Katalog

9HA/İRAN2002 SAYI 846 HAKLAR VE KADIN... Uluslararası kadın hareketi, 1993 yılında yapılan Dünya Insan Hakları Konferansı'nda, "Kadınların ve kız çocuklarının insan haklarının, evrensel ınsan haklarının ayrılmaz, bölunmez ve vazgeçilmez bır parçası" olduğunu Birleşmiş Milletlere ve BM üyesi devletlere kabul ettirdi. 1995 yılında Pekin'de yapılan 4. Dünya Kadın Konferansı'nda ise tarihte ilk kez, Türkiye'deki kadın orgütlerinin çabasıyla, ulusal bir bildirgede, "zorla evlendirme" ve "namus cinayetleri"ne karşı önlem alınması gerektıği yer aldı.Tüm hükümetlerin kendi ülkelerinde gerçekleştırmeyı taahhüt ettiği maddelerin bazıları şunlar: • Devletler, kadınların her türlü haklarını savunmak ve gözetmekle yükümlüdür. • "Namus" suçları ve zorla evlendirme kadına karşı şıddet kapsamında ele alınmalı ve hükümetler bu zararlı gelenek ve göreneklerın uygulanmasına son vermek için yasalar, polıtikalar ve eğitım programları yapmalıdır. • Evlilik içi tecavüz ve aile içi şiddetin her biçiminı ortadan kaldırmaya yönelık yasal önlemler alınmalı ve daha guçlu mekanizmalar oluşturulmalıdır. ^ uygulaması, ılk kez 1994 yılında Ümraniye'de gerçekleştirilmiş. Semtte oturan kadınlara, 16 hafta süreyle insani haklarının neleroldugu.haklanna tecavüz edıldığıtakdırde nereden ve nasıl yardını isteyebilccekleriöğrctilmiş. Aynıuygıılamadahasonra, kadın intiharlarının yogun olduğu Batman'da, (iazıantep, Samsun, Iğdır, Ağrı, Siirt ve Malatya gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolubölgelerindekiillerdedebaşlatılmış. Peki, kadınların bu yenı bılinçlı halleri evliliklerı üzennde nasıl bir etkiyapıyor? "Kadın, haklannı öğrenıp kişilik kazanınca, kendini bir insan ve hakları olan bir vatandaş olarak görmeye başlıyor" diyor llkkaracan:"Erkekdekarşısmdakiningüçlendiğini,yasalarcakorunduğunui'arkettikçe geri adım atıyor. Programın başanya ulaşmasının bır nedenı de, doğru ve etkili iletişirn yöntemlerinin detay 1 olarak öğreti lme1 si. Bunu başaran kadınların eşleriyle aralarının düzeldiğini bile gu/lcmledik." Yenı çıkan Medenı Kanun'lakadınlarbirçok yenı lıaklar kazandı. Ancak Pınar llkkaracan, bunların yetersiz olduğunu, Türkiye'nin kadına yapılan şiddete karşı somut önlemler alması gerektiğini söylüyor ve bu konuda gelışmış ülkelerdeki uygulamalardan örnekler venyor: "Örneğin, kadın polis istasyonlan var. Polis, savcı ve mahkeme koordineli bir şekilde şiddete uğrayan kadına sahip çıkıyor. Avustralya'da tarım bakanlığından tutun, dışış. lerı bakanlığına kadar bütün hiikümet, aıle ıçı şıddeti önlemeye yönelik ne gibi önlemler aldığını rapor etnıek zorunda. Bizde ise, şiddete uğrayan kadına bir travmada polis yaşatıyor. Bu yüzden polise başvurularson derece düşük. Oysa, polisin yapması gereken, kadına maddı manevi her türlü desteği sağlayarak detay lı bir şekilde şikâyetini değerlendirmek. 