Katalog

CUMHURtYET DI Padişahlar şarap içmezlerdi, uyuşturucu kullanmazlardı safsatasına Muhibbi Divanı'yla cevap... RECEP BtLGtNER O smanlı padişahları, şarap ya da ötcki içkilerdeniçtilcrmi? Afyonvebenzeri uyuşturucu kullandılar mı? Osmanlı padişahlannın önemli bölümü,şairyadamüzisyenolduklanna,padişahlığın katı yaşamı dışında zevk alemleri düzenlcdiklennc görc, şiirlerinde, bestelcdikleri şarkıların güftelcrinde, sık sık, şaraptan, şarabın zevk verici tadından söz etmişlerdir. Ama, gözü kapalı, padişahcı ve hal i feci geçincn softalar, kendilcri, onlarla birlikte yaşamışlar gibi "Zinhar, padişahlarımız şarap vc benzcri içkileri içmezlerdi" diye ayağa kalkıyorlar. Birsureönce Fatih Sultan Mehmed'in şiirlerinde, ağızının suyu akarak şaraptan söz ettiği, mısralanndan örnek gösterilerek ispatlandı da, yinc o softalar," Fatih dc öteki padişahlar da şarap içmemişlerdir" diye yalanlama çabasına girmişlerdi. Peki, şiirlerinde o şarap övguleri neydi diye sorulduğunda da, "o, laf olsun diye, şiir gereği idi" gibi saçmalığa kalkışmışlardır. Şarap sözü şiir gereği mısralararasındaserpiştiriliyorsa, aynı şiirlerin bazı mısralarında sık sık gecen "Allah ve Muhammcd" sözleri de mi, şiir icabı yahi laf olsun diye mi ya/ılmıştır? Jengi gam gelse gönül aynasını kaplas Çarese müldür anı nuşit olur saykal san 1 "Gam kiri gelip gönül aynasını kaplasa*" Çaresi şaraptır anı için sanacilaolur" ? Şarabı içmeyen, onun tadına varmaye kimse,nasıl böyleövgülerdüzebilirona.. Kanuni 'ye göre, sofular aşkı da anlama" rabıda. i Ben nicesi olmayanpiri muganmben( . Bir kadeh kim reşha eyler aynı kcvsen na > "Ben meyhanecinin nasıl kuluolayım , Damlayan bir kadch benim için kevseı n gibidir." Zahida sanma esası yoktur bu işkumut Şöylemuhkemdürki seddi Sikcnderı/ ; na "Ey sofu aşkımın aslı temeli yok sanrr öyle sağlam,ki,bcnimiçin Iskenderin > gibidir." < * Kanuni bir gazelinde, gönlünü keba yaşlarını da şarap yapacak kadar, zayıf * nuda. Sevgilinin mcclise gelmesini isı nasıl da, toy birdelikanlı gibi dillerdökü Sen gereksin, mec 1 i s esbabı müheyyr i leten •; Dil kebab, yaşım şarap olmuş durur .' riibab "Gönlüm kebab, yaşım şarap, göğsı oldu Böylecc, bülün meclis sebepleri hazı nızca sen eksiksin" Softalar, şarabın değerini ne bilsinler.' lerineacımasızcasaldınyorKanuni. Yab , külcri görsc, kimbilirne zehirzemberek lardöktürecekti. Sorma mey keyfiyetin zahid neylesiı sor Abdan başka lezzetin bilmczbevap "Sofuya şarabın lczzetini sorma, rinc Eşek sudan başka içkinin lezzctinibii , Çünkü Kanuni Sultan Süleyman'a gı fu,ikiyüzlüdür. Onun şiırlerini okuyunca, insan, ya; bir sultan olduğunu bilmese, harabat e • sanır. Dertli yüreğiyanıkbiri. tşteispatı Derd kcşi mey hârenüm olur imanı Bağlamayınca ezel peymanc peym; '' rüst "Ezelde kadehe yemin bağlamayırı çeken sarhoşun imanı da sarhoş olur." Gcrçe