Katalog

pıiırken. yerel dircnme derncklcri ârgütlenmclcrini lainuııılayabilmck îçin ayn ayn toplaniılaryapıyoılardı. Bu luı ycrcl koııgrelıTin dü.>ııun lchdidinccn d(,ık IW>lgelcrılc yapılmıısı dogaldı llk öncc Irmcni ichliktfsi karşiMiui.ı hıılıınan IX>ğu Anadnhı'da ınilli dayatıı^ıııayı >aglamakk o anda Turkıyc'dcki lck ıtcrli luplu askcri güs* ulan Erzururntiaki XV Kolonlu ilc halkııı butünlcşmcsını gcrvcklcşiirmck için ünlü Er/urum Kongresi toplandı. (23 Tommıız7 Agustos 1919). Bilindigi gibi kımgrcnin ha/»riıklan yapılırkcn Mustafa Kcmal Pa*a tsianhul httkıımclıncc gimcvındcn almmı*, (i da ayncu bir istıfa mckfııhıı ilc a.skcrlıklcn ayn ldı{tınıbildirmi$iı 18/4 Temmiı/pccc&i). Bu olayın konumu/ avınından öncmi AUılürk'ün urtik sivil bir vuluıidu* OIHKIM, mıllı hılint'lcnınc lıarckclini HKİa aksuimamı* InılıınmaMdır Başia Kâ/ım Karahckır Puşa ulmak ü/cre biîtüıı \ uinsfvcr a<kvr ve lenli. Bu »luııılıı lıava ivindc dçilan Er/unım Kongrcsfndc bir yamUn "taiaııın aynlmaz hir parçası" olan Dngu ılleri halkınııı düşnıanltı mücadelc tcın elbırhği tle çalışacugı kararlu>hı ılınıv bıı yandan da nıillı bir istck ukırak Kiaııfnıl ılukı Mcclisn Mchııvan'ın inplanıp pcrckcn icdhırlen alırmsı istcnmışiır. Lrzunım Kongresi'ndc.milletin bir holflmfi adina komı*an rrmmlrilcrin padişahtun Mcdivı MehuMn'm inplanmasını tukp ctmclcri ıııillî biiîncîn güvlcııdıgıııc ı^arcittr Örc yandan bu, Sıva&'faki kongrcyı Mcclısı Mchusan'ın uslüne çıkanmak islcyeıı îîndcrin duşıınıcsı ilc bagdaşmamaktadır. Aına Atoiurk kısa siircde bu lür ıstcklcıi ctkisi/ biı dıııuına yelireccktir. Ernıruınlda hu^layan ycıcl kııngrc akı fothniu kttmttMhlantm: Inlat dvvlvtlvu titarimdan IAT/W nu'rki'TAnin hılc re\nwn f^'rı/ı. Jvvlt'tin yasama. ,ıwjfi vr yüriitmcden ilıarvi oLın mıftı i»ü{ Irnnt iştviuez tfarumu sokmuş ve hu tiumm kitrvisıntfti i'öri'v vapmaya tmktin huhimatiijiHH hükümrte n'smt'n Mdirvfvk. Stvilisı hMmutn dagılmttfir. $u haidtı devtvt merkezimn korttnmu\$nı. mtlUhn tnitflMsKİttftnı ıv dvvleim hsrtünlmnstni sügtuuıcak ıcdlntlvn ilusttnunk vf uvguhımtık ihcn\ mttlet tarutından olufiantistu yetkiUr ttifiytin hh m<rh\iıı, Ankamda l tntlh t\Aithviniti*n Ankam va 't ckhnn dc hu mrch.sv Lttttmttlun ;amn i'.ı>nUmü)iür Hu İHikımdan tişugtdu ı cı </c« taitmai # ın vapılmtiM, \utıtn.w\vı1ık •P l l t 1, Mvmh'kit tşh'ntııuhııvvtmrk ve Ankamda fophunu'tikttr 2. Bu nuılmmrnlatuk H\ih*t'k . mıih'tvrkıitcn tfo hagfadtrlat. ) v .\uhıp hir Misakı Milli özetle şöyle demektedir: "Osmanlı MceUsi Mehusam üyeleri bartşa kavtişmak için şu vazgeçilmez şartian ileri sürener: Dünvu Savaşt 'mn hitiminde imzakman Mütarcke Anluşntasımn cîzdiği sımrlar icindc "din, trk ve asılca' birlik oluşturan vatandaslann oturduğu • yerler hiçbir hiçimae yurttan kopartılamaz. Osmanlı Saltanatımn ve Halifeligin merkezi tstunhuVutı güvenlik içinde buhmması şartı ile Boğazlur açılühilir Daha önce hfcden ayrılan Batı