Katalog

SİYASET 83 11 NATO HAFTASBNEN ARDENDAN BRUKSEL KULISFNDEN Calp, kahnımanhğın kıymndan döndii NATO gılz dönemt toplanlılan başladığı güıı Brüksel'e gelen bır haber, Turk gazetealerı arasmda bıivuk bır harekellılığe vol açlı Gazetelerın aktardığına göre, HP Ba}kanı Necdet Calp, bır demeande, "Turkiye'ye Pershlng2 ve Cruıse fuzelen yerleftirilmelidir" demışu NATO'nun 1979yıhnda aldığı orta menzıllı Juzeler karannda bu füzelerm Turkiye'ye konuşlandırılmaları öngörülmemtştı NATO nınde boyle bır konunun vözıi dahı ge<,memekteydı Pekı ortada "fol yok yumurta yokken" nasıl olup da Calp böyle bır göruşle ortaya ^ıkmıştı? r TUrk dıplomatlar da yorum yapmamakla bırlıkte şaşkınhklarını gızleyemedılçr. Bız de Pentagon'un üst düzeydekı bır yetkılısıne bu demecı nasıl karşıladığını sorduk Pentagon yetkılısı de şaştrdı, "Demeçten haberlm yok. Yalnız şu an NATO'nun gundeminde boyle bir konu yok" dedı. Sonunda Calp'ın bu ıçerıkte bır demeç vermedıgı yolundakı açıklaması Brukstl'e ulaştı ve yanlış anlamalar gıdenldı Tartışmalar son buldu Yoksa Calp, SATO güz dönemt loplanıılannın kahranıanlarından bırı olı>ıa\a aduvdı Yııııaııislaıı ve NATO: Kaıııksanaıı tutıımlar Sovyetler Bırlığı'nın \fganıstan ve Polonya'ya dönük tutumu ve ınsan hakları savunucularını cczalandırması uluslararası ılışkılerın normal gelışmesıne engel teşkıl cimektedır Doğu Bloku ıle tıcarı ılışkılcrdcn Sov yetler Bırlığı'nın asken gücuııu artırmakta yararlanmasının önune gevılmelıdır Sovyetler'ın uzun menzıllı, karada konuşlandırılmış tuzelerındekı tekciını koruma gayretı yü/unden Cenevre'dekı müza kerelerde maalesef henüz somut sonuçla ra ulaşılmamıştır. NATO müttefıklerı, uluslararası hııku ka aykırı olarak Guneydoğu Asya ve Af ganıstan'da kımyasal sılah kullanıınının devam etmekte olu>una ve Sovyetler'ın buna katkıda bulunmasına ılışkın kuvveth delıllerden endışc duymaktadırlar Papandreu'nun NATO'ya geldıgı gunlerde sergıledığı lulumları vumuşatma çabatartnın yerını, 'kendı halıne bırakma" yaklaşırnı alma\a başladı Son Bakanlar Konseyı toplan tısındayavınlanan bıldırı Yunanıstan'ın ko\dug~u çekırn.elerle tanınınaz lıalegetdı Yuna nıstan'ın (,ekınce koyduğu paragrajların çogu Sovyetler Bırlığı ıle ılgılıvdı. unanıstan'ın NATO ıtiıtakı ıgndekı konumu ve lutıınılarının dığcr muttefıkleii.e artık kanık sanmii ulduğu, son NATO top lantılarının en varpıcı görüntülerıııden bı rıydı Bır kere, NATO'nun nüfıulu üye lerının, Papandreu'nun NATO'ya ılk gcldığı gunlerde sergıledığı tutumlan yumu*$atma çabası kalmamıştı Adeta "Papandreu'yu kendi halinde bırakın, dokunmayın" yakla^ımı benımsenmı^tı Y se hayal beslememekleydi. Takındı^ı kar>ı lulııınlara da pek fazla onem verılmcmektejdı. Belki ılerıde bir gun Yıınanis(an ıttıfaka daha buyuk onem veren bir polıkayla ortaya çıkabılırdi." Son bakanlar konseyı tuplantısında yayın lanan bıldırı Yunanıstan'ın kuyduğu vekıncelerle adeta tanınmaz hale gelmıştı Yunanıstan'ın bıldırıde çekıncekoyduğuparagraflar özetle şöyleydı. Sovyetler Bırlığı'nın asken gücünU savunma ıhtıyaılannı a^an bır bn,ırnde artiırmaya devam etmesı kaygı yaratmaktadır. NATO nezdındeki daımı delegemız bttyükelçı Osman Olcay'a göre, "Yunanistan'ın ittifaka ba^lılıgı