Katalog

16 SİYASFT 83 CRUİSK ABlVdrn HolUnda, liah», Ingillcre'j», sonra... Tttrkiye ye he kadar uzak? HAIUK GHU.ER 5 PFRSHİN(, 2 ABI) dcn Alman\a'\a, oradan ııel saldınvı gerektıjınde taktık nuklccr sılahlarla durdurma>a çall^mak duşuiKOi, Tılrk oıdusun <la da ıncvıuttur Orneğın, Oogu Anadolu'rıun arhlı bırlıklerLe gevilmeiı /aten zor coğrafyasım, nüklecr mayınlarla daha da gci.il venıııu yapııı.ık )j da Trakya'dan Islanbul'a yonelen a«ken bırlıklcr) Çatalca'ya dogru daralan bogazda taktık nükleer sılahlarlu durdurmava ı.alış ınak lı.ikıııı olası slratejık varsayımlar olarak kabul edılcbılır pıler fu/elennl vurabıleeeğı hem Bau ba^ınında, l u m de Beyaı Saray da ı,ok tıddı bır olası lık olarak kabul edıJmıştı Bu durumda, TUrkı>e'nın vcnı bır "fd/r sorunu"ndaD tııv ht^nut olmayacagı aı,ıklır Üsıelık, bıınıın Turk Sovyet ılışkılerını olağanüstü boyullarda gergınlejtırc ıcğını, M AIı Bırand Sovyet yelkılıleruıın ağ /ıııdan duvuımuştur I urkıye ye yenı Amenkan tüzelerınden "P$rshıng II lerın >erlestırılm(.!>ıniD io/konusu olama yacağı a v ıklır Bu lu/eler /alen B Avrupa da da yalnı/xa fcderal Mmanya'ya yerleilırıle».ek lır ö t e k ı ulktlere >erle>lınleı.ck Seyır füzelerı ı « Stıvyelleı 1 Henhıngler kadar tcdırgın eıme meklLdır Saatte jncak 800 kılonaıre hı/ y ıpa bılen Styır llı/elerı V(.rle>ıınltxıkrerı ulk<.l(.rdt.n Sovyel hedeflerıne saatler sılrcn bır yol alı>tan sonra ula>abıletek dola>ısıyl 1 d ı Sovyetler e ve [(.rlı uvarı' sılıosı kalabıleıcklır Buna karşı lık Ptrshıng 11 ler F \lmanva d ın onemlı Stn >et mcrkc/lenne 4 8 dakık t isinde ulaşabıldıgı 11,111 Sovvellerı ' gafıl avlayahılecek ' nıtelıkte dır, oııun ıı,ın de buyılk bır soıun olıısturmak tadır Şayet Seyır fu/clerı fürkıve ve urloftınlırsc Turkıye nın Sovytller e olan u ı f ı ılı y ıkııılığı ııedenıylc bıınlar avnen Pcrshıntlıi ^ıbı bır jni s a l d ı n " sılahına donıışcbılır Bumııı m. bııyıık bır sorıın oluştıır K ıgı u,ıklır l sirlık 2 ^fKikı lometre lık mm/ıllerıvle, Tuıkıyc dcn an.şknen Seyır lu/ıkrı Sovvtikrın Asya sahntsıne vone lık sılah sıstemk'rını de tehdıt tdıhılır boylev.e de N A T O sorumluluk ılanı dışındi da ışkvkr yuklenmış olur rıım buııhrın ıse hem Fıırk Sovyet ılışkıkrını, hem de Amtrıkan Sovvı.t lü/c pa/arlıgını çok /orlay n. ığı ku>kusıı/dur Bu durumda Amerıka nın bovle hır ısleğı ola maydLağını olsa bık Turkıye nın bunu kabul ctmcyeıcğını söylemck pck vanlış sayılmav ıbı lır Dışışkrı Bakdiılıgı So/ııısıl Na/ını \kiman ın a^ıklaması da fcrahlık \cricıdır Ama ben dc rım kı yınc de uvanık durulıııaşında, gtlışme krın tiddı hı<,ımde ı/knmesınde sayılamayatak kadar v o k yarar vardır Ne yapalım, "sulten aga yanan, yojurdu uflryerrk yer" T urkıye dt dış polılıka gelışmelertnt onceden \j/ınak, sanıldıftının aksınc, >azana <>>uu Kelırmez, lersine oldııkça belalı bır işlır. Ornegln, 'Çcvik t ı t ı ç " konusunda ü<, dörl vı) önıe yazdlğımız da, orı jddtı n£ Muş, ne de Erzurum'dakı havailanlannın modermzasyonu vardı O zaman <,ok elestm aldık, " k o t u nj\e<H" olmakla huynll yeldc&irnunlerln» suldırmıık 'la ve haııa ' sırf Amerika'yı eleşlırmek ıvın yok yere hahaıiLİer üıcınıek le sııı,landık . porlar hazırlandıgı kulaklara fısıldanıyor Iııgıli/ Sunday Tımes gazeıesının 13 kasımda, Bulga rıstan (opraklarına Sovyet SS 20'lerının yerleş iınlmtsıyle, Türkıye ve Yunamsıan'dakı NATO füzeterırun lyıce dcmode kalacağıııı yazmış ol» ınasıııa dıkkatler vekılıyor Bu arada, Moskü> va da Sovveı vetkılılerıyle görüşen Mılllyel ya/arı M Mi Biraııd da, Sovyet resmı makamla rının Türkıye ye yeru Amenkan fuzeicrının ycrleşıırılmcsı olasılıgıııdan ve bu konudakı