Trakya'datMütureke sımrlah dtşmda tutulmak istenen Kurs, Anlahan ve BaJum'dahalk oyuna . başMirtitması geivktir. Osmanlı Devteti 'ndeki Amplann çoğunluktu oldugu yerieme de halk oyuna gidilmelidir. Bağtmsızhğtmtzt sımnuyacaksiyasL ekonomik hiçbir dnttaşma kahut editemez. Bu şartlar kabul edilmezse banş yapmak imkânsızdır*. Sayİ* TBMM'nln iklocl açılış yıldBnfimlmb Malalya MillctvrkllK Sılkı Gflr'ün kı/ı Nnriye (Idll) Ik ( U N l ı u 1922) mı, Batı'da, Yunan tchdidi allında hımaian nıkarak kcHİnliklc Anadolu vc Rumcli MfiManııam ve E^c bölgelerindc dcvaııı clti. dafaai Hukuk t'cmıyctı ivindc enycn yc26 Tcmmu/ıia BaJıkcsirıJc. 6 AftasU's'Uı rcl dcrncklcrîn licpsi adına Iıarckct cden NazJllı'dc, IA Aguslm'ta AlayrbirUc llcyciı U'Mi\iliyc nnllciiıı tstcklcrini vanl:ge*deki miîıLifaaı hııkuk derncklcri kongsitanhır nıiclikalmı$iı. Bunun vcrdı^ı güçrclcr lopladılar Bu kuııgrcierın ft/clhklc lc, I lcyclı 1'cmsilıyc, Isianhui hükfıınctinin Egc\icki Kuvuyi Milliyc'niu, yuni vaUııisckar^ıaınadikilmektevc Dam»t l'cnı i«ha$invcr milis birliklcrinin dııgmaMnda hüyuk da uzaklutfmlnmkladıı (4ckim l^l**|. Ycyanıri»n nlmu^tıır. Ancak bu vaiansı:\vrlcr nı lıükümclın hu^katu Ali Rı/a Pa^a. 1legcncllıklc kcndi holgclcnnin kıırlulması ycli Tcmsilıyc'yc kar<ji dcjfcıl. yuıdııııcı ulçnlı^ııı<jlardt. llatta Sıvas'takı nıillı mak gnrü^iindeydi. Hıı mıllı hartkcım hıiyc kacdnıamışlardır. Anlaşılıyvr ki yuk bir ba$ın<ıriır Aylc kı M kayılw fartAtaiürk'iıtı Uıplayıuı. birlcştirici gficu ulra ojpmenlige s«hîpM oldugu varsayılan masaydı Milli Kurtıılu^Sava^ı ba^ansızlıkpadi^ıİK hükujnctin icııiMİcilerini Meytlî la soniKİanaraktı Tcmsiliyc ilc göriı^mcyc KÜııdcriyiirdu. 20 ckım I9l9\bı Anusyada yapılun loplantı Ba/ı bölgelerin tcmsilci g5ndcrmrmcleNiınıuıı .ılınan kanırlnnıı nıtclıgı v*ok ilgınçrinc lajîıııcıı, A l\lülılc açılıp 11 Lylültîc kaparıan Sıvits KuntErcsı MMmndaöndcr, he tir. "Anadolu vr Rumell MüdafaaI llukuk ('emi.trir görijnuşic ı Kınaıılı ccıiıiıkllnc ıkıgnı iincmli bir yol alıııı^tır. ycllcr knıuııııına jsnrc nlıı^rnu^ hir dcrnckSıv.ıs Kongresi'nin ilk günlenndcki hutir lla«kadcracklcnlcn larkbdc^ıldır. Aına nalım kısa hir siirc sonra atlnnldı Knngbu oylc bir dcnıcktir ki% CMIU tkncilcmcsı ıv tk ^vatanın bölünme/ bir büfSn oldugca'kcn hukümct. IHUIFIIH "anlttfmaktaftun kcmuîıunda orlak kıırurs vanldı. BuraH dır n . Aylc isc Anaık«lu Rumcli Mudafluaı ıkın harckcilc hüıiin tlîrvni^ örpîîf len Anallukuk ('cmiyetı astlında mıllı hir dcvlclın dolu ve Kumtli \lndafaal llukuk O m i ^ncilsiUlür Amasyacia seanki ikı hükümel yctl" adı allında lnık^lırıldı. Ceınıyctın kunuşup an1a>mı$ gihıdır. hatkuıılıgırıa çuk dn^al ularuk Mustafa Kcmal l'a^ü pclirildi. KnnjjrL*dc aynca milli Sıvas Kongrc^i'mlc Mcclîsi Mırbus,nı*ın egcmcnlık ılkcsinc gidış aıiMndnn (mcmli bir an öncc avılıp barı^ ivin gcrckcn kuıuıbir gcli^me olnıuşrnr Kımgrcldc "Hllafrt lan alması da ıstcnmı^ti. Amasya'da IsUuiM