Katalog

Kapak Sayfa 9 Türk ve yabancı bayraklı gemilerin taşıma oranları (1996) cinsleri Hububat Maden cevheri Komur Ham petrol Petrol ürünleri Sıvılaştırılmış gaz Diğer sıvılar Sanayi mamülleri Tarım ürünleri Diğer karışık yük. Genel toplam Yük ıs Toplam d ticaret yükterl Turk bayraklı mlktar 3.898.876 8.006.803 10.680.063 9.643.483 2.320.497 1.296.485 28.945.060 1 032.628 2.054.345 miktar ton) aşımaları > Yabancı bavraklı ^ ^ ^ ^ ^ H mlktar % % 707.978 18.2 3.190.898 81.8 3.068.395 38.3 4.938.408 61.7 4.738.602 44.4 5.941.461 55.6 1.244.722 12.9 8.398.761 87.1 29.658 22.802.778 13.390.546 58.7 9.412.232 41.3 ,jı 1.3 2.290.839 1.115.824 941.332 1.468 992 98.7 1 H 180.661 13.9 91.296 11.921.046 41.2 7.024.014 86.1 )mm 58 8 H 912 1 7 1 8.8 585.353 28.5 5 Kayruk 91.680.312 36.057.967 39.3 İ5.622.345 60.7 DTO Kabotaj bir devrimdir SAİM OCUZÜLCEN Deniztemlz Derneği Danışmanı Kabotaj, Atatürk'ün başardığı en büyük devrimlerden biridir. Atatürk, 17 Şubat 4 Mart 1923 tarihleri arasında Izmir'de gerçekleştirilen 1. Iktisat Kongresi'nde yaptığı konuşmada "Denizciliği, ulusal ülkümüz olarak düşünmeli ve onu az zamanda başarmalıyız" sözleri ile Türk toplumuna denızcilik sektörü için belirlediği hedefi ve gerçekleştireceği reformun müjdesini vermiştir. Denizcilik sektöründeki olumlu gelişmelere karşın ulu önder taşıma ise yabancı gemilerle gerçekleştirildi. Türkiye'de denizyolu taşıma rakamlarına bakıldığında ihracat taşımalarında 1995 yılında yaşanan düşüşün geçen yıl da devam ettiği görülüyor. Geçen yıl ihracat taşımaları bir önceki yıla göre yüzde 6.5'lik bir azalmayla 18.8 milyon tona düşmüş, ithal taşımalar ise yüzde 13.8'lik bir artışla 64.0 milyon tondan 72.8 milyon tona yükselmiş. Bu dönemde Türk bayraklı gemilerin payı 1995 yılına oranla geçen yıl yüzde 2.5'lik bir azalmayla yüzde 39.3 olarak gerçekleşmiş. Yine geçen yıl transit taşımalardaki artışa karşın bu artış Türk bayraklı gemilerin payına yansımamış ve bir önceki yıla göre, transit taşıma içindeki payımız yüzde 27.S oranında azalarak yüzde 15'e düşmüş. Türk gemileriyle yapılan taşımalar sonucunda geçen yıl ülkemize 5 milyar dolar civarında döviz kazandırıldı. Ancak bu rakamın çok daha yukarılara çekilmesi tüm denizcilerin ortak hedefi olarak beliriyor. DTO Başkanı Cengiz Kaptanoğlu, şu andayaklaşık 12 milyon DVVT'lik filoya sahıp olduklannı, 2000'li yıllara 15 milyon DVVT'lik bir kapasite ve modem tersanelerle girmeyi hedeflediklerini belirtiyor. Kaptanoğlu, "Bütün bu gelişmelerin sonucunda, şu Atatürk'ün 1926yılında belirlemiş olduğu hedeflere ulaştığımızı söylememiz mümkün değildir. Kılavuzluk hizmetleri dağınıklıktan kurtanlıp AB ülkelerindeki gibi kılavuz kaptanların ve kılavuzluk hizmetlerinin limanlar bazında ayrı, ülke genelinde bir çatı altında federasyon statüsünde (Kılavuz Kaptanlar Federasyonu) birleştirilmesi ve yasal statü doğrultusunda denizcilik otoritesinin denetim ve koordinasyonu altında hizmet vermesi sağlanmalıdır. anda dünya ticaret filosu içinde 16. sırada yer alan Türk ticaret filosu, 10 milyan aşan bir döviz girdisi sağlayacak ve dünya sıralamasındaki yeri de ilk 10 içerisinde olacaktır" şeklinde yorumluyor geleceğe yönelik projeksiyonlarını. Bu arada son yılların gözde taşımacılığı olan konteynerlerde de istenen gelişme yakalanabilmiş değil. Konteynerlerle yapılan ihracat 1995'e göre, yüzde 37.5 oranında artmasına karşın, bu taşımalardan Türk bayraklı gemilerin aldığı pay ancak yüzde 3.7 olabildi. Konteyneriere yapılan ithalatta ise payımız