Katalog

Sayfa 12 Çalışma Hayatı "Borçlanabilen" emeklilere gün doğarken, borçlanamayanlar ise "taksif'e kaldı SSK'nin "süoer" ve "normal"leri Yasalar ve alışanlar 06 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'nın bazı maddelerinin değiştırilmesine, bu yasaya ek ve geçici maddeler eklenmesine ilişkin 3395 sayılı yasa, 9 Temmuz 1987 günlü Resmi Gazete'de yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir. Kamuoyu bu yasaya çok geçmeden "süper emeklilik yasası" adını vermiş ve böylece, bu yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Sosyal Sigortalar Kurumu emeklileri de "süper" ve "normal" olarak iki kesime ayrılmıştır. Yasa, 12 derece içinde yer alan 141 göstergeden oluşan ve en düşük göstergesi 700, en yüksek göstergesi de 1400 olan "Gösterge Tablosu"na bir gösterge tablosu daha eklemiş ve adını da "Üst Gösterge Tablosu" koymuştur. 5 Süper emekliler bile büyiik sorunlar yaşarken, "normaF'lerin sorunlannuı nasıl hallcdilecegi en önemli tarüşma konulanndan birini oluşturuyor. harç borç aiarak", kimi emekli "malını mülkünü satarak" bu parayı denkleştirmiş ve sigortaya yatırıp süper emekli olma hakkını kazanmıştır. Temmuz 1987'de 840 Türk Lirası, 1 Amerikan Dolan olduğuna göre o günlerin 5 bin doları (Günümüz parasıyla 700 Uygulamaya konulan "Üst milyon Türk Lirası) bulup Gösterge Tablosu"nda, 10 yatırabilenler bu haktan derece içinde 95 gösterge yer yararlanabilmiş. 1. derece 9. almış, bu tabloda en düşük kademeye gelip borç alacak gösterge 1.700, en yüksek kimse ve satacak hiçbir şey gösterge 6.400 olarak bulamayanlar ise süper emekli belirlenmiştir. olma haklarını kullanamamıştır. Böylece, bir tabloda yer alan Yasa, 4 milyon 200 bin liralık gösterge sayısı 141 iken 2 bu borcu azami "5 yıl içinde tabloyla gösterge sayısı 236'ya ve her yıla isabet eden yükselmiştir. bölümünün o yılın sonuna 1 Ocak 1992'de üst gösterge kadar ödenmesi" koşuluyla tablosu na 5 gösterge daha taksite de bağlamıştır. eklenmiş ve 2 tablodaki Bu taksitle ödeme hakkından gösterge sayısı toplamı 241 'e yararlanmak isteyenler, birinci çıkmış, bu eklentiyle en üst taksitlerini yatırdıktan sonra gösterge 6650 olmuştur. Süper yeni bir yasayla bu hak emeklilere uygulanan gösterge ellerinden alınmış ve bu yolla değişmemiş ve yine 6400'de süper emekli olmak kalmıştır. isteyenlerin paraları geri verilerek "umutları da geri alınmıştır." Bu borçlanma 4 milyon hakkı, 141 gösterge 200 bin TL telası sahibinden yalnızca 1 gösterge sahibine tanınmış, diğer 140 Bu göstergenin bugünkü değişik göstergeden aylık karşıhğı 13.135'tir. alanların tümü bu uygulamanın 141 göstergeden oluşan dışında bırakılmıştır. gösterge tablosunun en üst Böylece, 3395 sayılı yasa noktası olan 1. derece 9. emeklileri ikiye bölmüş, yargı kademeden ve 1400 yoluna sıkça başvurulmuş ve göstergeden emekli aylığı bugünlere gelinmiştir. alanların, süper emeklilik Bu süper emeklilik yasasının yasasından 4 milyon 200 bin öyküsü bu sütunlara lira yatırmaları koşuluyla sığmayacak kadar uzundur. yararlanmaları sağlanmıştır. Konumuz, SSK emeklilerinin O günlerde 4 milyon 200 bin lirayı bir araya getirebilmek için bugün aldıkları en az ve en çok aylıkları sergilemektir. kimi emekli "sağdan soldan En az yaşlılık (emekli) aylığı: Sosyal Sigortalar Yasası'nın 96. maddesiyle malullük, yaşlılık, dul ve yetim aylıklarının alt sınırı belirlenmiştir. Bu belirlemeyle altı sınır aylığı sigorta emeklileri için alt gösterge tablosundaki, "En düşük göstergenin