Katalog

24MAYIS IWX. SAYI635 kaldı.aynıaşklaaynısevgiyle... Buaşkşiirlcrc, mısralara da döniiştü. Abim cşi öldüktensonra cezaevindeyazışmalarını vekarşılıklı jjiirlerini bir kitapta toplamak istedi. Ama,nasılmeslcğinisürdürmeyezamanbulamadıysabunadazamanayıramadı." Akın Birdal, 1980askeri darbcsindccezacviııcgirdi vcbiryıl tutuklu kaldı. AnkaraSıkıyünetiın Mahkemcsi'nde, hcm KöyKoop, hcm dc Halkevleri 'ndeki çalışmaları ncdeniyleyargılandı. Avukatı,dahasonraaltı yıl birliktc çalışacağı İHD'nin cski Genel Başkam Nevzat Helvacı'ydı. Ce/acvindcn çıktıktan sonra 19811984 yıllarıarasındabakkaldükkânıişletti. Hani, "Bana bir saki7 vcrir misin" türünden bir bakkallıktı bu. Paris Caddesı'ndekı "Dost Bakkaliyesi"biravuçinsanındarbeninağır ortamında, dayanışnıa ve dostluğu yaşadığı bir mckândı. Bırluşulduğunda ülkenin sorunlarıkonuşulurdu.katılanlannbireyselaçmazlarıda... 1984 yılında Aydınlar Diiekçesi'nin hazırlanmasıtartıs,rııalarınakatıldı Birdal. Baskıların, insan haklarıihlallerininağırperdesiniaralamazorunluluğunuduyuyordu. 1986 yılında bukezlnsan HaklanDerneği'ninkuruluş çalışmalanndayer aldı. Kuruluşundan 1992 yılına kadar derneğin genel sekreteri olarak görcv yaptı. 24.10.1992'de de İHD Genel BaşkanlığVnaseçildi. şımındadoğayayenikdüştüler.amahepimıziyüreklcndirmcycdevamediyorlar"dedi. Nevzat Helvacı ise şöyle konuştu: "Mücadclcdc bırçok bcdcl ödeniyor, birçok kadın da ön saflarda mücadcle ediyor. Kiıni kadınlar ise görünmeyen bir şekilde mücadcle içindedirler. Cinsiyct ayrımı anlamındasöylemiyorum,amahaniderleryaher başarılı erkeğin arkasında bir kadın var, işte insan hakları gibi Türkiye'de büyük sorunlarla uğraşan Akın Birdal'ın arkasında da Hale vardı. Ve sonunda onu da y itirdik." Akın Birdal, karanfillerlc uğurladığı eşinin ardından, töreni, yaşamının en acı günü diyeandıhep. 13 "Suç" voceza... İHDGenel Başkanı Akın Birdal'ınyaşamıaçılandavalar,cczaevi veyargılamalarla geçti denebilir. Biri sonuçlanmadan diğeri başlayandavalardahep"sanık"sandalyesindegördükonu... Işteanımsayabildiklcrimiz: • Ankara DGM Savcılığı, İHD Genel Mahkemeler hep ikinci evi oldu Akın Birdal'ın. (Fotoğraf: UBA AJANSI) Merkezi tarafından Dünya Banş Günü nedeniyle 1 Eylül 1995 tarihinde yayımlanan "Çözüm Barışta" başlıklı özcl bülten hakkındadavaaçtK Bülteninyayımlanması için al ı nan kararda i mzası bul unan 171H D yöneticisinin'TerörleMücadele Yasası"nın8/1 maddesi uyarınca 1 yılla3yılarasındahapis ve lOOmilyonliradanazolmamaküzerepara cezasına mahkum edilmesi istcndi. 4 İstanbul Beyefendisi... Ekim 1996'da yapılan duruşmada söz alan İHD Genel Başkanı Akın Birdal," 12 yıidır Insan haklan savunuculuğu ve günlük hayat... Zordu... Türk Sanat Müsüren savaş nedeniyle 22 bin inziği şarkılarını söylemesini sanınhayatınıkaybettiğini, 100 sevdi, dost sofralarda... lyi bir bine yakın insanın sakat kaldıhatip olarak tanındı, bir dc ğını, 3 bin köyün yakıldığını ve mesleğinde yaratıcı ve üretken 3 milyon insanın göç ettiğini" birpeyzaj mimarı. Mesleğinde vurguladı.'TürkiyeCumhuriciddi bir üne de sahip oldu. Son