Katalog

14 PAZARIN PENCERESINDEN CUMHURtYFT DFRGİ Partiler ve girişimcilik SELÇUK EREZ Atalık'ın başarıları II. SERIA^ DALKIRAN Y aklaşan seçım nedenıyle partiler ekonomık kalkınma projelerını açıklamaya başladı Açıklanan ekonomık projelerın ortak nıtelıklerınden bırı de Turk ekonomısınde gerçekten eksık olan gırışımcılığı desteklemek konusunu nasıl gorduklerını nasıl teşvık edeceklerını açıklamamalarıdır Bu konuda doğru tanıya ulaşmanın yolu, bu alanda neden gerı kaldığımızı anlamdktır Bu amaçla konuyu ıncelemış olan yonetım danışmdnı ekonomıst Dr. Bılge Erengul ıle aşağıdakı söyleşmeyı yaptık Girişimcilik konusunda ülkemızin gerı kalmasının nedenleri nelerdir? Neden geçmışte uretımın devlet tarafından denetlenmesı ve yonlendırılmesıdır Devletın uyguladığı yasal kısıtlamaların yaygınlığı, stratejık bır vızyona sahıp olan gırışımcı bır sınıfın gelışmesını engellemıştır Osmanlı ımparatorluğunun ekonomı polıtıkalarına baktığımızda, Batı'nın aksıne, buyumek, kâr etmek, yenı pazarlar bulmak gıbı hedeflerı ıçeren bır vızyona devlet yönetımının sahıp olmadığını gormekteyız Yonetım başkentın ve ozellıkle de sarayın gunluk yaşamını surdurmesını sağlayacak urunlere olan gereksınımı karşılamak ıçın ımparatorluk sınırları ıçınde bır tedarık ağı kurmuştu Butun uretım sadece Istanbul'a yonelıktı Bu durum girişimcıliğin gelışmesini nasıl engelledi? Başkentın gereksınımının karşılanması tehlıkeye duştuğunde hukumet narh uygulanması, mal sahıbı bulunmadığında zorunlu satış yapılması ve ıhbarların değerlendırılmesı gıbı önlemlere başvururdu Izmır yoresındekı gıda urunlerı, Anadolu'nun çeşıtlı yerlerınde dokumacılık, yasal kısıtlamalarına tabıydı Devletın seccade ıhracını kutsal semboller ıçermesı bakımından yasaklaması da ekonomık yaşamda kâr durtusunun ne denlı arka planda kaldığının ılgınç bır örneğıdır Bu durumda zenaatkârlar Batılı meslektaşlarında olduğu gıbı uluslararası ve bolgeler arası tıcarete yonelemediler Içlerınden bır gırışımcı çıkıp akıntıya kurek çekerse merkezı yonetım faalıyetlerını derhal durdururdu Ihracat yaparak başkent pazanna urun gelmesını alıkoyan bır zenaatkâr veya tuccara lyı gozle bakılmazdı Tıcarı faalıyetten men edılır ve yakasını cezadan kurtarırsa şanslı olduğu bıle duşunulebılırdı Bu yasaklar her zaman başanlı olmuş mudur? Buna rağmen Devletın ekonomık faalıyetı yasalarla yonetme ve sıkı bır denetım altında tutma çabalarının sonuç vermedığı anlaşılmaktadır Sanayı devrımını gerçekleştırmekte olan Batı'nın doymak bılmez hammadde ve gıda maddesı gereksınımı ve nıhaı urunlerı ıçın de potansıyel pazarlar oluşturma hedefı Osmanlı topraklarında uretımın yasal olmayan yontemlerle Batı'ya aktarılmasını ve bu amaçla Osmanlı uretıcısıne ve tuccarına devletın koyduğu narhın uzerınde fıyatlar onererek ıhracatı kaçak yollardan yapmasını mumkun kılmıştır Devletın bu polıtıkaları, yerlı uretıcılere, urunlerını alternatıf bır pıyasada daha yuksek bır fıyatla pazarlama olanağı tanımıştır Bu sureçte devletın kaçak tıcaretı engellemek ıçın vılayetlere yolladıgı yenıçerı ve dığer yetkılıler de kaçak tıcaretten paylarını almışlardır Bu durumu Batı'yla nasıl karşılaştırırsınız? 