Katalog

7F,YL('JL 1997. SAY1598 "totaliterrejimlerin yapamadığım ve yapmalarına izin vcrılmcyeni paranın ve teknolojiningücüdeyapmamalıdır"demıs,ti. Biliyoruzkı, Avrupa'nınyörel/mıllısınemaları yoğun devlet suhvansiyonlan sayesinde Atlaıılik ötesi etkilerdcn u/akta Kendi ayaklarıü/erindedurnıayaçalıs;iyor Ayrıca devletlcr yasalarla (örncğin Fransa'da televjyyonfilm vcdi/ilerinınyü/dc40oranmda yerli olması zorunlulugu var) bu yağmaya kars.ı direnme yolunu seçmış., sccmek zorundakalmışdurumdalar. Rejısör, yapımcı vediğerentelektüellenn katıldığı Avrııpa uluslararası kampanyalarbu alandaABDAvrupa savaşlarınınABD'nin kesin zafcri ile bitmesıni önlüyorsa da, sonuçları Avrupa sinemasıadına kaygılandırıcı olarak nıtclcniyor. 1993 Aralık ayında ABD ilc Avrupa Bırlığı arasında imzalanan Gatt Antlaşmasınagöreiseyaygıngörseliletişimin genel anlamda kültür fenomeni olmaktan eok, bir hizmetanlayıs;ı olarak sınıflandırılmasıkonusundagörüşbirliğıncvanlmıs,tı. Böylelıklc dc film, radyo ve televizyon yayınlan 'ticaretindc' kültürel vurgularınyoğun oldugu yayınlar özel statülerle serbest bırakılmışlardı. Bu bcrabcrinde ödeneklerin sürdürülmesini getirdi ancak aynı /amanda yayınlardakıkalitegarantisindençok,Avrupalılaradınayerel sinemalarını tanıtmaolanağınınkapılarmıaçıktutuyordu. Merhaba, însanlar yalnız kendi hayatlannı yaşasalar herşey çok sıkıc;ı olııniu. Düş ğüciimüz, okuduğumuz kitaplar. kifilerle kımlugumuz iletişinı, vc televizyonlar bize başka ytışamltır, bu$ku sıcaklıklar sunuyor. Bizler de cn cazip olana sızıveriyorıız. Prensesinki kimilerine göre yıllardır sızılacak en tlginç vci'utndı. Ama, trajik ölümüyle birlikle o, bir hafhtlığına neredeyse herkesin yaşamınu sızıverdi. Ölüm her instının bir kez ama mutlaka başına gelen bir şev. Hastalara. yaşltlara, zayıfhmı, yohullura özel değil. Üstclik de ölüm insanın ancak Amerikafilmleribafkalarında yaşayahildiği bir olay. nin pazarlanma yönGünde 24 saat Ptvnses 'w ölümünü temleriiçınbılcfilm dinlemek galiba herkese iyi geldi. baijina20milyondoDünyanm değişik köşelerindeki mutsuz lar gibi bir rakamı prensesler iletifim çağı başlamazdan gözden çıkarabilirönce süslerdi masallarımızı. Ardından kcn, aynı rakam AtPrenses Süreyya, Prenses Margaret lantığin dogu yakagibi gerçek ama hüzünlü prenscslchn sındamıllı vc ulusal Avrupa sinemalarını öykülerine yer veren resimli dergiler balıracakyükseklıkdönemi geldi. Prensesler gitgide tc mıktarlar olarak Hollyvvood mitindcköklerinindegelcceazalırken öyküleri dörl bir vanımızı algılanıyordu. Wo Şurlo bu urküıiuü dünyanm ürkütmeyen ender isimlerindendi. ğinin yapıta!