Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 2002 'NIN ARDINDAN Tarsuslu Kenan Usta... ORAL ÇALIŞLAR arsus'ta bizim mahallenin bir Kenan Usta'sı vardı. Kenan Usta, fiıtbol meraklısıydı. Henüz ortaokul öğrencisiyken, bizleri bir takım kurmak amacıyla çahştınrdı. Kenan Usta, yoksuldu, tek gözlü çamurdan bir evde kalırdı. Sonraki yıllarda ben lise öğrencisi olduğumda Amerikan Koleji'nin yanındaki eğri büğrü sahaya üd kale direği dikti. Futbol topu çok pahalıydı. O, bir lastik iç top ahp çevresine ipler sanp sonra da bir bezle kaplayarak futbol toplan imal etti. Futbol oynamak isteyenlerden aldığı azıcık parayla geçimini sağlamaya çalışıyordu. Tarsus Idman Yurdu'nda profesyonel olarak futbol oynadığım dönemde ve üniversite yıllanmda onun ziyaretine giderdim. Sayısız iyi futbolcu yetiştirmişri. Yıllar sonra ortak tanıdıklanmıza Kenan Usta'yı sordum. Top kiraladığı sahanın yanındaki sazdan bannağında ölmüş, cesedini günler sonra bulmuşlardı. Kenan Usta, bilgili ve bırikimli bir insandı. Meslegi neydi? Nasıl bir eğitim görmüştü anımsamıyorum. Her yeni yılda geçmişe yolculuk yapar ve eski yılbaşı günlerime giderim. Sanınm 11 yaşındaydım. Kenan Usta'ya mahallenin top oynayan çocuklan bir yeni yeni yıl hediyesı almayı kararlaştırmıştık. Üç beş kuruş harçlığı olan çocuklardır. Aramızda para topladık. Ona bir pompa alacaktık. O da bu pompayla futbol toplannı şişirirken göğsünü fazla zorlamayacaktı. Kenan Usta'ya bu pompayı nasıl verdiğımız aklımda kalmamış. Yıllar sonra karşılaştığımızda o pompayı bana göstermişti. Her yıl başında, Kenan Usta'yı onun gariban | / Her yeni yıl bir ölümünü ve bu umut. Bu yıl pompayı anımsanm. Bizim kuşağın korkulanndan üzerinde çok emeği korkmayan bir vardı. Genç yaşta beyin ülke hayalim tümöründen gerçek olsun yitirdiğimiz Erdal istiyorum. Kadınla Sömer arkadaşımı da hiç unutamıyorum. erkeğin eşitlik Yılbaşlannda bizim adımlan atabildiği, evin alt katında bütün savaşa karşı banş gençler toplanır, isteğinin sabahlara kadar rulet güçlendiği... çevirirdik. Yakışıklı Erdal'a "Sen olmasaydın eğer" şarkısını özellikle ben söyletirdim. O şarkıda çocukluk ve ilk gençlik aşkJanmız yarıyordu. Aradan çok uzun yıllar geçti. Radyolardan dinlediğimız ajans haberlerinin yerini renldi televizyonların "az sonra"lan aldı. Kenan Usta'lar Türkiye'nin heryerinde kimsesizlik ve çaresizlik içinde yaşamlannı yitirdiler. Futbol büyük bir sanayi haline dönüştü. Futboldan iyı paralar kazanılmaya başlandı. O yıllarda Türkiye'de adam başına milli gelir ne kadardı bilemiyorum. Fakat bugünün Türkiyesi o zaman ilerisinde olduğu birçok ülkenin gerisınde kaldı. Mutlu ve refah içinde bir Türkiye umudumuz vardı. Batı ülkeleriyle rekabet edebilecek bir Türkiye umudumuz vardı. Batı ülkeleriyle rekabet edebilecek bir Türkiye özlemindeydik. Gelecek Türkiye nasıl olmalı derseniz, 1968'li yıllardaki hayalim hâlâ tükenmedı. Deniz Gezmiş'i