Katalog

16 DOĞRU BİRLİĞİNE zim kar oranlarımız, içine ginlecek havuzdaki geçerli kür oranlannın çok üstünde. Çok ciddi sıkıntılar olacak. da sanayileşmiş ülkeler arasında ve olduğundayalnız bu koşulla, başarılı sonuçlar verdiğini kanıtlıyor. Bu nedenle, azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kendi aralarında başarılı ekonomik bütünleşmelere gitmeleri olanaklı değildir. Türkiye Ortadoğu ya da Türk cumhuriyetlerı ile ekonomik yapabilir, yapmalıdır, işbirliği bu ancak işbirliğinin başarılı bır ekonomik bütünleşmeye dönüşmesi olasılı ğı, otuz yılı aşkın birsüredırTürkıyePakistanIran Işbirliği olduğu gibi, nesnel olarak bulunmuyor. ÖztinAkgüç: Politik nedenlerle gümrük birliğinin ertelenmeyeceği Önümüzde seçimler var. görüşündcyim. göre. RP dc l)SP de gümrük birliğine karşı. İ9NISAN 1995 19 NİSAN 1995 GÜMRÜK BİRLİĞİNE DOĞRU rada. Kanhuoyunu mallar ucuzlayacak mı pahalılaşacak mı ilgilendiriyor, asıl etkilenecek olan sermaye. Sermaye el değiştirecek. Bu ülkede tasarruf ıasarrufi.ın olmadığı bir ülkede, düşük. sernıaye birikimi olmaz. Rekabet ortamında firmaların ölçeklerinin lazım, sermaye birikimi büyümesı yoksa, teknoloiık gelışme yoksa ne olacak. hüyüyerneyecek, nolacak, çıkar kavgaları başlayacak. Serrnayeniuı kendi içinde el değıştırmesı. Öztin Akgüç: Joint venturlarla souıra yabancıya geçecek. başlayac,ık. Türkel Minibaş: Gelecek böyle bir gelecek. ()gelecek kimin yararına olacak. Karlarııı azalıp emeğin daha çok Piiy alacağı na ınanamıyorum. 17 rnaı sını/.” hükmünükendi yararımı /4, ileride AB’ye girmeye yönelik kullanacaksak, şunu unutmayalım, AB’ye gırdiğimizde döviz pantelerimizle oynayamayacağız. vergımizle ki, bu katına değer vergisidir, çünkü dolaysız vergi Avrupada da yoktur. bizim oynayacağumız marj 2 veya 3 puandır, onlar 16 ve l7’lerdedir şu anda. Onun üstüne çıkartamayız. çünkü vergıyle oyuıamak. ticaret kuralları bozmak olur, hız uzun vadeli A13’yi amaçlıyorsak... Erol Manisalı: Yokböyle bir şey. l)ünya etrafıııda dönecektir diye varayın saymaya benzıyor bu... Izzettin Önder: Biz A13’yi bunları yapamayız. Kenarda ka hedefliyorsak, lacağım diye kabul edersek yaparız. 85’lerde katma değer vergisıne bu ınantıkla geçtik. Yoksa daha önce gider ergılcrıyle daha da ıyi sühvanse v ediyorduk. zorla geçirdiler. usulsüzlük yapıyorsunuz dediler. l)olayısuyla o kadar fazla da yapamayız. Ilükümetsamimıyse zorluklar ne çok olursa yapmaması da lazım. Geçen olsun gün söylüyordu çok haklı, kurların şimdiden ayarlaihması latıun. Gerçekçi kuıa geçilnıeli, hem ithalat pallanıasını önlemek hem yarın oynama sınırlarını kendimiz.ın freuıleyehilunesini için. sağlamak Bülent Kızanhık: Ku kamu linaıısma nında yeni bir krız ortaya çıkarmııv;ıcak par.ıuııııönünü mı’?Sıcak kesiyorsunuz dolaylı vergileri hem dc nuz. arttıramıyorsu TanerBerksoy: Reel faızler yüzde 75’e çıkar, çok yükselecek. Önder: Onun da hem devlete hem ışletmelere maliyeti olacak. Sizin sorunuza gelince. Oztın Bey çok 1960’larda gelışıııiş ülkelerle haklı, ()rtak Avuı.