Katalog

14 ARALIK 1997. SAY1 612 Mary Robinson'dan sonra îrlanda'nın yeni başkanı da kadın. Kuzeyli ve Katolik. Belfast'ın emekçi ortamından... Mary McAleese'nin kadın haklanna nasıl yaklaşacağı merak konusu. Zira kürtaja karşı. IRA'ya sıcak bakan başkan • rlanda'nın anlaşılması güç yeni kadın • başkanını tanımak isteyenlere işte kısaH cık bir iki ipucu: En beğendiği film ™ "Arabistanlı Lavvrcnce"; ayakkabı takıntısı var, özellikle de, san çiçekli Doc Martens marka ayakkabı lardan bir türlü vazgeçemiyor; ve de Liam Gallagher'i tanır gibi bir hali var: "Oasistopluluğunundelikanlılanndan bir tanesi değil mi?" diye soruyor. Ama Roy Orbison'u kendi bcğenilerine daha yakın buluyor. En çok satın aldığı CD, Garth Brooke'un Fresh Horseadlı albümü. Dublin'in merkezinde, yeni taşındığı 18. yÜ7yıldankalmavalilikkonağınıtümdostlarıylapaylaşmak istiyor. Bu noktada insancıl bir şeylere dokunur gibi oluyor. Saçını boyadığını yadsımıyor; akşam yemeği sırasında diş konusuna değinmeden edemiyor (kocası diş hekimi); badmintonoynamasınıyeteneğindençok.spor aşkınabağlıyor. tşte trlanda'nın sekizinci başkanı Mary Mc Aleese. llk bakışta son derece şakacı biri izlenimini veren ve bir iki ay öncesine dek kimscnin hemen hemen hiç tanımadığı McAleeseileilgilibirkaçayrıntıyaparmak basmakgerekiyor. Şimdi baijindaolduğuhükümetin bile pek tanımadığı bu kadın, trlanda'nın ilkkuzeyli başkanı özelliğini taşıyor. Başkan seçilmeden önceQueen's Üniversitesi rektör yardımcısı olan altı çocuk annesiMcAleese,birzamanlarBirlikçilcrinkalesi sayılan bu üniversitede böylesine saygın bir göreve atanan ilk Katolik. Kendisi ayrıca Kanal4'ündeyöneticisi. McAleese'inadaylığı FiannaFail Partisi üyelerinişaşkınaçevirmişti.Üyelerdenbiri onun için,"başkanlık tarihindeözgeçmişi, bırakın seçmenler, partı üyeleri tarafından en çok incelenmesigeıekentekaday," diye söz ediyordu. FianaFail Partisi'ndeyalnızcabir avuçinsanMcAleese'itanıyor,ötekileronu hayal meyal anımsıyorlardı. Mc Aleese 10 yıl önceki parlamento seçimleri sırasında epey uğraş vermiş, ancak başansız olunca siy asetten el ini eteğini çekmişti. Şimdi başkanlıkkonutunayerleşenve yılda 112 bin pound (yaklaşık 36 trilyon TL) maaş alan Mc Aleese o günden bugüne epey yol aldı. Ensesi kalın kişilerin desteğiylc binbir dolap çevirerck y ürütülen uzun ve zorlu bir seçim kampanyasının ardından başkanl ık koltuğunaoturdu. Üniversitc yıllarından bir meslektaşı "McAleese'in bu başanya nasıl ulaştığı ve tüm bunların çağdaş Irlanda gerçeğine nasıl ayna tuttuğu, birkaç yıl sonra öğrencilerin doktora te/ine konu olacak. Bu konuda bir yanılgıya düşmck olanaksız. Çünkü gerçeklerortada. Onun zekıceyürüttüğükampanya çokçekişmeli veolaylıbitebilırdi,amaşans eseri ucuz kurtuldu. Söylediklerine bir bakın, ondan sonra ne düşüneceğinize karar verin,"diyordu. Dışandanbakıldığında, Irlanda adasındaki belli başlı seçim bölgelerinin ağızlarına bir parmakbalçalanMc Aleese hcrkesimutluctmiş gibi. Çoksayıda kadın McAleese'in bubaşansını, Mary Robinson'luparlakgünlerin hemen ardından kazanılan bir zafer olarak dcğerlendiriyor. Dünyaçapındabirsaygınlığı olan Mary Robinson kendine düşen görevi kusursuz yerine getirmişti. Bu açıdan elealındığında, sonuçlrlandalıkadınlariçin birdönüm noktası sayılıyor. öte yandan, milliyetçi kesim McAleese'inbaşarısının, Kuzey'deolanbitenlerle pek ilgilenilmediği yolunda uzun süredir kabul edilen bir varsay ımı çürüttüğüne inanıyor. Milliyetçi McAleese'inlRA'nınsiyasal kanadı Sinn Fein'ayakınlaştığı yönündeki tartışmalara dikkat çekerek, böylesi bir yakınlığın kampanyanın en sorunlu bir döneminde ona büyük bir destek sağladığını belirtiyorlar. McAleese'in başarısı yoksul kesimi bile yüreklendirdi. öyle ya, Phoenix Park'taki şık evin anahtannı ele geçiren bu kadın Belfast'ın emekçi ortamındayetişmişti. Yetiştiği koşulların son derece alçakgönüllü olması, onun devlet başkanlığı koltuğuna oturmasını engcllememişti. McAleesc ile ilgili övgülerbir yana, ortalık îrlanda'nın liberalleşme yolunun henüz çok başında olduğu ve ülkenin içindc bulundugu karmaşık