yeti Dcvleti'ninbölünmesi için dört beş yıl içinde ise hiç iş alapropagandayapmıyoruz. Istemayacak, bürosunu kapatmak diğimiz bu kan ve gözyaşının zorunda kalacaktı. "Son derece durmasıdır. Bunun için de sisaygılı, kibar biriydi " hem lahların susması gerektiğini dosllan hem de tanıyanlar için. söylüyoruz"dedi. Daha sonra Şöyle anlattılar birbirlerine kararını açıklayan mahkeme Birdal'ı: heyeti, "yazılarda suç kastı buHalil Çelenk, llaluk Cierger, Tekta* Ağaoğlu, Akın Hirdul, Erdal Talu, Yiiksel Selek. 1989 lunmadığı"gerekçesiyle İHD "İstanbul beyefendisi gibi yılında htanbul'da Sosyalist Birlik Partisi için yapılan buluşmulurdan birinde. yöneticilerinin beraatine karar giyinır, konuşur, hitap eder. Evren Birdal verdi. ğı yedi rehin askeri almak için oluşturulan tandaşlann haklarının anayasal güvence alŞırnak'taki köylü ile konuşmasını da bilir, # 6 Eylül 1995'te Mersin'de Dünya Barış tında olmadığını, köylerin yakıldığını söyle heyetle, 1996 Ağustos ay ı nda Kıızey I rak' a Fransız büyükelçisi ile yemekte tüm adaba gitti. Akın Birdal, Kuzey Irak'tan döndükten diği.böylecehalkı bölgefarkı gözeterekkin Haftası etkinlikleri çerçevesindcdüzenlenen uymasını da. Kızdığı çok az görülmüştür. • sonra 2 Eylül 1996'da Ankara'dagözaltına vedüşmanlığakışkırttığıgerekçesiyleTürk birtoplantıdayaptığı konuşma nedeniyle 1 Hep seveccn vc güler y ü/1 üdür..." alındı.Gözaltıişlemi şöyle gcrçekleşti: yıl hapis ve 300 bin lira para cezasına mah Ceza Yasası'nın 312. maddesi uyarıncaceYaşamını örgütlü bir mücadcleye adadı, zalandmldı. kum edildi.Konya DGM'desonuçlananda"Birdal, gecesaat 22.30 sıralarındaevine hep öyle yaşadı. Yaşadığı sürece peşini bıAPKK'ninserbestbırakacağınıaçıkladıvada Birdal, "Kürt isimli etnik kökenli vagelen sivil giyimli kişilere kapıyı açmadı.** rakmayacak olan acının haberini de mücadelcnin içinde aldı. Eşinin rahatsızlığını Güçlükonak'ta 11 köylü vekorucununöldürülüp yakıldığına ilişkin iddiaları izlcmck üzere gittiği Siirt'te öğrendı. (13 f>ubat 1996 )Geziyiyanmbırakmadı.Oradan Alevilerindurumunu yerinde görmek ve incelemek için Sivas'agcçti. Halc Birdal'ın rahatsızlığı ölümcüldü. Bunuöğrendiğindemidckanamasıgeçirdi. 45günsonra22Nisan 1996'da yaşamını yıtiren Hale Birdal, Cebcci Asri Mezarlığı'nda topragavcrildi.Tanıdıklarıbelkideogünilk kezçokhüzünlüvcdurgungördüler Birdal'ı. lliçkonuşmadı. Me7arlık'tabirsüreönceaynıhastalıktan cşini kaybeden başka bir insan hakları savunucusu daha vardı: Nevzat I lelvacı. 12 Eylül'de kardeşini yitiren MuzafFer llhan Erdostdaoradaydı. Akın Birdal, Helvacı ile Erdost'un mezarlıkta yaptıkları konuşmaları hiç unutmayacağını söyledi dostlarına. MuzafFer llhan Erdost,"Karanlığı aydınlığaçıkarmasavaşında,kadınlarımız,baskılarısessizcegöğüsleyen insan hakları savunucularıdır. Onlar, ö/.gürleşmc savaşımızın kurşunlaşmışağırlığınıse.ssi/.ccgöğiislediler ve sessizcc içlcrıne gömdüler. Gülüşleri düşürülmüş çocukları güncşc çıkarma sava Sevgi seli önündeki barikata iııat Akın Birdal'ın yaşamu geri dönmesi böyle beklendi. (Foto&raf: TARIK TINAZAY)