Katalog

29 EYLÜL 2002. SAYI 862 ri yalnızca özel yaşanıa bırakmazlar ve etkin bır biçimde müdahale ederler. Töre ile ideoloji arasındakı ilışki değişmeye başlayıp ideoloji ağırbastığında, ilginç olasılıklar ve yepyeni sorunlar ortaya çıkar. Törelere katı bir biçimde bağlı olanların, gençlerin öpüşmelcri gibi, görünürde zararsız kımı davranışlara karşı çıkmalannın nedenı kendileriyle Batının sergilediği daha sınırsız hoşgörü arasında bırbağlantı kurmalandır. Gelgelelim, bunlar fahişelik ve evliliğin çökmesi gibı toplumsal olguların her toplumda var olduğunu, ancak baskımn egemen olduğu toplumlarda gizliden gizliye yaşandığını birtürlükabullenemezler. Bu tür eylemlerin perde arkasından yürütülmesıne neden olmanın bedelini baskı ve kısıtlamalar altındayaşayan toplum ödemek zorunda kalır. Oysa, her şey in gözler önünde açıkça yaşanması toplum açısından çok daha saghklıdır. Çünkü, o zaman bu tür davranışlar toplumadahaazzararverir. Daha da önemlisi, ınsan ilişkilerinin özellikle de sınema gibi güçlü bir araçla lıalk arasında tartışılması bıreylenn kendı yaşamlan açısından can alıcı bir önem taşır. llişkiler çarpık, yaratıcılıktan ve doyurucu olmaktan yoksun, şiddet ve her tür yalan dolanı içeriyorsa, bunda her işe burnunu sokan törelenn biiyük bir payı vardır. llişkiler kötüye gidiyor, ailede mutsuzluklar yaşanıyor, evlilik çöküyor, istenmeyen gebelikler ve çocuk aldırmalar tırmanıyorsa bundan yine tutucu töreler, özellikle de bilgiyi kısıtlamaya çalışarak son derece doğal ınsanca duyguların bastınlmasına yönelikçabalarsorumhıdur. Törelere sıkı sıkıya bağlı olanlar duygusal görüntüler ve cınsel göndermelere sansür uygulayarak insanlan, özellikle de gençleri birtakım dürtülerden uzak tutmanın "ahlaksızlığı" günlükyaşamdan uzaktutacağını, ya da bir biçimde örtbas edileceğini sanıyorlar. Işte asıl burada yanılıyorlar. Zira, insana özgü doğal duyguların zincire bağlanması bunlann güçlendırilmesinin enetkiliyoludur. Bu tür duygularla nasıl baş edileceğinin bilinmemesi, onlann olumsuz, dahası zarar verici bir biçimde dışa vurulmalarına ve çok ciddi sonuçlar dogunnalarma neden olabilir. (îızlilik, bılısizlik ve utancın bir araya geldiği durumlarda genellıkle olumsuz sonuçlarla karşılaşılmasıkaçınılmazdır. Bndonezya'da yaşanan öpücük olayı insanyaşamındasevgivecinselliğin yehnin kanıksandığı, daha açık bir toplum yönündebirdeğişimin habercisi olabilir. Eğeröyleise,bu olayın etkisı yalnızca bununla da kalmayacak, özel yaşamdaki engellerkalktığında, toplum genelinde birçok başka şey de daha rahat bir soluk almay a başlayacaktır. ^ The Guardian 'dan çeviren: RİTA URGAN Canan Göknil bu kez de personel kostümü tasarladı. "Yüksek standartta bir estetiği banndırması şartıyla personel tasanmlannda tek tipe karşı değilim" diyor ve ekliyor: "Bu çalışma bcnim için tabuları yıkan yaratıcı bir serüven ." Kostüm ustasından iş gömleği GAMZE AKDEMİR K ostüm dünyasının usta tasanmcılanndan Canan Göknil son olarak Metro AG Holding'e fonksiyonel, kimi klasik kahplann demode çizgisi ve işlevsizhğınden uzak personel kostümleh tasarladı. Halen l.B.