Katalog

CUMHURİYET DERGİ PAZARIN PENCERESINDEN SATRANÇ Balkanlarda uzlaşma SELÇUK EREZ B undan yaklaşık beş yıl önce, Balkan ülkelerinden gelen birkaç kişi, "Balkanlar'da Demokrasi ve Uzlaşma" sağlamanın yollannı aramak amacıyla bir merkez kurdular. Başlangıçta, Balkan ülkelerinde yaşayan insanlar ve sivil toplum örgütleri arasında haberleşme ağt oluşturmak için çaba gösteren oluşumun yönetim kurulunda, bugün ABD'de, Cyrus Vance ile beraber uzun yıllar dışişleri bakanlığı müsteşarlığı yapmış olan Matthevv Nimetz, uzun yıllar Temsilciler Meclisi'nde üyelik yapmış olan eski New York Üniversitesi Rektörü Dr. John Brademas, Hollanda'da Sosyal Demokrat Parti'nin dışişleri sözcüsü olan Alber Koenders gibi kişiler var. Merkezin, kuruluşundan bu yana gerçekleştirdiği işlerin en önemlisi, "Ortak Tarih Projesi"dir. Bu çerçeve Içinde bir araya gelmiş olan Balkan ülkelerinin tarihçileri, tarih kitaplannda Balkan tarihinin nasıl yazılmış olduğunu inceleyerek önemli sonuçlara varmışlardır. Sonuçlan, Avrupa Topluluğunun ilgili birimlerine ve Balkan ülkelerinin milli eğitim bakanlıklanna gönderilmiş olan bu çalışmada ortaya çıkan bazı sonuçlar, "Teaching History of Southeastern Europe" (Güneydoğu Tarih kitaplan ortak yazümalu.. Avrupa'da Tarih öğretimi) başlığıyla bu yıl yayınlanmıştır. Center for Democracy and Reconciliation in Southeast Europe yayını (aynntı, info@edsee. org'dan edinilebilir). Kitabın önyazısında Costa Carras'ın söylemiş olduklan, yapılan işi güzel tanımlamaktadır: "Burada yapılmış olanı, doğru yazılmış olan geçmişin, pek o kadar doğru olmayan, ancak ananevi düşmanlardan daha nazikçe söz açan bir üslup ile yazılması, ya da eski düşmanlaria ilişkiler konusunda aktanlmış yanlış bilgilerin, yine yanlış ama bu kez daha dostça bir tarz ile kaleme alınması şeklinde tanımlamak doğru değildir. Bu raporun yazılışında daima gerçek aranmış, ancak tarihi olayların yansıtılması sırasında, bu olayların bizimkinden başka yorumlannın bulunduğu da unutulmayarak bizimkinden başka yorumlara da yer verilmiştir." Bu kitapta, Atına Ünıversıtesı'nden Thalia Dragonas ve Anna Frangoudakı'nin beraberce yazmış olduklan, "Etnosantrik bir tarzda yansıtılan Okul Tarihinin Sürmesi (The Persıstance of Ethnocentrıc School History) yazısı, hemen hemen bütun Balkan ülkelerinin okullannda okunan tarih kitaplarındakı olumsuzlukları yansıtmaktadır. Bu yazıyı okuduğumuzda özellikle Yunanistan'da Türk'e karşı", (bizde de Yunan'lıya karşı) olumsuz tepkilerin beslenip sürdürülmesinin nedenleri konusunda daha iyi fikir edinebilmekteyiz: Yunanistan'da diktatöriüğün sona erdiği yıla, yani 1974'e kadar kitaplar, ülkedinaile üçlüsüyle tanımlanan bir ideolojiyi vurgulamakta, uydurmalar, saptırmalar içermekte ve politik propagandaya yer vermektelerdi. Diğer ülkeler konusunda bilgiler, ancak Yunanistan'ın "olumlu" tanımlanabilmesine yarayabilecekleri bir ilişki gündeme geldiği zaman yansrtılmaktaydı. Mesela, kitaplarda Osmanlı Imparatorluğu'nun doğuşu ve gelişimi konusunda hiçbir bilgi bulunmamakta, Osmanlı'dan ancak Yunan Ayaklanması münasebetiyle söz açılmaktadır. Romanya'dan ancak oradaki Grek topluluğu nedeniyle bahsedilmektedir. "Düşman"a olumsuz nitelikler atfedilmekte, bu