Katalog

24ŞUBAT2OO2. SAYI 831 11 kaybını önlüyor. Doğa; gücü, kendi içindeki uyumuyla nasıl dengesini kurmuş. lnsanoğlu nc zaman bu gerçeğı kavrayarakdoğayameydan okumadan birlik içınde yaşamayı oğrenebilecek? Evler, kırmızı kumla, hayvan dışkısından yapılnıış, silindır şeklınde. Halk artık yerel kıyafetleri giymiyor. Kullanılmış Adidas, Nike spor ayakkabı, yağmurluk, etek, bluz, ceketleriyle Batı giyim tarzını benimsemişler. Kıtada güneş akşamüzeri saat 18.00 cıvan birden batıveriyor. Gece gökyüzü pırıl pınl parlayan yıldızlarladolu Küçükayı.büyükayı, samanyolu kolayca seçilebiliyor. Söylendığı gibi başka parlıyor Afhka gecesinde y ı ldızlar. Kalahari Gemsbok, Gemsbok National, Mubuasehubi gıbı milli park sınırlan içerisinde yetkili makamlarca izın verilen noktalarda kamp kuruyoruz. Tek şansımız çadır kurmak üzere az say ıda ağaçtan birini seçmek. Hava karannadan yakılan ateş, güneş battığında ısıtan, güven veren tek unsur Ateşiıı etratinda otururken civarda dolaşan aslan, sırtlan seslerı duyuluyor, ufak sevımli köpeği andıran çakallarçevrenn/dcdolaşıpbızıinceleyerek, bır süre sonra geldiklcri gibı sessizce uzaklaşıyorlar. Çöl geceleri; kazak giyip üzerinize bir yorgarı, iki battanıye örtecek kadar soğuk. Kalahari 'nin diğer doğal zengınliği pan olarak adlandırılan göller. Geniş, elıps kızartma tavasını andıran göllerın bır kısmıotlarla kaplı, bırkısmıkuru.Günbatımmayakın yeşilimsi, kahverengı renklerinnetleşmesiyle seyri doyumsuz görüntülerçıkıyorortaya. Nihayet asfalt ana yola çıktık. Başkent Gaboron'u Kalahari'nin önemli yerleşim merkezlerinden (ihanzi 'ye bağlayan büyükbaş hayvan ticaretinin can damarı yoldayız.. Şehre vardığımızda her yer kapalıydı. Devletbaşkanınındoğum günü nedeniyle tatilmiş. Benzın istasyonuyla, kaldığımız otelin girişınde başkanın koskocaman fotoğrafıasılıydı. ^ Afrika ülkelerinde hayvanlann en büyük düşmanı yasadışı avcılık. Av meraklıları aynlan özel ve büyük alanlarda avlanabilmek için yüksek ücret ödüyor. Gerçek avcılar için av, başlı başına özen, sorumluluk isteyen bir uğraş. Yaşlı bir hayvanı seçerekgünlerce izliyorlar. önlerine çıkan her hayvanı vurmamak, kaçak avcılarla aralarındaki en önemli fark. Bıından otuz yıl önce kıtada sayıları altmış bini bıılajj siyah gergedan sayısının yüzde doksan azalması, olayın ne kadar ciddi boyutlara ulaştığını gösteren örneklerden yalnızca bıri. Doğal yaşamın sadece kıtanın değil tüm dünyanın olduğu fikrini benimseyen bazı kuruluşlar, yabanıl hayat ve ekoloj ik dengeyi korumak üzere yoğun çabaharcıyor.4| 1 Mavi Tren'le Cape Town'dan Pretoria'ya gidiyoruz. 2.5 milyon kilometrekarelik çölde canlılann yaşam mücadelesi inanılmaz... Kalahari ise kültür erozyonunun tanığı... Mavi Tren'le Kalahari... Mavi Tren, konforuyla göz doldurııyor... YAZI: BİNNUR ÇAĞL1N FOTOĞRAF: ERCÜMENT İJNSOY 1600 km'lik Cape TovvnPretoria yolculuğuınuzu nostaljık Mavi Tren'le (BlueTrain) yaptık. Beklenıe salonundan trendeki kompartıman, barverestorana kadar tüm atnıosferc, dctayların ıtınayla düşiinülmesıyle oluşmuş güzellik, sadelikvezarafcthâkım. Pastel renkler ve şık gece lambaları mekânlan daha da ferahlatmış Yerlerin mavi, beyaz halılarla kaplı olduğu koridor Pretoriatren istasyonunda bekleyen rehberimiz eşliğinde ciple yola çıktık. Gecikmenedenıyleılkgece programınıız değişti. Lıchtenbourg'dakonaklayacağız AWC adlı ırkçı