ıpa. Pazar, gelişmemiş ülkelerin NAFTA falan gümrük birliği yoktu. bizler haşvuruyorduk işte. bit haşvurniayaçalışıyorduk. Bu Yunaiıistan. bunu bence gerçekleştırırsek, Kl)V’yle oynanamak da lazım, o bizım laçkalığımızı gösterir. Biz şunu yaparız, yüzde onaltıya çekeriz, onlarda böyle. Öztin Akgüç: 0 zaman Erol’un dediği gibi ıç vergileri arttırarak, ticareti derler. hozuyorsun oranlanmız deme Izzeftn Önder: hoca, kar katları de. Yakup Kepenek: Günümüzde teknoloji ağırlıklı ve üretken sermayenin blok içi yatırımlara yöneliyor. bisimi, (Jretkcn sermaye blok dışı, olan ülkelere yalnız ve ancak varsa gelişmekte petrol, madenler gibi doğal kaynaklardan ya da tümüyle yararlanma, spekülatil faiz ve rant kazanımları yüksek amaçlı sıcak para olarak giriyor. ucuz işgücünden yararlanma Sermaye amacıyla gelişmekte olan ekonomilere üretim amacıyla artık Çünkü yönelmıyor.sınai üretim giderek nitelikli işgücü gerektiriyor. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Avrupa nitelikli işgücü varlığı [)oğu sonucu bir çekim alanı oluyor. ayrı sömürünün nıtelıği ve kaynağı Ozetle bulunuyor. değişmiş Öztin Akgüç: Türk ıye de girişimci kanısındayım. Türkiye’de ranı olmadığı kollayan, devlet korumasında kışilere girişimci deniyor. Türkıye’nin iki önemli dezavantajı var. Birincisi, ıyi kötü teknoloji getirebilecek büyük KiT’leri elden çıkarıyoruz. İki, ölçekli özel sektöre uyum görevini veriyoruz, özel sektörün ne sermayesi ne müsait. Özel sektörün zihniyeti tek şey distribütörlük. pazarlama yapabileceği veyahut joint venturelar kurmak. Yönetim onlarda kalacak, pay alacaklar. Son derece tehlikeli işler yapılıyor. gelişmış bir ekonomi ile bir gelişmemiş ekononıının gümrük az gelişmiş ckonomilerın birliğinin aleyhine olacağı altmışlarda ıncelenmış. / ..s:. .: 4ı + ıl L s. Taner Berksoy: Erol Manisalı: I)SP karşı değil AWye, yalnızca günwük hirlığının bu haline karşı. Öztin Akgüç: Ç’oksıcak bakmıyor. Erol Manisalı: l)cğişti o. Öztin Akgüç: Refah gelirse, gümrük birliği bu haliyle bilc imzalanmaz. Önümüzdeki yıl Refah l>artisi’nın katılacağı oalisyonla engellenehilır. k AB’nin bir acelesi var. Bence eııelemezler. destekliyor. 1 göre oynamak gerekmektedır. Tam üye olmakla gümriik bırlığıne girmek arasındaki fark da buradan kaynaklanıyor. Arkadaşların rekabet gücü söyledığı çalışacak, dinamizm gelecek kazanmaya vb, bunlar kağıt üzerinde bu işın Bu öngörülen. uyumun bir maliyeti var, kaynak maliyeti, o kaynakları biz lam ürctemiyoruz. üyelik olduğu zaman, bütçeden katkı olacak. Erol Manisalı: Yılda 40 milyar dolar. Taner Berksoy: Yılda40 milyar dolar Ikincisi, eğer kur politikanızı bir kamu finansman kullanmayacak modeli hulursanıt, zaten kullanmaısınıı, dengeleııir. Bu da ithal malların fıyatını yükselıcrek yerli sanayıye bır mıktar koruma sağlar. Kamu finansmanı konusunda da daha derlı toplu davranıııaya ıter. iç pazarda o kadar sıkıntı lacağını sanmıyorum. Bır, bu o korumadan ötürü, ıki, birçok malda ıç pazar iıvaıııapıvar. Söı.gel ımı oto mobil ırı korkunç bır teşkılatı var, ha yilcrı t ilan var. 1lerlkıngı bır Avrupa fırmasının gel ip bu kadar büyük ya 3uval tırıin yapacağı iiı sanm y ı. 1 ı