Katalog

CUMHURIYET DERGİ *• 1. Sayfanın devamı Uzun bir aradan sonra tekrar karşımızdasınız, ama bir tiyatro sahncsinde... Zafer Diper, benim çok eski bır arkadaşım, dostum. Neredeyse çocukluktan beri tanışıyoruz. O, uzun yıllar hep, birlikte bir şeyler yapmamızı istedi. Ne yaptı ne etti beni kandırdı sonunda. Çok güzel bir kurgu yaptı, dayanamadım. Başkabiriylekolaykolayçalışnıazdun. Çünkü zor bir insarum, her şeye burnumusokanm.Herhangibiroyuncuyuçağınrsınız, "gel oyna" dersiniz. Ama ben öyle değilim, her şeye müdahale ederim. Oyuna ne kadar sürcdc hazırlandınız? Iki buçuk ay önce başladık hazırlanmaya. Bir ay, şarkıların stüdyoda düzenlenmesı sürdü. Provalar ise bır buçuk ay önce başladı.Çalışmalar, sonbirhaftada iyice yoğunlaştı Bu kadar kısa zamanda ha/.ırlanmak sizi korkutmadı mı? Evet, aylarcaçalışılmasıgereken bir oyun için yetersizbir süre. Direkt bir tiyatro oyıınuna bu kadar kısa bir zamanda hazırlanıp girmezdim. Sonuçta Shakespeare ya da Moliere 'den çok ağır bır oyıın oynamıyorum. Miizikli bir oyun bu. Sadece oyuncu olarak değıl, yorumcu olarak da vanm. Bu da oyun içın önemli bir avantaj. Nâzım Hikmet' in şiirlerini zaten y ıllardır yorumluyorum, bir bakıma sahnede oynuyorum da... Burada yaptığım şey de farksız. O yüzden kotarabileceğimi düşündüm. Ayrıcaoyunculuğa çok uzak değilim ki! Korkuyagelince...llkoyıına kadar korku vartabıı. Tanı korku değil, heyecan demekdahadoğru.. Gelelim oyuna... Kurgu nasıloluştu? "Hoş Geldin Bebek'He Nâzım Hikmet'in farklı dönem şıirlenni belli bırbütünlükle bir araya getırmeye çalıştık Şaınn bılınen şiirleri yerine, "Fakir Bir Şimal Kilisesi", "Taranta Babu" gıbi sahneye daha kolay uyarlanabilecek şiirlerinı aldık. Şıırlen bır oyun kurgusuyla sahneye taşırken Nâzım' ın yaşadığı tarihsel süreçten yararlandık. Şiirleri tarihsel bir düzen içinde art arda sıralamak yerine kavramsal birbütünlük sağlanıay a çalıştık. Araya da şarkılarla bağlantı yaptık. Şarkılar özellikle bu oyun ıçın yapılmışdeğil. 7()'li yıllarda Şanar Yurdatapan'ın Nâzım Hikmet içın yaptığı besteler vardı, onları aldık. Tekrar stüdyoya gırıp altyapılarını güncelleştirdik. 10 şarkının sadece ıkısı yenı beste oldu. Onlan da Şanar'dan rica ettim. Şarkıların ikisini hiç müzıksiz, çıplak sesle okuyorum Örneğin, bır kız çocuğu rolüm var. Oy unculuğun daha ön planda olduğu bır bölüm. 56 yaşındaki bır kız çocuğu sesiyle Ziilfi Livanelı'nin bestesini söylüyorum. Eğer müzik koysaydık ben müzığın rıtmine uyacaktım.Budaoyunculuğumuolumsuzetkileyecekti.FinaliiseArkadaş'labıtınyoruz. Ben en son, "...güzel günler göreceğiz, güneşli günler..." diyerek sahneye çıkıyonım. Hepımiz çöküp bağdaş kuruyoruz. Kendi aramızdaşarkıyı söylemeyebaşlıyoruz Oyunda beş farklı karaktcrdcsiniz... Evet, birbırinden tamamıyla farklı oyunculuklar. Taranta Babu, Mussolini döneminde yaşayan Habeşistanlı birkadın. Sevgılısı Roma'da Nâzım Hikmet, sevgilinindilindenkadına bir mektup yazıyor... Benim sınırlanmı aştığım bır karakter. Daha önce sinemada yapmaya cesaret edemediğim sahneler var: Öpüşmeler, dokunmalar, yakınlaşmalar falan... Tabiiçokestetik.çoketkileyıcı. Sonuçta çok derin bir aşk hikâyesini yansıtmayaça onu çok özlüyorum. Ama yok, çok güzel bir duygu. Çünkü benim ıçin ycni bir şey. Bugüne kadar yaptıklarımdan çok farkJı. Esas mesleğimi destekledıği içın de çok hoşuma gidiyor. AyncaNâzım Hikmet gibi büyükbir şairın şiirlenni yonımlamak benim ıçın çok değerli, herhangi bir şey değil. Yorumculuğa uzun süre ara verdiniz... On biryıl yurtdışında kaldım. Uzun biraynlıkdönemi.Kaçjenerasyongeçiyorbusürede... Sonra,"Istanbul'daolmak vardı"şarkısıyla tekrar gündemegeldim.lnsanlaryenıden benden bahsetmeye başladı Malum, çok çabuk unutuyoruz... 