Katalog

iLi>o\im Nixon 'a televizyonda, kendisini hayatında en çok üzen şeyin ne olduğu sorusu sorulunca eski Başkanın yamtı, ''Evet, şey... yani... evet... şey... eğer..." oldu. Nixon, Amerikan halkmdan özür dilemeyi düşünüp düşünmediği yolundaki bir soruyu ise sektirmeden yanıtladı: "Özür dilemek için ABD Başkanlığından istifa etmekten daha belirleyici, daha nihai, daha geniş ve kapsamlı bir şey yoktur. " sinden kaynaklamyor. Nixotı, Walcrgate serıiveninin noktalanışımn oııuncu yıldönumu dolayisıyla derııeç vcrmesi için tıım basın kuruluşlanndan gelcıı teklifleri gcri çevirdi. VVatergale'in kurbaıılarından John Scars, genel tavrı o/etliyor: "Sanırım herhirimi/ bu yıldöııuınıı lek haşımı/u geçirecegiz. F.niııde sonıındn hıı, bir şeyin sonuydıı." şı beslenen nefret sönmedi. Henüz ne bir göreve seçilebilir, ne de atanabilir. Çünkü VVatergate'in anısı bazı tabular yaratıyor. Watergate'den sonra yetkilerin kötüye kullanımını önleme amacıyla bir dizi yasa çıkarıldı. Bunlara çoğunluk karşı, ama kimse değiştiremiyor. Orneğin geçen hafta Temsilciler Meclisi'nin Cumhuriyetçi Partili üyesi George Hansen bir kınama cezası aldı. Çünkü tüm gclirlerini beyan etmeycrek "Yönetici Konumda Ahlaklı Davranış Gösterme Yasası"nı çiğnemişti. Kınama cezası doğrultusunda oy verenlerin çoğıı aslında bu tavrı benimsemediklerini belirtmişlerdi sonradan. Bu yasaya karşıydılar, ama bunu söylemeye dilleri varmıyordu. Richard Nixon bugünlerde yeni bir kitap yazıyor. Kitabın adı, "Daha fazla Vietnam ulmasın". Ve bu kitap, Nixon'un Beyaz Saray sonrası beşinci kitabı olacak. Nixon Lanier tipi bir tek işlem bilgisayarıyla çalışıyor. Nixon her sabah henüz hizmetçisi uyanmadan kalkıp duş alıyor, kahvaltısını hazırlıyor ve 3.5 kilometre koşuyor. Geçen sonbahardan bu yana felçli olarak yataktan çıkmayan karısı Patricia'nın aksine Richard Nixon oldukça zinde. Nixon " 2 1 . yüzyılı göreceğimi umuyorum" diyor. 71 yaşındaki biri için iddialı sözler bunlar. Ve henüz politikada zirveye dönme umudunda. Bugünlerde Sophokles'in bir sözünü sık sık kullanıyor: "Giinün ne kadar giizel oldugunu bilmek için akşamı bekle." Hep aynı Nixon Nixon'un görüşleri pek değişmiş görünmüyor. NVatergate'den söz açıldığında hep "ha(alar"dan, "yanlış hiiküm"lerden söz ediyor. Waiergate olayından ötürü pişmanlık duymayı reddediyor. En çok düşmanlarından söz ediyor: Liberaller, akademisyenler, basın ve Amerika'nın doğusundaki 9 seçkin kolejin mezunlan. Televizyonda kendisinc hayatında kendisini en çok üzen şey sorulduğunda karşılığı şu oldu: "Evet, şey... yani... evet... şey... eger... eğer... Ben,... Ben... Şey... Az önce gösterdim bile." Amerikan halkından özür dile/neyi düşünüp düşünmediği sorusuna ise yanıt vermekte güçlük çekmedi: "Özür dilemek için ABD Başkanlığından istifa etmekten daha belirleyici, daha nihai, daha geniş kapsamlı hiçbir şey yoktur. İstifa her şeyi söyledi." Kiıııîıı banyosu daha güzel? G Bir başka yıldönümü VVatergale'in mirası Bir ara Nixon'un önümüzdeki günlerde Dallas'ta toplanacak olan Cumhuriyetçi Parti Genel Kurulu'na katılacağı söylendi. Aına Nixon katılmayacağını açıkladı. Nixon henüz resmi siyasete atılabilecek kadar durumunu düzeltmedi. Henüz ona kar Yeniılen siyasete mi? tıikrofonun basmtlaki kiııı? Tom Charles Huston'un günlüğünde "kesinlikle yasadışı" olarak nitelediği planda özel telefonların dinlenmesi, özel mektupların okunması ve gizlice evlerin aranması gibişeyler vardı. 