Katalog

20 C'UMHURİYET DERGİ IMont SaintMichel bir Ortaçağ harikası. Victor Hugo'ya göre okyanusun Keops'u. Gelgitin gözle seyredildiği bir Normandiya adası. "GülünAdı" filminden sahnelerle dolu bir kara parçası. Bir inanç kalesi Y1LDIRIM BUKTEL S urları koruyucu birzırha, üzerindeki katedral dc birtacabenziyor. Mont SaintMichel, okyanusun Keops'u, Victor Hugo'ya göre. Denizin ortasında y ükselen bu dev kaya kütlesi, 12 asır öncc tanrı adamları tarafından seçilmişti yerleşmek üzere. Ulaşılması risklerledoluydu. Amayinedeetcği desurlarla çcvrildi. Buadadadin adamları hem kendilerini düşman larına karşı daha güvencede hissetmişlerdi hcm de dünyunın günah ortamından kendilerini soyutlayabileceklerinidüşünınüşlerdi... Adayı karaya bağlayan tekyoldanilerlerkenbirdoğa olay ına tanık oluyorduk. Dünya, Güneş ve Ay arasında oynanan gelgit dediğimız oyunburadabelirginolarak izlenebiliyordu. Denizseviyesinin 12 metrcdcn fazhı yükseldiğine tanık olanlaı vardı. Adanın üzerinde bıılunduğu körfczde deniz tabanı diiz. Belki de bu y üzdcn su yükselmeye başladığında ortaya çok ilginc bir manza ra çıkıyor. Deni/ büyük bu hı/la ilerleyerek boşluğu dolduruyor. Bu deniz hareketı bölgdnin bu üzelliğini bilmeyen insanları, özellikle de adayı işgal etmek, yada yaijayanlara zarar vermek istcyenleri tarihte pek çok defa gafil avlamış. Gelgit olayının görkemi ve etkisi ada etrafmda iyilik ve kötülük güçlerinin ilerıgcrı çckişmesi olarak algılanmış. Bu da MontSaintMicherdeki mistik havayı pekiştirmiş. Incil'deadı büyük bir saygıyla anılan baş meleklerden olan Mikail gökler ordusunun prensi. Son nefeslerı ni vcrdiklerinde Hıristiyaıı ların ruhlarını sonsuz istiı a hat yerine götürecck olan da yine o. Aziz Mikail kültünün Mısır ve Anadolu'dan çıkarak Avrupa'nın buen batı sınırına ulaşması yüzyıllar sürmüş ve 8. yüzyılda Mont SaintMichel'e ebedı olarak yerleşmiş. 9. YÜ7yıldanitibarenbölgeyiharcketlendiren Normanakınlarıolmuş.Songelenlcrinbölgeyeyerleşmesıyle Fransakralınabağlı Normandiya dükünün siyasi gölgesinde Benediktin rahipler burada önemli bir manastır oluştumıuşlar. Normandiya vc Britanya bölgelerine ha Taş ve kayadan başka maddcnin, siyahtan basjka rengin görülmedığı Mont SaintMichcl'de yaşamlarını sürdüren rahiplere, kendilerini daha rahat hissedebileceklerı, rahatlayabileceklcribiravuç cennet sunmayıihmal etmemişlerdı. Katedralin hcmcn yanında, gök ile deniz arasında kurulmüş bir asma bahçe uzanıyordu. Ince sütunların üzerindeki sivri kemerler son derece özenle gerçekleştirilmışbitkiselmotiflikabartmalarlabezenmişti. Bu mınik cennet rahiplerin gczinti yaptıkları, söyleştikleri, ö/ellikle kuşatma altında yaşadıklan dönemlerde onların nefes almalarınısağlayanbirmekânolmalıydı. Bir inanç kalesi olan Mont SaintMichel Avrupa ı le Atlas Oky anu en büyük presti jini belki de Fransızlar ve InHinun sınırında yükselen gilizler arasındaki 100 yıl savaşı sırasında, MontSaintMıchel'cFEST tümbölgeyiellcnnegeçıren Ingilizler'ekarVyahatAcentası'nınyaptışı direnişiylesağlamıştı. Kalın duvarların arı turla sabahın erken sa dındaşövalyelerındestcğiilesavunmayage^ atındc.ulaştığımızdabuheyçenrahipleı yıllarcadirenmışlerdı.Tarihçibetlı kapkara kaya kütlesi lerin söy ledikleı ine göre o dönem bölgedeki sisler arasında yavas. yava;» en güvenli olan bu adaya, tüm soy lular Ingiuyanıyordu. Adayı koruyan lizlerden kaçırmak istedikleri /enginlikleridev surlara açılmış daracık niemanetetmışlerdi. Budönemdc kara ada kapıdan içeri girdiğimizde "altınada"diyeanılırolmuştu. larıheyolculuğuınuzbaşla16. yü/yıldan itibaren bilımvn, felsefenin dı. Bir7amanlarhacziyareti ilerlemesi Mont