parti başjkanınııı yaşadığı Venderstop'tan geçtik Son genel seçimlerde nıeclise milletvekılı sokamamışlar. Şehnn etrati ırkçı parti başkanma inat zencilerin yaşadığı gecekondularlaçevrilı. Lichtenbourg'a vardığımızdageç olmamasına karşın sokaklar ıssız, herkes evine çekilmişti. Nasıl bır yerde kalacağımızı diişünürken orta çaplı, teHotsyvana'da, Gemsbok Nationull'ark'tabiryerlL. süreee tehlikeli olmadıklan. Güvenlık ıçın uyulması gereken bazı kurallar var. Suaygırıyla su arasına asla girılmeyecek, zehirli yılanla karşılaşıldığında gen çekilmek şart Yılan soktuğundaentehlikeli davranış panığc kapılmak, henıen hafifbandaj yapılmalıymış, serum önerilmıyor. Nüftıs yoğunluğunun az olduğu Kalahari'nin ilgınç etnık grubu Bushman'ler diye bilinen San Kabilesi.Birkısmınınbileyerleşikdüzene geçişi, Bushman'lerin kültür erozyonuna uğramasma yetmis. etrafı çitlerle çevrili büyiik hayvan çıftlıklerıbaşladı.Şehrinheıııendışında yer alan Mofî'et müzesıni ziyaret ettık. Ingıliz Mofletler 19. yüzyılda yerlcşip I lınstıyanlığı yayan misyoner bır aile. Mu/e çıkışından kısa siirc sonra asf'alt yerini kııma terk ederken, trafik tyıce azaldı.Çölbaşlıyor Bırhattasüresınce Kalahari'yi güneyden kuzeye geçeceğız. Kalahari Çölü Güney Afrika'da Orange Nehn'nin kuzeyinden itibaren, Namibia, Botsvvana, Batı Zımbabwe, Angola ve Kongo'yu Mavi Tren 'in oturma gruplarmdan biri... boyu sıralanaıı kompartımanlarda ihtiyaç duyulan her şey mevcut, rafa sabitlenmiş televizyondan yolu da izleyebiliyoruz... Tren, kalkış saatine uygun olarak 11 .OO'de hareket etti. Tüm yolcularla beraber bara geçip ikram edilen şampanyayı içtik. Cape bölgesinden uzaklaşııkça yeşil doğa yerini yavaş yavaş bozkıra, yalçın dağlara bırakıyor. Issız yollardan, uzun tünellerden geçiyoruz. Zaman zamanbelirli ihtiyaçlar için istasyonlarda duruyoruz. Güvenlik nedeniyle vagon kapılan devamlıkapalı. mız, şirinpansiyona vardık. Ticaretin yanı sıra çölde rehberlik yapan işletme sahibi, sürüngenlerin en tehlıkelisınin siyah mamba denen bir yılan olduğunu söyledi. Hatta Kalahari'ye gelenler arasındakı nıeşhurespriyi anlattı. Sıradanbir yılan sokarsa yılanı öldürüp beraberinde getirirsin, ama siyah nıanıba sokarsa evine haber verki cenaze töreni hazırlansın denırmış. I >ıchtenbourg'dan itibaren geniş tarım arazileri, tahıl silolan arasında ilerliyomz. Ülkenin büyükbaş hayvan merkezi Kruman'a doğru Kalahari Çölü /Botsvvana. içine alan 2.5 milyon kilometrekarelik alana yayılmış, geniş, yan çöl olarak nitelendirilen bölge. Güney AfrikaCıımhuriyeti'yle, Botswana sınırlan içerisinde konıma altına alınmış doğal parklar, nüfusun azlığı çölün ilk göze çarpan özellıkleri. Günler geçip içeriye doğru ilerledikçe kurak coğrafyada canlı türlerinin çeşitli, doğayla inanılması güç uyumu, yaşam mücadelesi hayranhk uyandınyor.. Kalahari gezim boyunca edindiğim en önemli bilgi, hayvanların hâkimiyet bölgesine gırilmediği Amerika Kızılderilileri örneği, özellikle kadınlann içkiye aşın bağımlılığı, yozlaşmanın başlıca göstergesi. Devetırnağı (Camel thorn) ince yapraklı ağaç türü çölün karakteristikbitki örtüsüne örnek. İnce yaprakları susuz çöle ne kadar uygun. Yöredeki en kıymetli varhk kuşkusuzsu. Tsamma kavunu, gemsbok salatalığı, yabani salatahk çölde yaşayan canlılann su, C vitamini ihtiyac ını karşı larken aynı zamanda, vücut ısısını dengeleyerek aşın sıvı