Katalog

10 StYASET 85 sım Vietnamlı, Kampuçya topraklan içinde azınlık olarak kalıyordu. Fakat bu anlaşma da uzun ömürlü olamadı. 1970'te Prens Norodom Sihanuk General Lon Nol tarafından iktidardan uzaklaştınlınca bu anlaşmadan söz edilmez oldu. Lon Nol bölgcde ABD yanlısı bir politika izlemekteydi. Dolayısıyla o yıllarda ABD'nin olanca gücüyle desteklediği Güney Vietnam yönetimi ile iyi komşuluk ilişkileri içinde olması beklenebilirdi. Fakat sonraki yıllarda da kanıtlanacağı gibi, aralarında derin bir rekabet ve karşılıklı güvensizlik bulunan bu iki ülke arasındaki çatışınaları önlemeye yetmeyecekti dünya görüşlerindeki yakınlık. Çatışmalar yine sürtlp gidiyordu. En önemli anlaşmazlık nokgünlerde Kızıl Kmer gerillaları da başkent Phnom Penh'e girmişlerdi. Bütün bu gelişmelerden sonra birçok kişi iki Ulke arasında sürmekte olan çatışmaların artık sona ereceğıni, iki ülke komünist partileri aracılığı ile sorunların görüşmeler yolu ile halledilebilecejini düşünüyordu. Fakat olaylar pek bu yönde gelişmedi. İki Ulke arasındaki çatışmanın sebeplerinden biri, 1950'lerin başından beri iki ülke komünist partileri arasındaki siyasi anlaşmazlıklardı. llkin, 1951 yılında kurulan Kampuçya Komünist Parti'si, başından beri Vietnam Komünist Partisi'ne şüphe ile bakmış, doğrudan bu partinin etkisine girmekten korkmuştu. Parti bu endişeyle Vietnam ile yakın ilişkiye girmektense, Üçün VietnamKampuçya çatışmasının tarihine kısa bir bakış Güneydoğu Asya'da savaş yaşam tarzı Fransızlar, Vietnamlılara zulmetti; ardından Amerikalılar geldi, Vietnam ve Kampuçya''yı harabeye çevirdi, VietnamKampuçya "anlaşmazhğı" bir "bitmeyen savaş"ın daha temelini atarken, Çin, Vietnam 'a saldırdı, Kampuçya 'yı kurtaran yönetim iki milyon insanı katlettı, Vietnam, Kampuçya'ya f irdi.. Öldürenler değişiyor, ama ölenler hep aynı: rüneydoğu Asyalı insanlar. E FARUK SÖNMEZOGLU /sas itibarıyla muson ikliminin hâkim oiduğu Güneydoğu Asya bölgesinde birçok faaliyet açısından aralık ve ocak ayları oldukça uygundur. Şubat ayında hafif hafif yağmaya başlayan yağmur, mayıs ayında tropikal bir bölgeye özgü yoğunluğuna erişir. Bundan dolayı bölgcde, zırhlı araçlardan yararlanmak isteyen bir ordunun, girişeceği bir harekât için bu yağmurlardan önce hareket etmesi gerekir. Kampuçya topraklarında bulunan Vietnam ordusuna bağlı düzenli kuvvetler de böyle yapıyorlar. 198S'in başında bölgedc yeniden hızlanan çarpışmalarda Vietnam ordusu, Tayland sınırı yakınlarındaki kamplarda linde ortaya çıkmıştır. Ancak 1860'larda Fransa'nın bölgeyi sömürgeleştirmesinden sonra iki ulus arasındaki mücadele bir süre için küllenmişti. Bununla beraber iki ulus arasındaki tarihsel çekişme Fransız sömürgeciliğine karşı takınılan tavra da belirli bir ölçüde yansımıştı. Nitekim XX. yüzyılda bölgedeki Fransız sömürge yönetimine karşı gelışen sömürgecilik karşıtı akımın başını Vietnamlılar çekerken, Kampuçyalılar bu hareketin ön saflarında yer almamışlardı. Belki de bir kısmı Fransız üslenmiş çeşitli gerilla gruplarını kısmen yok etmek, kısmen dağıtmak, kısmen de Kampuçya topraklarının dışına sürmek amacıyla hareket etti. Phnom Penh'teki Vietnam yanlısı yönetime ve bu yönetimi desteklemek üzere Kampuçya'da bulunan