SaintMichel'ın kutsal bir yapanların adımladığı dar yer olarak önemini giderek azalttı. Sonra da sokakları izleyerek adanın din savaşları, Kransız llıtilali... Bır/amanlar en yüksek noktası ve mcrke inançlı Ilırıstıyanlarınçileçekerekçamura 7İ olan katcdrale ulaştık. Bu bataçıka ulaştığı bu adaya bugün artık daha görkcmli yapı adeta bir tac çokmeraklıturistlergelıyorlar. I gibi kendısınden daha eski (îezimizinsonundaotobüsümüzün birkaç yapıların üzerıne oturtulsaat öncc sular altında olan otoparkta bızı muijtu. Kapısından girdiği beklediğınigörünceşaşırıyoruz. Deniz çok mizde ortaçağ mimarısınin uzaklarda artık. AzizMichel, belki bukadar t'arklı tarzlarının bir özeti turisti görünce kaçmıştı. Ama güneş, Ay Ve karşıladıbizi: KalınduvarDünya aynı gelgit oyununu bıkmadan oynaBilimin ve f'else/enın onem kazanmasıylu birlikte ada kutsal öneminiyitirmis. ları, kalın sütunlan ve sade maya dcvam edecck gibi görünüyorlardı.^ kim k'onumu ile bu dcv manastır yüzyıllar boyuncailgiodağı veçekişmekonusuolarak üniinü ve zenginliğini günden güncarürmış. Onunkutsallığınasaygıduyarakhacziyaretinde bulunan prenslcr, dükler ve diğer soylularAzizMichel'in koruyucu kanatları altına girebilmek için manastıra büyük toprak bağışlanndabulunmuşlar. Manastırbölgenın cn büyük feodal mülk sahiplerinden birisi olarak feodal sistcmin vazgeçilmez bir parçası ve aynı zamanda bölgenin en önemli bankerı olmuş. Manastır yöneticisi olan başrahıbin basarısı ise onun döneminde bu kutsal yeri ziyaret eden soyluların soylulukderecesiile(vetabiı kı onların yaptığı bağışların büyüklüğü ile) ölçülmeye başlanmıs. Bütün bu koşullar bir araya gelinee de Mont SaintMichel'indeni/ı n ortasında bir huzur adası oltnası gerekirkcn, idare cdılecck scrvclin büyüklügü hem çevre düklerinin işidhını kabartmiş, hem de manastırın içtndeki din Kİamlarını sık sık karşı karşivagetırmış. unsurlarıile 1 l.yüzyıldankalmaRomansahınının hemcn karsısında gotiğin zerafet ve aydınlığını yansıtan bu absis ilginç bir beraberliksergiliyordu. Bizi ortaçağ dünyasına davct cden görevli elindckikocabiranahtarladarbirtünelgeçite açılan kapıyı açmıştı. Bir zamanların ağıratmosferinc adım atıyorduk. Karanlık katedralin çatı seviyesinc ulaştığımızda Aziz Michel'e daha yakındık. Onun, katedralin kulesinin üzerindeki heykeli 170 metreden yeryüzünüseyrediyordu.Bizlerisebulunduğumuz noktadan gözlerimizin önüne serilen manzaranın güzelliğine bıraktık kendimizi.Birtaraftauçsuzbucaksızokyanus.birtaraf\a Avrupa kıtası. Ve en ilginci, adeta kuş,bakişı seyrettiğimiz denizin birkaç saat sonra 15 kilometre geriye çekilecek olması. Manastırın bu dısa dönük yüzünden sonra onun gizemli dünyasına, dcrinliklerine yöneldik. Yine dartünellerdcn katedralin altındakalankısımlara ulaştığımızda bir ycraltı şehrindeydik. Yaşamlarını katı kurallara bağlayan, azla yetinmcy i prensip edinen, vücutlarınt ve ruhlarını dünyanıntüm kirliliklerindenuzaktutmayaçalıijan, yaşamlarını insanlığınselameti içinduaetmcycadayan Benediktin rahiplerin dünyasındayız. Geçmişleri manastırın ilk yapıldığı dönemlcre kadaruzananyeraltıkiliselerindedehlizlerin birbirini izlediği bu labircntte dolasırken "Gülün Adı"nı anımsıyoruz. Karanlık sokaklarınürkütücü ortamından sonra giderekyeniden yükselmeye basladık. Zarifsütunlan,gcnişpencereleriilemısaf'ır salonundabirzamanlarzenginziyaretçıler başrahip tarafından ağırlanır.onlara ziyafetlerverilirmiş. I3.yüzyıldankalma,rahiplere ait yemek'salonu ise gıriîj kapısından bakıldığında görülmeyen, son derece incc sütunlannorta.Mndaduvaraözenleyerlestirilmiş pencerelerdcn dolan ışıkla aydınlatılan genişbirsalon. ı Rahiplere de cennet