kosunusunda ariık kim "NATO askeri pnkt degiU bağımsıs düşün nı eyv alısm ıç ülkelerin örgiitii" Toplantı önceunde kulıslerde butun dıkkaller, Savunına Planlaına kon ıteu'nde olduiu gıhı, Bakanlar konseiı'nde dt bır lıırk \ıtnan tarlı^masının <,ıkı/j {ikmuıucanına ı,e\rılmıştı Turk larulmtn turOmu bellndı l Şer Yu/ıannıan Di)iilerı Bakanı Yon>o Haralamhopoulos kuzey kıbrıs Turk Cuınhurneit nıtı ılanını Kundeme nelıtmez^e Turk larufı da <>es t,ıkuımu\a<.uktı l itr çıtınlırse, Bu\ukılt,ı Okav, venklı \unılı" t;ereken oi^ude ktndısıne \treı.eklı Gelgelelım, llaralamhoqoulos susunca bır Iurk \unan tartışınası t,ıkmadı ller V \TO lopıanımriıla t,<'leııek halıne m'len lurK )ıınan turtışmaluıını huberle!)tırnıe\eah$mı$ 1 urk gwetet.tler de bır anluında du$ kırıkltÇtna ugradı Okav, toplanııdan sonra Iurk gaetı'ıılerını ıh'le%u\\ona da\el tderek bır sure sohbet eıiı Bır ara, orta ıntnzıllı fuzeler kunusu/ıda ııııfuk nmde helıren goruş avrılıkları konuşuluvordu kı, Olcav mudahale ettı \e $6\le dedı "Bız bır asken pakt degıliz ki. NATO bagımsız duşuntneye ulı$mı$ ulkelerın bır araya geldıklerı bır ıttıfaktır." V \TO guz donemı toplanıılarında lurkne'u l lıısu kabınesının \lith \a\ıımna /<„/,„„, (ml, Haluk Bıuılken ıle V «7*7 nezdındeki daımı delegemız buuıkelçı Osg ç ld d l bklR d bl bhl man Oka\ temsıl einler Her ıkı dıplomat da ayrı donemlerde dı$ı$lerı bakanlıRı gore\ınde bıılunmıt), bırhırlerının hakaıu olmuylardı 'fimdı ıse bırı \tden ' bır Mıllı Sasıınma Bakanı, dtğerı ne SATO daimi delegeu olarak \ATO merkezıne gımorlardı /aman bu ıkı dostu nereden nere\e getırmıştı . (foiograj V \T()/ İh'î i)i/>4>f/)/'/f/ik> ,..,„ int lllt MPIlCIff^ \flrl .„ . ytllHİ Polonya'ya çağrı Turkıve'nın de katıldığı bıldırıde Polonva'da sıkıyonetırnın kaldırthrıası ve sıvası tutuklıtlar ıçın af çıkartılnıasının.baskıa bır sıslemın daha da çuçlendırılmesıneyonelık dıçer ontemlerle çelıştığı belırtıldı. AIO dışışlerı bakanlarının sureklı gundem maddelerınden bırı de l'olonya'ddkı durııın olmay ı de vam edıyor Orta menzıllı iuzeler konusunun ön plana gelmesı nedenıyle ba kanlar son toplantıda Polonya üzerınde herhangı bır görüş alışvenşınde bıılunamadılarsa da, yayınladıkları bıldırıde Polon >a nidkamlarına bır vagrıda bulunmayı ıhmal etmcdıler ların <,ogıı n,ın af ılıııı cdılnifsı gıbı bu/ı <>nItmler, baskııı bır sıslcmın daha da nu»,lcndınlmesıne jonclık tlıgcr onlemler ıle ı,clı>ıyor." NAFO bakanları, bu göruslerı ılade ettık ten sonra, Polonya m a k a m l n n n ı HjlUın rvforın arzıılarına sa>)<ı gosCermoe, Hclsınkı son senfitı ıle Madrıd Konttransı kapaıııs belgesındekı, o/ellıkle sendıka o/gurluğu ve medenı hjklarla ılglli >ııkıımlııluk N Bıldırıde, Sovyetler Bırlığı'nın Polonya'ya dönıık tutumu elestırıldıkten sonra, bunun uluslaıaıası ılışkılerın normal gelışmesıne engcl olusturduğu belırtıldı NATO bakanları, Polonsa'dakı durumdan "cıddı endiş«" duyduklarını da ıfade ettılcr Tıırkıye'nın de katıldığı NATO bıldırısıne gore, "Pnlunya makamlannın uvgııladıjjı sıkıyonetımın kaldırılınası ve sıvası tutuklu lere u)maya" <,ağırdılar Bundan öncekı bıldırılerde Polonya'da "ulusal uzlaşı" sağlanması vağrısına da >er verılırken son mctındc bu H susa değınıl medı