sadece yüzde 2.9'da kalıyor. Tersanelcrimizde yeni inşa l'aaliyetinden clde cdilen ka/üiu;, jjct;eıı yıl ? trilyon 735 nıilyar lirayı buldu. Bu rakama, kiralanmış bareboat gemiler de eklendiğinde filo 11.5 milyon DVVT'ye yükseliyor. Dünyada 16, sırada olan filonun adet olarak yüzde 47'si, DWT olarak da yüzde 97'si uluslararası taşımalara uygun gemilerden oluşuyor. Bu 1177 geminin 705'i inşa, 472'si ise ithal yoluyla filoya dahil edilmiş. Sadece 1996 yılı başından 1997 Mayıs ayına kadar deniz tıcaret filosuna giren gemi sayısı da 32 olmuş. Bunun 19'u ithal, 13'ü ise inşa edilmiş. Yine bu yıl başında deniz ticaret filosunun DWT olarak yüzde 94'ü özel sektör, yüzde 6'sı ise kamu sektörünün elinde bulunuyor. Yaş ortalaması ise 19. Türkiye'de 55 adet belediye iskelesinin dışında toplam 99 adet iskele ve liman bulunuyor. Geçen yıl bu limanlardan transit ve Botaş taşımaları hariç 65 milyon 290 bin 181 ton ithalat, 34 milyon 208 bin 234 ton kabotaj ve 1 milyon 35 bin 182 ton da ihracat olmak üzere toplam 117.5 milyon ton yükleme ve boşaltma yapıldı. Türk bayraklı gemilerin pavı giderek azalıvor Türkiye'de geçen yıl denizyolu dış ticaretı 91.7 milyon tona ulaştı. Ancak bu rakamın sadece 36.1 milyon tonu (yüzde 39.3) Türk bayraklı gemilerle taşınırken, geri kalan 55.6 milyon tonluk (yüzde 60.7) Roma Anlaşması ve v arınlardaki tehlikeler RIZA DİRİCAN Tttrklye Denizcilik ijletmeierl Enformasyon Müdürü (Emekli) Dünyada sıcak H H H j H H H B "Bir üye devlette savaşları artık sınırlı ^ H ^^ ^ ^ ^ ^ H oturmayan bölgelerde ^My* ^ H taşıyıcıların ulusal görüyoruz. M f f ^ »•»J^B taşıma işlerine almmasinl Asıl savaş Kjf ekonomik alanda H K ^ l ^ H öngörmekte. bütün şiddeti ile ^ H ^mkgm^^^m Bu durum, sürüyor. ^ H ^ * ^ ^ ^ ^ B koruyucu ulusal Denizcilik ise, ^B ^ ^ ^ H mevzuatı yok bilinen tüm hizmet • • otHHI saymaktadır. ve üretim dallarından daha Bugün Türk işçilerine vize fazla uluslararası uygulayan, emeğin serbest ve Istanbul'a bir Yunan gemisi, Zonguldak kömürünü Istanbul'a bir Italyan gemisi, Samsun'dan Ereğli'ye maden cevherini bir Fransız gemisi taşıyabilecektir. Roma Anlaşması'nın 75. maddesinin anlamı budur. En liberal ticaret kurallarının uygulandığı denizcilik alanında en güçlü filolara sahip devletler bile her türlü dolaşımını, Türk emekçisi söz yolu zorlayarak filoları için konusu olunca yasaklayanlar himayeci politikalar ve bizimle pazarlığa uygularken, gelişmekte olan kalkanlar, kendi ülkeleri, serbest rekabeti sermayelerinin engelleyici önlemler almakla serbest dolaşımı için yakın bir suçlamaktan geri kalmıyorlar. gelecekte ulusal mevzuat Kendi filo çıkarlarının engellerini de aşacaklardır. korunması için her türlü yola Yani, Mersin portakalını izmir başvuruyorlar. Kabotajla gelen, navlunla gidivor Deniz taşımacılığında 1994'te yüzde 50 olan Türk bayraklı gemi payının, 1995'te yüzde 42'ye ve 1996'da da yüzde 39.3'e düşmesinde gösterilen nedenler arasında navlun ödemeleri de geliyor. Uzakyol navlun priminin 1995 yılı başından itibaren kaldırılmasının olumsuz etkisi ile yükler yabancı bayraklı gemilere geçmeye başlamış. Son yıllarda yabancı bayraklı gemilere ödenen yaklaşık 1.52 milyar dolarlık navlun gideri her geçen gün daha da artıyor. Bu anlamıyla bakıldığında da 1926 yılında kabotajla gelen yenilik ve » ^tl "f^k " rekabete açık bir endüstri ve ticaret alanıdır. Uzun süreden beri tam üyeliği, kapısında beklediğimiz AB'nin, "Malların ve hizmetlerin serbest dolaşımı ve ulaştırma" ile ilgili Roma Anlaşması'nın 75. maddesi