düşünüyorum, onun ideallerini. Üreten, refahı ve mutluluğu eşit paylaşan bir Türkiye özlemım kaybolmadı. Hâlâ bu hedefe ulaşabileceğimız hayali içindeyim. Bu mutluluğu bizlere tattırmak istemeyenler, bizlere hapishanelerin ve işkencelerin yollannı gösterdiler. Bu ezalan reva görenler, hep "Türldye'yi kurtarmak" adına bunlan yaptılar. Her askeri darbeyle bizleri kurtardıklannı söyledikçe yaşamımız daha da kötüleşti. Türkiye özürlü bir ülke olmaktan kurfulamadı. Türkiye'yi "komünizmle mücadele eden" bir ülke olarak örgütlediler. Sağcısı, militaristi işbirliği yaptı, bugünlere kadar geldik.Her yeni yıl bir umut. Bu yıl korkulanndan korkmayan bir ülke hayalim gerçek olsun istiyorum. Kadınla erkeğin eşitlik adımlan atabildiği, savaşa karşı banş isteğinin güçlendiği, küresel yıkıma karşı küresel özgürlüğünün öne geçtıği... Ütopyalarunız yabuz bu yıl değil sonsuza kadar sürsün... BooKends 2002'de dünya bilimi ve Türkiye ORHAN BURSAU nsanlığın üçüncü milenyumla birlikte aslında biyoloji konusunda da yepyeni bir döneme / girdiği ileri sürübnüştü. 2000'li yıllann ilk üçünde yaşadıklanmız, bunu fazlasıyla doğruladı. Bir yandan insanın genetik haritası deşifre edildi, öte yandan hücre biyolojisi sanki yeniden keşfedildi ve bütün hücrelerimizin anası olan kök hücrelerle bedenimizin eskiyen parçalannın, harap olmuş dokulannın, beynın işlevini yitirmiş can ahcı bölgelerinin yeniİenmesi gündeme geldi. Özetle bilim üd yeni silah eline geçirdi, genetik ve başlangıç hücrelenmiz. Bu ikisiyle önümüzdeki yıllarda yaratılacaklar, belki beşon yıl içinde, arhk mucize bıle demeyeceğimiz sıradan olaylar haline gelebilır. Geçen yıl, özellüde canlı klonlama, yani bir canlının genetik olarak tıpkısının aynısının doğurulması konusunda epey mesafe alındı. Dolly, bu yolu açan koyunun adıydı. Dolly'i miyav, Micky Mouse, Abdurrahman Çelebı, domuzcuk.. ızledi. Bugün ise dünyanın çeşitli merkezlerinde ilk insan kopyalannın doğması beklenıyor. tşin öbür ucunda da genetik var; isterseniz ABD'de insan Genomunu çözen Craig Venter, sizin de genetik şifrenizı çözerek bir diskete yükleyip elinize tutuşturabilir. Biraz fazla dolan gözden çıkarmanız gerek, bunun için... Tabii öte yandan genetik yapısı değiştirilmiş, daha ekonomik ve daha kullanışlı bitkiler ve yiyecek maddelen, giderek daha çok sayıda raflarda görüldü. Biyoloji nereye gidiyor böyle derseniz... Ozetle: Insanoğlu yarahcılığı eline almış durumda. Eh, böyle bir silahın neler yaratabilecegini düşünmenin de sonu yok. Şimdilik sadece şunu bilelim: Işin başlangıcındayız! • / Güneş'in Arkamızda bıraktığımız yılın, gezegenimiz ultraviyole açısmdan en can ahcı tşınlannı süzerek olayı, buzullann hızla yeryüzüne erimeye başlamasıydı. gönderen Ozon Hem kutuplarda hem Tabakası'nın kendi buzul dağlarda korkutucu enmeler, kendini tamir atmosfer ve etmeye iklimbilimcileri dehşete başladığının düşürdü. Geçen yüzyıl saptanması, belki içinde dünyada olumlu bir haber ortalama sıcakhğın 0.5 derece artması, bu olarak görulebilir. sonucu doğurdu. Üstelik bu erimenin hızlanarak sürmesinden korkuluyor. 