olumsuzluklar ve onlann ulusal niteliği olarak sunulmaktadır. Buna karşılık Grek'lerin antik çağlardan beri değişmemiş olduğu ileri sürülen olumlu özellikleri de, ulusal nitelikler olarak sunulmaktadır. özellikle Türkler, diğer uluslardan daha kötü olarak anlatılmaktadır. Bu, doğrudan doğruya Türklerin "kötü" olduklannı söylemek yoluyla değil de, ancak tarihleri konusunda . yetersiz ve ancak Yunanistan'la ilişkileri sınırian içinde bilgi aktarılmak suretiyle gerçekleştirilmektedir. Bu kitaplan okuyanlar, Turkleri güçlü savaşçılar olarak görür, ancak uygariıklanndan bahsedilmediğinden, onları medeniyetsiz ve kaba olarak algılar. Bulgarlarla ilişkilerde de benzer uygunsuzluklar bahis konusudur: 19. Yüzyılda Yunanistan'da ortaya çıkan "Megalo Idea" (yani Büyük Yunanistan düşüncesi) ulusal bir ülkü olarak yansıtılmakta, aynı ülkü, aynı yüzyılda Bulgarlar için söz konusu olduğunda, bunun, onlann "saldırganlık ve genişleme" arzulannı ifade ettiği söylenmektedir. Bunlar ya da bunlara benzer olumsuzluklann tarih kitaplanmızda var olduğunu biliyoruz. Tarihin ereğinin, çarpıtılmış bilgiler aktararak çocuklarda büyüyüp başka gerçeklerin varolduğunu algılayıncaya kadar komşulannı küçümsemesi olmadığını anlamalıyız; çünkü o zaman gözleri açılıp gerçekleri algıladıklannda onulması güç düş kırıklıklanna uğrayacaklardır. Bu yolla uyandınlmak istenen ulus sevgisi, bugün bitmez tükenmez başarısızlıklann sergilendiğini gören gençleri doğru tepkilere itmez. Görüyoruz ki bütün Balkan ülkelerinde geçerli olan bizim için de yürürlüktedir: Biz de gençlerimizin, ülkemizi, doğru ve akıllı yönetilen, insanları mutlu ve başarılı bir ülke olduğunu kavrayıp bu ülkenın vatandaşı olmaktan gurur duymalarını istersek onlara bu duyguyu tarihi ezip büzmek yoluyla sağlamaya kalkmamalıyız. Olmaz! Yapmamız gereken tek şey, onları artık akıllıca işleyen bir sisteme, bir yönetime kavuşturmaktan ibarettir.^ tstanbul 9. Satranç Şöleni sonuçlandı H. SERTAÇ DALKIRAN • •• 7/6(YTÜC) LJseler (44 okul) 1. Istanbul Lisesi 28 p., 2. xaOyak sponsoriuğunda organize edi özel Alman LJsesi27.5p., 3. Kuleli Askeri Liselen Istanbul 9. Satranç Şöleni oldukça si 24.5 p., 4. Sankt Georg Avusturya Lisesi 22 hoş bir ortam içinde 8 Nisan Pazar gü p.p 5. Üsküdar Amerikan Usesi 22 p. (164.5 S). Masa dereceleri: nü yapılan ödül töreni ile sona erdi. Yıldız Teknik Üniversitesi salonlannda gerçekleşen turnuvaI. Masa: 1. MuratOrancı 9/9 (Pangaltı Ermenın ödül töreni üniversitenin odrtorium salonun ni Lisesi), 2. Aykut Cihan Satıcı 9/8 (Üsküdar dayapıldı. Turnuvanın genç bayan hakemlerin Amerikan), 3. Levent Kent 9/7.5 (Ist. üs.)ll. Maden özgü Akgün gitan ile verdiği konserde Yeni sa: 1. Nadir Özsoy 9/8.5 (Kuleli Ask.), 2. Emre Türkü, Selda Bağcan, Leman Sam, Zülfü Liva Erden 9/7 (özel Alman), 3. Cem Oyvat 9/7 (Üsk. neli'nin en sevilen parçalannı son derece başa Ame.) III. Masa: I. Ethem Duruçay 8/7.5 (Şehrenlı birşekildeseslendirdi. mini Lis.), 2. Nail Paksoy 9/8 (Gazıosmanpaşa Törene Axa Oyak'ı temsilen Genel Müdür Lis.), 3. Buğra Gökşen 8/7 (uzel Gökdil) IV. MaYrd. Talat Gürses, Pazarlama Koordinatörü sa: 1. Lale Aksoy 9/8.5 (Kadıköy Anadolu), 2. Emre Bilge, Oyak Sigorta Pazarlama MüdUrü