19 yy Batı'nın oncekı yuzyıllarda başlatmış olduğu ekonomık, polıtık vo sosyal yukselışının zırveye ulaştığı donemdır Çok uzaklardakı topraklarda plantasyonlar kurarak uretıme surekılılık kazandırmak bu donemın zıhnıyetının uretıme yaptığı yenılık katkısıdır Durtu kâr etme ve kârı yenıden yatırıma donuşturerek daha çok kâr etme umıdınde yatıyordu Batılı devletlerın bu konudakı haşarılnrı akılrı dıışunranın pnlıtık vn ekonomik yaşarna yürı vermebinı sağlayacak stratejık bır vızyona sahıp olmaları ve ekonomık lıberalizmın bıreyın ekonomık yaşama aktıf bır aktor olarak katılmasını sağlamasının sonucudur Amaç sadece başkentın tatmın edılmesı olunca uretıcılerın ufku kısa vadelı uretımın dışına çıkmamış ve uzun vadelı kalıcı bır uretım ve tıcaret polıtıkası oluşturulmamıştır Ulkede fızıksel altyapı ve yasalarla desteklenen sıstematık bır tıcaret ağı kurmak yerıne tek yonlu bır mal akışının zorunlu tutulması uretım teknıklerının ve teknolojının de ış kolları arasında yeterınce transfer olmamasına ve bılgı akışının sağlanamamasına yol açmıştır Bu bılgilerin ışığında partilerin ekonomı programlannda girişimciliği teşvik için neler bulunmalıdır? Sadece ekonomı değıl eğrtım programlarının da buna uygun duzenlenmesı gerekır Eğıtım sısteminde girışımcı ınsan profılını gelıştırecek reformların yapılması ve gençlerın araştırmaya, oğrenmeye, keştetmeye ve hata yapmaktan korkmamaya ahştınlmasını sağlayacak değışıklıkler yapılmalıdır Bunun yanı sıra yenılıkçılığı teşvık etmek ıçın patent yasalarının duzenlenmesı, yenı fıkırlerıpıyasaya suren kışılerın fınansmanını sağlayacak altyapının oluşturulması zorunludur^ T urkıye'nınılkbuyukustasıSuatAtalık'ın yurtdışındakı başarıları devam edıyor Son olarak katıldığılmre KonıgTurnuvası'ndaErmenı buyuk ustaAkoplan ınardından ıkıncılığı Alexander Baburın, Nıck de Fırmıan ve Hıkaru Nakamura ıle paylaştı Uluslararası Istanbul Satranç Festıvalı esnasında babası değerlı buyuğum Vedat Atalık ıle yaptığım sohbette muşterek pek çok dertlerı mızolduğunutespıtettık TSF'nınolumsuztu tum ve baskıları netıcesınde çıfte vatandaşlık hakkından yararlanarak Bosna Hersek adında yarışmalara katılan buyuk ustamızın gelecekte şartlar duzeldığınde tekrar Turk mıllı takımı çatısı altında yarışmalara katılabılme umıdının var olduğunu oğrenerek sevındık Yazışmalı Avrupa Satranç Şampıyonumuz Fatıh Atakışı nın de verılmeyen odullerı nedenı ıle ıdareye karşı açtığı davasının da yakında ne tıceleneceğını umut edıyoruz Yıne TSF'nın olumsuz tutumları nedenı ıle Alman vatandaşlığına geçerek faalıyetlerını orada surdurme kararı veren, Hastıngs'de Dunya Amator Bayanlar Şampıyonu olan FIDE bayan ustamız Emıne Yanık'ınevlendığınıduyduk Mutluluklardılıyoruz Turkıye de tum kategorılerde şampıyonluğu bulunan Burcu Korkmaz bu yıl ıkıncı kez unıversıtelerTurkıye şampıyonu olma başarısını elde etmıştı Israıl'de 34 ulkenın katıldığı 2000 yılı Uluslararası UnıversıtelerTurnuvası ndaeşpuanlıbırıncı olan başanlı genç oyuncumuz odenek yok gerekçesı ıle Moğolıstan da yapılan Dunya UnıversıteŞampıyonası nagonderılmedı Son an da yapılan kışısel gırışımler netıcesınde turnuvanın başlamasına bır hafta kalan YTU'nun bulduğu kaynak ışe yaramadı, çunku uçaklarda yerkalmamıştı I sekıztakım arasında dorduncugelmıştı Ancak TSF kendı duzenledığı Turkıye lıgı maçlarının sonuçlarını UKD ve ELO hesaplarına gonder meyerek musabakalara katılan tum oyuncuları mağduretmışbukonununduzeltılmesınıtalep eden SGM bu konuda olumlu yanıt alamayınca Turkıye lıglerını protesto ederek lıglerden çekıl mıştı Dalkıran bu konuda kışısel olarak ıdare mahkemesıne açmış olduğu tam yargı davasının netıcesını onumuzdekı gunlerde alacak Bu konuda alınacak karar bundan boyle bu şekılde mağdurıyete uğrayan oyuncular ıçınde emsal teşkıl edecek Bu yıl duzenlenen bırçok tumuvanın UKD hesaplarına dahıl edılmemesı uzerıne yapılan ıtı razlara Halıl özmen Ekım Lıstesı nde bu duzelt melerın yapılacağı hakkında açıklamada bulundu Başta TURSEV ın Şışlı Beledıye Başkanlığı ıle muştereken duzenledığı "Satranca Çağrı" Turnuvası olmak uzere, tum buna ben zer mağdurıyete uğramış turnuvaların hesaplara dahıl edılmesını satranç kamuoyu merakla beklıyor Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nden Uluslararası Olimpiyat Komıtesı IOC, satranç vebrıçV'zekâoyunu" olarak nıteledı ancak fızıkı yeterlı şartları oluşturmadığı gerekçesı ıle resmıolımpıyatlardayeralmasını uygun bulmadı ğını açıkladı Bu şartlar altında dunyada sadece ulkemızde uygulanan ve son derece rahatsızlık yaratan lısans meselesının yenıden ele alınması ıçın gereklı zemın ortamının oluştuğu kanaatındeyız A. Karpov V. Ivanchuk Rusya Dunya Karması VezırGambıti 1 d4Af62 Af3d53 c4dxc44 e3e65 Fxc4 c5 6 OO a6 7 dxc5 Vxd1 8 Kxd1 Fxc5 9 Abd?OO10 Fe2Kd811 b3b612 Fb2Fb7 13 Kacl Abd/ 14 Ac4 Ku<8 1'> :^T1 hîl't 1lı Ace5Axe517 Axe5b518 Ff3Ff819 Şe2Ae4 20 Fxe4 Fxe4 21 Kxd8 Kxd8 22 f3 Fa8 23 Kc7f624 Ad3b425 Fd4Fd626 Kc1 Fb727 Fb6Kc828 Kxc8+Fxc829 h3Fd730 e4Fb5 31 Şe3Şf732 Fa5e533 Fxb4Fxd334 Fxd6 Ff135 Şf2Fd336 h4Fb137 a3Fc238 b4h5 39 Şe3 Şe6 40 Fc7 Fa4 41 g4hxg4 42fxg4 Fd143 g5fxg544 hxg5Fa41/21/2.^ Etüd Arerbach, 1962 Beyaz oynar kazanır a b c d e f g h Avrupa Kulupler Kupası Avrupa Kulupler Kupası 22 M tylUI 2ÜÜ? ta rıhlerı arasında Yunanıstan'daHaldıkı'degerçekleşıyor Ulkemızı İTU temsıl edecek İTU ekıbınde Umut Akakışı, Serkan Yeke, Hakan Erdoğan, Hasan Kılıçaslan, Bulent Guner ve Engın Bolcan bulunuyor llk Turkıye Satranç Lıgı Şampıyonu SGM katıldığı Avrupa Kulupler Kupası maçlarındaustunbaşarıgostererekgrubunda Kombınezon Nogueıras Mıles, Lınares 1994 Beyaz oynar kazanır (iBoı 9PV 01 8PV ı8P» 6 J"W) 0 1. 98A 8 W8 83V L 88S UPH 9 ZPS ZW 9 9İVı9Bd f 93S9PV e9P*S9P Z S^P 99 I. JIUBZB>| 9A z ep§ eqA ı