Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Günler
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
31 Temmuz 2023 Pazartesi
100. Yılda Yükseköğretim
6
DÜNDEN BUGÜNE YÜKSEKÖĞRETİME GEÇİŞ SİSTEMİ
‘Çözüm köklü eğitim
reformunda’
Prof. Dr. İsa Eşme
bölümde ise adayların matematiksel
Prof. Dr. İsa EşmE
ilişkilerden yararlanma güçleri
YÖK EsKi BaşKan VEKili
ile fen bilimlerindeki temel
kavram ve ilkelerle düşünme
enç bir nüfusa sahip olan
becerilerini ölçmeye yarayan
ülkemizde, yükseköğretime
sorular bulunmaktadır. Sınavın olumsuz yansımalara yol açmıştır. sınavı uygulaması bulunmakta
Golan taleple arz arasındaki fark,
ikinci oturumunda uygulanan Alan Bunlardan biri, 1999’da sınavın
ve ortaöğretim öncesinde etkili
talep açısından devam etmektedir.
Yeterlilik Testi’nde (AYT) adayların ikinci aşamasının kaldırılarak
bir yönlendirme nedeniyle
2022 yılı yerleşme bilgilerine göre
lise bilgileri ölçülmektedir. Ayrı bir yalnız ilk aşama sonuçlarıyla
üniversiteler önünde aşırı bir
başvuran 3milyon 234 bin 318
oturumda yapılan ve dil alanını seçen
öğrenci alınmasıdır. Bu uygulama, yığılma yaşanmamaktadır. Ayrıca
adaydan 2 milyon 383 bin 687’sinin
adaylara uygulanan Dil Testi’nde bu eğitime verdiği büyük hasar bu ülkelerde siyasilerin üniversiteye
açıkta kalması bunun somut
alanla ilgili sorular yer almaktadır. nedeniyle 2006’da kaldırılmıştır. müdahalesi söz konusu değildir.
göstergesidir. Öte yandan üniversite
İkincisi, geçtiğimiz yıl baraj puanı
sayısındaki ölçüsüz artışla arz talep
Merkezi sistem hangi
Bu sorular cevaplanmalı:
uygulamasının kaldırılmasıdır. Dört
arasındaki makas daraltılsa da,
Üniversitelerin kendi öğrencilerini
alanlarda başarılı?
işlem bilmeyenlerin üniversitelere
üniversiteler arasındaki kalite farkı,
kendilerinin seçeceği tartışılırken şu
Yükseköğretime giriş sınavlarının, yerleşmesine imkân veren bu
üniversiteye girişteki rekabetin
üç soruya cevap bulunmalıdır:
başarılı öğrenciyi seçmede güvenilir düzenlemenin vereceği zarar ilkinden
önümüzdeki yıllarda da süreceğini
n On binlerce hatta yüzbinlerce
olduğunu gösteren birçok veri daha da büyük olacaktır.
göstermektedir.
başvurunun olduğu fakültelerde
bulunmaktadır. Bizce merkezi Şimdi de kulağa hoş gelen
Seçme sınavlarının “olmazsa
objektif bir seçim nasıl başarılacak?
sistemin başarılı olduğu bir alan da, “Sınavsız üniversite” söylemi
olmaz” niteliği, objektif ve güvenilir
n Siyasi otoritenin üniversiteler
“adil” oluşuyla ilgilidir. 50 yıldan beri gündeme getirilmiştir. Zaman zaman
olmasıdır. Bu gereklilik, Türkiye’yi
üzerindeki etkisinin dorukta olduğu
uygulanan merkezi sistem, 2000’li dillendirilen bu önerinin arkasında,
çoktan seçmeli sorulardan oluşan
bir dönemde hatırlı ve siyaseten güçlü
yıllara kadarki uygulamalarıyla yükseköğretime geçişin, ortaöğretim
merkezi sınav uygulamasına
kişilerden gelecek baskıya hangi
toplumun güvenini kazanmış ve 12 başarı puanıyla ya da üniversitelerin
götürmüştür. Son dönemde yaşanan
üniversite ne kadar direnebilecek?
