Katalog

13OCAK2002. SAYI825 le.. Beyazkadarkorkutucııbirrenk olanıaz. Boşlukta, incccik bir ipe asılıgıbiyım. Ilepdüşıııekorkusu varbende. Herbulduğumrenkveya desen tuvale biraz daha tutumnanıa yardımcıoluyor." I lep risk içindesiniz yaııi... "Risk en önemli faktör. Rıskalınmadan resınin yapılacağına inanmıyorumben. Benimiçinyerçekimi ve denge çok üncml i." Yani birtrapezci gibi değil ıni? Güliiyor. Tolon bu resimlerini, San Francisco'daki atölyesinin damına çıkarak, açık havada, gökyüzüne yakın durarak yapıyor. Şövale hemen hemen hiç kullanmıyor, yerc seriyor ketenlcrini, tuvallerini. Fırçanın, spatulaııın, keski aJctlcrinın yanı sıra çoğu kez el lerini sokuyor devreye.. Parnıaklarıyla, avcunun ıçiyle çalışıyor. "Beniın tek bir hikâyem var" diyor Tolon. Sanatta tekrar sanatçı ıçın bir tehlike değil mi? "Ohikâyeyiherdefasında tekrar etmek tehlikeden ziyade bir işkence. Anıao ışkencenin içinde herzaman sürprizlcr, icatlar, kazalar vardır. Ve o bekleııınedik şeylere müsaade ettiğiniz sürece yenı anlamlar, yeni hayatlar, yeni bakışlar, yeni anlatımlarbulabilırsıniz.Oyüzden hikâyeyi tekrar eskıtirim ben. Çalışmalarımdaentemeladımçürümedir. O çürümcnin içinden yeni hayatlann çıkacağına inanıyorum." Bir röportaj ında "Garip ama kendimi şımdı mimariye, mimari bürolarda çalıştığım dönemden daha yakın hissedıyonurTdiyor. Hatırlattığımda onay 1 lyor ve ekliyor: "Mimari tasarımda hayat denen şey, pek öyle ön planda kullanılmıyor... Minıaride rasllantısallıklara pek yer verilmez, aynca inanılmaz bir hâkim olnıa isteği oluyor. Yani elin serbestlığinden tııtıın da, malzemeninyaşlanmasınamaniolmayakadarherşey. Malzemelereelinizi sürmegibi bir şeyi bile yaşayamazsınız. Ve mimari sonuçta bir çevreniniçineoturtmayaçalıştığınız bir iştir. Evet, tuvali inşa ediyorum. O çalışmada ruvallerimi yoruyorum. Ot, su, metal gibi bir sürü malzemeyi tııvale katarken onların havaylatemasındaki kimyasal etkileşımlenni, reaksiyonlarını, savaşlarını izliyorum. Mimarideki gibi sürekli hâkim olma eğiliminde değilim onlara. Birbirlerıni yıpratıyorlar, aşındırıyorlar, yaşlandırıyorlar. Aynı hayatın içinde olduğıı gibi.Bizbumikroskopiketkıleşimleri, çoğu kez kendimiz de içinde olduğumuz halde göz ardı ediyoruz. Varlaramagöremiyoruz. Her an, her dakika içinde olan o değişimler, etkilenimler dünyasının o görünmez manzaralarını yapmak istiyorumtuvalimde." Tolon'un en sevdiği yazar olan Beckett'indediğigibi"Iliçbirşey, 'hiç 'ten daha gerçek değildir.." 'Hiç'in gerçeğini kabul ettiğimizde, belki, belki en çok o zaman duyarız iç sesimizi.. .^ Ankara'da 10 dönümlük bir alanda kurulacak olan Çağdaş Sanatlar Müzesi'nde, geçici ve sürekli sergi alanları, 400 kişilik bir konferans salonu yer alacak. Belgelikler, bilgisayar odaları, yapıt onanm atölyeleri ve açık hava sergileme alanları ile zengin bir kompleks yaratılacak. Çağdaş sanata 2003 müjdesi... B TURAN EROL ugünlerde Ankara'da yeni bir sanat müzesi yapımı hızla yürüyor. Bugün geçmişte işlenmiş hatalar olsa bile Türkıye'de eski uygarlıklardan günümüze ulaşnıışbulunaneserlerveTürklslam yaratıcılığının tarihsel mirası epeyce iyi korunmakta ve dünyanın ilgisine sunulmaktadır. Ne var ki çağdaş sanat ürünlerimizi ne kendi halkımıza ne de dünyaya tanıtabiliyoruz. Aslına bakılacak olursa 1937 yılında Atatürk' ün emriy le Dolmabahçe Sarayı'nın Veliaht Dairesi'nde kıırulan ilk resinı ve heykel müzemiz altmış beş yıla yaklaşan tarihinde çok yönlii, çağdaş ve sürekli bir etkinlik