1971'deÖzel Soruşturma Birimi kuruldu. En çok gizli bilgilerin basına sızmasıyla mücadelc cttikleri için bu grubıın üyelerine "Yamacılar" deniyordu. Pentagon belgeleri Başkan Nixon yönetiminin Victnam savaşinı hızlandırmayı düşündüğünü gösteren Savunma Bakaıılığı (Pentagon) belgelerini basına sızdırarak Vietnam savaşına tepkilerin daha da artmasına yol açan Daniel Ellsberg, "Yamacılar"ın başlıea hcdefiydi. "Yamacılar" Ellsberg'in devam etliği Psikiyatrist'in bürosuna mikrofon yerleştirmişti ve Ellsberg'in kendisi hakkında tuttıığu kayıtların kopyasını çıkanyordu. Daniel Ellsberg'in duruşmasına başlanacağı günlerde Başkan Nixon, bu davaya bakacak olan Yargıç Matthew Byme'in FBİ Müdürlüğü görevini isteyip i.stemeyeceğini merak etti. Beyaz Saray Danışmanı Ehriichman bu konuda Byrne'i yokladı. Ama Ellsberg'in psikiyatristinin evine girildiği ortaya çıkınca ve bir de işin bu yani olunca, mahkeme Ellsbcrg davasını görnıeyi reddetti. Bu iş böylece yenilgiyle sonuçlandı. leme cihazı yerleştirmek isterken yakala ı nanlara ve onları mahkcmede savunan avukatlara türlü yollardan 420 bin dolar para gönderilmişli. Para Cumhuriyetçi Parti'nin seçim kampanyası bütçesinden çıkmıştı. Çeşitli gizli el değiştirmelerle parayı göndcrenlerin Başkan Nixon'un kişisel avukatı Herbert Kalmbach ve CRP'den Fred La Rue olduğu sonradan anlaşılacaktı. Beyaz Saray Hukuk Müşaviri John Dean, bu konudaki emirleri vermeden önce bizzat Başkan Nixon ilc görüşüp ondan onay almıştı. Dahası VVatergate casuslarına, eğer susup güçlük çıkarmazlarsa, Başkanın kendilerini bir yıl sonra aff'edebileceği haberini ııçurmuştu. Kale düşüvor John Dcan hakkında çok fazla kanıi vardı. 30 Nisan 1973'te Başkan Nixon onu görevinden aldı. Topun ağzındaki Deaıı, bir hafta aralıksız sorguya çekildi ve nihayet kendisini feda cdenlerin ipliğini pazaraçıkardı. Deaıı, Nixon'un I972eylülünden beri bu skandalın örtbas edilmesi çalışmalarından tümüyle haberdar oldugunu açıkladı. Dean'ın açıklamaları arasında, işadamlarına bazı "kolaylıkların" vaat edilerek onlardan bağış toplandığı da vardı. Aynı dönemde Cumhuriyetçi Parti yöneticilerinin 655 bin dolarlık "bağış"ı iade etıııiş olması kamuoyunu yatıştırmadı. VVatergate casusları VVatergate'den gizli evrak çalmak ve din Dahası bir de Başkan'ın adamlarının Vergi Teftiş Kurulu'nu âlet ederek, siyasi rakiplerinin aleyhinde vergi kararları çıkardıkları ve rakiplerini böylece zayıf düşürdükleri iddiası vardı. Ancak Dean'ın suçlamaları Nixon'u mahkum edecek şeyler değildi. Nixon'un tüm konuşmalar sırasında nedcn her sözünü "Şaka, şaka" diye bitirdiğini o bilcmezdi. Dean'dan sonra Beyaz Saray eski görevlisi Alcxander Butterfield çözüldü ve ifadcsi kamuoyunda bomba etkisi yarattı: Butterfield görevdeyken, Beya/ Saray'daki tüm burolara ve telefonlara mikıofon ycrleştiıilmişti. Tüm konuşmalar teyp bandlarında yer alıyordu. Bundan sonra Başkan Nixon ile Kongre arasındaki