durumunu bugün de koruduğu yolunda karşıt görüşlerle çalkalanıyor. Daha çağdaş bir yaklaşım yönündeki tüm baskılara karşın, ülkedeki tutucu güçlerin etkisindebirazalmaolmadığıgörülüyor. Mc Aleese, kimi yönleriyle Mary Robinson'u andırabilir. öyle olmasa, zaten belki de seçilmezdi. Her ikisi de seçilir seçilmez başkalarının el atmaya korktuğu konularda değişiklikler yapmayı başaran, güzel ve alımlı kadınlar. tkisi de avukat. Gelgelelim, Robinson kadın haklanna gerçekten köktenci bir tavırla yaklaşmasına karşın, Mc Aleese kürtaja şiddetle karşı çıkıyor. Yani kadın özgürlüğü konusunda oldukçageri birnoktada. Milliyetçilik konusuna gelince, Sinn Fein karşıtlığının halkın birleşik bir Irlandakonusundaki görüşlerini yansıttığını söylemek çok sığ bir değerlendirme olur. Salt McAleese'in ayağını kaydırmak amacıyla son günlerde ortaya atılan yolsuzluk iddialan buçekişmenin farklı temellerini açıkça ortaya koyuyor. Dışişleri Bakanlığı'nınüçgizliraporu gazetelerdeyayımlandı. llk ikisi McAleese'nin bakanlıkta görevli bir dostuyla yaptığı konuşmalan içeriyor, Ingiltere'deki genel seçim sırasında Sinn Fein'in sergilediğı davranıştan çok hoşnııt olduğunu dile getiriyordu. McAleese, Sosyal Demokrat Işçi Partisi (SDLP) ve Sinn Fein'in ateşkesin sağlanmadığı günlerde siyasal anlaşma yoluna gitmeleriniolumlukarşıladığınıaçıklıyordu. SDLP yanlısı olduğunu söyleyen McAleese'nin mililyetçiligi o güne dek perde arkasından kendisini belli ediyordu. Yıllar önce yaptığı bir konuşmada IRA'ya katılan* DERGIDEN Merhaba, Son haftalarda sinemalarda bir değişim yaşamyor. Ortadan tamamen kayholan yerlifilm afişleri heryerde hem de görkemli bir biçimde yeniden karşımızda. Sinema çevreleri ise aman abartmayahm, iki üçfılmin gişe haşansına bakıp da heyecanlanmayalım tedirginliği içinde. Belki haklüar belki değil. Ama 199H yılına girerken afişlerde yerli fılmler var. Üstelik de keyifle izlenen, belleklerde iz bırakan filimler. Seyirciler arusında ufak ufak çekişmeler bile gözleniyur. Masunüyet 'çiler, Hamam 'cılar, Ağır Roman 'cılarya da hepsini sevenler gibi... Hatta kimi filmleri iki kere görenler var! Rastgele sinemaya gitmek yerine ille de bu fîlmlerden hirini görmek isteyenlerin sayısı adamakıllı kalabalık. Üniversite pmfesöriinden, sokaktaki insana ortak ve hızla yayılan bir duygu, bir istek. Türkfilmine gitmek! Çok özlemişiz yerli sinemayı. Geçmiş yıllarda Batı 'da çevrilen filmleri üçdört yıl sonra görmek pek canımızı sıkardı. Şimdi kurgusu biter hitmez fılmler burada. Görüyoruz da ne oluyor? tçimiz dışımız Amerikan filmi oldu. Her biri 5 milyon dolar bütçeli fabrikasyon fîlmlerden bıktık usandık. Ağır Roman Beyoğlu 'nda Sinepop 'ta gösteriliyor. Tam karşısındaki Emek 'te de Julia Roberts 'ın "En lyi Arkadaşım Evleniyor "filmi var. Aşağı yukarı aynı anda bosalıyor iki sinema. "Ağır Roman "dan çıkanlar suratlarındaki ifadeden belli oluyor. Salondan çıkurken fılmin etkisinden kurtulamadıklan için tartışa tartışa yürüyorlar sokakta. Ama "Entyi Arkadaşım Evleniyor "dan çıkanlar Emek 'ten adımlarını sokaga attıklarında "simdi nereye gidelim " havasındalar. Film sinema sahnunda kalıyor onlar için. Bu haftaki kapak konumuz "Ağır Roman "ın ü'ç kadını; Aysel Giirel, Mü'jde Ar ve Mehtap Ar. "Fırtınalı " birlikteliklerini tüm içtenlikleriyle anluttılar dergimize. llgiyle okuyucağınız bu röportaj arkadasımız Berat Günçıkan 'ın. Siz de bu pazarınızı Türk sinemasına ayırın! tpek Çalışlar Not: Geçen hafta, Japon sineması üzerıne bir araştırma yayımlamıştık. Yazının imzasız olduğunu çok geç bir saatte farkettik. Araştırma, dergimizde sık sık sinema ve gezi yazılarını okuduğunuz GÖnül DönmezColin'e aitti. Kendisinden özür dileriz. CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLERI: DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ • SORUMLU MUDUR FİKRET İLKİZ • YAYIN YÖNETMENİ. İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • REKLAM: MEDYA C îrlanda'nın kadın başkanlart. Mary McAleesc (sağda) eski başkan Mury Robinson 'la. KAPAK FOTOĞRAFI: ERZADE ERTEM KAPAK ÇALIŞMASI: BÜLENT ÖRKENSOY