Katalog

24 Tüm ilkeler 1963 ve 1970'te belirlenmişti toplantıda Turk g5r0«0nfl, gümrflk birlîği lcmclînc oturttnuştur. Topluluk ine bu gdıfi^e luu«ı çıkmı^, başka ifbirlîği yonicmlcrinîn dc üaocrinde durulması gcrcktığuıı önc sürmüîjtfl. Tuplulukla yapılan görüşmdcrin bttşındun iıiharvn Turk heyclindc ycr alan Mannam fJnivcrsilesi AT EtHtitüsü ögnctim görcvlinî cmckli BOyukdçi Sayın Tkvfik SançoCht kımuya ilişkin dcgcrli cscrindc şu gözlemkrde bulunuyordu: ^Ortakhk HfkUnin hlr eüııırlk birlgtae d^iBinM fgercfii o furihfcnic TfirUycUe kimsc için kufkn lamuuı uegUk. Topluhıkbı U|U kurulup luınütnamM tnrtışılnıaılUa. amr kurmak neıvkine güınrük biriigi dKjfuıdfl bir lonnil anuımasındnn Sayın Saıaçcıflu. gOnufik birliği hcdcfındc ısrarlı olan Türfciyc'nin içindc bulundugu durumun da yapdacak dcğcrlündirnıcdc dikkatc alması gcrcklifiini vurguluyonlu: M BmOn banfeurufiıtiuMkw çı>k finrnıü ofan nokla, Tiîrkiye*oin bu teri bulundugu Bu knfidbn lam nbrak bdvhyriıilnıek içîn bu dniK*mdc Târldye'nin bâr ekunmaik krudcn yeni pfcnifrAf borçfauufidt'nmcviıılbir ba0uni| (konsotıdMyua) O F ^ t çı ı ^nrriuftf dü/rnlcnmi) Mr '.sağlık kaMinma1 proRranu ııyijnlanınun» baı>Luuışolduganu NÖyleımk Renıkfe Bu lufulluili lürkiye,tophılugaRonu bfiyfik JHçüdr uyan Mr ortaklık iM|kU Ibpluluk, Turkiyc'nin bu yakluşımını •oguk kar^ılanıı^tır Gcrçektcn dc Türkiyc ile urtakltğın. kcndisinc yüklcycccğî ekonoınik vc ınali kOlfctlcrin boyutlannı sczinlcycn lophıluk. yiueydc yaygm bir işhirliğinc laraiiar gArflndrkcn, gençcktc 'IQrkıycfyi gidcrek ıı/aga ıimcyc yörtclcn bir olmiksu/luk içinc gtrivcrmiştî. 1961 yılında dcvam cdcn Koru^mclcrde Topluluk Koınisyonu Dty llifkilcr Genel Müdürlügö'ncfcn JcauFhiDçııis Dvniauvnun Türkiyc'nin gümrük birliği isleklvrinc vcrdiği yanıtı, Sayın Saraçoğlu'ııun kitabından ayncn sunuyonım: Topluhık, T&ridye'nİn ortuklıfimi ekiHMimîk vt pnütik yfinden bfi>ük öncm vermektc \v anlaşnumın Mr an once yuptlması gcrvgiiH' inanınakladır. Turk oncTÜtTİ bir KÜnıriik biriifti kurulmasuıın bütun kuyuilannı mıkttr «bMlir. Ancak ortaklıguı fck yulu gumrflk Nıflfii dcüMk bcri bagb^vı kurallıır \yimu Mr urtakhk anlaymau )wtae, Turkiye*yi loplıılulda bir urtuklığa lunaiayaadi Mr tşbirliği vc Yardım Anlaşması öncrmck daha yvrlndr uhcaktn:11 lX*ncyimli diploınai emckli Büyükclçi Saruçoğlu'na göre toplulugun lasarladığı. Türkiyc'ye biçbır yüklcnim gelirmeyen, buna karşılık t>na ha/ı licari ödünlcr vcrilmcsini vc mali yardım yapılmasını öngcnvn bcy yıllık bir ckunomik işbirliği anlaşnıası gcrveklc«tirilmesî idi. Runa urtaklıgın ilk donemi dcnccck. ancak gclccek döncmlcrin kapsum vc nılcliğinın sapt.ınmıısı ileriyc bırakılacakn. Gümrük bîrliğinden sö/ cdcn yoktu. Aııkaralla altı bakandan oluşan Bakankkknran Ekmnmik KııraT 9 CÜMRÜK BİRÜÖİNE DOĞRU 19 NİSAN IW5 Mayıs 19f»rdc Türic tcvini hclırleıken oncmlc şu hususu vurguluyordu: Anluijmamn ilk maddesinde HMI amacın gümrikk birliği olacugının kcsınlıklc açıklanması şarttır. Ücmokrat Pariî döncmindc ba^layan gftröşmclcr, Milli Ririik liükumcti dimcmindc dc toplulukla gümrük birliği kundması hedefi dognıltusunda sürdürüluyordu 24 Agusios I % I ılc Iiıı>işlcri. Maliyc. Tıcarcl, Gümrük vc Tekcl hakanlıklan lemsilcilerinden olu^an bir komuyonun hazırladığı Türkiyc'nın mü/jkerc pn/.isytmu, ilgili hakanlar taraliııdan da ayııcu hcnımscndi: "Orfııkhk GATT anbunmda ve Ud dnneıııdc ısrrçeklcşecek bir Kumruk MriigiiHrda>aıiacaktır. Kkonoınik bütunk>ıiKnüı ötiüinck\ politik bir butQnkynwyi de amaçl^yan i« Avni|M RîrU£i*ni btKkralmi) bulunan topluhık •e Türidye arasuMİa kunılacak ba0ar irayd'di'gjl, tanı Mr bfitfink^nwyv gutürrcek ıgmijftik ve kapsamda oünalulır." 