1998 yılında kadın orgütlerinin yoğun kampanyasıyla bir yasa çıktı; kadın kocasına karşı 'koruma önlemi' aldırabiliyor. Ancak şıkâyeti alacak olan polis bu konuda son derece bilinçsiz, onlan eğitmek ise devletin görevı Bu yüzden kadınlara doğrudan savcıya gitmelennı söylüyoruz." ^ Adres: Kadının Insan Hakları ProjesiYeni Çözümler (New Ways) Irtibat Bürosu: Inönu Cad. Saadet Apt. No: 37/6 Gümüşsuyu 80090 Taksim Istanbul DERGIDEN Merhaba, Düş ve kâbııs vasamın bir parçasıdır. Kinıilerini hiz varatırız kinülerini çevremiz... Çoğumuz gördüğü düşü ya da kâbusu yakmlanyla paylaşır Bir anlantı var mı diye üstünde düşünür. Kendi düşlerimize doymayıp başkalannın düşlerine de kulak veririz. Içinde fevkalade renkli olanlar, fılm şeridi gibi akıp gidenler vardır. Hele bu düşler yıllardır keyifle izlediğimiz sanatçılara aitse dinlemenin başka birkeyfiolur. "Nâzım'aArmağan" projesi için bir araya gelen sanatçılar arasında vönetmen yardımcısı olarak da Cumhuhyet Dergi'denarkadaşımız Bengi Heval öz vardı. Hazırhk aşamasında 24 saat birlikte oldukları için kâbııslar ve düşler hemen her gün paylaşüdı. Bu kapak yazısı fıkri de prova önceleri anlatılan kâbuslardan doğdu. Sanatçılann toplu halde yer aldığı fotoğrafı da Uğur Demir çekti. Bu hafta dergimizin ikinci bir kapak konusu daha var. Asık Mahzuni Şerif... Miyase tlknur çok yakından tanıdığı Âsık Mahzuni 'yi | vazarken sürekli "Ah Mahzuni Baba Ah " dıve sövleniyordu. Çok yakın dostuydu. Yitirdiği için de acdıydı. ölümünden sonra yapuan veda törenini düzenlemek de, ölüm haberlerini yazmak da Miyase 'ye düşnniştü. Öylesine vakındılar kı Mahzuni 'vi hastaneve yeüştirdiklerinde ceket cebinden Miyase den gizlice yürüttüğü çakmakla sigara çıkmıstı. Çeribaşı seçimleri röportajı ve fotoğrafları için Nâzım Alpman 'a teşekkür ediyoruz. Avrupa Sağı nın ne âlemde olduğunu merak ediyorsanız Ayça Atikoğlu 'nun yazısını okumayı ihmal etmeyin. Önümüzdeki hafta bir baska dergide buluşmak üzere... Pekin 'de yapılan Ririnci Kadın Konferansı 'na 30 bin kisi katümıştu.. denilerek, evlilik içi cinsel ilişkinin kadının görevı olduğu ve zorla yapıldıgı takdirde tecavüz sayılmayacağı anlayışını yınelemişti. • Yürürlüktekı TCK'nın 423. maddesi "Her kim on beş yaşını dolduran bir kızı alacağım diye kandırıp kızlığını bozarsa altı aydan iki seneye kadar hapsolur" diyor. Kadın bakire değılse evlenme vaadi ile cinsel ilişkiye girmek suç sayılmıyor, oysa ikı halde de kandırma söz konusu... Burada kadının kandırılması değıl, bekâretın bozulması cezalandırılıyor. • Yürürlüktekı TCK'nin 429. maddesi "kadın kaçırmayı" düzenliyor. Eğer "kadın evli ise hapis cezası yedı seneden aşağı olmaz" diyor, yani evli olmayan kadının kaçırılmasına daha düşük ceza verilerek ayrıcalık yapılıyor.^ CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: YEDİ MAYIS HABER AJANSIBASINVE YAYINCILIKAŞADINA İLHAN SELÇUK • SORUMLU MUDÜR: MEHMETSUCU • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNURÇOLAKB BASKI: SABAH YAYINCILIK AŞ1İDARE MERKEZİ: TÜRKOCAĞl CAD. NO: 3941 CAĞALOÖLU, 34334 İSTANBULTEL: (0212)51205 051REKLAMPUBLİMEDİA [email protected] KAPAK FOTOĞRAFLARI: UĞUR DEMİR / AYLİN ÖZMETE / TOLGA ÇEBİ Üçüncü Dünya Kadın Konferansı, Nuirobi, 1985...