zahid künci olur hal vctnişin Bu riya ila velı olmazmüselmanı dür. "Gerçi sofu mescidin köşesinde yal dalar Ancakbu ikiyüzlülükle Müslümanl' olmaz" Dahaçok,ben?crörncklcrvar. Kanı tan Süleyman'ın dcyimi ılc, ham sofu dinsiz bıri, ya da dıni /ayıf biri sar Onun, kendi adına Miınar Sinan'a ya| SüleymaniyeCamii'nininşaatınınbir. ' bitirilmcsı için sabırsı/lanması, o m. ' ibadet edıp, Tanrıdan günahlarmın b;ı masını istcmcsi vc pcygamberden yaı ' lenmekiçındir. • * Bak M uhammed yüzüne bakma yü. rasına Olaol nurmuhibbiycşefi ey Mabud "Muhammcdin y üzüne bak, yüzüm .. ' sına bakma Ky tanrım o nur Muhibbiye şefaatçı. , Yani, dünya padişahı, hem tannya, 1 hammed'inpeygamberliğineinanmıst dünyazevklerinden payınadüşeni alr •• lundadır. Acaba, hcm Sultan Fatih' Kanuni Sultan Süleyman'dan, hcm , sonra gclcn halifelerle padişahlardan ^ zün ham sofuları, din sömürücüleri ö> biliyorlarmı?^ Padişahlar şarap içmezlerdi, uyuşturucu kullanmazlardı safsatasına cevap olarak "Cihan Padişahı Kanııni Süleyman" Muhibbi takma adıyla yayımlanan Muhibbi Divanı' ndan bazı örnckler vcreceğim. Koskoca Cihan Padişahı, 46 yıllık saltanat dönemindc, nice ülkeler fethetmiş, nice kaleler düşurmüş, ama şiirlerinden anlaşı Idığı üzere, devlet yönetimi dışında, duygulu, için için dertli ve yalnız bir insan! özelliklc de, karşı cinse karşı, çok zayıf. Nice kralların, sadrazamlann, vezirlerin, beylerin karşısında tir tir tilredikleri Kanuni, kadınların, özellikle eşi Kösem Sultan'ın karşısında, sanki bir köle, karısına, "Ben senin kapında bir övgücüyüm, işim gücüm seni övmektir" diyor. Halk içinde mutcberbir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi dizelerininsahibi.saltanatınodünyayıdize getiren kudrctinc karşın, bozulan sağılıgı karşısında ne dcnli çarcsiz olduğunun di lc getirilişininsimgesidirbudizcler. Şarap içmez denilen padişah Kanuni nc diyor gazcllerindenbirinde: Dehrelinden nice bir zehr ile gam nuş cdelim Deri mcyhancdc aklu dil ile medhuş cdelim Türkçesi şu: Dünyaelinden, nasıl bir zehir ve gam içclim Mcyhanckapısındadaaklı vegönlüürkütüp şaşkınedelim Mey içüpşâdedclimruhı revanını Cemün Geştügülşcnkılalımbülbülüninguş cdelim "Içki içüp Cemin ruhunu sevindirelim gül bahçesinde Gezipdolaşalım ve bülbülün sesini dinleyc lim." Şarap ve cihan padişahı Divanındaki üç bine yakın şiirinin, hcmen hepsinde,mutlakaaşktan,eğlenceden,güzellcrden, hele ıçıp içip sarhoş olmaktan söz edcn Kanuni'denbırbaşka örnek: * Şolgedakimasitanıdilberiindcrbanıdır Hernazarlabakmananaalcmınsultanıdır "Şu dilenci ki scvgilinin eşiğinin kapıcısıdır Ona küçümser cdayla bakmayın dünyanın sultanıdır" Kimiçersccur'ailâlinbulurtazehayat Dimiş Anunçun Aristo ana ruhsanidür "Kırmızı şarabın y udumunu kim içersc taze hayat buiur Dermiş Aristo ona ikinci ruhtur" •Şaraba bir başka ve büyük övgü de şu dizelcrdedir: