız din adamı olmuş. Bölgedeki Kızılderilileri Hıristiyanlaştırmaya çalışan Louis Hennepin şelalelere vardığında gözlerine inanamamış. Onun yazdıkları ve çizdikleri Kuzey Amerika’ya akın eden maceraperestlerin rüyalarını süslemiş. Su miktarı ve akıntı gücü hiç azalmayan bu olağanüstü güzellikteki şelalenin bir balayı merkezine dönüşmesi ise Napolyon’un erkek karde şi ve baldızının seçimi ile başlamış. O dönemde bir Fransız kolonisi olan New Orleans’ta yaşayan Napolyon çifti evliliklerini kutlamak için bir hafta süren at arabası yolculuğu sonucu Niagara Şelalelerine gelmişler. Günümüzün yeni evlileri için Niagara Şelalelerine ulaşmak bu kadar uzun sürmüyor. Pek çok Avrupa ve Amerika şehrinden doğrudan uçak bulunan Toronto’dan buraya trenABD, hem de Kanada tarafından izlenebilse de Horseshoe Falls (At Nalı Şelaleleri) adı verilen ve turistik kitaplarla kartpostalları süsleyen en güzel manzarası Kanada tarafına bakıyor. At Nalı Şelaleleri suların kayaları eritmesi sonucu her yıl biraz daha geriye kayıyor. Şelaleyi her iki taraftan da görmek isteyenler yüz elli metrelik asma köprüyü yürüyerek geçebiliyor. Kanadalılar ve Amerikalıların ülkeler arası ge çişi için ehliyet gibi basit bir kimlik ve köprü başındaki bir kumbaraya 25 sent atmak yeterli. Köprüyü tamamen yürüyüp ABD’ye giriş yapmak isteyenlerin Amerikan gümrük polislerine altı dolar gümrük vergisi ödemesi gerekiyor. Nehrin Kanada tarafında on kilometrelik bir parkur üzerinde hizmet veren ‘‘public moving’’ yani halk taşımacılığı isimli otobüsler yaz aylarındaki sıcak havada yürümek istemeyen ve çeşitli yerleri gezmek isteyenleri oldukça rahat ettiriyor. İçerisi buz gibi serin tutulan bu otobüslerle kelebek parkına, bitkiden saat heykeline, girdaplar vadisine ve oteller bölgesine ulaşılıyor. Niagara Şelalelerine ziyaret eden çocuklu aileler için Marineland Eğlence Parkı’na en az bir gün ayırmak kaçınılmaz oluyor. Bu parktaki orca balinalarının, fok ve yunusların gösterilerini izlemek her yaştan ziyaretçilere neşe dolu saatler sunuyor. Siyah ayı ve geyikler için ayrılana özel alanları gezilebiliyor ve lunapark bölümünde birbirinden ilginç dev oyuncakların dünyasına geçiliyor. le gelmek üç saat sürüyor. Dileyenler iç hatlarla ya da helikopter kiralayarak Niagara’ya havadan ulaşabiliyor. Fakat nehir yolu ile Niagara’yı bulabilenlere pek rastlanmıyor! Balayı turizmi patlıyor Niagara’nın romantik manzarası kimi doğa maceraperestleri için yapılamayacak şeylere davetiye çıkarıyor. Buradan kanolarla geçmeye çalışan, özel tekneler inşa edip uçurumdan boşalan azgın sulara kendini salanların tatili hastanede bitiyor. Şelalenin döküldüğü sulara kolay ve güvenli yoldan ulaşmak isteyenler her yarım saatte bir yapılan tekne turlarına katılabiliyor. Bu turlarda yolcu olanlara birer yağmurluk veriliyor. Yağmurluğu giymek istemeyenler iç çamaşırlarına kadar ıslanmayı kabul etmiş oluyor. Bu arada fotoğraf makinesi ve video kameralarını teknenin kapalı bölümlerinde tutmak akıllı bir önlem. Niagara Şelaleleri nehrin hem