}larının da kültürel ve ekonomık kuşattı. Çünkü televizyonlu evlerde çağ zorunluluklartarafındanağgibi Yctişkinler için arkaplanı olan değismiş, iletişim çağına geçilmişti. ürüldüğünü görüyorıız. Bu bağFAbette her çağ gibi iletişim çagmın da bır cğlcnce, Hollyvvood'un sulamdada Avrupa'nın köklü dcvnabileceğının cok ötcsinde bir çıkmazları vardı. Gerçek olaylar letlennin vckilisehegemonyaütopyagibiydi artık. verine iletisime ııygun olaylar önc sının daha elıt vurgulu kültürü Tüm dünyamn üzerindc scsçıkartılıyor, insanlur önemliyle kaıs,isında ABI Vnın ılk günden sız bır anla.'jmaya vaıdığı basıl önemsızi hirbirine kanstınnava ıtıbarcn popiili.sthırkıtlc kiiltiıriı ımgeler, otomobil yarı>lan. nnlayii>ı ya da tamamcn heteroınahkum edılıvordıı. Özel vasamlar scks. canavarlar, kan vc ijiddcl jenbırtopluluğunasgaribirle^eyatak odasına dek didikleniyor, kışiler gıbı tcmcl kavramlaroluijturuni üzerınden davrandığı aeıkea bunaltılıynrdu. Savasta ölen 40 kişi, yordu vurguları. Bunun sonuanlas.ılıyor. Bunun aksını beklesiyanürden zehırlencn 40 köv, zinada cundada'StarWars','Juıasbik mck dc, ABD'y i 20. yüzyıldaki basılmış bir çift kadar ilgi çckmiyordu. Park' ve Indiana Jones' ısiınli konunıuııu taş,ıyan olgıınun htı fılmlcrlıstcbai>ı olarak hedctlctletişiın çağının zırveye çıkarttığı kcndı ıçınde her anlamda ayrılnen ycrlerıne oturdular. Uzun ve Prenses de iletısım cağı mantığının mış, ancak varlığınınünkos,ulusistemlı gıbi görünen kültürel kurbanı oldu. (, ünkü insanlur onu cok nurı yeni bırbaşlangıçla yattıgıfornıatdeğıştirmeçabalarıdünönemsiyordu. Nasıl önemsemesindiler nı veeleletutus.makt;tngeetığıni ya çapında başarıya ulaijmıştı. anlamıs,ayneaheryerlebırcdılki! Nasıl doğunlıı, ne giydi, Prcns 'ine Zaten bırkaç yıl öncesinekadar dığindc dc yas,amak içın ayağa niye kızdı, nasıl isyan etti, hersevi um'i yüzde40gıbibıroranı ABD'ye kalkmayı haşarma yetcneğine herşeyi haber olııvor ve dcnizötcsi ülkelcrden saglanaıı sahip bır tophılugıın cscn oldufotoğraflanıyonhı. Diinya tarihii gısjc girdilerinin, son ıkı yılda ğundan, aslında mümkün dcğıl. yüzdc 51 "lerc fırladığı Hollyvvo vazılırken ciddi bir kayıt değeri olmasa I lollyvvoud'ayaşam vercn vc da o bugünün öncmli haberiydi. O od tarafından ho^nutlukla belonu I numaraya ta.ş.ıyarı da bir gelcndi. Çünkü tröstler artık sa gece de Jotoğra/ı mutlaka ve mutlaka aeıdaıı bakıldığında aynı aııladcccstüdyolar olarak t'ılmlcrin çekilmcliydi, nitekim çekildi dc. Di ile yıs,. Vc Hollyvvood'u popmü/ık çekildıği mckanlar değildiler. scvgilisi Dodi bu çılgın iletişim vefastfoodbeslenmetarzıgıbı Bünyclerındc pa/arlaına,polı yanşında ölmüştü Ama görev devam dünyanınhcrucunatas,ıyunolgu tik stralcjiler ürctmc, sati1) vc kâdabukültürdii. Vcdünyanınhcı ediyordu. rı arttırma gibi birimler de butarafındabıralıcıbıılahıhyordu lunduruyorlardı. İletişim çağının esas sorunu galiha Sattığı s,eyın adı hayaldı vc ıııBu güç kar^ısında Avrupa siburada vutıyor. Ne dün ne de yarın için sanların da cn önemli ortak ö/clncmasınm hâlâ devlet siibvansi pck de öııemi olmayan özel