kaygı larından so/eltıklenm bıldirıyordu Son günlerde Kıbrıs sorur.u, Iran Irak sava^ı (, LMHHH. ve Lub ıaıı buıidlımı nedeıııyle hi>ı /a len sıkı^ık olan Türkıye nın bır de ııukleer fııze Kuba bunalımı ' ."'," \nw son V) yıldır T ıırkıye de Kuzev komşusuııu ı unb.ilet.ek nııkleer fu?clcr yoktur Bundan Yıne, I958'de oldıığu gıbı I ubnarr'a Amenkan deui7 pıyadelerı rnı gım.ek Furkıye den bu ko nuda " y a r d ı m " nıı ıslcnecek, Ortadoğu soru nuna bıılaştınlauığız mı dıye \a/diklarımızın üsııınden bırkaç yıl gcvtı ( ) /aman da ' hnppala bu da nereden •,ıklı* dıyenler oldu, "Turkıye asla bojle blr seye gırmez" dıve fetva vcrcnlcn gördük Hatıa l>< rı de hır ya/ımda "Re»g»n 1950'lerin du;u)le Turklye'ye benzer gortvler vcrmeyl duşunuyor ama I ıırUi>e SO IITI dejjil ^aIjını va^amak islıyor" dıye ya/mıjlım Olanlar nrtada Neyse, bu yazıda da olıısı" Im ijdışme u/enndc duraıağım Sö/ıımı e d n e ğ ı m " p l a n " bclkı de hıv mevcut değı'dır ama oU ın ' korkulu ru>a gormeklense uyjnık dıırmak o l a d ı r " In^aal lah bfiı h.ıksı/ «.'kari'Ti Konumu7, 'Seyir" (Cruıse) fü/elerının 1 ürkıyc'yt ytrUşlırılmesı ko nusundakı ı,ok /a>ıf <ılasılık N A I O 1979 yılıııda bazi Batı Avrupa ülkele rıne Amenkan fü'clcrırm Yirlc>ıırılmesı kara rım alırkcn Pılrkıye ı;ıirelı hır ıahatlık ı^ındey dı Tıırkıye, Amenkan tu^c'trmın yerleştırıle ceğı Ulkclcr arasında dt Jıldı vı. böyle bır nleple karsılaiinası da bckleııınıyürdu Bu nedenlc de Turkıye NATO karannı g<>nül rjhaılığıyla onay lıyor, bu sorunun oıunılı olı,lkle dışında kaidı ğını sanıyordu Ne var kı, son gunlerdc Ankara'da ycnı söylentıler yoğunlaşıyor, Amenkan lu/elerı ıle ılgılı ra Tuıkıye Jupıter Jıızelen yuzunden kendı bılgı ve ıradesı dışında, 1962 Kuba bunalımı sıra>mda bır taraf haline gelmıştı. O zamanlar ABD'nın Kuba'ya saldırması halınde, Sovyetler'ın de Tu/kıye'dekı Jujıter fuzelenm vurabıleceğı cıddı bır olasılık olatak katııl edılmıştı. Bu durumda Turkıye'nın yeru bırfuze sonmundan hoşnut olmayacağt açıktir. •>orunu\la karşıla'jma tılılıkesının so>leıılı du /eyııutı. J ı olsa Khrmesı gervckun kdırgınlık \aralaı.ak bır konudur 21 24 vıl öm.e Tıirkıye ve yerleşiırılcn "Jupıter" lıı/ılcrı 1%2 kuba bunalımı sırasıtıda I ürk Im kumctı ıdcn habersu surdunılen gı/lı AııiLiıkan Sovvci p 1/ıılığı sonıında sokulmuitu Diha ön n dt bu fu/clenn artık tskıınıs ^e gıreksı/ ol dukları gt.rı.k<,ı.sıyl<. sükulmesı ıMLgını dönemın Vmerıkarı Dısıskrı Bakanı Dean Ru'ık N A T O ' ııun l%2Osloloplanlibinda Iıırk ıııeslektası S«lım Sarptr'e ıleimıs anı.ak Sirper buna karşı sikmışiı Daha sonra aynı konuyu aı,an Ceıırge Ball a W ıshıngion ılıkı luıkıyt Buyukelçısı Bıınıın Iıırk kamuoyunda h<ış' kar>ılanmayaıa(>ı ve olumsıu sonuvlar do^urat a£ı gcrekı,e sıvlc hayır" dtmıslı 1 urkıye bu fu/eler yUzunden kcndı bılgı ve ıra desı dışında Kuba bunalımmda bır taraf halı 111 gılıııış o /imanlar A B D nın Kuba ya saldır ması halınde, Sovycller'ın de Türkıye dekı Jü Taktik nukleer silahlar Turkıye de Amenkan nııklrer sılahlannın bıılundıığu öiıden berı one sürulmekiı.\dı N u k l n r ma>ınların varlığı ıst / a u n bılınıvordu M \lı Bırand Mıllıytl le nukleer bomba ta>ıvabılen h 4 ve (• 111 ııvaklarının yanı sıra Honeit J o h n " lüzelerının dt bulundugunu va/ank hu konuya n,ıklık gelıı 11115 oldu Sovvet hava sa vunmaMnın gütü duşünüldujundc sö/kımusu u<,akların bovyetler avısmdan bu lehlıke oluş uııımıclıgı kuskıısu/dur Honesl John luzekrı ıse savaş alanında kullaııılabıltLt.k ı.ıklık ıııık lccr silahlar olduguna gore, Suvveılerm bu sa vıınma sılahlarından da tcdırgın olmaması d o ğaldır NATO slralejısme göre bır konvansıyo