Katalog

CUMHURlYET DERGİ lllrtana Hotl, Flutura Zajml ve Jasmlna Prpte... (Fotoğraf: VEDAT ARIK) Tecavüz savaş suçudur... BERAT GÜNÇIKAN vaşlarveteeavüzlerbitmiyor. Zajmi, Pripic ve Hoti ıle Medıca Mondiale ve tecavüzlerın Üç genç kadın. Üçü de Ko "siyasi" yönünü konuştuk. Medica Mondiale nasıl kuruldu ve bıısovalı... Üçüdehukukçu; Jasmina Prpic, Flutura Zajmi, günekadarnelcryapıldı? Organizasyonunıuz, 1993'te, Bosna Herllıriana llotı . Üçüdekuruluşu önümüzdeki mart ayında sek savaşında tecaviizlerbaşlayınca, Monica onuncuyılınıdolduracakolan"MedıcaMon Hauser taraiından kuruldu. Şu anda Bosna Hersek'te,62,Tıran'da9,(ıjakove'dc35, Afdiale"inaktifüyesı.Organizasyonunkuruluş nedeni Bosna I lersek savaşında tecavüze uğ ganistan'da ıki kadın çalışıyor. Üç böliimü rayan bınlcrce kadına sağlık ve hukuk hizme var,jınekolojı,psıkososyal ve hukuk . ti vernıek. Mevcudiyetini sürdürnıe nedeni Savaş sırasında kaç kadın tecavüze uğise bir savaş aracı olarak görülen tecavüzlerin radı? yarattığı travmanın kalıcılığı ve düny anın yeÖncelıklebiz tecavüz kelimesini kullannnnı savaşlanneşiğindedurması... 1999'da Ar yoruz. Seksüel kötülükyaşadı.yaşandıdıyonavutluk'un başkenti Tiran ve Kosova'nın ruz ve rakamlan da söylemıyoruz. Gjakove kentlerınden sonra bu yıl AfganısSeksüel kötülük ncleri kapsıyor? tan'dabırşube açılmasınında nedeni bu: SaSoymak,oralilişkiyegirmek,orasınaburasına dokunnıak, masaya çıkartıp oynatmak, bi7 bütün bu ışlemlere seksüel kötülük diyoruz. Tecavüzü ise erkek organının kadının içine gırmesı olarak tanımlıyoruz. Şunu da vurgulamalıyız, biz yalnız lecavüze ya da tacize uğrayan kadınlara değı 1, savaşta travma y aşamış kadınlara da yardım ediyoruz. Olayı gören kadınlar da travma yaşıyorlar. Bu, aynı şeyin kendi başına gelip gelmeyeceğinin korkusunun yarattığı travma. Ikinci Dünya Savaşı'ndan başlayarak savaşlann çocukları ve kadınları hedef aldığını görüyoruz. Si/ce tecavüzler de bir savaş politikası mı? Evet, Mıloşevıç Lahey'de sadece savaşı çıkartmakla değil, tecavüz suçundandayargılandı. Lahey 'de çıkarı lan uluslararası bir kanunla tecavüz suç olarak nitelendirildi.Daha Önce Bosna, sonra Kosova. Binlerce kadın bir savaş yöntemi olarak tecavüze uğradı, hamile bırakıldı, öldürüldü. Kosovalı üç hukukçu Jasmina, Iliriana ve Flutura, savaşta tecavüze ve tacize uğrayan kadınlara destek sağlamak amacıyla kurulan "Medica Mondiale" organizasyonunun temsilcileri. Üç kadın Türkiyette gözaltında Bosna Hersekli kadınlarfetvu Ue teıavüzün travmastnı hafiflettUer, Kosova hâlâ suskun... teCaVÜZİeiİ önce böyle bakılmıyordu, savaş zamanı kötülükleri, jenosid olarak tanımlanıyordu, şimdi savaş suçu olarak değerlendiriliyor... Bosna Uersck'te tecavüz kampları ortaya çıkarılmıştı... Bosna I lersek'te yaşananlar kadın gruplarının konuşmalarıy la açık açık anlatıldı, savaş