nııca biııın t )tomoIıv sa nay miiidaha vdnı tek nolojı lere zorluyor. modele zorluyor. karşı duyarlı Izzettin Önder: () da olumlu aslında. Erol Manisalı: /.aınan gazetesı Yakup Kepenek: Gümrük birliği Sonucu, gerçekte yıllardır körüklenen Taner Berksoy: Ortada katılmadığı m bır şey daha var. Anlaşmanın yuru lüğe gırmesiyle gümrük sıfırlanınca, bunların hepsi gelir, biz de perişan olur çökeriz iddiaları var, bu mantiken mümkün değil. Gelip bır şey satmaları için burada bir şey üretilip verilmesi gerekir. Onlar hitc karşılığında zaman. su sanayıde kullandığınız hammaddeyi. ara girdıyı, yatırım mamullerıni ithal ediyorsunuz, orada olacak. Orada sıkıntı darboğaz Bır doğacak.ihracat avantajı geliştirilmeErol Şu anda var zaten. Manisalı: Öztin Akgüç: Üretim yeterli kapasitede olmadıktan sonra ne ihraç edecek? Taner Berksoy: Ozün Ağahey. mantık olarak ne kadar gcrılcycbilirsııııı ki. Mesela yılda 670 hunton hıyar üretıp satiirsınız. nereye kadar, ama mutlaka karşılığında bir şey vermek zorunda sunı,, mutlaka karşılığında bır şey üreimek zorundasınıı. Izzettin Önder: Sermayının bir polarizasyonu, kayıyor. Öztin Akgüç: “l3ackwash Mvrdallar. Myntler söylemış. Artık söylennıeıııış laf k.ılnuıırıış. Bız ına alesetteoriyı de hılnııyoruz, dolduru şa gelivortız. Niye. ıki nedenle. Birıncısi dünyada yeni bır hölüşüm yenı bir pazar kavgası var. Türkiye’nın girmesi önemli. o bakımdan çok doğru söyledi l3erksoy bizi yörüngedc tutacaklar. Japonya olabilir. Rusya tekrar oluşabilir, yeni bir grup olabilir. altcrnatıf politikalarını lürkıye’nin engelliyorlar. izzettin Önder: Üçünücü bölüşüm. Yakup Kepenek: Bu konuda biraz farklı düşünüyorum. kuram deneyimler, ekonomik ve ve bütünleşmelerin, üretim işbirliği yapıları olmakla birlikte gelişmiş ya benzer tüketim eğılımlerının yükselmesi ve bunun (lışsatiflhlarttırarak dış ticareti olumsuz etkılenıesı olasılığı vardır. Bunun dövıı kıırııııu da olumsuz et nokta, el değiştırıcek. 1lazırlanmasu gereken sektörlerın haıırlanmama.sı sorun. Ortada bir çıkar kavgası var. Tamam gelip un ufak ctmeyecck. sektörlerle gelmeyeceğı bcllı, hamigi beyaz ve otomotivle gelmeyecek. eşya Taner Berksoy: 0 zaman yıkacağı başka şey yok zaten. bır Türkel Minibaş: Bu çok önemli bır senın bu sorununu çözer, ayağırnıza külot gıynıeden güreşe çıkıyoruz. Öztin Akgüç: kötü belli sektörlere mahküm kalacağız. Biz yeni sektörler kuramayız. Erol Manisalı: ikinci halka sektörler, düşük teknololı, paz.arda fazla yatırım, organizasyon gerektimıcyen, onların bıraktığı marjınal sektörler bizim yerlı furmnalardakalır, gerisi onlara geçer. fınauısman gücü onlarda iyi kötü teknoloji getirebilecek büyük ölçekli KiT’lerielden çıkanyoruz. Iki, özel sektöre uyum görevini veriyoruz, özel sektörün ne sermayesi ne zihniyeti müsait. Ozel sektörün yapabileceği tek şey distribütörlük, pazarlama veyahutjoint venturelar kurmak. Yönetim onlarda kalacak, pay alacaklar. Son derece tehlikeli işler yapılıyor kileyeceği, Tlnın özellikle AH paraları karşısında hızla değer kaybına yol çacağı söylenebilir. Bu tür bir a asil eğilimin olumsuz