Katalog

batıdoğu yönüne çevrildi ve bu kez düşman kuvvetleri hareket üssünden uzaklaşıp sağ kanada açılarak Haymana ovasına doğru çekildi. Bu arada Mangal Dağı’nın batı kesimlerinin Yunan birliklerinin eline geçmesi engellenemeyince, Türk birlikleri bu araziyi boşaltma kararı aldı. Muharebenin ikinci günü, Beylikköprü’nün doğusuna geçen bir kısım Yunan kuvvetiyle şiddetli çarpışmalar yaşandı ve düşmana ağır zayiat verdirildi; ancak aynı gün Yunan kuvvetleri Mangal Dağı’nı ele geçirdiler ve ilerlemeye devam edip, ertesi gün demiryolu hattının güneyinde Karailyas sırtlarına kadar ilerleyip Türk birliklerini tehdit eder duruma geldiler. Fakat Yunan kuvvetlerinin taarruz girişimlerine her defasında karşı taarruzla yanıt veren Türk kuvvetleri, girişimleri arka arkaya püskürterek etkisiz hale getirdiği gibi, düşmana büyük kayıplar yaşattı. Yunan birliklerince ele geçirilen Türbetepe, gün içinde geri alındı. Aynı gün Yunan Kralı Konstantin ise Eskişehir’de Daily Telegraph gazetesi muhabirine Mustafa Kemal’in ordusunu ya tümüyle yok edeceklerini ya da askerlerin büyük kısmını esir edeceklerini, Ankara’ya girmeyi umduklarını bildiriyordu. Yunan kuvvetlerinin bulunduğu konum dolayısıyla, ağustosun 26. ve 27. günlerinde Türk birliklerinin tertibi üzerinde birtakım değişiklikler yapma zorunluluğu doğdu. Cephe boyunca taarruzlar ağır zayiat verdirilerek durdurulmuştu, ancak yaşanan çarpışmalar 2. Grubu akşama doğru mevzilerini terk etmek zorunda bıraktı, 1. ve 3. Grupların mevzileri ise yeniden düzenlendi. Türbetepe’nin tekrar Yunanlıların eline geçmesi ve bazı mevzilerin terk edilmesi üzerine Mustafa Kemal Paşa, Ankara’da bulunan Milli Müdafaa Vekili Refet Paşa’ya bir telgraf yazarak muharebenin Ankara’ya kadar intikal etmesinin ihtimal dahiline girdiğini belirtti ve şu önlemi önerdi: “Meclis ve hükümetin ilk merhale olarak Keskin’e, ondan sonra zorunluluk halinde Kayseri’ye nakli lazımdır. Nakil 29 Ağustos akşamına kadar sonlanmalıdır.” Ancak taarruzların püskürtülmesi üzerine, kısa zaman içinde bu emir durduruldu. 28 Ağustos’a gelindiğinde bazı tümenler düşmanla çok yakın temas halindeydi, bazıları ise düşmanın taarruzu karşısında geri çekilmeye mecbur kalmıştı. Bu geri çekilişi fırsat bilen Yunan kuvvetleri Beştepeler’e doğru ilerlemiş, buraların geri Üstte Sakarya’da Kolordu Kurmay Başkanı Hayrullah (Fişek) Bey. Altta Sakarya Muharebesi’ni yöneten kumandanlar Duatepe’de (10 Eylül 1921). Mustafa Kemal Paşa sağda oturan grubun içinde kahve içiyor. Ayaktaki grubun içinde ortada Fevzi (Çakmak) Paşa ve Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa görülüyor. 245