Eylül askeri yönetimi dahil, uzun kendi bünyelerinde yapacakları
tüm olumsuzluklara rağmen
yıllar hiç bir güç bu güveni ve adaleti sınavlarla gerçekleştirileceği n Bugün uygulanan sistemde,
herkesin sonuçlarını güven duyarak
bozamamıştır. Gözde bir üniversiteye düşünceleri bulunmaktadır. Peki, bu yaşanan tüm olumsuzluklara,
kabullendiği sistem, elli yıllık bir
o üniversite rektörünün ya da etkili çözümler ne kadar gerçekçidir? liyakatsiz kişilerin köşe başlarına
çabanın ve deneyimin ürünüdür.
bir siyasetçinin çocuğu giremezken Ortaöğretim başarı puanının yerleştirilmelerine rağmen alt gelir
1964 yılında deneme olarak
bir işçi çocuğunun girebilmesi, bu ağırlıklı bileşeni, öğretmenlerin yıl grubundaki ailelerin çocukları
başlayan merkezi sınav uygulaması,
güven ve adalet duygusunun kaynağı içinde verdiği başarı notlarından çok prestijli üniversitelere bile
1974’te Üniversitelerarası Seçme
olmuştur. Son yıllarda yaşanan bazı oluşmaktadır. Peki, bu notlar ne kadar girebilmektedir. Getirilecek
ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÜSYM)
olaylar, bir terör örgütü tarafından objektif ve güvenilirdir? Okullardaki uygulamayla seçkin üniversiteler,
kurulmasını zorunlu kılmıştır.
soruların çalınması ve liyakatsiz işleyişi bilenler, buradaki sorunun seçkinlerin çocuklarının
1982’de, Öğrenci Seçme ve
kişilerin etkin görevlere atanması bu öğretmene olan güvensizlikten gidebilecekleri üniversiteler
Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adıyla
güveni gölgelemişse de ÖSYM’nin kaynaklanmadığının farkındadır.
olmayacak mı?
Yükseköğretim Kurulu bünyesine
bu niteliğini halen koruduğuna Okul başarısının, hatta bir ildeki
alınan kurum, Kurucu Başkan Prof.
Çözüm ne?
inanılmaktadır. eğitim başarısının, öğrencilerin
Altan Günalp ve arkadaşlarının
Üniversite giriş sınavları
Üniversite giriş sınavlarının yükseköğretime giriş performansıyla
başarılı çalışmaları sonucunda
milyonlarca gencin geleceğini ve
yalnız çoktan seçmeli sorulardan ölçüldüğü koşullarda, öğretmen not
toplumun güvenini kazanmıştır.
tüm eğitim sistemini etkileyen
oluşmasından kaynaklanan bazı vermede ne kadar objektif olabilir?
Merkezi yerleştirme uzun yıllar
önemli bir organizasyondur. İyi
olumsuzlukları da vardır. Bunlardan Bizce güven duyulmayan, öğretmenin
iki aşamalı, iki ayrı sınav olarak
düşünülmeden, iyi tasarlanmadan
en önemlisi adayların yazı yazma, verdiği not değil, vermek zorunda
uygulanırken 2018 yılından itibaren
ortaya konulan ve ayağı yere
yaratıcılık, yenilik ve hayal gücü gibi bırakıldığı nottur.
iki oturumlu tek sınav olarak
basmayan modellerle üniversiteye
becerileri ölçememesi, dolayısıyla
Her kurum kendi
uygulanmıştır. Yükseköğretim
üniversite öncesi eğitimi “sınava giriş sorunu çözülemez, 50 yılda
Kurumları Sınavı (YKS) adı verilen öğrencisini seçemez mi?
odaklı” hale getirmesidir. Bu elde edilen birikim ve deneyim,
sınavın ilk oturumunda adaylara
olumsuzlukların giderilmesi, uzun Yükseköğretime girişte daha iyisi tasarlanmadan heba
temel eğitim ve ortaokul bilgilerini
soluklu çalışmayı ve kararlılığı üniversitelerin kendi öğrencilerini edilemez. Böyle bir girişim eğitimde
kapsayan Temel Yeterlilik Testi
gerektirmektedir. büyük kargaşaya yol açar. Çözüm;
kendilerinin seçmesi bir başka
(TYT) uygulanmaktadır. Geçmiş içinde lise bitirme sınavlarının da
çözüm yolu olarak gösterilmektedir.
Sınavsız üniversite
yıllardaki ÖSS’nin benzeri olan bu bulunduğu, ortaöğretimde etkin bir
Böyle bir uygulamanın dünyada
mümkün mü?
testin sözel bölümünde adayların yönlendirmenin yapıldığı, köklü bir
örnekleri bulunmaktadır. Ancak
Türkçeyi ve sosyal bilimlerdeki eğitim reformu içinde aranmalıdır. Bu
Merkezi sistemin uygulandığı unutulmamalıdır ki bize model
temel kavram ve ilkelerle düşünme da liyakatli bir kadronun ve konunun
1974’ten beri yapılan iki olabilecek belli başlı ülkelerde,
becerilerini saptamaya yönelik düzenleme, gerek sistemin özünde ortaöğretim sonrasında ciddi önemine inanan siyasi iradenin
sorular yer almaktadır. Sayısal gerekse Türk eğitim sisteminde bir olgunluk ya da lise bitirme işbaşında olmasıyla sağlanabilir.