Katalog

18 CUMHURİYET DERCİ Bir yaz mevsimini daha bitirmek üzereyiz... Pek çok kişi için yaz tatilinin öteki adı bronz ten. Koruyucu kremlere sığınıp güneşe bırakılmış bedenler sinsi bir tehlikenin altında oysa... Erken yaşlanmaktan kansere kadar uzanan bu tehlikeyi geçiştirmenin yolu koruyucu kremler. Ancak kesin çözüm yok... Güneş bizi sevmiyor . . . 1. Sayfanın devamı güneşteyanmakmodaoldu. Esmerleşmek, kararmak.adetatehlıkelıbirşekilaldı. Bınlercehanımlarvücutlarınınmuayyenyerleriniyakmakiçinplajlardakumsalaboyluboyuna yatıyor vc dcnlerini yÜ7İilünccyc kadar yakıyorlar. Bunu güneş banyosu zannediyorlar. Pek tehlikeli bir oyun oynadıklarının farkındadeğıldirler. Çünkü guneşinşakası yoktur, ınsanı çarparvc öldürür. Her sene dedıkoduçıkar: 'Busenekadmlargüneşteyanmayacaklar. Çünkü güneştc yanmak sıhhi değilmiş.' Dünyada bundan daha büyük bir saçma olmaz, denize giden her kadin, bu mevsimi plajlardageçirebildiğiniherkeseispatetmek içinmuhakkakgüneşteyanmaktadır. Ve bunu pek lyı bı lcn modacılar da biitün bu nevı dedıkodulara rağmen mayoları, shortlan.plajbluzlartnmarkasmıtabele kadar açmaktadırlar. Sırtı yalnı/iki alkı ileörten mayo modası bu sene bana öyle geliyor ki yalnızkadmlarıdeğil,erkeklerimizidehayranedeeektir." Ö/elliklekadındcrgileriyazaylarınınbaşında, güneşten yanmayla ılgılı uyanlarını sııalarlar. Son yıllarda bu yazılarda ciddi uyanlar da yer alıyor, güneş ışınlan şöyle tehlikeli, böyle tehlikeli... Yeni yapılancılt araştırmalarıdabubılgılerıpekıştiredursun, doğrusu birkaç kişinin dışında, kimse bu uyarılara kulak asnıaz. Şehrin gürültüsünden.karmaşasındankendımı/ıbırkiyıyaattığımızda, hemen mayomu/u çekip, kendimizı denizin vegüneşin kollarınaatarız. NeledeyseheryazşartoluyorbrDnzlaşmıştcn. Ikı üç günliik tatıllcr bılc bugörünümüclde edebilmek ıçınkullanılıyor İnsaflı bronzlaşmak... Güneş ışınları, tehlikelerine rağmen vazge(,ilınezimizbizinı.Ketnikleringüçlenmesme,rııhsalrahatlamaya,moralbozukluguna bıre bir, oksıjen mıktarını arttırıyor. . Vücudunalerjikbirtakımsiireçlerininbaskılanmasıuç,ısındunduyurarlı,güneş ışınlaıı. Pekı giineşın bu yararlarından yararlanmak ıçın ılle de kararıp, bron/laşmak ını gcrekıyoı'.' Broıi7İaşmanın taydası yarmı? Deımatologlara göıc bronzlaşmak için guneşe maru/ kalmanın ly i görıinüm dışında hıçbır yararı yok. I lalk ara.sındakı yaygııı görüşe göre güneş ışınlarına maru/kalıpyanı Idığındakışaylarındahastalıktankorunulacağıyaıgısıdadoğrudeğilbugün. Yincdermutologlaı a göı e gölgede buluıımak. örtücü giysikullanmak,şapkatakmak,şemsiye altında durmak tek başına hiçbir zaman koruma sağlamıyor. Çünkü, çok yüksek oranda, yansıyan güneş ışınlanda tehlikeli. Bronzlaşma, cildin ultraviyolc ışınlarından yayılan radyasyona karşı kendinı savunması olarak tanımlanıyor. Güneş ışınlarının cilde temasetmesıy le vücutta bulunan melanın adlı kahverengı pıgmentler, deri yüzeyindeçoğalarakUVışınlarmıemiyorvedağıtıyoı. Aınabupigmentlergüneşinvüeuda verdiği zararlan önlemeyeyetmıyor. Istanbul Ünıversitcsi Tıp Fakültesı Deri ve Zührevı HastalıklarUzmanı Prof. Dr. Orhan Baransü, bronzlaşırkcn insaflı bronzlaşmak gerektiğinı söylüyor: "Güneşin bronzlaştıcı ışınları zararlıdır. Bronzlaşma yapabilnıeleri için deriye bir miktar zarar vermeleri gerekır. O /arara karşılık deri kendinı korumak ıçın bronzlaşır. Buzararlanmadaderıninclastık lıtlerınınen yoğun olduğu, yanı derının elastikıyetinin, gençliğinın.dıriliğininbulunduğubölgcyc olanzararıdır. Deıiyi,yaşlandıranenbüyük etken bronzlaştırıcı ışındır." Mcr güzelliğin bir bedelı oldugu gibi, bronzlaşmanın da bir bedelı var, ama ucuz değil.Cıltkanserıninoluşmasındakıen büyük etken güneş ışınları. Uzun süre güneş ışınlarınamaru7kalanlardaciltkanscriyüksek orandagörülüyor. Bununyanındagüneş altında çok kalmak bağışıklık sıstemini olumsuzetkıliyor. Vücudukımıhastalıklara karşı dahasavunmasızkılıyor. "özelliklederiyihassaslaştırıcıbirtakım ılaçlarla bronzlaşma yapılırsa.kanserleşme rıski daha çok artar. Aşırıyakaçıldığı takdirde bronzlaşma da, yanık da kanser yapıcı etkiyesahiptir. tin tehlikeli bölüm, yanık bölünıüdür. Küçük çocuklarda, ilk beş, on yaşa kadar yanık olmanıası gerekir. Çünkü, ilerde melanomdediğimizçok kuvvetli deri kanserlcrininortayaçıkışını kolaylaştırıyor. Esmerinsanlardakorunmalı,amaaçıktenliınsanlar daha çok dıkkat etmeli" diyor Dr. Baransü. Ne,ne kadar korur? . Deri kansermin başlama süreci genellikle 60 yaş ve sonrası gıbı ı leri yaşlara denk geliyor. Bunun nedenı, deri kanserınde ınsanın hayatı boy unca maru/ kaldığı toplam güneş ışını miktannm etkeııolması. Güneşin ycryüzüneulaşanışınlarmdanen (ehlikelileri UVB ve UVA ışınları. UVB kısa dalga boylu (290320 nanomctre) vc UVA ıı/ıın dalga boy luışmlarf 120400 nanomctrc). Dalga boy unc kadar kısaysaışııulaoka Kremlerlegüneşin biitiın clkisı yok cılilmıyoı: Korııym ıılar \udeve biraz (lulııı }iıııs uııııyoı: Çiiııkii aşırıya kınılttığııula broıızlaşma da kııııscryapııı vtkiyc stılıip...