uzun sürmüştü ve tecavüzler sonucu hamile kalan kadınlar dogurmak zorunda kalsınlar diye, yedi ay bu kamplarda tutuluyordu. Medyaya göre Bosna'da 20 binı aşkın kadın tecavüze uğradı, binlerce çocuk doğdu... Bu çocuklara ne oldu? Kadınlann çoğu, doğumdan sonra çocuk larını görmek istemedi, ya evlatlık verdı ya da kimsesizler yurduna yerleştirdi. Avrupa'ya giden bazı kadınlar ise yanlannda alıkoydular... Çocuklarını yanlannda tutnıala rına ya da evlatlık vermelerine neden olan han^ duygular ya da baskılar oldu? Dıni ya da toplumsal, hiçbir baskı ve yargı yoktu, kendileri karar verdiler... Burada, Bosna Hersek ve Kosova arasındakı farkı vurgulamamız gerekiyor. Bosna'da Sırplaı kadınları özellikle tuttular, "doğum yapsınlar" diye. Yabancı medya öğrenip de bu kamplara gırdığı zaman Sırplar kampları gösternıeye ve kadınları serbest bırakmay;> mecbur kaldılar. Binlerce kadın Hırvatıstan'a geldi, onları yabancı medya, psikolog. çeşıt 1 branşlarda doktorlar bekl ıyordu O za1 man bu kitlesel tecavüzler dünyaya yayıldı. Ve tecavüzler konuşulmaya başlandı... Tecavüz, Bosna'da, KLosova'da, bildiğimi/ kadarıyla Türkiye'de ve bir çok yerde, konu şulmayan bir konu, bir tabu, ama Bosna'A< binlerce kadın yollardaydı ve saklanamazdı Veodönemın Devlet Başkanı Izzettın Begoviç ve dini liderı bir fetva vererek, Bosna'di bir savaş suçu ışlendığını, tecavüze uğrayar kadınlann savaş mağduru olduğunu açıkla dılar. "Kadınlara datecavüzleışkenceyapıl dı, bu ncdenle bu konuda yargılanmamalı lar"dedıler.. Kosova... Şimdı bızı daha iyı anlayacaksınız. Sırr askcri gırdığinde, Bosna'da ne yaşandıys; Kosova'da da o yaşandı. Miloşeviç, aynı me totlan kullandı,öldürdü,ışkenceyaptı,sür güneyolladı... Amacıdabuydu.Kosova'da kı Amavutlan sürgüneyollamak l'ark, sava şın Kosova'da sadece üçaysünnesiydi... Bu üç ayda neler yaşandı? Bosna'da edindikleri tecrübeyi kullandı lar. Köyleriyaktılar, kadınlara tecavüz etti ler. Ancak Bosna'daki gibi kamplar yoktu Kosova'dakı maksatları aıleyı utandırmakt ki, o başka ülkelere göçsün ve dönmesin.. Miloşeviç, etnık olarak Kosova'yıtemızle mek ıstıyordu. Kosova'dabıruygulamadah; vardı, tecavüz edildikten sonra kadınlar ko nuşmasınlardıyeöldürülüyordu. Bosna'd; da öldürülüyordu, anıa Kosova'da daha faz laydı . Kayıplarvarmı? Kvet, gözaltında kayıplardavar . Ulusla rarası mahkemelerden koıktukları için Sır bıstan'a götiirüp orada gömiiyorlardı. Sade ce Gjakove'da 1500 kişi kayıp. Bugün bilı Kosovalı annelerprotestolaryapıyor, çocuk lannıarıyorlar... Doğumlara dair bilgi var mı? Kosova 'da çocuk doğumuBosna'yagört çok daha az olabilir, bılenıiyonız Çok kadıı öldürüldü, çok kadın da ıntıhar etti. Çünkı Kosova toplumu içın en büyük kötülük kadı nın tecavüze uğramasıydı. Ancak göçe zorlandıkları zaman kürtaj şansları da oldu, git tıklen yerde, kürtaj olabildjler.