Katalog

16 IIAZlRAN 2002. SAYI 847 karacak biryorum dabulunurdu. Hindistan ama kralın zayıf olduğunu kabul etmıyor. "O ile Pakistan arasındaki 'giil bahçesi tartışma azizgibiydi, MotherTheresagibi, iyi bir insı 'nın çok önceden yapılmış olduğıınu düşii sandı ama politikacı değildi. Kriz yönetinüyorum" diyor. minde başarısızdı; her kararı yanlış çıktı. Hall, iç savaşa giden yolda politik kararla Harpler de bundan çıkar zaten" diyor. "Dinrın nasıl alındığına dikkat çekiyor." Shakes dar Henry'ninçoksayıdarakibi vardı. Marpeare bunun yolunun tek tek politikacılar garet bunlardan bazılarını bertaraf etmeye arasındaki kişisel ilişkilerce döşendığine kalkincatümsarayhalkı I lenry'yedişbileinanıyor; insan karakterini ustalıkla, ama di megebaşlıyor. Ama Henry Margaret'aâşık daktik mesajlar vermeksizin ortaya koyıı oluyor, onu memnıın etme kaygısı alacağı kararların politik dengeleri göz ardı etmesinyor" derol oynuyor. Henry'yekarısınaâşıkolduHall şöyledevamediyor: "Propellergrubu olarak llcnry V'i sahne ğu için kabahat bulamayız" dıye ekliyor ye koyduğıımuz sırada Tony Blair iş başına Hall. llerbaşanlıerkeğınarkasındabirkadınolgelmişti. (ierçekyasam şımdı,ozamanolduğu gibi bir kez dalıa sanatı taklit ediyor. dugu gibi demekki her başarısızerkeğinarKendısıne muzaffer kral Baba I lenry ımış kasında da bir kadın var! çesinebüyükumullarbagianan Blair hükümetı artık oğul 1 lenry VI pıyesindeki lıiikii Hepslerkek... Propellergrubununtamanııerkek Neden metler gibi yalnızca savaş ve propaganda hiç kadın oyuncuları yok'; "Shakespeare zaaracı olarak algılanıyor" Hall bıı kadar kanlı bir oyıınla izleyiciyi manındaki geleneklere uymak istiyoruz" digüldürebilmektcn hoşnut. "Gülün Öfkesi yor Hall Armada Oteli'nin terasında 1 'de kan gövdeyi götüriiyor, ama seyirci du Hairunortagı Jill Fraser'edeaçıyorumko1 rumunabsürdlüğünegülmektenkendiniala nuyıı. Jill, kadınların varlığı grııbun birliktenııyor. Kral Henry Vl'nıneşi Margaret'ın er lik ruhunu yıkacak bircinsel gerginlik getikek bir aktör (Robert IIands)tarafındanoy rebileceği için Hall' un aktörleri hep erkeknanınası da zaman zanıan bu komık etkiye lerden seçtiğıni anlatıyor: "lirkek ve kadın arasındaki cinsel gerginlik ulınadan duygukatkıda bulunııyor " İnsan karakterinin iyi yaıunı clindcn tes ların ışlenmesı oyıınu zenginleştiriyor" pıhdüşmeyenl lenry VI temsil ediyor, fakat kanlı olayları durdurmaya yalnız iyilik yetmiyor. llk oyunda hırs ve üfkeyle ekılen tohıımlar ikinci oyunda evlat ve baba acısı olarak yeşeriyor. İç harp tüm acımasızlığı ile babanın oğulu oğulun babayı katlettiği birçılgınlıgadönüşerek sürüyor ve karakterlerı onulmazacılarlatanıştırıyor. Hall'un Shakespeare'ı bir ülkenin başına gelcbilecek cn kötü şeyiniçharpolduğu kanıOyunda kan gövdeyi götüriiyor ama izleyici kahkaha atıyor. sını taşıyor: Hall ise görüş, ünü şöyle vıırguluyor: "Sha"Zira iç harpte insanlargerçekte kendi ailelerinı öldüriiyorlar. Nitekim birsahnede bir kespeare aşkı hiç fiziksel olarak sahnelemebabaoğlunu, bir başka oğul da babasını öl miştir. Onuniçinkarakterlerbukadarsiirsel dürdükten sonra ne yaptıklarının farkına va olarak aktarabi I ıyorlar dııygıı lannı." Anlamaktazorlanıyorum,acababuaçıknyorlar. Israil veFilistinçatışmasınabakın" diyor. "Bıı kadar çok insaııın akrabasının öl lanıanın erkek egemenliğini pekiştirici bir düğü bir harbinasıldurdıırabilirsiniz? Olay rasyonalizasyon olarak algılanabileceğini kişiselleşiyor. Aı tıkhangi politikamn izlen düşünüyornıu? "Katiyen. Böylebirrasyonalizasyonailk