vaşamların liklcrinden biri hayal kurmalayonlan ılcayaktakalmaçabasıizini sürmekte... rıydı. Hollyvvood bu ncdenlc nı aslında gcrçcktcn takdir et'llayallerlabrıkası' adını ııldı. (a'lecek haf'ta vcni bir dcrgide mek ve dcstck lcmck gcrekiyor. Geriye bakıldığında bu lıayalbulusmak üzeıc... Sincma'yı 7. sanat olarak yaşatlcrin döncnı dönem gerçektiği liurmuksızın escn bir rüzgardı llollywood'un Marylin Monroe'su. İpek Çulışlar mayaçalı^anyaşlı kıta, Disncy nı dcgörüyoı ıı/. ÖrneğınlhapNot: Şiar Yalçın izitıde olduğu ıçın ody Allenfilmleri gibi 15 milyondoların al politikalarını ^imdilik beniınsememcye ve lın /amanıııdaki hayallcrle, Schvvarzeneggeı onlaradirenmeyeçalıs.ıyor. Budirenç Ametındamuliyctlcrle çckılcnvcyinedegişeleri dönemı hayallcıi kar^ılasjtıramayız. Ya da Briçsiz bir haf'ta geçireccksiniz rıkalıların '10 yıla kadar dünyanm 10 film altüst cdcn Hollyvvood t'ılmleri için ise zaten iitopik kurgularda canlandırılan hayallcrı, tröstünündışmdahiçbirkuruluşatahammül Avrupalı alıcı ve seyirci açısından da farklı hayalgücümüzdi!>ındarcclyadadeğildıyc CUMHURİYET DERGİ edemeycceği' doğrultusundakı sözleriyle biryaklaşım vcticaretmantığıizlenmektcynıtclcycmcyi/... Ama uluslararası hayallcıdi İMTİYAZ SAHİBİ BERİN NADİ • BASAN VE zaman zaman nc kadar sarsılırsa sarsılsın,.sı YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE di. kurulanlar ve uluslararası gışe yapmayı da nemayaolanetikinançlasürmekzorundaolYAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: başardılar. BııuluslararasıözellıkonlarıncoÖte yaııda film eleştirmcnleri Hollyvvoduğunun da bilincinde. Hayal fabrikaları ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN kuluslukurulu'ivctröstlcrc dönüs.mclerının od'danetkınbirhikâyeçıkmamasıkonusunKOORDİNATÛRU HİKMET ÇETİNKAYA • kavramında korkulması gereken zaten 'hailk adımlarmı atmalarını da sağladı. Ardıııdaçokşıkâyctçiydilcr. YAZIİŞLERİ MUDURLERİ: DİNÇ TAYANÇ, yal'sözcüğü değıl,' fabrika'tüylerimızi dıdan Univcrsal, Kanadalı ıçccck fırması SeHayal fabrikası hcdefkitlc olarak adeta 14İBRAHİM YILDIZ • SORUMLU MUDUR: FİKRET ken diken edıyor.. .^ agram'a satıldı. Columbia birden Sonny'nın 21 yaijarasındakiortasınırdünyagcnçliğıni İLKİZ • YAYIN YÖNETMENİ. İPEK ÇALIŞLAR • oldu ve Warner Brothers artık Timc WarSpiegel Special 'den çeviren: GÖRSEL YÖNETMENI AYNUR ÇOLAK • scçmİ!jtiveonlardaaction,efektvekasgücü REKLAM: MEDYA C ner' in kardeş firmasıydı.. AŞK1NELÇİ görmekistiyorlardı. Ortalamamaliyetler bu noktada patladı. Maliyetler Amenkan sincmasını etkilemiyordu. 1996 yılında Hollyvvood ağzıyla, gi!>e rekortmcni olarak nitelenen veçifti lOOmilyon dolara mal cdilenfilmlerdcn 15 tanesi 1997 yazı sonundagösterimegirmeyehazirlanırkcn, Avrupa sıneması malıyetlcraltında inliyor ve yapıtlarını dar yerel çerçevelerin dışına ta.ymakta zorlanıyordu. DERGI'DEN