Katalog

BEKTAŞİLİK ÖZEL EKİ Kabesi H aaBcklaşhnkkında ilk bilgiler, halk arasııuia oluşan sfiylencclerc dayaıulırı larak 14811501 yıllun arasmda dcrlcnîp yazıya aktanlıyor. Doguni ve ölüm larihleri çcşhlı kaynaklarda iurklılıklur jzostcrnıcklc birliktc 12W1271 yılları araMnda yu*adığı sanılmakiadir. Bcktagilercc kabul gAren dogum tarihi 1209, ölüm (AlevıBektaşi sftylcminde 'Hakk'ayüriimck" dcnir) tarihi isc 1343 ola* rak kabul edilir. Bu tarihlcrc bakıldıgında f lıcı BekıaVm 134 yıl ya^adıgı ortaya çıkar. Ancak bazı kaynaklard» onun 63 yıl. bo/ılarında ise 92 yıl yuvıdıgııtu ilişkıti bilgilcr yer alır. Bcklaşi stiyicncelerimfc ycr yer /aman dilimlcrinin kanyniş oldııgu görülür Vilayetnaıiıelcnr gnrc llacı Bcktaş Vcli. Horasan'ın Niyıhur ^chrindc dogmuştur. Babası Muhammed IbrahlmrtSani.anncsı llatefnl1*tun\Jur. Knynaklardu bahusimn Scyyid. yaııi pcygaınbcr scıyundan oidugu bclirliliyor. Ogrcnim ya^ına'gcidiğimle cğîtimini Turfcistun Piri Ahmct VvKevTnin halifesi I jrıkman fVnndc'dcn alır. Ancak hıı konııyu kaıiıllayacak yclcrlt yt/ılı kaynük bulunmamakladır. Dcdcbaba Bedri Nrçvn. Hacı Bcktaş'm dogum, ölüm larihleri vc yaşaını hakkında climizdc yctcrlı kaynak bulunmunuısırıı. Osmanlı llükumdarı" I I . Mnhmııi /amamnda dctgihlann kap:ılılması sırasımla. var olaıı kitap vc yaztnalann lamamcn \akilniasina baglıyor. olan birderviş nvlıilirÛL llan Bektaş Baba Ihas'ın adını St\ as'im ken duymıi|. Abıaddin Knkubad dünvmîıîdv Anunyatiı oktu^unu bikügimi/ Babki lljaü'm unü Haa Bvkta^^la kardefi Men1e*H AnuHya'jn çekmt> ulmahdır. Iki kardc} kaç yıl ftalm IknVın >aııındR kfthblur acabn? llâcı tkktâş İulifdlk kaiına yOkwMİ#ııe «rtre kısn Mr süıv dt^L Ama.\va'dan KırçıhKr'b omdan da Km svri'u iji^melııi ML BHIUI İKaOn Hacı Bektaş\ uiıkî halifdtri 0hi iııanvİHnnı >n> makla gömkııdinnesi iucrinc gerçeklcşnıîf »laUKr. \m» Iki kjırdc) a>aklaııma sıniMnda K » si'ricif ıııi>dikr? Hacı Ikkta^a>aklnnmM>ıı kabftnuMİıfiı için ml yolan avnldt? Sı>m'« di>tıraılâ Baba lslıak'H kaiılmış, çflrpı^mulardan birindc olmü> ahMllrml? Hacı Ik^kl^ın, Babalılar ayiikİHnnııiM sını»ndtt Ka>vri"de bııtundugumı. kardı>i M«nnyin İHklki a>aklsıımiaıa katümak. brîkl dr IMI IMİ> ük lüuıpyadıı iışiretflyle blıiiktr olmak dü^üruıdylr Smıs'a döndüftünü kutaıl t'ttnck daliH dcıgru phi unrfinimır. Hucı Brkfn>*ın Kmscri'dın mnİıp hir yirvsiıu' uilmvsi \v SulucakarHhö>rık*e > crleıınra iw Inı scfimln raütaniı nlnuıriı&ını dit^üııdürüjnr. Kara öyttktı kurulın dergâh HakMİılar a>akJaJiıııusmln rfb edcriun ı\v >K4îrttlfiim cHıi ha^langıçta lıa>an ka/sh nan l'ürkmcıılvn Kırvhtr >orvsiııdrki Mal>a uıaMndfl vmüı^lıc ııgmtılıp kadınlan, ÇCH cuklnn >r lıın vunlÂnyU. yvk edildilrr. Ilaha clı>ftruMJ yok edllmek Ktındiler. Anuı «çııkbınnuuıınfirtî^tigiİMİtaenfn HınlîTürlunrnkrfin bülününün >ok «Hlrmv>ccc0 oçık ukkıgu plıi, Maha mü.sırııla M H VH^anlttnn da «rakbuıınaya kaiılanlann tüuıü ulnıad* kü'lmca kndrillr. Kaklı ki. Kaba İ K u ı n oMüriİlmesl klml Turkımn topluluMannt >ildırmıv «nlan çtvayv ytrle|Bsıba lly» tulüed Haa Bektaş. Matya mitsıııa yakın K a n ftyfik'c kü adıyla HacıhekfH|) >vric$mckk vn I KIMKHSI, Hacı Bektaı Anadolu'da llact Uckta^'ın Anadolu'ya hangi tarihic geldîgi de tam oiarak bilinmiyor. Aykpagaacwle, Tevarihi ali Osmani*dcv Hacı Bektaş'm kardc^i Mentv% ile hirliktc Horasan'dan kalkıpdugruca Sıvas'a, Sıvas'tan da Anıasya ya Baba lly»'a geldiklcrini. oradan dâ Kırşehir'e gittiklcrini yazar. Hacı Bektaş'la birliklc gclen kardcşi Mentc^'jn sunradan ıdtrar Sıvasfa gittigini bciiricn A(ikpa$azade, Mcııleş'in omda $ehit edildigini öne sürcr Baba llyas'ın lıalifcsi olduğurıa görc Hacı Bekta$ Anadolu'ya 124Ofıan önec gclmîş f olmalıdır. Aşikpaş'a/adc Tarihi nin Ciiesc bukısında Hacı Uekta$ vc kardc^t Mcnteç'in. Anadolu'ya Baba llyas'ı bulınak hcvcsiylc gcldifti söylcniyor. Ba^kaca kaynak olmadıgma göreHacı Bck1a«*ın Baba İ1yas'tan sonra Anadolu'ya gtldiği vc una liağlandıpı kabul edilir. Ancak Hacı Bckraş'ın Bakılılarayaklanmasıııa kuulrn.ulıfı, l.lvan (,'clchı'nin Mciıakıh'ul Kudsiyyesi*ndc nct biçimdc belirtiliyor. lilvdiı Cclcbi, atası Baba Ilyas'ın ayaklanmayı onaylamatiıgını, halifcsi Bnlıa l i hak'a habcr göndercnrk nıuı caydırmaya «alı^lığtııı söylcdiğiııc görc Hacı Bckia$aın da şcyhinc uyduğu düşünülcbîlir. Kaynaklar, bu ayaklanına konuKuıula dcği^ık gürîuflcr önc suruy»r kı hcpsı dc varsa>ıına dayalı ve spekülasyona açık. y ^ İ Ahl Evran ile tanısma Ayaklanmaya katılmadı '. Bazı kaynaklara göre ilk eğitimini Ahmct Ycsc\ i'nin halifesi Lokman Perende'den alan Hacı Bektaş 1240'lardan öncc Anadolu'ya geldi ve Sıvas'a yerleşti. Daha Sonra Amasya'ya geçerek Baba llyas'ın halifcsi olan Hacı Bektaş, 124O'lı yiliann ortasindan itibaren yerleştiği vc günümüzde onun adı verilen Hacıbektaş'ta