dığinındebırönemı kalmıyor Savaşı başlatmak çok kolay; asıl zor olan barışı sürdür ben karşı çıkardım. Ama erkek, kadın kim baskınsa ona karşı dığer cinsın hakkını korıımek" Pekıçözüm ne? 1 Iall yanıtlıyor: "Shakes makgerektiğine inanıyorunı. Hcrzaınancrpeare'in oyıınu bize bir ııyarı değil. O sorun kekler değil baskııı olan. Baskın kadın da lannıızaaynatutuyor. Ne yapılacağınakarar çok"diyor.hll Frascr. Sonuç... Savaş, barış, giiç, iktidar ve kadın vernıek bize düşüyor" gibi güncelliğini koruyan sorıınlan sorgulaDişli doğan bebek: Kambur Richard mamızda hâlâ bize esiııti kay ııağı olduğu için Tüm dünyayı ısıracağının kesin isaretini Shakespeare'i bir kez daha saygıyla anıyodahadoğarken veren Richard IU'ii fevkala rum. Bizebufırsatıyarattıklaniçinde Istande bir ustalıkla Richard Clothier oynuyor. bul Kültür Vakfı çalışanlarına ve Tiyatro Bütiin diğer aktörler gıbı iiç yıllık Tiyatro Festivali yöneticisi DikmenCiürün'eteşekOkulu'na gilmiş. Clothier dc.lnşaalişçiliğınden gelmış bir aktör Richard... Ama hâlâ Kaynaklar: daoyunculuk bulamadığı sıralardaeski mesShakespeare's Division of Experience (Maleğini siirdiirüyor. Türkiye'deki Devlet Tiyatrosu sanatçıları gibi sürekli maaş alma rilyn French), Revisiting Shakespeare and Gender(JeanneGerlachet. al.) dıklarına iizgün. * Henry VI1; 2.iv. 1247. Çeviren: A. Ö. Kral Henry Vl'yı oynayan Jonathan ve hayatından olduğu görüşüne katılıyor [email protected] BASKENT GUNLERİ Olduğungibigel... MÜŞERREF HEKİMOĞLU çıklamam gerekir, arada bir ruhsal bunalım geçiriyorum. Yakın çevremde de yaşanıyor bu. Örnegin Cumhurbaşkanı Sezer'ın Çankaya'da düzenlediği liderler toplantısına şaşıranlar, öfke duyanlar var Hastalıgına karşın Başbakan Ecevit'ın davranışını da sakıncalı buluyorlar. Olayın çizgileri yan yana gelince ilgınç bir rosım olıışııyor gorçekten Toplantı saatı sabalı 9.00 dıye açıklanıyor, Başbakan'ın sağlık durumunu gözden geçırmek ıçın 2 saat ertelenıyor. Bu da anlaşılır bir durum. Ancak konu kapanmıyor. Son bir haber açıklanıyor toplantıdan 35 dakika önce! Ecevıt katılamıyor. DYP Genel Başkanı Tansu Çiller de katılmıyor! Başbakan yoksa ben de yokum diyor. Her neyse, Cumhurbaşkanı'nın varlığını, çağnnın o düzeyde olduğunu unutmuş gorunuyor Sayın Çiller! Unutulmaz bir izlem bırakıyor sıyasal sahneye. Bu konularda yazmak hoşuma gitmiyor. Uzun süredir polıtıkadan uzak kalarak yapıyorum görevımi. Demokratık yaşamda ilgınç olaylara tanık olan bir yazar için geçmişten bugüne dönmek, düşünce üretmek kolay değil doğrusu. A Paris'e gelen uçağı bir görevli karşıladı ama ben gelemezdim. Fransızlara da bir uyarı bu. Bu yolculuğun programında elçilığe yer verilmedi, bunu görmezlikten gelemeyiz. Protokolün de ilginç sözlüğü var. Küçük ayrıntılar da gözden kaçmıyor. Sofradakı yer uygun değilse masaya oturmadan uzaklaşıyor ya da bir mektupla davranışlarını açıklıyor diplomatlar. Tanık olduğum olaylar var. Bızım gözümüzden kaçsa da mesleksel yorumlardan geri kalmıyor diplomatlar. Biz ancak yaşayarak oğronıyoruz. Şimdı birçok olayda belirsizliğin protokolü var, sözlerle değil mektuplarla iletişim sağlanıyor ya da sağlanamıyor. Sayın Ecevit'in düzenlediği toplantı da örnek buna. Her şey aydınlandı mı acaba? Biraz önce bir zarf çıktı postadan. Batman'dan Hasan Tunç küçük Müşerref'in resimlerini yollamış. Bırınde küçük bir kız, "Küçük Müşerref'in ufkunun senin gibi açık olmasını dileriz" diye yazıyor. Bakakaldım, Batman dağlarından bir çiçek demetı, soluk da değil, renkli de. Bir beklentiyi