Katalog

NUKLEER YAKIT NASIL HAZIRLANIYOR? SİYASKI 84 Manş Denizi'nde ııii \ Nükleer enerji vaadediyor: Ekonomiye aktivil lirtirken; Belçika denizcilık makamları da çevreden geçen gemilerı MONT LOUIS'den saçılan yüklere dokunmamalan, radyoaktif madde taşıyan konteynerlerin IMCO7 işaretini taşıdığı konusunda uyarıyordu. Fransız lşçi Sendikaları Kont'ederasyonu CFDT'nin ismı acıklanmayan bır sözcüsü, "MONT LOUIS müreltebatının, tasınan yükün niteligi nedeniyle ucretlerine tehlikeli iş zammı istcdigini, ancak bu istegin kabııl edilmeyrrek, butıın deni/cilerc kııçuk birer radyoaktivite olçme aleii verildiğini" söyledi. Yakıt çubukları Haflf SU reaktörlen Tuketılmiş a f V *' Yeniden işleme Tehlikeli radyoaktif malzeme yüklü geminin Manş Denizi'nde batması, nükleer teknolojinin tehlikeleri konusunda yeni bir uyarı. ŞAHİN ALPAY ağustos 1984 Cumartesi günu 4000 tonluk Fransız yük gemisi MONT LOUIS Belçıka'nın Ostend kentinin 18 km. açığında, Batı Alman bandıralı OLAU BR1TTAN1A adlı ferıbota çarparak battı. 900'den fazla yolcu taşıyan feribot aldığı yaralara rağmen yoluna devam etti. MONT LOUIS'nin 23 kişilik mürettebatı kurtarıldı. Batan geminin taşıdığı yükün nileliği hakkında Fransız ve Belçika makamları 24 saatı aşan bır süre açıklamada bulunmadılar. Yükün ne olduğu hakkında ilk açıklama Greenpeace örgütünden geldi. Greenpeace sözculeri MONT LOUIS'nin 30 konteynerde, 225 ton hayli zehirli bir radyoaktif madde olan, toz halinde uranyumun hekzoflorur (UF6) taşıdığım dunyaya duyurdular. Gemi, Fransa'nın Le Havre İimanından Sovyetler Bırliği'nin Baltık Denizı kıyısındakı Riga limanına gidiyordu. Fransa'da ışlendıkten sonra Sovyetler Bırliği'ndeki zenginleştirme tesislerıne götürulen uranyum Kanada mahreçli ıdi. (Fransa 1973 yılında imzalanan bir anlaşma uyannca, nukleer enerji santrallarında kullandığı yakıt içın Sovyetler Birliği'nın uranyum zenginleştirme tesislerinden yararlanıyor. Fransa 1979 yılında kendı zenginleştirme tesıslerini kurduktan sonra büyük ölçüde kendi kendıne yeter duruma geldi, ancak daha küçük ölçekte olsa da Sovyetler'in sağladığı hizmetten yararlanmaya devam ediyor. ABD ise, kendi ülkesinden gelmemesi koşuluyla, uranyum SSCB'de zenginleştirilmesine itiraz etmi Plutonyum deposu/ envanterr "Greenpeace'Mn basın toplantısı Parıs'te bır basın toplantısı duzenleyen Greenpeace temsilcisi Yves Lenoir'a göre ise, gemi müıettebatının taşınan yükün niteliğinden haberi yoktu. Gemıde yük konusunda bilgili ve eğıtimlı personelm bulunmayısının önemli bir tedbirsizlik olduğuna dıkkat çeken sözcü, MONT LOUIS'nin ikız kardeşi olan ve aynı işte kullanılan BORODİNE gemisi murettebatından 5 kişinin kan kanserinden ölduğünu hatırlattı. Greenpeace sözculeri, batan gemidekı yükün insanlara ve çevreye zararsız olduğu şeklındeki resmi açıklamaları da doyurucu bulmadılar. Uranyum hekzaflorur suyla temas halinde uranil florür ve florohidrik asit'e dönüşüyordu. Bu takdirde sÖ7konusu asitin