vc Sallanal ııı KÜvcnlitinin sağlanması bııl hrikumclı bıınıı kabul ıMmı^ ayrıca 11cK'in bütîııı milliftövlcrinbirieşcrck milli bir yc«ı Itfmsılısv'nın varlıginı da lanımı^iı. tnitlc iiliüjtıırnıalan vc bıı iraıkııin lıcr j^üBuııa kur^ılık llcyelî Tcmsiliyc dc vatanın cün üsiıitKİi' iııtıılrnası karan alınmı^tır. Mibüliınirı^îiııc bıı /uıur gclmcmeM şartı ilc raz dolaylı ynlla d» ol<sa Sıvas Kongrcsi "ndc Islanbul hukümctınîn i^lcrinc karı^maıııamilli c^cıııcnlik ilkcsi benimaenmiş gıbi yi yîlkumleniyonlu. görünnıcklcdır. Bıııulatı dolayı pck vok ya Siiııkt hır dcvlcl hııkııkıı »nla^ffiftKi nilczanı \zore nıilli dcvlcl Sıvas Ktmgrcsi ilv lijtindculaıı hıı kanırlar Anadolu ıliikı miloluşma yııhına gırnıı^ıt. (îcrvcklcn, Musfuli dircnişin vvk büyük hir zafcri olmakla fa Kcmal Payı. Sıvas Kongresi'ndcn aldıgi hırliktıv tindcrin ıstcdıgi dü/cydc dcftildi. giıçlc. bu kungrc karurlunııı uygulamakla Alalürk. Sıvas Knngrcsi ilc milli cgcmcngörcvti llcycıi Tcmsilıyc'yi bir yünilıiKligc dayanan A*A*lctı kurmnk Mı*ıni$rı; SıoTganı bivmıındc kullanmak istivordu. vu.x KongrcM, bir "'Kunıcu Mcclh H gibı Bunda da büyuk olçüdc ho$an k:ıy;»uiı. Bir çah)in»lıydı. [)oftaldır kı. hu ılütüııcclcnsüıv sonra Hitüıı duruksîiınnlun bir yann bh nı kimscyc sc/dırnıcmi^, olaylanıı gcli^îmı aUnacaknt 4» Hrr umntktun .\t\dttvknr. 5. .V«'v"" '*«''" Miu'tdtta. u kvndiil\tfvnndcn ftigtntetijiı tktnrt h t %ant'ak nu'riıztndvn ç ikimi u'ım'nhrdt'ii. mncak ıdarv ve helednv nmhsfcmh' MüduftM i Hukuk yönt'tım kuntllarııulan, dhrde d mvrkez kundlanvh it vonviim kurtdUmndan. d mrrieımdekı Mı'dıye meclısınden. il nnrkvzi dv mvrh'T ı/(vtj ı r nu'rkt'zr haglı dçvlcnn tkimt.seçmenh'rinden nluffnndmuf hr kund umtfmdan ıtvm fifindv \v aynı oiummda uıp 6. Hu merîh ihrhgitu; herparti. rıımit ıv dırtıek tontfıtıdtM aday gtıstenlrrtt'sı mümkün tddugu jfihı, Herfentın Jv hu kutMd mih'tidi'hw n katdması ıçtn hagımsu nhtnık yfi ishutiifi ıfhlt'ii koyma hakki uırthn 7. St\tmlvn* h**r M/gı'n/n vn hüvük sivil umvtinM Imşkanlık altivk ıv svçim ıpıvt'nligınden sontmlu ulacakhr. İL Nı vfin. gizti nvia ıv salı çagunluk esastna &irv yapdttvtık. oylar. kundun kxndi ı\uuhn st'çetvgi tki Aj/ Umıhndan \va kund thıündv if Mvıhıtukiır. 9, Si\ım sonunda, hılrün kund thvlerimn imzulayücakhırı rnvı kcndt mühuriirh ile miihirleyyirkleri u\ nıteha luumttk duzi*nltmec*k, hir tunvsı yvrindi' iihktmuluiiik, tiiAı ıki mhhtttititı hın uydrn $ahsa 'k. digfri Sfitlis V 10. Oyvlvrintdamkfanuthnfk Mtnra \let1is\t'kıınııla\tmîdvukiır. Amak. tn'hş Uillullttn .u\im kurullannm zanın ma.mıflar tdttrak uyatm xi*n\vkiı*ri mikıar üzrrtndrn mahatli ultm'hnv kttrşdantirakltr. İL Sı\imh*r, en gt\~ m beş gun içinde Ankaru 'da taphuuuayısa MmamlanaraL üy tdiUi'k ıv \,»uiçüyviennadlanvfa luritktc drı hal hildititfıcknr. hildmk'ivktir. II lefcrufın aiındıgı mat i \tddikkw ıv hagımsu saneaklttra N d Hvttti Tcmsilİyr kt'inul 23 KİNaıı Aıel Ek