Katalog

6 KAPAK DEVAMI ARUS YUMUL Fotoğraflar: KAAN SAĞANAK Kaışımızdaki erkek melez... Bir televizyon dizisi ve Özcan Deniz'in canlandırdığı karakter üzerinden bir kez daha maçoluk tartışılmaya başlandı. Sizce, maçoluk nedir, maço kimdir? Maçoluk, cesaret, cinsel saldırganlık, cinsel atılganlık, mertlik, rekabet, uzlaşmazlık gibi çeşitli özellikler içeren bir kavram.Hemolumsuz.hemolumluçağrışımlarıvar. Olumsıızluğu.kadınınüzerindetahakkiim kuran, kadına değer vermeyen, kadıtı erkek ilişkisinde ııkala, küstah ve kadını döven, küçümseyen erkek olması. Ama bunıın karşısında maçoluğa atfedilen, sorumlu, koruyan, kollayan, kadınla baştan çıkancı bir ilişkiye giren erkek özellikleri de var. Özcan Deniz'e bakarsak; onu bu kadar popüler yapan ikinci olumlu karakteristiklerin ön plana çıkarılmasıdır. Kentlcşme, daha çok sayıda kadının kamusal alana çıkması, kadın hareketleri erkekleri de etkilemiş görünüyor. En azından dahapaylaşımcılar...Duygıılarınıgizlemiyorlar, evişlerindenürkmüyorlarvebabalığı şefkatlebirleştiriyorlar. Buyenikurgu ne kadar samimi? Yeni erkek aslında 80'lerdeki, evde ve işte harikalar yaratan süper kadının ortaya çıkmasının bir sonucıı. îkisinin arasında diyaJektik bir ilişki var. Feministlerin de geleneksel erkeklik normlannı sorgulamasıyla birdeğişimbaşladı... Bu erkek egemenliğine yönelik bir tehditdeğilmi? Tehdit tabii, ama bu geleneksel standartlara uymayan erkeklerin dahi istemediği bir şey. Evde çocuğuna bakan, bulaşığa yardım eden erkek kafasının bir tarafında hep o geleneksel imgeyi mi saklıyor? Evet, o imgeyle dolaşıyor, artı ona bir özlem var. Mesela kadının özgürleşmesine karşı olan tavrı bencedeğişmiyor. Bence kafasındaki ideal kadın tabii ki herkes için değilitaatkâr, fedakâr, sessiz ideal kadın kültüdür. Erkeğin talebi bu, daha yeni yeni kamusal alana çıkan kadın da gerçekten maço bir erkek miistiyor? Yaptığım araştırmada ideal erkek nedir diyesorduğumda,benimaldığımcevap;ne tam maço ne tam, popüler deyimle light. Olumsuz özelliklerini; sertliği, kadını küçümsemesini reddediyorlar. Ama bunların karşısında korıınmavekollanmaya.saygınlığa ihtiyaç duyuyorlar. Buihtiyaçneredençıkıyor? Şimdi bakın, kadın sokağa çıktı ama birey olmadı. Hâlâ aile ilişkileri çok önemli. Düşünün ki aile terminolojisini ve aile ilişkilerinibizçekirdekailenindışınataşıyan, akrabamız olmayan.hatta hiç tanımadığımız insanlara, amca, baba diyen, yani onla rı büyük bir ailenin parçası olarak vurgulayan bir toplumuz. Belki bıınun da etkisi vardır. Kamusal alan kadını yordu mu? Ben kadının evdeki hayatının da pek parlak olduğuna inanmıyorum. Ama ben bunun yorulmadan öte, ataerkil ilişkilerde erkeğin otoritesini sarsan bir şey olduğu için, daha çok erkekler tarafındanvıırgulandığı nı düşünüyorıım. Çalışan kadının omuzla rındaki yük ağır, ama daha insani koşullarda, daha iyi ücretleçalışabilseler ben kadın ların eve kapanmak isteyeceklerini sanmıyorıım. Bugünbuşartlarda çalışan sadece kadınlar değil, erkekler de çok bunaldı. Medyadan yola çıkarak sormak istiyo NURSUN EMLEK Doğru adam kim? Kanımca maço grubunda