Katalog

T 10 StYASET 84 İşbaşma ge/diğinde Mitterrand işsizlik sorun ıına enflasyondan büyük önenı verdiğini açık açık söylüyordıı. Aına yenilgiyi kabullendi ve artık işsizlik yerine enflasyonla savaşıyor. cı olmayan bir sonla karşılaşmaya mahkum olacaklar. Avrupa'daki "yeni nesil" sistemi tehdit ediyor ANTHONY SAMPSON Muhafazakâr hükümetlerin geleceği parlak mı? M uhalefetin rekabetçi kapitalizme karşılık ınandincı bir seçenek gösteremedığı üatı Avrupa ulkeleri ve ABD'de seçmenler, zorunlu olarak muhafazakâr hıikıimetlerin sert ekonotnik politikalarını destekliyorlar. Avrupa'nın muttefik hükümetleri de seçmenlcrdcn aldıkları bu deslekle enflasyonu düşük tutmak, özel teşebbuslerı serbest bırakmak ve SSCB'ye karşı çıkmak gibi konularda kararlı görunüyorlar. Yalnız Fransa, son uç yıldan berı bu çiz ihılu gazeteci ve yazar Newsweek ve Observer 'in surekli yorumcularmdan biridir. ABD'tiyazarın uluslararası siyaset ve ekonominin perde arkasıru aydınlatan çok saytda kitabı bulunuyor. Yenı Avrupalılar, ITT Devlel hınde Devlet, Yedı Hemşireler ve son olarak Puıa luarlen. Saınpson 'un Turkçeye çevrilmiş oları eserleri. Almanya Doğu'ya dönerse... Bunun en güzel örneği Federal Almanya. Uzun süre Avrupa endüstrısinin lokomotifi olarak görüen Batı Almanya, yalnızca Japonya'ya tcknolojik önderliği bırakmakla kalmadı, ıçte de işsizliklen şikâyetçi, sendıkaların çıkardığı grevlerle başı dertte. Almanya'nın endüstriyel zayıflığı, onu Doğu Avrupa ve SSCB pazarlanna açılmaya zorlayacağa benziyor. Federal Almanya'nın Doğu'ya dönmesi ıse, Avrupa Topluluğu'nu temeldcn sarsacak bir olay olur. Mu/ıalefetlcrin rekabetçi kapitalizıne kary inandırıcı bir seçenek gostere/nediği Batı Avrupa ulkeleri ile A BD 'de seçmenler zorunlıı olarak nuıluıjazakâr hukumetlerin sert ekononük politikalarını destek/iyor. ginın dışına çıkmıştı. Oerçi François MitItrrand, hıçbır zaman Sovyet yanlısı gozükmedı, ancak işsizlik sorunu ile, enflas\ondan dalnı ta/la ılpılendığ'ım grtsteımekten de kaçınmadı Nitekim enflasyon aldı başını yurüdu, fıankııı değcrı duşlu. Soııuçta Mitterrand, bir bakıma yenilgıyı kabullenerck muhafazakârları rahatsız eden bu politıkasını alışılagelmış çizgilerin ıçine soktu: Mitterrand, şimdi işsizlik yerine enflasyonla savaşıyor; eıı önemlı arnaclarından biri de Fransı/ endustrısini gelı^tırmek. Sol eğilinılı Pierrc Mauroy'un ycrıııe kendısını sosyal dernokrat olarak tanımlayan Laurcnl Fabius'ıı Başbakanlığa getırmesı, Mıtterand'dakı değişıkliğin en sağlanı kanıtı. Bu halı ile Fransa, lngiltere, Alnıanya ve ABD'ye çok daha yakın gözükuyor. lerinde olduğu gibi içteki bölünmelcrle zayıfladı. Aynı zamanda enflasyon korkusu ve liberal çözümlere duydukları güvensizlik duygusu ıçınde birlik olan muhafazakârlar gıderek güç