91 'de Türkiye'ye döndüm. Uzun bir süre alışmaya çahştım. Dışardan bakınca her şey değişmiş görünüyor. Sanat bile başka türlü yapılmaya başlanmış. Bocalamadönemiyaşadımbirsüre. Ardından özel hayatımda birtakım sorunlar çıktı.97'de çok sevdığımşarkılardan olus.au "Ruhlar Şehri" adında bır albiim çıkardım Ama şanssızdım bıraz. Yanlış bır plak şırketıyle çahştım. Albüınü yeterince tanıtamadı, sonra daiflasettı. Bendegerçektençok üzüldüm. Bır daha daalbüm çıkarmadım,çekildim. Aradatektiikkonserleroldu Yakınbir zamanda yenıdenalbumçalışmasıyapmayı düşünüyorum. Umarım yıne bır sorun yaşamam...Kendı sözlenm, bestelerim var. Bundan sonra yapacağım albümlerde kendi bestelerime ağırlık vermek i stiyorum... Yaoyunculuk? Uzun metrajlı bir fılm benim aklımda hep vardı. Özellikle 12 Eylül dönemini anlatan bir film çevirmeyı çok istiyordum. Çok zor birdöncmdı,insanlaraçokbüyükaeılargetirdi. Sadece hapishanelerdekılere değil... Yılmaz Güney'in "Arkadaş", Zeki Ökten'in "Sürü" filmlerinden yıllar sonra Melike Demirağ bu kez tiyatroda... Zafer Diper'in yönettiği, Bizim Tiyatro tarafından sahnelenen "Hoş Geldin Bebek"te, beş karakteri canlandırıyor: Taranta Babu, Nazi subayı... lışıyoruz. Bu sahnelerde zorlandınız mı? Ya, hiç sormayın! Provalarda rollere adapte olmakta zorlandık. Utangaçlık, mahcubiyet... Ama sahneye çıkınca her şey değişiyor. Sahnede canlandırdığım karaktere bürünüyorum, orada artık TarantaBabu'yurn. Diğer karakterler? Bır, şeytankarakterindeyım. lyi huylu, akıllı,ağırbaşlıbirşeytan...Hiroşima'daki kuçük kız çocuğu... Diğer bır karakter isebatmışbirteknedeki Nazı subayı. K.afama Na/i şapkası takıyorum, ama üzerimdesıyahbirelbıse var. Ve çizmc.Hrkek sesiyle konuşuyorum... Ben Almanya'da kaldım ya, arada bir Almanca laflar daedıyorum.Zaferbilirdibenimbuözelliğımı. Bazentelefonaçaronu ışletırdım. Bayağı ciddı erkek taklıdı yaparım. 70'li yıllardaçok sapıklarım vardı. Sürekli rahatsızederlerdi. Ben de, Şanar'ın evde olmadığı zamanlarda erkek sesimleanaavrat küfür ederdim, şak dıye hemen kapatırlardı telet'onu Bu oyundanoncedeZafer'i yıneışlettim. Bcnimle bayağı erkekmışım gıbıkonuştu Açıklayıncagülmeyebasjladı "Yahu, bı/bunu oyunda kullansakne iyı olur" dedı Son olarak da şarkıcıy ım. INelerhissediyorsunuz? Şıındibırşeyhıssetmıyorumvalla Telaş, yorgunluk.. Oğlumu ihmal ediyorunı. Amaasla slogansal olınayanbir fılm lnanılmazderecedeslogancılığakarşıbinyım.Sanatta slogancılık, sanatı yok eder. Estetiği mutlaka korumak zorundasınız. Sen gene kendi fıkirlerını verirsın ama, ıllabuııualacaksın şeklinde değil. Örneğin bır aşk hıkâyesi çerçevesınde o dönemin atmosferini anlatan bir filıtı. Ama olmadı. Sonra lpek Çalışlar'dan çok güzel bır senaryo geldı. Bir günde lstanbuFu dolaşıyordu kadın. Zaten filmin ismı de "lstanbul'u Arıyorum"du. Güzel bir aşk hikâyesinin arkasında lstanbul"undünüvebugünüaktanlıyordu K.adın da çok matrak, çok tatlıydı... Ama bu da olmadı. Erotizm yüzündenben bu rolü kaybettim. Yeditepe lstanbul dızisine de deneyım olur diye girdim. Zaten fazla uzun sürmedi. Slogancılığa karşı oldıığıınıı/u söylediniz, ama si/.indcbüyle bir döııcıniııiı oldu. Evet öyle. Ama 12 Eylül zamanında öyle gerekiyordu. Demokrasininkırpıldığtnı görüyorduk. Muhalıf olmak, karşı durmak zorundaydık. Yürüyüşleryapıyor,eylcmlcre, mitinglerekatılıyorduk. Insanlarabıı şekılde ulaşıyorduk Belırlıbırkıtleye"ula!}iy()rduk" demek daha doğru olur. O kitle zaten bızım söylediklerimizı bıhyordıı Oysa, ulaşamadığımız, yanına bile yaklaşamadığımız daha büyükbirtoplulukvardı Asıl onları kazannıak gerekiyordu. Demek ki doğru öze doğru yöntemlerleulaşmakgerekıyor . lyi ama sanatçı muhalif olmak /nrunda