2002'de sürpriz bilim olaylan da yaşadık. Örneğin, asla aşılmaz sanılan ışık hızından daha hızlı hareket edilebileceğı gösterildi. Ancak, korkulacak bir durum yok, bu çok çok özel bir laboravar deneyi idi ve aynı "parça" nın. çok basit olarak. başı ile sonu arasındaki hız farkından kaynaklanıyordu. Einstein ın Görelilık Kuramı eskımedi, her şey yerli yerinde duruyor. Diğer bir sürpriz olay, inanılmaz derecede ağır bir maddenin keşfedilmesiydi, uzayda. Bir çay kaşığı miktan 50 ton geliyor. Astrofizıkçıler, bu en ağır maddenin, çevresındeki herşeyi yutan karadelikler olarak bilinen uzay cisminin bir parçası olduğunu tahmin ediyor... Başka? Büyük Patlama'ya bir kanıt daha bulundu, Güneş Sıstemi'nde yeni uydular isimlendirildi. Mars'ta su ızleri kesinleşti... Biz Türkıye'ye dönelim: Uluslararası hakemlı dergilerde yayımlanan Türkiye çıkışh makale sayısının, henüz kesın rakamlar elde yok ama 8 bini bulduğu belirtiliyor. Türk bilimcileri araşhrma yapma ve makale yazma konusunda, dünyada her yıl rekor üzerine rekor kınyorlar. Dünya sıralamasında ise 25. sırada bulunuyoruz. Bu memnun edici bir gelişme. Bilim ve sanayi dünyamız için çok önemii bir başka olay ise, Türkiye'nin Avrupa Birliği'nin 6. Çerçeve Programı'na tam üye olarak katılma karandır. 6. Çerçeve Programı, bilim ve teknoloji alanmda Avrupa Birliği'ni yeniden biçimlendirerek, AB'yi ABD ve Japonya ile teknoloji alanında rekabet edebilecek bir düzeye yükseltme savında. Türkiye sanayisi ve araştırmacısı, şimdi hanl hanl proje geliştinyor. Bu projelere Avrupalı ortaklar arayacaİc ve projelerin fınanse edilmesı için AB'nin ilgili komisyonlanndan onay bekleyecek. Türkiye bilimi, böylece Avrupa'da yüzmeyi öğrenecek ve uluslararası niteliğini geliştirecek. Hadi hayırlısı... r ffl SOTSS10NI? BUSH Mars'ın tik taklan! OZGEN ACAR ^Tocukluğumun karabasanlannı yine M görmeye başladım. Babam, eve bir 3 * ^ yığın gazetenin yanı sıra mizah Savasın tanrısı idl... dergileri de alırdı. "Mizah"ı karikatürist Ramiz, "Akbaba"yi Yusuf Ziya Ortaç Romah, gerek bahar (yeni yıl), gerek yayımlardı. tkincisinde Cemal Nadir, savaş için o günlerde Mars tapınaklannı Ratip Tahir Budak gibi üstatlar çoğu doldururdu. Mars, yeniden doğuşun aynı zaman kapakta, mığferli. zırhlı, adaleli. anda ölüme direnişin. savaşın tannsı idi. dev bir adam çizerlerdi. Adı "Mars"tı. Günümüzde, "Siera" radyonun yerini Ingilizler ile Almanlann ücretsiz " F M " radyolar, "mizah" dergilerinin dağıttıkları dergiler de eve girerdi. yerini "televizyonlar", "laraathane"lerin Bunlardan birinin adı "Cephe" idi. Bol yerini "cafe"ler, "ajans"ın yerini de bol tank. top, uçak, savaş gemisi, asker "CNN" aldı. Ama şu günlerde Ramiz'in, resimleri olurdu. Mars'ın bu tanklann Cemal Nadir"in, Burak'ın "Mars" sahibi olduğunu sanırdım. Bizim sokakta çizgileri ile ilgili karabasanlan uykumu yalnızca bizde "Siera" marka, bir de yeniden bölmeye başladı. Geçen gün komşu kıraathanede radyo vardı. O gazetelerde, sanki "Cephe" dergisinden zaman insanlar. çay. kahve ıçerken gazete, dergi okudukları için • Şimdi, "Oğul Bush"un Beyaz Saray'da ilkyılları. Yeni kahvelere "kıraathaııe savaş, ucuz petrol kuyularının ele geçirilmesi, sayunma (okumaevi)" denilirdi. gibi o zaman "yeni yıl" şenlikleri 17 Mart'ta düzenlenirdi. Romah, savaş ıçin kışın bitmesini, Mart'ın gelmesini beklerdi. Mart, "Mars"ın savaş ayı idi. Mars'ı Körfez'e taşıyacak yeni uçak gemılerini denize indıriyordu. Yeni Comanche ile Sikorsky helikopterlerini benim bilgisayanmın yazıcısmda üretip Adanalncirlik, DiyarbakırPirinçlik'ten Bağdafa göndermelerini önleyemıyordum. Bunlar olurken dünyadakı her beş kişiden biri 1 dolardan az para ile yaşam savaşı veriyor, sıtmadan her yıl yüzde 70'i beş yaşın altında 1 milyon insan ölüyordu. Karabasandan kurtuhnak için gözümü açıp yeniden kapattığım an, FıratDicle kıyısında 5 yaşında bir Iraklı çocuk sıtmadan "ölüm istatistiği" olmuştu. "NeoMars" Bush silahını ateşlemeye 27 Ocak'tan sonra karar verecek. BM'nin Irak'taki baş denetçisi Hans BBx, raporunu o gün Güvenlik Kurulu'na sunacak. Her yol Roma'ya . çıkardı, şimdi ise : Heryol Roma'ya çtkardı, şimdi Bağdat'a. Savaşın yanlış hesabının Bağdat'tan dönmeyeceği anlaşılıyor. Bush karannı 27 Ocak'tan sonra verecek 'Mars' ölmüstü... sanayii aracılığıyla Wall Street çarkının dönmesi, işsizliğin azalması, tüketimin artmasını sağlayacak... fırlamış bir tankın fotoğrafı vardı. Topunun üzerinde "Her yol Bağdat'a çüîar" diye bir yazı vardı. lşte o resmi gördükten sonra, çocukluğumun "Mars karabasanlan" yeniden başladı. Altındaki haberde, küresel gangster George W. Bush'un yeni yıl bütçesinde savunma ödenekJerini, 14 milyar dolar artışla, 378.5 milyar dolara yükselteceğı bildiriliyordu. Rüyamda Bush. Kafka'yı doğrularcasına. Mars'a dönüşüyor, yanındaki silah yapımcılan Lockheed \Iartin, Boeing, Northrop Grumman. General Dynamic şirketlerinin mühendisleri ise koltuk altlanna fuzeler yerleştiriyorlardı. Bunlar, Lockheed'in tanesi 200 milyon dolar olan F'A22, Boeing'in 100 milyon dolarlık V22 Osprey savaş uçaklan idi. Northrop Grumman ise < Baidat'aTlk takl Tik takl Akşamlan konu komşu bize gelir "cephe"de olup bitenleri "ajans" haberlerinden öğrenırlerdi. Radyoya ne zaman baksam hep "Mars"ı görür, her an radyodan tankıyla çıkıp bizim evi de bombalamasından korkardım. Bu kaygıyla yattığımdan olacak, uykumda "Mars"a karşı nasıl direndiğimi asla unutamam. 