katsayı ile çarpımının yüzde 70'inden az" olamayacaktır. SSK ve alt sınır aylığı (en az avlık): Yeniden düzenlenen gösterge tabloları 11 Nisan 1997 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan 97/9289 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ekiyle SSK gösterge tabloları yeniden düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, 1 Ocak 1997'den geçerli olarak en düşük gösterge 7.730, en yüksek gösterge 13.385 olarak saptanmıştır. Katsayı, 2.550'den 3.315'e çıkarılmıştır. Bu verilere göre sigorta emeklisinin alacağı en az aylık, 4 milyon 690 bin liralık sosyal yardım zammıyla birlikte toplam 22 milyon 627 bin 465 liradır. (7.730 en düşük gösterge x 3.315 katsayı x yüzde 70= 17.937.465 TL yaşlılık aylığı + 4.690.000 TL sosyal yardım zammı = 22.627.475 TL en düşük emekli aylığı). En az dul ve yetim aylıkları: Aylık alan dul ve yetim bir kişi ise alacağı en düşük dul ya da yetim aylığı, emeklilere ödenen en düşük aylığın yüzde sekseni olan 14 milyon 350 bin lira olup 4 milyon 690 bin lira sosyal yardım zammıyla birlikte toplam 19 milyon 40 bin liradır. Dul ve yetim iki kişi ise bu kez, emeklinin aldığı en düşük aylığın yüzde 90'ı olan 16 milyon 144 bin liraya 4 milyon 690 bin lira sosyal yardım zammı eklenmesiyle bu aylık, 20 milyon 834 bin liraya yükselmektedir. Dul ve yetim sayısı üçe çıktığında, alt sınır aylığının yüzde yüzü olan 17 milyon 938 bin liraya 4 milyon 690 bin lira sosyal yardım zammı eklenir ve dul ve yetim aylığı 22 milyon 628 bine yükselir. SSK ve üst sınır aylığı 1 Ocak 1997'den geçerli olarak SSK'nin en yüksek göstergesi "Üst Gösterge Tablosu"nda yer alan ve 1. derece 10. kademe karşıhğı olan 13 bin 385 göstergedir. SSK'ce bağlanacak yaşlılık (emekli) aylıklarının oranı yüzde 85'te dondurulmuştur. Bir sigortalının, yüzde 85 üzerinden yaşlılık aylığı alabilmesi için 13 bin 400 gün (37 yıl 2 ay 20 gün) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemesi gerekir. 1997yılında13bin385 göstergeden yaşlılık aylığı alabilmek için son dokuz yılın (1988 ile 1996) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin de "prime esas" en yüksek kazançtan odenmiş olması da gereklidir. 13 bin 400 günlük primin son dokuz yılını (3.240 gün) tavandan ödeyen sigortalılara yüzde 85'ten bağlanan yaşlılık aylığı, 4 milyon 690 bin lira sosyal yardım zammıyla birlikte 42 milyon 405 bin 584 liradır. (13.385 tavan gösterge x 3.315 katsayı x %85 = 37.715.584 TL yaşlılık aylığı + 4.690.000 TL sosyal yardım zammı = 42.405.584 TL toplam tavan aylık) Süper dedikleri de 41 mllvon T L Süper emekliler 4 milyon 200 bin lira (1997 yılı dolar bazında 700 milyon) yatırmalarına karşın göstergeleri 13.135'te kalmış ve en yüksek süper emekli aylığı 42 milyona ulaşamamış, 41 milyon lirada kalmıştır. 37 yıl 2 ay 20 gün en yüksek göstergeden prim ödemiş ve "süper emekli" olamamış bir başka emeklinin aldığı aylık ise yüzde 85 oran üzerinden 28 milyon 444 bin liradır. Bugün çalışma yaşamı boyunca asgari ücretten prim ödeyen bir sigortalı emekli olduğunda, yaşlılık aylığı 11 bin 485 göstergeden bağlanmakta, çalışma yaşamı boyunca en yüksek primi ödemiş eski bir sigortalının aylığı ise 8 bin 430 göstergeden ödenmektedir. Kısaca, 3395 sayılı yasa; "süper emeklilik yasası" SSK emeklileri arasındaki dengeleri bozmuştur. Not; Dizgi yanlışı sonucu 18 Mayıs 1997 gün 30. sayıda Başbakanlık Müsteşarı'na ait en yüksek gösterge 8000 (sekiz bin) yerine 6000 (altı bin) olarak çıkmıştır. Düzeltiriz. fa