18 Ha/iran 1%2'dc başlayan beşinci görü^mcdcn öncc Türk lorafının görü«ü şöyle özetlcniycvdu: MTirldw, Avrupa Üiriîfti' ms ulavması kran ulan Ortak nuEBT<va Bye ohnak «mınhıluJSunu siyad ncdcnlcıie hi$wfmckicdir Ekmnomik dunımu tantttyeüftp>rtcrö olmad^ı için Mrortakhlda >Hinmc inannıaktadır. .Ancak hu ortaklık stinııçta kcsin olarak ekonomik bütünlcşmcyc yul açacak bir gümrük birligînc dayanmalıdır..* Komisyon Türkiyc'nin bu tezi karfisııula hâlâ uortakh£m fek jtılunun {ftnırfiklılı H^hıdfn fjcçıncdi0ui bciincrek sııruna pnıiık vıveüm aramak gcrcklığinı vurguluyonlu. K12 iikim 1962larihlerindeki mü/akurclcrdcn sonra yapılan bc$ınci vc allıncı mü/akcnrlcrdc dahi toplulugun Türkiye ilc ortaklığın Mr gılmriik bırlıgino dayanmasını cngcllcmcyc vaaİJ$lı£ı hclirtibncktcdİr. Gümrük hîrliğîni kabul cımek islcmcycn topluluk çcşıtli hahanclcr aramakuıdır Böylc bir anlnşmayı GA'n'a kabul cltiremcycccklcrinin finc sürülmcsi üzerine Türk hcyetinin NîkanıguaIil Salvadnr Aııla^maM'nı bulup örnck olarak gösicrmcsindcn sıınradır kı güınıük bırligi icmcli kabul ettirilcbilmi^tir. S Ocak I963'le Bakanlar Kundu. görü^mclcrlc ilgili $u lalimulı göıukTmcktcycü: Yapılacak ortaklık anlaşınası. son amacın gümrük birliftî oldugunu bclirtmclidir. Anlafma, bir iuzırlık dönemini kapaamalu bu dSnemdcn gcçi* döncminc gîriş UMaklık Kcnscyi karanyla olmalıdır. • Gümrük biriiğine ilişkin tüm ilkeler 1963 ve 1970 tarihli anlaşmalarda belirlenmiştir. Şu halde geçen ay alınan Ortaklık Konseyi karan, tamamen önceki anlaşmalarda belirienen gümrük birliğinin yine o anlaşmalarda öngörülen tarihte yürürlüğe girmesini gerçekleştiren bir metindir. Bu nedenle son kararlann yeni bir gelişme veya yeni bir anlasma olarak kabul edilmesi doğru deöildir. Profl Dr. Haluk KARAALİOĞLU Marmttnt Üniunücsi Avnqxı Jt^uhtğu EnstitüsüMüdürü 6 Mart 1995 tarih vc 1/95 «yılı Ortaklık Koııscyı karan ile Türkiyc ve Avnıpa Topluluğu arasında gümrük birlîği aşamasma gcçilmesinc ilişkin gcliynelcr. kamuıtyunda degifik şekillcrdc dc alınmakladır. Topluluğu lam üyc olmudan gümrük biriiğintngcrçcklcştinlmcsi şiddctlc clcştirilen konulann haşındu gclmcktcdir. Aııcak, loplulukla imzalanan 1963 tarihli Ortaklık Anla^ması. Türkiye'nin latn üyclıgindcn öncc üv ayn dönemin ycr almastmı öngörmüştür: Hazırlık Dtfncmı, (kviy Doncmi ve Son Döncıa Anlagmaya görc *Son döncm, günuük biıiigiwdqaııır°'(ınd. S). Son dönemin gümriik htrliği enmuı dayanması da tnplulugun Türkiyc'yc dayallıgı bir husus değildir. Aksînc, Ortaklık Anlaşması müzakercleriiKfc lopluluk. Türkiyc ilc basit bir tşbîrtiği ve Yarriım Anlafması yapılma.sını önerirkcn, Tuık hcyeli mü/akcrclerin hıgından ilibarcn guınruk birligi csasını ısnırkı anlagınaya ktyınak için çabu sarf etnriftir. Tcnımuz 1959 ıla yapılan haşvunıdan sonnı 2HOÜ Eylül I95V lanhindc başlaiılan gönişmclerde Türk hcyeti başkanı Sayın Scmih Günvcr, Turk tczini ^öylc urtaya koyuytınhı: Ortakhk bir gümrük bHSinc davaınaadtfK TürldyeşBİn etumonıik dunuıi dwniKHİiff için Rnmriik hirüjji 2225 yühk bir süredc gcrçeklrycelrtiı; Gcr(cUqnK l u m i lOyılhk bir haarkk, 12IS >ilbk bir gpçif dBımaİ obnak üasere Bd dfimmden Sayın < iünvcr, Dışi;leri Bakanl A Milleücıarası lktisadi Işler Daircaı Ocncl Mudurü olarak daha ilk i kıınıllanı