8 Mayıs 1945'te Almanlar teslim olmuştu. O gün ne kadar sevindiğimı bilemezsınız. Çünkü "Mars" ölmüştü. artık radyodan çıkması olanaksızdı. Bu nedenle " M a r t " ayını, "kaznıa kürek yaktırdığuıdan" değil. adı "Mars"tan geldıği için sevmem. Gerçekte "Mars" ıkilemli bir Roma tannsıdır. Yunan savaş tannsı "Ares"in Romahsıdır. Eski Roma"da, Mart yıhn ilk ayı idi. Çünkü bahar o ay başlar, bereket gelirdi. Tıpkı şimdi yılbaşında olduğu Savaşın yanlış hesabının Bağdat'tan dönmeyeceği anlaşılıyor Hesap açık. Körfez Savaşı "Baba Bush"un son günlerinde çıkmış, Mars'ın bahar bayramını Bill Clinton kutlamış. tarihe, "ABD ekonomisine en önemii katkryı yapan başkan" olarak geçmışti. Şimdi, "Oğul Bush"un Beyaz Saray'da ilk yıllan. Yeni savaş, ucuz petrol kuyulannın ele geçirilmesi, savunma sanayii aracılığıyla Wall Street çarkının dönmesi. işsizliğin azalması, tüketimin artmasını sağlayacak. Amerikahlann gönenci Bağdat'a gönderilecek Mars'tan geçiyor. Sıtmadan çocuk mu öldü? O Amerikalı değil ki! TiktaklTiktak! Romalı Mars'ın Mart'a doğru uyanmasına az kaldı! ABD, yılbaşını 17 Mart'ta Roma'da değil, Bağdat'ta kutlayacak. 1 ARALIK Eski DYP tstanbul Milletvekili Aydın Menderes. DYP Genel Başkanlığına aday olacaeını bildirdi. J^RALIK: Elaağ Milletvekili Mehmet Ağar. DYP Genel Başkanlığı'na aday olduğunu açıkladı. YSK, 3 Kasım 2002'de Siırt'ite yapılan milletvekili seçimini iptal etti. Seçim işlemlerindeki eksikliğin seçim sonuçlarına etkili olduğu sonucuna varan YSK. Siirt'tekı seçimin yenilenmesine oybirliğiyle karar verdi. ^ R R . \ L I K Avrupa Birlıği'ne (AB) ujıım çalışmalan çerçevesinde çıkanlan ve idam cezasını savaş ve çok yakın savaş tehdidi dışında kaldıran yasa uyannca. terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan'ın idam cezasını müebbet ağır hapis cezasına dönüştüren Ankara 2 No'lu DGM. yapılan baş\'urulan tem>iz kabul ederek dosyanın Yargıtay'a gönderilmesine karar verdi. Bursa eski Milletvekili Ilhan Kesici. DYP Genel Başkanlığı'na aday olduğunu açıkladı. YSK. Siirt'te yenılenecek seçimlerde, 3 Kasım Pazar günü ortaya çıkan \iizde 10'luk ülke barajınm geçerli olduğuna karar verdi. ^^VRALIK ,\nayasa Mahkemesi, AKP'nin kapatılması istemiyle açılan da^da, ön savunmanın verilebilmesi için 30 gün ek süre tanıdı. YSK, Siirt'tekı seçimlerin iptaline ilişkin gerekçeli karannı açıkladı. Kararda. CHP Milletvekili Ekrem Bifck, AKP Millerv ekili Mcrvan Gül ve bağımsız Fadıl Akgündüz'e ait milletvekili tutanaklarının iptal edıldiği. Siirt'te seçimlerin 9 Şubat 2003 Pazar günü nşmada, 2002 Dünya Güzeli seçıldi. 10 ARAIIK: Bağcılar Cumhuriyet Başsavcılığı. Siirt'teki seçimin iptaliy le milletvekillıği düşen Fadıl Akgündüz hakkındaki gıyabi tutuklama karannın durdurulmasının iptali için mahkemeye başvurdu. Siirt'teki seçimin iptaliyle millervekilliği düşen Fadıl Akgündüz. hakkındaki gıyabi tutuklama karannın vıcahiye çevrilmesi sonucunda tutuklanarak Kartal Cezaevi'ne konuldu. ^ ^ ARALIK: Kopenhag siyasi kriterleri ile Anayasa'ya uyum çerçevesinde hazırlanan ve çeşitli yasalarda değişiklik öngören yasa tasansının. yürütme ve yürürlük maddeleri dışındaki tüm maddeleri. TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. 