saptar gibi. On yılı aşan bir dostluk yansıyor bu resme, gelecek onyıllarda açık ufuklarda yeralmayı diliyorum. Tire'den bir telefon şu anda. Okurlarımla paylaşmak istıyorum sevıncimi. Telefon genç kuşak dostlardan. Mehmet Ali Bayar'ı çeviren kalabalığı anlatıyor. Ege aşka geliyor! Genç polıtıkacıları, daha doğrusu adayları coşkuyla selamlıyor. Halkımızın sağduyusuyla oluşan bir tablo bu. Yapayhga ilgısiz kalıyor, ıçtenliğı yanılmadan sezınliyor. Halkımızın sağduyusuyla oluşuyor tablo. Tüm varlığını deney ve birikiminı vargücuyle yeniliyor, ortaya koyuyor. Galıba en tutarlı yolculuk bu.. laf yok, ödün yok, vargücuyle katılım var. Düz bir yolda yuruyerek amaca yöneliyor gençler. Kimıni tanıyorum, kışısel çizgileri geniş ufuklara yöneliyor, belli dallarda uzmanlaşan, bellı görevlere adaylığı toplumca onaylanan kişıler. Ama yetmiyor bu. Konuşarak, tartışarak aldım bu izlemi. Kişiselliği değil, birlikteliği yaşıyor bu genç kuşak. Yüce görevlere baş koyarak toplumdakı birıkimi üretmek istiyor. Yalın istek, önemli bir eylem değil mi? Sözler ve davranışlar bir arada sergıleniyor, öncesi de yok, sonrası da. Hint ozan R. Tagore'un, "Olduğun gıbı gel, susunlc gocikmo" dızesı gıbı aslında süslenmeye vakıt de yok. gerek de. Soyunalım, olduğumuz gibi görünelim, yalın olarak varalım amacımıza. ^ Belki de Başbakanlığı donemınde yaşadığımız bir olayı Sayın Ecevit de anımsar. Pembe Köşk'te geçiyor olay. Ismet Paşa, ağır bir grip geçiriyor. Başta Zafer Paykoç, başucunda doktorlar sağlığına kavuşması için çırpınıyorlar. Pembe Köşk'ün özelliği var, telaştan, gürültuden uzak kalmaya özen gösterir herkes, olayları abartmaz. Metin Toker'in hastalığı da son örnek değil rni? Her neyse, Pembe Köşk trafığı çok yoğun elbet, bu trafığin de belli protokolü var. Nasıl derseniz, Mevhibe Hanımefendiden dınledim sonra. Geçmiş olsun demeye Meclis Başkanı Ferruh Bozbeyli de geliyor Pembe Köşk'e. Ismet Paşa acele giyiniyor, ayakta karşılıyor Bozbeyli'yı. Hanımefendi yorulmasını ıstemiyor, Bozbeyli'nin, oğlu Erdal yaşında olduğunu söylüyor. Ama Paşa terslenıyor Yaşı değil. görevi önemli, o göreve saygıyla giyiniyorum. Sonra çok anımsadım bu sözlerı. Özellikle Turgut Özal'ın hıçbır protokole önem vermeyen giyim ve davranışları nedeniyle. Sayın Çiller de bir başka aldırmazhgı sergılıyor! Keşke tepkileri, yorumları da duyabilseydi! Öfko baldan tatlı değil her zaman! Vaktiyle bu tür olaylarda ayrıntılar da gözden kaçmazdı. Rahmetlı Hasan Işık'tan hayh ders aldık bu konuda. Duyarlığını yansıtırdı bir anda! Fransızların ünlu Renault şirketiyle ilgili bir olay da ilgınç bir ornek buna. Belkı anımsarsınız, Renault ile buyük aşk yaşanıyor o dönemde. Bir uçak dolusu gazetecı geliyor Parıs'e. En luks otelde, en güzel restoranlarda ağırlanıyor. Örneğın Prince De Gaulle otelinde, Maxim Gazınosu'nda. Bir akşam da Haır oyunu seyredilecek. Bu müzikalı daha önce New York'ta gördüm ben. Boş akşamı elçıliğımıze giderek değerlendırmek için Hasan Işık ve eşine telefon ettim. Çok sevindiler, araba yolladı, yemeğe de çağırdı. Ben de eskı bir dost olarak, Türkiye'den uçak dolusu gazetecı geliyor, elçılığımızderı bir çağrı ve bir ılgi yok diyorum. Ömit ışık da ilgiyle ızliyor bu konuşmayı. Vıskısıni yudumladı. sıgarasını hayli seıi söndürdü Hasan Bey. Sözcükleri vurguladı sonra: Ben Türkiye Büyükelçisiyim, Parıs'te. Batman 'dan Hasan ile Gülistan Tuıu; Türkiye'den gelen gazetecileri elçiliğimize çocukları Tuncay, llulil ve Mu'aerref'le... bekledim her şeyden önce. Bu yapılmadı,