Katalog

31 Temmuz 2023 Pazartesi 100. Yılda Yükseköğretim 4 DünDen bugüne YükseköğretimDe FelseFe eğitimi Değer bilgisiyle Bugün, Türkiye’de 58’i devlet, 7’si de vakıf üniversitesinde olan 65 Felsefe Bölümü var. bakabilmek... PROF. DR. IOANNA KUÇURADİ uğraşmakla da olur. Bu, felsefede bilimsel çalışma, felsefede bilim Türkiye FelseFe kurumu Başkanı, yapmaktır. Varolan ve olan bitende malTepe üniversiTesi insan Hakları yeni görme imkânları sağlayan ve uygulama merkezi müdürü filozoftan farklı olarak felsefe tarihçisi, alanın gelişme çizgisini stanbul Üniversitesi Edebiyat çıkarır, yani okuyucuların felsefi Fakültesi Felsefe Bölümü’nde bilgiye ulaşmalarına aracılık eder. İokumaya başladığım 1954- Bizde yıllarca ezbere tekrar 1955 akademik yılında, Türkiye’de edilen, ancak son yıllarda azalan bu bölümden başka yalnızca bir “Bizde neden filozof yoktur?” tane felsefe bölümü vardı: Ankara sorusunun kaynağı, onu soranların Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya üretilen yeni felsefi bilgiyi ve Fakültesi’ndeki Felsefe Bölümü. değerinin kaynağını görememesidir. Bugün, Türkiye düzeyinde 58’i Ne var ki bunları görebilmek, devlet üniversitesi, 7’si de vakıf yüzyıllar boyu dünya düzeyinde üniversitesi olan 65 felsefe bölümü felsefe alanında nelerin yapılmış var. olduğunu az çok bilmeyi ve şu İstanbul Üniversitesi’nde anda dünyada yapılanları az çok okuduğum yıllarda, felsefe bilmeyi gerektiriyor. Acaba kaç kişi bölümünde dersleri belirli dört yapabiliyor bunu? yıllık bir program yoktu. Her Bu söylediklerim değer ve Prof. Dr. Ioanna Kuçuradi dönem başında bölümün hocaları değerler için de söz konusudur. toplanır ve o dönemde vereceklerini Araştırma yapmadan bunları hazırlanmış; yurtdışında felsefe verdiğidir. Bunu yapabilmek bildirdikleri derslerden bir program bilmenin ne işe yaradığı bir yana, okumuş meslektaşlarımızın için de daha önce bunun yolunu oluşturulurdu. Bu, öğrenciyi değil, felsefenin günlük yaşamımızda hazırladığı programlar da, mezun nasıl yapılabileceğini/metodunu öğretim üyesini merkeze alan bir belki en önemli katkısı, yaşarken oldukları üniversitenin etkileriyle göstermek gerekiyor. program oluşturma sistemiydi. eylemlere ve olan bitenlere kültürel oluşturulmuştur. Bunu şu şekilde de dile Bölümün “Felsefe Tarihi” ve değer yargılarıyla değil, değer getirebilirim: Felsefe bilgisi, en “Sistematik Felsefe” olmak üzere, Felsefe ne işe yarar? bilgisiyle bakabilmeyi öğretmesidir. başta, bir problem karşısında, bilme iki alt dalı vardı. İlkinin derslerinde Ne var ki bir felsefe programını Bugün TV kanallarındaki konusu yapılanın ne olduğunu bazı filozofların görüşleri anlatılır, oluşturmak için, önce bazı sorulara tartışmalara ve reklamlara bildiren bilgidir. Bu bilgi de ya ikincisinin derslerinde ise cevap vermek ve izlenecek yola bakılırsa, çok ihtiyaç duyulan bir bilme konusu yapılanın varlık felsefenin birkaç alanı tanıtılırdı. açıklık getirmek gerekir. Bu konuda, çağrışımlı düşünmeyi yapısının ne olduğunu bildiriyor Oysa bir lisans programı, soruların başında “Felsefe ne işe aşmak ve olan bağlantıları (ki bu, fenomenolojik redüksiyon öğrencilerine filozofların görüşlerini yarar?” sorusu gelir. Ancak, bu görebilmektir. Bu bağlantısız- metoduyla oluyor), ya da bir kronolojik bir sırayla ve felsefenin soruya gerçekliğe uygun bir cevap çağrışımlı düşünmenin en açık kavramın içeriğinin ne olduğunu belli başlı alanlarının problemleri verebilmek, daha önce “Felsefe şekilde görülebileceği “yer” ve bu arada yakın kavramlardan ile tarih içinde gelişmeleri tanıtmalı bilgisinin özelliği nedir?” ya da reklamlardır. Günümüzün beyin farkını (genus proximum ile filozoflar tarihi ile alanlar tarihini “Felsefe neyin/nelerin bilgisini yıkayıcıları olan reklamları differentia specifica’sını, başka bir öğretmeli, böylece de öğrencilere sağlar?” gibi sorulara, yaşamdan hazırlayanları özellikle bu tür deyişle tanımını) bildiren bilgi, bir temel alanların problemlerini yanlışlar yapmama konusunda ya da edebiyat eserlerinden seçilen kavramı açık ve seçik hale getiren öğretmekten başka, hangi alan eğitmenin, en azından “empirik” diyebileceğim örneklere bilgi oluyor. ya da alanların problemleriyle ezberlenenlerin “doğru” olmasına de dayanarak cevaplandırmayı Bizde neden filozof yok? uğraşmak istediklerine karar dikkat etmenin, işe yarayabileceğini gerektiriyor. vermelerine yardımcı olmalıdır. düşünüyorum! İkinci soruya verilebilecek bir Felsefe alanında çalışmak, yalnızca Geçen süre içinde kurulan Cumhuriyetin 100. yılında cevap, felsefenin her çeşidiyle yeni felsefi bilgi getirmek demek yeni felsefe bölümlerine ülkemizdeki felsefe eğitimini varolanların özelliğini, yani değildir. Yüzyıllar boyunca yeni felsefî baktığımızda, görüyoruz ki bu bakımlardan ve burada sözü belirli bağlantıları içinde bilgi getirmiş filozofların getirdiği öğretim programlarının çoğu edilmeyen başka bazı bakımlardan bakılan her bir varlık çeşidinin bilgilere/düşüncelere ışık tutmakla bir daha gözden geçirmenin yararlı başka ülkelerdeki üniversitelerin ne olduğunun (neliğinin/ ve bu bilgilerin gelişme çizgisini olabileceğini düşünüyorum. felsefe programları örnek alınarak varlıksal özelliğinin) bilgisini çizmekle, yani felsefenin tarihiyle