13 ARALIK TBMM'de 3 maddelik mini anayasa değişikliği paketi benımsendi. Paketteki en önemii değişim, AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan'ın seçümesinin önündeki en büyük engeli oluşturan "6'ncı maddede gerçekleştirildi. Bu maddenin 2'nci fıkrasındaki "ideolojik veya anarşik eylemlere" ibaresi. "terör ejiemİerüıe" şeklinde Dr. Necip HabJemitoğlu, Çankaya'da evinin önünde değiştırildi. uğradığı silahb saldında yaşamını \itirdi JjL^RALJK: Çankın'da Vali Ayhan Çevike yenileneceği belirtildi. yönelik düzenlenen bombalı saldın olayına kanştığı ^^rtfRAUK: Kamuoyunda "Ümraniye sapığı" ola gerekçesıyle aranan terör örgütü TKPMLTtKKO üyerak bilinen ve Ümraniye, Maltepe. Kadıköy ve Üskü si Selma Korkut, Sivas Emniyet Müdürlüğü Terörle dar'da, küçük yaştaki çok sayıda çocuğa tecavüz eden Mücadele Şubesi ekiplerine teslim oldu. uAyferSüsapık yakalandı. heyla" kod adlı Selma Korkut tutuklandı. Türkiye güzelı Azra Akın, Londra'da yapılan yaDYP 7. Olağan Büyük Kongresi'nde, Elazığ Mil leU'ekili Mehmet Azra Akm Ağar, Genel BaşDüma Güzeli kan seçildi. seçUdL 16 ARALIK: DEHAP, YSK'nın. 9 Şubat "ta Siirt'te yapılacak seçimlerde yüzde 10'luk ülke barajının uygulanması karanna itiraz etti. 17 ARALIK: YSK, Fadıl Akgündüz'ün Siirt seçimlerinin yeniİenmesi karanna yaptığı itirazı reddetti. *İW ARALIK Radyo ve televizyonda. Türk ^tandaşlannın günlük yaşamlannda kullandıklan farklı dil ve lehçelerde yayın yapılmasına ilişkin usul ve esaslan düzenleyen yönetmelik, Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Ankara 2. Asliye Ceza Mahkemesi. Perinçek ve tP Genel Başkan Yardımcısı Hasan Yalçm'ın yargılandığı davanın gerekçeli karannı açıkladı. Eski AB Komisyonu Türkiye Temsilcısi Karen Fogg'un eletoonik yazışmalanru açıklayarak bilişim suçu işlediği iddiasıyla yargılandığı davada beraat eder. İP Genel Başkanı Doğu Perinçek'in, söz konusu olayda menfaat sağlamadığı ve siyasi parti lideri olarak toplu mu bilgilendiımek kastıyla hareket ettiği belirtildi. Ankara Üniversitesi öğretim görevlilerinden Dr. Necip Habtemitoğlu. Çankaya'da evinin önünde silahh saldınya uğradı. Hablemitoğlu. olay yerinde öldü. 19 AR.\LIK: Cumhurbaşkanı Sezer. 4774 sayılı "2709sa>TİıTürkhe C umhurryeti Anavasasuun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun"u bir kez daha görüşülmek üzere TBMM'yeıadeettı. 20 ARALIK: AliTafipÖzdemir. AM^P'ın 1112 Ocak günlerinde yapacağı olağanüstü kongrede genel başkan aday ı olacağını açıkladı. 21 ARALIK Uğradığı silahlı saldın sonucu ölen Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Necip Hablemitoğlu'nun cenazesi, Karşıya Mezarlığı'nda toprağa verildi. Törene. Cumhurbaşkanı Sezer, Başbakan Gül. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök. DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar, DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit de katıldı.