çelik mahfazaları eritmesinin, bir konteynerdeki sızmanın da zıncirleme reaksiyonlara neden olarak bır patlamaya yol açmasının ihtımal dışı olmadığını öne surdüler. Bu konuda ABD'de yapılmış bır araştırmaya atıfta bulundular. ö t e yandan, gemiyi ve konteynerlerı kurtarma ışleminın 23 haftada tamamlanmasının kuşkulu olduğunu belırttıler. Îlk or.) açıklamalar Zenginleştırme (Uranyum hekzaflorur) Yeniden gŞ kazanılmış ^ Uranyum ^ S Geminin taşıdığı yükün nıtelığınin ortaya çıkmasından sonra, MONT LOUIS'nin sahibi olan Compagnie Ge'nlrale Maritime adlı Fransız firmasının sözculeri; "MureJtebatın gemiyi terketmeden once konteynerlerin bir hasar gormediğini tespit edebildigini; konteynerlerin bir yıl sureyle deniz suyuna dayanabilecegini; sızma olsa bile konteynerlerde bulunan radyoaklif maddenin suya karışarak etkisini yitirecegini, dolayısıyla insanlara ve cevreye zararın söz kunusu olmadıgını", bildirdiler. Ayrıca, gemiyi ve yükiinü 23 hafta içinde kurtaracaklarını belırttıler. Aynı gün (26 ağustos 1984) Fransız Ulaştırma Bakanhğı konteynerlerin hasar görmediğini ve yapılan ilk tahlillerde deniz suvıında radvoaktiviteve rastlanmadığını be Uranyum madenı ve değirmenleri Haflf su reaktörlen, yanl yakıt olarak zenginleştirilmiş uranyum kullanan kaynar su ya da basınçlı su reaktorleri için nükleer yakıt hazırlanması ile ilgili kimyasal ve metaftzik işlemler devresi. Çelişkili beyanlar Ertesı gün (27 ağustos) Belçika yetkililerının yaptıkları olağanüstü bır toplantıdan sonra sözcü Fırmın Aerts, toz halındeki radyoaktif maddeyle dolu konteynerlerin uzun süre denızin ıçınde kalmasına izin verilemeyeceğni; bu konudaki baş sorumlu Fransa'nın bir an önce harekete geçmesi gerektiğini söyledi. Bu arada, Fransız Ulaştırma Bakanhğı yetkililerınden biri, gazetecılerın batan gemının yükü hakkında resmı bir açıklama yapılmayışının nedenını bormaları üzerıne, "Bir tehlikc sozkonusu olmadıgı için açıklama yapılmasına gerek gorulmedi" dcdı. Aynı gün Londra'da bır açıklama yapan tngiltere Denızciler Sendıkası Başkanı Jim Slater, nükleer yük taşıyan gemılerın rotalaıının önceden bildırilmesinı ıstıyordu. Dcrkcn, 29 ağustos çaısamba guııu Fransı/ ve Belçika makamları balan genııdekı 30 konteynerden Vünde "yuksck derecede zenginleştirilmiş uıanyum olduğunu açıkladılar. Bu açıklamanın mçm d.ıha once yapılmadığı aydınlığa kavu>madı. Aynı gun gemıden sızmaya başlayan petrol endışo uyandınıkcıı, iiddetli fırtma dal gıçların gemıyc yaklaşmalanna ızın vermıyordu. fcr Nükleer taşımaların riskleri Mont İMuh gemhiyle birlikte suya gomulen laüyvaktıf malzemeyııklu varillerin benzerleri, Fransa'nın 1.e Havre limanmda adlı genıiye vııkleniyor. Fransız gemisi uranyum hekzaflorur dolu varilleri Sovyetler üırliği'ne ta)irnn>tı. (Jclcfolo AFP) "Borodine" Yukarıda ilk günlerindekı gelişmelerle aktarmaya çalıştığımız olay, nukleer enerji programlarına karşı 1970'Ierın ortalarından itibaren giderek yoğunlaşan muhale