mekânı olamadı. Başlangıçta, Güzel Sanatlar Akademisi'nin, bugün Mimar Siııan Üniversitesi 'nin gözetiminde bir eğitim birimi sayılsa da çoğunlukla kapalı kalmış, resım ve heykel alanında aşağı yukarı yüz elli yıllık birikimimizin ve bu arada sayıca az da olsa dünya sanatından örneklerin saklandığı bir depo olmaktan öteye gidemedi. Izmır, Ankara müzelerini ve il galerilerini kuruluş sırasında beslemiş olan birdepo... Ikinci resim ve heykel müzemizlzmir'degerçekleştirildi. Bu müze çekırdeğı ressam Kadri Atamal, ondan sonrada heykeltıraş, Turgut Pura'nın çabalarıyla oluşturulmuştu. Buçekirdekkoleksiyon Alsancak'ta kiralık bir evde saklanır, zaman zaman Izmir Fuarı'nda sergilenirdi. Rahmetli Turgut Pura'nın 19601970 yılları arasındaki çabalarıyla gerçekleşen bugünkü Izmir Resim ve Heykel Müzesi de güzel bir yerde, güzel bir yapı olsa da, çağdaş bir müzeden bekledilerimizi karşılayabı lecek genişlikten ve olanaklardan uzaktır. Zamanın Cunıhurbaşkanı Fahri Korutürk ve Bmel Korutürk'ün yoğun ilgisi ve desteğiyle Türk Ocağı, Halkevi ve 3. Tiyatro olarak kullanılmış bulunan Ankara Resim ve Heykel Müzesi de çağdaş birmüze sayılamaz. I ürk sanatçılarının ve geneldc aydınlarımızın zaman zaman dile getirdikleri bueksikliği 1996yılı Ekim ayı içinde 9. C'umhurbaşkanı Süleyman Demirel'e bilgi ve dilek olarak yansıttığımda cunıhurbaşkanı bana Ankara'da o günlerde (,'ankaya Belediyesi'nce yapımı sona ermek iizere olan fakat bugün popülisl bir yünetimden dolayı ışlevını olması gereken düzeyde yürütmeyen ve iyi bakılmayan (,'ağdaş Sanatlar ve Kültür Merkezi'ni anımsatnuştı. Ancakbeneldekibuyapı nın ve diğer müzelerimizin de amacaelvenşlıolmadıklarınınedenleriyle açıklamak zorunda kalmıştım. Ilginç olan, Denıirel'in bu konuyu benimsemesi, genel sekreteri Necdet Seçkinöz'ü işiıı lakibiyle görevlendırmesi ve benden bu konuda birrapor istemesiydi. (Bu konuyu daha sonra Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit'e de yöneltmiş, Kültür BakanılstemihanTalay'adabırçok kez ılermiştım.) Beninı bu bireysel girişimlerim, daha sonra da 2000 yılı ıçerısinde kurulan ve kurucuları arasında olduğum An kara Çağdaş Sanatlar Vakfı'nca dadesteklendi. Bugünkü Adliye Sarayı, eski Gazhane ve Ankara Garı üçgeni arasında kalaıı veiçine bir büyük konser salonu da inşa edilecek olan altmış dönümlük arazi içındeki eski demıryolu ve cer atölyeleri, bir zamanlar"MilliKomite" tarafından yıkınıına karar verilmişkeıı, K.ültürBakanlığı'nıngirişimiyle 19 llaziran 1995 tarihinde, miman değerleri de göz önünde tutularak, koruma altına alınmış bulunııyordu: Eski cer atölyelerinden yola çıkılarak söz konusu alanda, örneğin Paris'teki Orsay Müzesi gibi birmüze binası kurulamaz mıydı? "Milli Komite" Kültür Bakanlığı'nın bu yöndekı girişimini uygun görmüş ve işiıı Bayındırlık ve Iskân Bakanlığı'nca yürütülınesinı istemişti. Bu noktadan itibaren iki sorunla karşılaşılmıştı. Bırıncı sorun ödenek sorunuydu. Ikinci sorun Bayındırlık Bakanlığı'nın,Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası yeni binasının bu arazide yer alacağı gerekçesiy le, söz konusu cer atölyelerınıntamamenyıkılmasını Kültür Bakanlığı'nca Mıllı Komite'ye önerilmesini istemesiydi. Kültür Bakanlığı cer atölyesinin korunnıasından yana olan tutumunu değiştırmedı. Ikinci sorunun çözülnıesi zor olmadı,(«" Çağdaş Sanatlar Müzesi'nin iç mekânlartprojcyegörcyukunduki ffibi. . irku ıı'plıı:.. iitif; alllakı tıltın 400 kiştlık kniıjııun\ \uturııı uiııcak..