Katalog

Perşembe 23 Nisan 2015 23 Nisan laylıkla giyilip çıkartılan bir elbise değildir. Ona dönmek demek onun bütün gereklerini yerine getirmek demektir. Türk gençliğine ‘Kuvayı Milliye ruhuna dön’ dediğimiz zaman, o bize, bu ruh nedir diye sormaktadır. Ben bu kitabımda yalnız ve yalnız buna cevap vermeye çalışıyorum. Kullandığım malzemenin bana ait olanı pek az, tarihten virgülüne kadar alınmış olanı ise büyük bölümünü oluşturmaktadır.” Kurtuluş Savaşı’mızın canlı tanıklarından Ağaoğlu’nun yaşadıkları hepimiz için büyük değer taşıyor. vekillerin toplumsal konum, meslek ve eğitim durumlarını inceliyor. İmparatorluktan ulusdevlete aktarılan siyasî mirası dönemin en öne çıkan erkinde, Meclis içinde araştırıyor. Türkiye’nin siyasi tarihinde seçimlerin ve vekillerin ortaya çıkışlarının izini sürerek, döneme damgasını vuran tartışmaların muhataplarına mümkün olabildiğince yakından bakıyor. Demirel bu araştırmasıyla, tasfiyeye uğrayan kuşağın, ulusdevlet sürecinde milli irade ile tecelli etmiş (ilk) seçimlerin siyasal hayata etkisini de inceliyor. 10 Cumhuriyetin nasıl kurulduğunu ve bize neler kazandırdığını yeniden düşünmemiz gereken bir gün bugün. Bugünlere nasıl geldiğimizi anlamak için sizlere İlk Meclis’e kadar uzanan süreci anlatan kitaplardan bir seçki sunuyoruz. İlk Meclis Milli Mücadele’de Anadolu Hıfzı Veldet Velidedeoğlu Çağdaş Yayınları Ord. Prof. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu TBMM’nin açılışından başlayarak küçük bir memur kimliğiyle İlk Meclis’te görev yaparken çok önemli politik olaylara, özellikle ilk ulusal hükümetin kuruluşuna tanık olmuştur. İkinci ve üçüncü meclislerde 1929 yılı başına kadar türlü görevlerde çalışıp bu meclislerce kabul edilen devrim yasalarının görüşülmesine ve Cumhuriyet’in kurulmasına tanık olmuştur. Velidedeoğlu bu kitabında 23 Nisan 1920’den başlayarak çalıştığı İlk Meclis’in ilk ve son yıllardaki olayları, Meclis’in türlü yönlerini, renkli kişilerini anılarına, günce ve gözlemlerine, özellikle açık ve gizli oturumların tutanaklarına dayanarak kendine özgü akıcı bir dille anlatmaktadır. Kitapta ilk ulusal hükümetin programı başta olmak üzere, Ulusal And ( Misakı Milli), padişaha gönderilen yazı ve daha birçıok belge yer almakta; kitabın sonunda yazarın özyaşam öyküsünün, Cumhuriyet gazetesinde 1942 yılından 1990’a kadar çıkmış olan yazılarının tam listesinin yer almış bulunması da yapıta ayrı bir değer katmaktadır. Yeni basımı yapılmamış olan kitabı sahaflarda bulabilirsiniz. san 1922’ye yani İlk Meclis’e uzanan süreci ve sonrasını anlatan çok önemli bir kaynaktır. Meclisi Mebusan’dan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Kopuş ve Süreklilikler Hasan Kendirci Kitap Yayınevi / Akademik Dünya Dizisi Türkiye tarihinin Meşrutiyet ve Cumhuriyet evreleri arasındaki süreklilik tartışmalarına Hasan Kendirci de parlamento boyutunu inceleyerek katılıyor ve anayasal sistem açısından büyük benzerlikleri bulunan her iki dönemin siyasal elitleri arasındaki geçişliliğe yoğunlaşıyor. Kitapta, 1908–1920 arası Mebusan Meclislerine katılan birçok kişiye Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde de 1960’lara kadar rastlandığı anlatılıyor. Bu, meşrutiyet parlamentosu üyelerinin siyasal yaşamda görülen sürekliliklerinin kurumsal boyutları da aşan yanları olduğunu gösteriyor. Kendirci, söz konusu sürekliliği sağlayan koşulların neler olduğunu analiz ediyor. Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan süreçte siyasal elitlerin yapısını irdeleyen ve bugünkü durumlarını anlamak için çarpıcı ipuçları veren bu eser, Türk siyasal hayatına, özellikle yüzyılı aşan Türk yasama tarihine toplu bir bakış da sağlıyor. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Türkiye’de Hükümetler Programları ve Meclis’teki Yankıları (19081923) İhsan Güneş İş Bankası Kültür Yayınları / İnceleme Araştırma Dizisi Modern siyaset tarihimizin önemli bir parçası olan hükümetler ve programları, bu çalışmada ilk kez sistemli biçimde derlenmiş olarak okuyuculara ve araştırmacılara sunuluyor. II. Meşrutiyet’le başlayan ve Cumhuriyet’in ilanıyla biten 13 yıllık dönemde kurulan 21 hükümetin kabine listeleriyle parlamentoda okunarak basılan programları, Osmanlı Türkçesi nüshalarının yanı sıra günümüz yazısıyla da kitapta yer alıyor. İhsan Güneş’in Divanı Hümayun’dan Kabine Sistemi’ne geçiş sürecini genel çizgileriyle inceleyip hükümet programlarının yasal dayanaklarını ele aldığı giriş bölümüyle başlayan çalışma üç bölümden oluşuyor. Birinci bölümde 19081918, ikinci bölümde 19181922 döneminde kurulan hükümetler ve hükümet programları, üçüncü bölümde de Güneş’in Meclis Hükümeti Dönemi olarak adlandırdığı, çağdaş Türkiye’nin temellerinin atıldığı 19201923 arasında kurulan hükümetlerle programları ele alınıyor. Kuvayı Milliye Ruhu (Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi) Samet Ağaoğlu Yapı Kredi Yayınları / TARİH Bu eserde Milli Mücadele yıllarından ve Birinci Büyük Millet Meclisi’nin tarihinden çarpıcı kesitler bulacaksınız. Siyasi tarihimizin ve edebiyatımızın önemli adlarından Samet Ağaoğlu, kitabının çıkış noktasını şu sözleriyle açıklıyor: “Biz burada Türk inkılâbının hedef ve gayelerinden birisini, ulusal egemenlik ilkesini temel alıyoruz. Ulusal egemenlik ilkesi ulusal bir ruhtan doğdu. O ruha ‘Kuvayı Milliye Ruhu’ diyoruz ve onun ortaya çıkışını göstermeye çalışıyoruz. O günden bugüne bunalımlı dönemlerde ‘Kuvayı Milliye Ruhu’na dönmek ihtiyacı duyuldu. Fakat bu ruh ko Söylev Gazi Mustafa Kemal Atatürk Günümüz diline aktaran: Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu Cilt 12 (bir arada) ve Cilt 3 Cumhuriyet Kitapları Söylev (Nutuk), 19191924 döneminde, Atatürk’ün kendi kaleminden çıkmış bir özyaşam öyküsü gibidir. Ulusal Kurtuluş Savaşı’mızınve Türk Devrimi aşamalarının üst düzeyde ilk elden tutulmuş bir güncesi niteliğindedir. Bu nedenle Söylev, Türkiye’nin çok önemli bir döneminin belgelere dayalı bir siyasal tarihidir. Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcından 23 Ni Birinci Meclis Kolektif, Derleme Sabancı Üniversitesi Yayınları Cemil Koçak’ın editörlüğünde hazırlanan Birinci Meclis 21 yazar, gazeteci ve siyaset insanının; Mustafa Kemal Atatürk, Tarık Zafer Tunaya, İhsan Güneş, Seçil Karal Akgün, Sina Akşin, Bülent Tanör, Orhan Koloğlu, Fahri Çoker, Ahmet Demirel, Aykut Kansu, Uygur Kocabaşoğlu, Mustafa Türkeş, Ayşen Savaş, Yunus Nadi, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Halide Edip Adıvar, Cemil Salih Bozok, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Asım Gündüz, Kazım Özalp, Ali İhsan Sabis, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, İsmet İnönü ve Samet Ağaoğlu’nun makale ve değerlendirmelerinden oluşuyor kitap ve Birinici Meclis’i çok farklı yönlerinden ele alarak değerlendiriyor. Kitapçılarda satışta olmayan kitabı Sabancı Üniversitesi’nden edinebilirsiniz. Türkiye Büyük Millet Meclisi İlk Meclis Albümünün tıpkı basımı İlk Meclis’te yer almış üyelerin resimlerinden oluşan albümü Üsküdar Belediyesi tıpkı basım olarak yeniden yayımlamış. Albümün ilk sayfalarında ‘Milli Tarihimizden Bir Sayfa’ başlığı altında şunlar yazılmış: “Bu albüm vatan için bütün ümit ve kurtuluş kapılarının kapandığı feci bir devirde millet ve memleketi kurtuluşa eriştirme görevini üstüne alan Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin resimlerini ihtiva ediyor. Albümün neşir hakkı, istiklal şehitlerinin millete emanet ettiği yetimlere yardım için kurulmuş olan Anadolu Himayei Etfal Cemiyeti’ne terk edilmiştir.” Kitabı Üsküdar Belediyesi’nden edinebilirsiniz. İlk Meclis Kemal Öztürk İnkılâp Kitabevi Yıkılmış ve işgal edilmiş bir imparatorluktan arta kalanlar, şimdi bir Meclis kurarak özgürlüklerine kavuşmanın yollarını arıyorlardı. 127 kişi imparatorluk tarihinin en sivil, en demokratik ve en renkli meclisinin açılışını yaptılar. Bağımsızlık için, özgürlük için, halk iradesi için savaştılar. İlk Meclis bu savaşın tek merkezi, tek yönlendiricisiydi. Meclisin içindekiler, kimi zaman tartıştı, kimi zaman ümitsizliğe düştü, kimi zaman tek vücut oldu. Ama tek hedefleri olan bağımsızlıktan asla taviz vermediler. Sonunda hayallerini süsleyen zafere ulaştılar. Zafer sonrası yaşananlar, anlatılmamış bir tarihin perde gerisindeki buruk hatıralar olarak kaldı. Bir TV kanalında yayımlanmış belgeselin, kitaplaşmış hali elimizdeki metin. Konuyu daha kapsamlı incelemek isteyen okurlarımız şu önemli ve kapsamlı kaynaklara da başvurabilirler. Atatürk’ün Bütün Eserleri Uzman Bir Heyet tarafından hazırlanmıştır. Kaynak Yayınları / 30 Cilt Türk İnkılâbı Tarihi Yusuf Hikmet Bayur Türk Tarin Kurumu Yayınları / 10 Cilt Millî Mücadele Tarihi Mahmut Goloğlu Türkiye İş Bankası Yayınları / 7 Cilt Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu Lord Kinross Altın Kitaplar Anadolu İhtilali Sabahattin Selek Örgün Yayınları / 2 Cilt Heyeti Temsiliye’nin Ankara’daki Çalışmaları (27 Aralık 1919 23 Nisan 1920) Atatürk Araştırma merkezi Şu Çılgın Türkler, Diriliş, Cumhuriyet Turgut Özakman Bilgi Yayınevi İlk Meclis’in Vekilleri Milli Mücadele Döneminde Seçimler Ahmet Demirel İletişim Yayınları / Araştırmaİnceleme Dizisi Ahmet Demirel, İlk Meclis’in Vekilleri’nde, Mütareke dönemi Meclisi Mebusan üyeleri ile Ankara’da yeni kurulan meclisin üyelerini ele alıyor. İmparatorluğun son meclisinde görev yapan üyelerin Millî Mücadele döneminde nasıl yer aldıklarını, bu isimlerin kimler olduğunu, kaynaklarda farklı şekillerde yer alan C M Y B