Ş.T.'de görev yapan, tıyatro, sınema, defile ve bir çok reklam filmıne kostüm hazırlayan, 2001 'de iki yılhk bir emeğin ürünü, büyük ilgi gören 'Sultans of the Dance' in kostüm tasarım ve uygulamalarınınyanısıra2002'de 'Miss Tbrkey' ye imza atan ve sektöre i lk defa 1991 yılında Çırağan Oteli'nin formalannı tasarlayarak başlayan Göknil ile geleneğe, klasiğe bakış açısını ve bu bakış açısının çahşmalarında nasıl dışavurduğunukonuştuk. Çalışmanızda özellikle hangi noktalan göz önünde bulundurdunuz? Öncelikle tüm çalışnıalarımda olduğu gibi kaliteden kesınlikle ödünvermedim. 101iranın81irasını kaliteye harcadrm. Aynca fonksiyonellik işimin bir parçası. Bu çalışmamda da modellerde farklı çizgilerde kombine kullandığım yedi önlük modelinden hareket ettim. Gerek renkleri gerekse modelleri deyim yerindeyse 'ınobil' nıtelıkte tasarlayarak kullanışlı modeller yaratmaya özen gösterdim. Göz ardı etmedığım bır diğer noktada fizyonomik gerçeklık. Irklar arasındaki fizyonomik farklılığı göz önünde bulundurmak çokönemli. Kimi ülkenin insanında çok hoş durabılen bır kıyafet bır diğer ülke insamnda göze batabilır. Boylannuzunluğu.omuzlann genişliği çok önemli. Ergonomiye dıkkat etmeyen bır tasarımcı düşünemiyorum. Tek tipe bakışınızı açar mısınız? Özellikle personel kıyafctleri birçok tasarımcı tarafından geleneksel bir tavırla doğrudan tek tipe indirgenebilir bir tavırla ele alınabiliyor. Yüksek standartta bir estetiği banndırması şartıyla kimi personel tasarımlarında tek tipe karşı değılim. Bır kere tutucudeğılım. Tıyatrodan sinemaya, gösteri dünyasından ış dünyasına tüm çalışmalarunda gözleme, her yeni duyuma açığım. Hem Doğu hem de Batı kültürünü çok ıyi biliyorum. Bu bağlamda her kültürden beslenebilmenın en önemli getirisi yeni yaratısal olanaklar sağlaması. Kimı çalışmanın sınematik etkiler taşırken kimi çalışmanın folklonk, kimi çalışmanın dramatik, kimi çalışma ıse akademık etkilertaşıyabilmesi. O nedenle bu çalışma beninı için tabulan, kalıpları yıkan, yaratıcı bir serüven gibi. Bu bağlamda genel an lamda tüm tasarımlarınız saklı vücut bulan renkler olması. mesajlar içeriyor diyebilir miGenç tasarımcılara önerileriyiz? niz? Elbette. Düşünce ve bilgi arşiKostüm hazırlamak sadece dcvinden süzerek dünya görüşüyle seni çizmekle bitmez. Analitikkaperçinlenen tasanmlardır yeni fa yapısı, dünya görüşü, akımları cümleler kuran ve tasarımları sa takip etmek, hesap yapmak, arşivdece tasanm olmaktan çıkanp sa lemek, araştırma becerisi, genel nat esen kıvamında' yaşayan kıya kültür, kalıp ve dikiş bilgisi, prafetler' haline dönüştüren. En bü tiklik, sistem, ekip ruhu ve anlaşıyük düşüm bir Olimpiyat açıhşına labilir olmak gibi donanımları beimzaatmak. raberinde ıster. Buna çok dıkkat Tek tipe söylediğiniz çerçeve edilmeli. de bir anlamda bayrak açılan Sizce Türkiye'de moda sektöçalışmanızda kullandığınız rünün tıkandığı nokta nedir? renkler de oldukça çarpıcı. Moda sektöründeki bağımsız Kırmızı, yeşil, lacivert, siyah ve merkez üssü durumunda olan ülbeyaz'ın avantaj ı da burada zaten. kemizde bu sanayinin kalkındırılTasanmlarda çarpıcı fakat doğru ması şart. Bu olmadığı sürece yakullanıldığında gözü rahatsız et ratı tabularla kısıtlanmaya, yitmemeyecek, abart ısızl ığa yatkın aynı ye ve dar kalıplarda kıstırılmışlığa zamanda da monotonluktan uzak mahkum.^