etkısi yerli tasarrufları azaltacak olmasıdır. Sonuçta. yatırırnın azalması, kaldınlacak gümrük vergilerı sonucu kamu açığının büyümesi gibi olumsuzluklar görülebilir. noktalarekonominin Tüm bu ele bütünüyle alınmasını, olası olumsu,luklara karşı önlemleri ve yeni düzenlemelere gidilmesi gerekmektedir. OynatırGÜMRÜK Oyunu kısa dönemde dc kurallarına ÖztinAkgüç: Türkiye’nin iki önemli dezavantajı var. Birincisi, Öztin Akgüç: Onlar üçüncü sanayı Taner Berksoy: Keııım kaygım Türkel Minibaş: İç sanayi teşviklerle rehavet ortam,nda k bugüneadar büyümüş, dış pazar diye bir kaygısı olmamış, yalnız seksenden sonra biraz açıldı. Karlar, katlamış, gümrük birliği sonucunda yaşanacak rekabet ortamında bunlann çıkarlar, zedelenecek, sorun burada. Kamuoyunu mallar mı ucuzlayacakpahalılaşacak mı ilgilendiriyor, asıl etkilenecek olan sermaye. Türkel Minibaş: lamam ama, ıthalat patladığı zaman, sıı neyle koruyacaksınıı kendinizi? yuksektır. uluslararası pazarlama, v organıı.ayonardır. Bülent Kızanlık:Üretimde daralma istıhdam sorununu, oda sosyal bunun sorunları, politik yansımaları da Sonuçta Avrupa’dan uzaklaşmayı beraberinde getirmeyecek mi? Izzettin Önder: Getirebilir dc, önce başka bir şey söyleyeyim. Taner in Bey’söylediği bir noktaya değineyim: Ithalatta patlama olacak. Eğer biz “gümrük birliğini bozan adımlar ata satacak, pazarı ışgal edecekler. hız dc Mcrkeı l3ankası‘ndan basacağıı vereceğiz.. Yok böyle bir şey. Mal olarak bakalım. ıthalatmııı genışledığı ölçüde, burada üretim kapasitesinin genışlemcsi lazım. Bunun ıki kritik noktası var. Bir tanesi, ucuzluk beklentisi. Vergilerin inmesiyle ilk başta çok geçici bir ucuzlama olur. Ancak, eğer siz kunı çok fazla maniptıle serbest bırakırsanız ithalat etıneyip o genişleıncsikuru yükseltir, ürünler pahalanır. devrimi mallarını üretecekler. siz birinci. Taner Berksoy: içeride müthiş bır tahrihat olacağını sanınıyorum. içeride bır süre silkınıp toparlandıkian sonra rekabet edebilen dışarıda da rekabet edehilırler. Erol Manisalı: Fon kalkınca lüks mal <la çok daha ucuza gelmeye başlayacak. lüks malda verginin gelir bölüşümü maçısından olumlu bir etkisi var. Taner Berksoy: Şöyle bir etkisi de var. ithalat genişlemesi kuru yukarı itIiği ıçerıdeki değil, bu olmaz. Biraz tahrıhat tıtreme olur, ayak kayması olur, sıkimi, sektör ıçı çürük olan fırrnalar gıder. buna da avantaj diye bakarım. Rant toplama eğilınıı bir miktar dizginlenir, bu da avantaj. Böyle bir ortamın nasıl geleceğini olur yönlendiririz. Tekstili yıllardır koruyarak bu hale getirdik. Taner Berksoy Türkel Minibaş: Kurlarla Erol Manisalı: El değiştirecek. koruyacaksınız. Iç sanayi teşviklerle rehavet ortamında bugüne kadar hüyümüş. dış pazar bir kaygısı olmarnamış. <Jıye yalnız seksenden sonra biraz açıldı. Kurlarılamış. gümrük bırliği kat sonucunda rekabetortamında yaşanacak bunların çıkarları zedelenecek, sorun bu Izzettin Önder: Şu yüzden dıyemezler. Gümrüğü kaldırdını ama elimde Kl>V varderiz. I3izirnbugün altında. Sizin KDV’rnizAvrupa’nın düzeyinize getirdikerız. 23 puandan d oynatainayız, oynatmamak da lazım.