unlü "band çekişmesi" başlayacaktı. Bcyaz Saray bunu doğıulayarak, mikrofonların 1971 'de yerleştirildiğini, amacın "Başkan'ın konuşmalarının gelecekleki larihçiliTC doğru biçimde aklarılahilmesi" oldugunu açıkladı. Iabii tarihçilerden önce Nixon, kendi adamlarının her hareketini izlemiş oluyordu. Artık ABD halkının yüzde 55'i Nixon'un istifasını istiyordu. Her ayki yeni ankctler bu oranın büyüdüğünü gösteriyordu. Başkanın adamları sapır sapır dökülerek yargıcın karşısına çıktı. Nixon ise, 9 Ağustos 1974'e kadar direndi. cçliğinıiz ay Rkhard Sixon ile Sovvel lideri Sikila Kruşçev arcmııdaki "Mutfak Tarlıynusı"nııı .?v \ıldonümuydu. Yıldonunıu doluvısıylu bu Uırtışnıaya ttınık o/ınıış ,ı;u:elealer, eski dtploımıtlur ve Richaıd Nı.\on bir ııravıı gelerek bunu kutU dı. Birlikte akşam yemegi yiyen grup, kadehlerini tokuştururken "Mutfak Tartışması" kunusundaki anılarını birbirlerine yeniden anlattdar. Nixon Kruşçev'i anarak, "Sıcakkanlı ve savaşçı ruhlu bir adamdı" dedi. Mutfak Tartışmast, 1959 yılında Richurd Nixon'un Moskova'daki Sanayi Fuart'nın açüışma katılması sırasında gerçekleşmişü. O zamanki A BD Başkanı üvvight David Eisenhovıer, yardıması Rkhard Nixon'a, Nikita Kruşçev ilesürtüşmekten kaçınması için kesin lalimat vermisli. Çünkü Eisenhower, Kruşçev'i aynı yılın sonbaharında A merika 'ya davet etmeyi düşünüvordu. Nixon, sergilenen Amerikan oiomobılini göstermişti Kruşçev'e. Kruşçev de "Hiz de otomobilyapıyoruz," demişti. Sonra Nixon, bir modern Amerikan evi modelini gezdirip, "Banyo son derece modern döşenmiştir. Ve 30 bin dolara mal edilmiştir. Bu para, ABD'de kalifiye işçinin ödeyebileceği bir miktar" demişti. Kruşçev ise soguk bir şekilde, "Bizim de evlerinin banyosuna 30 bin dolar tutarında para harcayabllecek durumdaki maden işçilerimiz var" demişti. Bu arada pavyonun o bölıımune giren herkesi göruntıileyen ve "nturma odası standı"nın içindeki bir lelevizyona aktaran televizyon kamerasını göstermişti Nixon. "Bu Amerikan teknolojisinin en üstün olduğu konulardan biridir" demişti. O noktada Kruşçev hararetlenmişti. "Bizim de sizi geçtiğimiz birçok alan var, orneğin ııydıı teknolojisinde". Nixon ise hem duruınıı kurtarmak, hem tartışmayı köruklememek için "Uzay teknolojisinde de bazı alanlarda siz, diğer alanlarda biz ilerideyiı" diyebilmişti, ancak Kruşçev daha fazla konuy masına fırsat tammadan, "Ama uydu teknolojisinde bizim ileride olduğumuz alan lar çok..." diye konuşınaya baştamıştı bile. Ni.xon, çamaşıı makınesini gostererck, durumu kurtarmuya çalışmıştı. Ama Kruşçev, "Biliyorum, biz de üretiyoruz, bunlardan" diyerek önceki konuya dönmıiştü. Yarım saatlen fazhı sııren tartışmanın sonunda, içkiler gelmiş ve Kruşçev bir uzlaşma formülü önererek, "Burada bulunun bayanların şerefine" demişti. Kendisi de uzlaftırıcı bir formııl önermek isteyen Nixon, "Sovyet Devlet Başkanıntn yıizyıl yaşamasına" demişti. Kruşçev ise şiddetle karşı çıkarak, "Bunun için çok erken, bu konuyu 99. doğum gümimde tartışırız" karşılığını vermışti. Tartışmanın büyuk bölumünü pavyoniaki video cihazı kaydetmişti. Nixon, duha sonra bu tartışma hakkında, "Keşke kıımeranın önünde bu kadar çok oyalanmasaydık " demişti.