Simge Uran 9/8 (Cağaloğlu Ana.), 3. Irem Ayken Senol Ortaç, Yıldız Teknik Üniversitesi'ni temsi 9/8(BeyoğluAna). len Sağlık Spor Daıre Başkanı Sevcan Çaprak, Yıldızlar (60 okul) 1. Özel Alman Usesi 28.5 üniversitenin öğretim üyesi ve Satranç Kulübü p., 2.TED Istanbul Koleji 24.5 p., 3. ÇoriuTrakBaşkanı Emrah Günay hazır bulunuriarken, ca ya Koleji 23.5 p. (192.5 S), 4. Melek Hatun llköğmiamızdan eski TSF Başkanı Hayri özbilen, retim 23.5 p. (176.5 S), 5. Eyüboğlu Çamlıca llİSD Başkanı Demir Büyüközkaya, Türk Satranç köğretim23p. Vakfı Kurucu üyesi Neva Şellaki, GSGM IstanMasa dereceleri: bul II Temsilcisi Bülent Güner, GSM Başkanı I.Masa: 1 .TankSelbes9/8.5(özelAlman),2. Savran Tekeli ve pek çok usta, derece alan Emir öztürk 9/8 (Çoriu Trakya), 3. Deniz Seyhaokullann yöneticileri, veliler ve sporcular katıldı. noğlu 9/8 (Kadıköy Nihat Işık) II. Masa: 1. Eren Axa Oyak turnuvalanna katıldığı ilk yıl gümüş, Akça 9/8 (özel Alman), 2. Erdem Ateş 9/8 (Şişli daha sonra katıldığı 6 turnuvada tüm kategoriTerakki), 3. Deniz Aslangil 9/8 (Eseyan Ermeni) lerde altın madalya kazanan Burcu Korkmaz ayn bir rekorun sahibi oldu ve Axa Oyak tarafın III. Masa: 1. Tayfun Namoğlu 7/7 (Üsküdar Sabri Aktan), 2. Kerem Saklıca 9/8 (TED Ist.), 3. dan hayat ve ferdi kaza sigortalan karşıhksız olarak yapılarak odüllendirildi. Aynca kendisine Ozan Gürsoy 7/6 (Rami Atatürk) IV. Masa: 1. DilaraÜnal9/9(Darüşşafaka),2. Betül KapıcıoğHP yazıcı armağan edildi. lu 9/9 (özel Acariar), 3. EsınTürkakın 9/8.5 (özel 188 okuldan 1128 öğrencinin katıldığı yarışMEF). mada kupa ve madalya kazanan okullan bu Küçükler (64 okul) 1. Melek Hatun llköğrehafta, gelecek hafta isetüm sonuçlan bu köşetim 25 p., 2. Özel Eseyan Ermeni llköğretim 23.5 mizden yay ımlayacağımızı duyurmuştuk. Netip.,3.özelBJKKoleji23p.(194.5S),4.Nurettin celer şu şekilde oldu: Teksan 23 p. (183 S), 5. özel Ideal llköğretim 22 Üniversiteler (Tbplam20üniversite) 1. ODp.(190.5S). TÜ 25.5 p., 2. Boğaziçi Üniversitesi 22.5 (169 Masa dereceleri: S), 3. İTÜ 22.5 p. (155.5 S), 4. Yıldız Teknik ÜniI. Masa: 1. Barış Can Köse 9/9 (ö. MEF), 2. versitesi 22 p., 5. Istanbul Üniversitesi 21.5 p. Candemir Çevik 9/9 (ö. Koç İlk.), 3. Ahmet YılMasadereceteri: I. Masa: 1. llker Dönmez 9/7.5 (ODTÜ), 2. mazer (ö. Merter Fatih Kol.) II. Masa: 1. Taha Emre Demircioğlu 9/7 (Boğaziçi), 3. MeteTaş YıkJınm 9/9 (Melek Hatun), 2. Erman Güler 9/8.5 (ö. Koç llk.),3.Tımurözdemir 9/8 (Nurettin Tektan 9/6 (Ist. Ün.) II. Masa: 1. Hüseyin Saylan 9/7.5 (Boğaziçi), 2. Gazi Çelen 9/7 (Deniz Harp), san) III. Masa: 1. Deniz Karagöz 9/8 (GalatasaEmrah Papatya 9/6.5 (ODTÜ) III. Masa: 1. Vol ray), 2. Mesut Dilek 8/7 (Melek Hatun), 3. Sedatkan Dinçsoy 9/7 (Ün. Kar), 2. Serkan Tokdemir can öztoprak 8/6.5 (Ist. Erkek Lis. Vak.) IV. Ma9/6.5 (fTÜ), 3. Irek Sabirov 9/6.5 (Ist. Ün.) IV. Ma sa: 1. Remel öney 9/9 (BJK Kol.), 2. Bade Keleş sa: 1. Burcu Korkmaz 9/8.5 (Yıldız TeknikÜn.), 7/7 (Sabri Artam), 3. Cansu Mahmutoğlu 9/8.5 2. Yıldız Çavuşoğlu 9/7.5 (İTÜ), 3. Nevra Donat (Ö.Kalamış).^ A Kombinezon Benitej Euwe, San Juan 1948 Beyaz oynar kazanır Etüt J. Fritz, 1938 Beyaz oynar kazanır JIUBZB>| 9A go§ L 80J fru*v 9fr°V9PS 9 e /av 9PV z ıeq§ ı s j • ı