gördüğümüz erkekler, maskülen özellikleriyle kendilerini dünyanın çok önemli nimetinden sayıp, kadınların bu "nimete" hizmetini bekleyen, biraz patolojik, biraz trajikomik yapılar. Çocukluğumuzdaki kadın ve erkek modelinebaktığımda, şu anda fark edebildiğim (nihayet) birdolunedenlergörüyorum.Genellikle fevkalade fedakâr kadınlar ve evin reisi erkekler sarmış geçmişimizi. Gününıüzde ise bu ailelerin yetiştirdiği mutluluk arayışındaki kadınlar ve kadınların davranışlarınatepkilerineşaşıran erkekler var. Bu da bizleri ikili ilişkilerde bir miktar çelişkiye sokuyor. Yalnız kalmamak adına, ayrılık acısı çekmeınekıçin.kavgalarolmasın.tatsızlıklar çıkmasın, bu saatten sonra düzenimiz bozulmasın diye her şeyi idare edip duruyoruz. Sonrasında da ya sabrımızın sınırları gerçekten sınır olmaktan çıkıp gidiyor ya da çeşitli nedenlerle sadece olmasın diye mücadele ettiğimiz terk ediliş yaşanıyor. Sonra tekrar doğru adamı arayış başlıyor. Bu böyle devam ediyor. Gereğinden fazlailginin,yapıcılığın,fedakârlığm, duygusallığın hüküm sürdüğü kadın davranış biçiminin maçoluk kavramını desteklediğini düşünüyorum. Zaman zaman oyunu kuralına göre oynayan hemcinslerimin eşlerini ya da sevgililerini nasıl kendi istekleri doğrultusunda yönlendirdiklerine tanık oldum, ama bunun farkında olan maço erkeğe pek rastlamadını.# Estetisyen Nursun Emlek. rum, 2530 yaşlarındaki kadın gazetecilerin köşe yazılarında hep bir eve övgü var, kuzineli mutfaklar, anneannelerin yemekleri...Bu özlem neden? Kamusallığın kaybı ile karşı karşıyayız. Kamusal alanda yabancılarla, bize benze meyen, hiç tanımadığımız insanlarla bir arada olabilme özelliğimizi kaybediyoruz. Istanbulörneğindenyolaçıkın.hemşehriliküzerinekurulmuşmahalleler, sitelervar. Bu, bir arada yaşayabilme özelliğimizde geriye gidiş olduğunu gösteriyor. Evi, soka ğın karşısında yücelemek de bir içe kapan mayı.sokağınkannaşasınavebilinmezliğine karşı evin var sayılan koruyııculuğuna özlemi ve özgürlüğün reddini içermektedir. Modernleşmeyi mi beceremedik? Türk modernleşmesi melez modernleşmedir. Buna erkek açısındanbakalım/Famamen melezdir. Resmi söylem Batılı erkek tipini ortaya atar, popüler söyleme bakın; hâlâ oDoğulu.taşralı, maço özelliklerini koruyan erkeği yüceler. Bizim karşımıza çıkan erkek aslında melez bir erkektir. Yeni erkek bu melez erkek mi ? Aslında Yeşilçam melodramlardaki ideal erkek karakterine bakın, Batılı görünümlü erkeklerdir. Batılı gibi giyinir, dans etmeyi bilir, Batılı gibi dinler ama her za man Doğulıı özelliklerini korur. Kadın üzerinde tahakkiim kurar, ekmeği taştan çıkarır, karısının çalışmasına izin vermez, na musu için her şeyi yapar, merttir. Arkadaşları, ailesi, değerleri için şiddete başvurmaktan çekinmez. Ve bu iki farklı özelliği içinde barındırmayan erkekler hiçbir zaman ideal erkek olarak görülmezler. Şimdi Özcan Deniz'ebaktığımızda, orada da Batılı gibi giyinen, Batılı müziği dinleyen, ama hâlâ o maço karakterleri içinde barındıran birerkek var. Özcan Deniz yeni bir tipleme değil. Belki ağa olarak sunulması, filnıin Doğu'da çekilmesi bu kadar ilginç gcli