kurduğu dcrgâhta düşüncelerini yaynıaya başladı. retin îmaiydiler buyük ohiHihkb. Ama han >urt nlarak urildifip, Kndınnk Ana'nın koUİH^irrtiııMU(duraklanNı\asok1uğunaKÖ C M IdrtVîn dtonun ofilu tıldııftu brflrtîHr. re (yalna Baba Ihıu için nvlmi^ oİMilar diıft llan IkktH^ın Dk mürlilm ık*<ml»rdır nıdnn Amasya'yn eptmckri uıtvkirdi), daha wmra, \ \ I. yü/)ilda bu biSkfftdt yu^Hİıkla Baba llynia lllfkller naı Mldiftlıni/ lllu Yoriik fopluluftumın Mr cıynıa&ncİJinmı?Bu,ÇtpnSo)inıı8ı<jlabilir Bu Uâ0m doyanarak Hacı Brktaı'ın mi? Çepnllrrdenıılduftiınu kc<ıinlnııııuıjl/. Ama Nitekim Mbyrtıwme>le Sulucakarahiv en anndan Çe|mUcıie lli^kLsi tpMugunm IHJ yuk'ün Çepni bcnıındHn Yunus Mukri f >v IH*Cknlc Sulucnkanıhiiyük'ü «.çügfini duşu„ D,gum veVcli Ilorasan'mkesin olarak. bilinmeyen o ölüm tarihleri Hacı Bektaş Nişabur kentinde doğdu. RKan Çe1ebrninr atası Baha llyas'ı aklaınak aınacıyla olaytn dışında nmnak istcdiJSi siîylcnchilcccgî gibi doöruliirı tiılc gclirıligi ilc söylcııcbiiir. AüUa (fekınmlı, I lacı Bckta^'ıııBabalılar Ayakİantnası ilc ilî^kilcndirilmcsL hakkmda ^u dcgcrlcııdinncyı yapıyor: ta AfdqMşa»ıde*nin söylcdi0 RÎbi, llan Rektaf'la kanlefi Menlı^ biriikte Anadoluv)« »ridikltrindc yalmz olaunzlar. Bir a** , . , şj • fm f onun ba^langıçla ^î/kankn Mr yeri seçervk bir siin kcndinî unullunuak iMedigini. hattu hflrkaç müridlyle ktrndi a^irvtine yakın Nr I ürkmon tfiplululuftunun arauna kanvp Rİ/lcndîÇjni dı1 dü«fincbîliri/. F.n uındnn. 1240'ia Mıı^ılüır'ın Kjç^ri'yi >akıp >ıktıktaın HHIIV ycri çı*kBdikkri vr SrKçukİularia anlsyma yaptaklan 1143 yılbın araMiıda i/ini ka> İK'ttlrmîş olma* İKİır. Ahi V.\ nm'ta lllfkileri İw Ahi K vranın 12471de Kır>ehir'c ynrfc^ımüiııdcıı MHIIH >eıddra CHnlanıııt> olaMiir. Mliklm Srtvuklular'ın Mnfinttarca haraca lıaglaııdıgı !243Vn ikinci Mofrıl M İ I H U nıuvanî 125A*ya kndare^endılııenuSdçuklu yîmrfimindrkl suitanat kavpılan >u/undrn. Irir Imkınıa Ate%1 Tflrkmcnicrin luparlanma dihwmidir. llan IkMüVın. Kanı 0>ükV u*rk*ciktcn snnnıki >ayınu ü/vıinc \9inctnaiiw\le anbrtıbınlardîşıncbı henıeıı hJçbil^imi/yok. l v trHk vnr\a>ınıİ]ir üıvtccvk ikinci hiluîlrrdm dc yııkvuıuiA Ehmı Çekrhi, Hacı Ikkta^ın Baba ll)w a taıi M»nnı "taeı suliam ciuvalanMMhftnı «o> k'rkırn, Aykfyt/«k de y>hüfcr tın u mürHUktvn veklldigini, Mr Bİnlal tfbi > afadı£mu bbıkrec müridi \v muhibU oklubrBrdrT 4/ ISTOS