Vietnam ordusuna karşı mücadele eden çeşitli gruplara mcnsup Kampuçyalı gerillaİar, tüm güçleriyle direnmelerine rağmen Tayland sınırı yakınındaki bu kamplarda tutunamadılar, yağmurlarla birlikte tekrar sınırdan içeri sızabilmek ümidiyle Tayland'a sığındılar. İki ülke arasındaki rekabetin tarihi oldukça eskilere uzanmaktadır. Yüzyıllardır süren bu rekabet, hemen hemen her dönemde "güçlü Vietnam ile nisbeten güçsüz Kampuçya" arasındaki bir mücadele şek ların gitmesi ile Vietnamın baskısını yine Uzerlerinde hissedeceklerini düşünüyorlardı. Gerçekten de 1950'lerden itibaren Fransa'nın bölgeden çekilmeye başlamasıyla iki Ulke arasındaki sorunlar yeniden alevleniyor, eski anılar tazeleniyor. ABD etkisi 1960'lann ortalarından itibaren bölgede ABD'nin etkisi giderek artmaktaydı. Bu etkiyc karv durmaya çalısan Kampuçya Devlet Başkanı Prens Norodom Sihanuk ile ABD ile doğrudan bir mücadele içinde olan Kuzey Vietnam ve güneydeki Ulusal Kurtuluş Cephesi arasında 1967 yılında bir yakınlaşma görüldü. Taraflar arasında yapılan anlaşma gereğince Fransızlardan devralınan sınır nihai olarak kabul ediliyordu. Bu anlaşmanın çizdiği sınırlara göre bir kı Yıllarca yakalandıklan yerde oldürülme korkusu içinde yaşayan Kızıl Kmer gerillaları ABD destekli Kampuçya diktatorluğunu devirip zaferlerlni ilan ettiklerinde, hırçınlıklart gözden kaçmamıştı. Zaferi çığlıklar atıp, sağa sola ateş ederek kutlayan Kmer gerillasının (solda) yerini Pol Pol 'un (en sağda ustte) iki milyon insanı "gerektiği için" katledebilen cureti alacaktı. Esir Kampuçyalı askere kin dolu gözlerle bakan Vietnamlı asker füstie) ya da çocuğuna sarılmış, vahşetin dehşeliyle sarsılan Kampuçyalı baba (sağda) Güneydoğu Asya manzarasının farklı yönlerini mi sergiliyorlar acaba? taları Tayland Körfezi'ndeki bazı adalar, bu körfezin kıyısındaki Ha Tien bölgesi ve "ördek Gagası" adıyla bilinen sınır bölgesiydi. 1975 yılının nisan ayında Vietnam ordusurtun desteğındeki Ulusal Kurtuluş Cephesi ve Vietkong gerillaları Saygon'u ele geçirmişler, Ulkenin yaklaşık otuz yıldır süren iki parçalı durumuna son vermişlerdi. Bu gelişmelere bağlı olarak Kampuçya'daki Lon Nol yönetimi de sona ermiş, aynı cü Dünyacı Prens Norodom Sihanuk'a yaklaşmayı yeğ tutmuştu. Fakat 1966 yılında sağcı bir general olan Lon Nol başa geçince durum biraz değişmişti. Partinin radikal unsurları yeraltına inmişler, uzun yıllar kırlarda, ormanlarda saklanmışlar, Lon Nol'un kuvvetlerine karşı mücadele etmişlerdi. lşte 1975 yılında Phnom Penh'i ele geçirerek Ulkede Lon Nol'un yönetimine son veren Kızıl Kmerlerin lider kadrosu, bu türden bir deneyin içinden gcliyordu. Mesafeli destek Vietnam Komünist Partisi'ne gelince, onlar da Kızıl Kmerlerin Komünist Partisi yerine Sihanuk'u desteklemişler, Kampuçya'daki siyasal faaliyetlerini Vietnam kökenli azınlık Uzerinde yoğunlaştırmışlardı. 1970'te Lon Nol'u iktidara getiren darbc Vietnam Komünist Partisi'nin tutumunda da değişıkliğe neden olmuştu. Bu yıldan itibaren Lon Nol'a karşı olan tüm güçler desteklemeye başlayan Vietnam'ın bu tutumu K171I Kmerlerce yine şüphe ile karşı lanmıştı. Hele 1973 yıhnda Kuzey Vietnarr ABD ile barış anlaşmasını imzalayınc; Kampuçya Komünist Partisi tarafındar