kazandılar. "Zenginleşin" Muhalefetin muhafazakâr hükümetler karşısında gösterdiği bu gerileme Marksizm, anarşizm ya da sosyalizm gibi eskı ideolojik duşlerin ekonominin acımasız ışığı altında solduğu anlamına mı geliyor? Muhafazakâr hükümetler, taraftarlarını 1848 Fransız Komününden önce hükümetin başındaki François Guizot'nun eski sloganı, "Zenginleşin"den başka bir şey olmayan bir ideolojı ile mı topluyorlar?.. Buna yanıt, "evet" olamaz. Marksızm'in Avrupa'da yarattığı büyük hayranlığın azaldığı doğru. Avrupa politıkası, gıderek daha pratık ve Amerika'daki ilgi grupla rına dayalı bir hale dönüşüyor. Ancak bir de günümuz Avrupasının katı gerçeği var kı, o da hıvbır ulkenın ı^sızlık sorununu çözümleyemediği. Amerika'daki gelişmeler, venı ı$ dlanları avnıakta ba>arılı oldu, anıa Balı Avrupa'da bu yonde yapılaıı herhangı bir ilerleme yok. Kötümserlik ABD ve Japonya'nın endüstrideki başarıları karşısında ne yapacaklarını şaşıran Avrupalılar, şımdıden umutsuzluk ve kötümserlik belirtıleri gösteriyorlar. Bu kötümserlik, Avrupa'da gelişmenin durması ile birleşince şu andaki ekonomik sısteme karşı bir devrim doğurabilır. Eğer, "zenginleşin" politikası toplumun buyuk bir kesııni ıçın ">oksul kalın" an lamına geliyorsa, Avrupalıların Guizot'nun bu sloganına bağlı kalmaları pek mümkün değıl gibi. Belki Batı Avrupa'da komünizm düşleri soldu, ama tarih boyunca tekrar yapılan Avrupa ihtilalleri, işçılerın kendilerine gelişme umudu vermeyen bir politikayı izlemeyecekleri fikrini vcrıyor. (Çeviren: tpek tlkkaracan) Yeni bir nesil Avrupa'da çoğunluğunu terk edilmiş endüstri bölgesinde yaşayan işsizler ordusu, Batı politik sıstemine yabancı, tehlıkeli yeni bir nesil oluşturuyor. Belkı Ingiltere'de NVilson'dan Fransa'da Mıtterrand'a kadar sol kanat hükünıetlerinın ekonomik yenilgileri taraftarlarını azalttı. Ancak gene de Batı Avrupa'nın ıster Thatcher, ister Kohl, ya da Mıtterrand'ın yönetiminde olsun tüm muhafazakâr hukumetleri başta kalmak ıstiyorlarsa enflasyonu yenmenın yanında da bir şeyler yapmalılar. Yoksa, hiç de iç acı Yeni fikirler Batının muhalefet partılerinın en büyuk Baiı A vrııpu 'da belki konıuniznı du^leri soldu, aııuı A vrııpa ihtilalleri, i$çilerin kendilerme ıie/ıyne uınııdu verıneyen politikaları ızlenıeyecekleri fikrini veriyor. sorunu, yenı fıkirlerin eksikliğı. ABD'deki denıokıatık eutellekiucller, dört yıldan beri Reagan polıtıkasının yenilgiye uğramasıııı beklıyorlardı Oysa Reagan'ın kasımda yapılacak seçımlerde yeniden başkan seçılme olasılığı bıle vaı. Aynı hayal kınklığını Mar)(aret ThatcIUT luıkınııctınııı gt\ı;M yıl du^mesını bckleyen Ingiliz muhajefetı de yaşıyor. Işsizlığin rekor du/eyıne ulaşmasına rağmen, Thatcher yeniden seçıldi. tngıltere'dekı muhalefet, ABD'de ve diger Avrupa ülke