Katalog

12 0» bah kalkışı, gıyimı kuşamı nasılsa öyle davranacak. Işolanagı varsa, sürdürceek. Biitiin bunlar mümkün ınii? Burada ailenın yaklaşımı, çevrenin davranısı bclırlcyıcı oluyor. Akut dönemdcn sonra gcnclde bır dcprcsyonla yüzyüze geliyor sizofrenler. Bunun nedeni, o giine kadar kurdukları hayalleıie.haliisinasyonlarıylayüzlesmeleri. Reddettiklengerçeklekarşıkarşıyakalmaları... Yeteneklennkaybı,ılaçlannetkisi,çalıytınama.aılcmnyanlıs. tutumudadcprcsyonubeslıyor. Birdcsadcccşizufıcniyedcğil.bülünpsıkiyatrikhastalıklarabakışaçımız... Bırdıyabct haslasını çckıncesi/, önyargısız bakan topluni psikiyatrik bır hastayla kar<jıla.<>tığıııda clindekı tek yaftayı yapıştmyor:"deli." Artık o ış yerinde, otobüste, trcndc, yolda y ürürken,apartmangirı:5iiHİekaısılaşılmakistcnmcycn bır ki!>i... ()gözden ırak durmalı. Ncclen? Bu soruyu, Doç. Beyazyiirek, "Konlrolünüyitirnıİ!> birini görmek ınsanı rahatsızediyor"diyerekyanıtliyor"(,'ünkü, bilinç altında taşıdığı, kendisinin dc akıl hastası olma korkusu var. Korkuyor vc kcndindenkaçıyor..." Buyibdende.şızofrenileryahastanelerdc ya da evlerde y asjamak zorundalar. Sokaklar, göky ü/ü vc alanlar yan i hayat onlara yasak... Dr. Altınözisebuyasağışöyleyorumluyor: "Aydınlanmadansonraakılçoköneçıkarılanbirsjcy. Buyiizdcnaklınmaluliyeü insanı kendısiylc hesaplaşmaya götürüyor. O aslında doğrudan doğruya rahatsızlığı olan insana göstcrılcn tcpki dcğil. O insanı göıdüğiindc, kcndindc ya^adığı karma^adan yola çıkarakcdındigi davıanı:}..." ()ysa i>i/.ofrcnisi olan bircy dc özerk davranabılnıcli. Bugündünyadayaygınolananlayi!) bu. Ancak, korkular, bilgisızlik vc örgütsü/lük ^i/ofrcn ki^iııın özerkliğının önünü kcsiyor. HicbirctkinliğikcndııradcMylcbclirlcyipsiirdiiremıyor,ö/ürlüınsandurumunaitiliyor, çaliijmasıcngcllcnıyor... CUMHURİYtir UEKCİ Kule Uçak. Tamam Meydan Kontrol'dcki görevliler çok dikkatli. Kalkış müsaadesi alamayan uçağa kesinlikle uçuş izni verilmiyor. 11 dakikada bir bcş uçağın inişini, beş uçağın da kalkışını sağlayan kulede tartışmalar, işin doğasından sayılıyor. Her uçak için kılı kırk yurmak gerekiyor Yeşilköy 'de. edin tamam. Uçak:Yeşilköykulc,TIIY937,36ILS, 10 mil yaklaşma ve inis talimatı lamam. Kulc: Tl IY 937, Ycsılköy kulc, 36pistinc yaklaijmaya dcvam cclin, rüzgur 360 dcrcccdcn 10kıu)taltımctıcQNH 1016,4 mili raporcdin tamam. Uçak: Ycsilköy,kulc.THY937,4mıl,tamam. Inısc gcçcn bir uçak ile kulc arasında kısa ciimlclcrlcsaniyclcrsürcnkonuşmalarböylc. Kararlarınçarçabukalmabilmesı vcycrınc çabucak ulasa"bilmcM içın f'rcyzyoloji (Havatıafikkontrolörlerının kullandıkları İııgilizcc'nin gıamcrlerındcn arınmış hali) kullanılıyor. Kimi kontrolörlcr, bır kösedeotıınnuş, iki saatlık dınlcnmc haklarında yorgunluklarınıalmayaçalısıyorlar. Buradaçalışan insuniar yaptıkları i^i.salıaııçoynamaya bcnzcliyorlar. "Bclkı de, dünyamn cn /or ışını bı? yapıyoruz"dıyorlar. Kulcnın ıçı çok sıcak. Dısarıdaki havaisepusr lu, hafif hafif yağmur atıstırıyor. Tavanın basıkolduğııbuycrdc, camlardanuçakların park ctliklcri apronabaktığ ınızda , uçaklar bircr oyııncak gibi görün ü yorlar. YAZI VE FOTOĞRAKI.AR: İNCİ DÖNDAŞ öncmccli.dcnıirmcrdivcnlerleçikılıyor Atatürk Havalimanı'ndakı Hava Konlrol K.ulcsi'nc. Tüm uçuslarmdcnetim altında tııtulduğu, ncrcdcn bakılırsa dikkat çeken kulcmsi incc u/uıı binayı, yakın ycrlcrc park cdcn ucakların cgzoz kokusıı kaplanıiij. Çcpcccvrc caıııla kaplı mekanda, kontrolörlcr kulaklıklarınıtakmış.radyocihu/ları vcyeşil ışıklar saçan radar ckranlarının kaı şıs>ında oturuyorlar (icrgin vcstıcslibiı ortam. Pilotlara kısaciirnlclcıictalinıatlaıvcrıliyor... U(,ak.Ycsilköykulc,THYy37 tamam. Kulc: THY 937, Yeşılköy kule, dcvam Şizofreni dostları Bırakın Ku/cy Amcrika'yı, Avrupa'yı, I,atın Amcrika lilkclcrindc, \lındistan'da b]lc $i7ofrcnlcrin. yakınlarınm vc uzmanların biraraya gcldiği örgütlenmclcri görmek ınüınkün. I)evlctbıryana,tiimanlayi!}larsivıl örgütlenmelerde birlcsjiyor, yani atc^ nereyc diişmüşsc insatılar orada bulu^uyor... Sclçuklu döııcıniıulc kıııulan psikiyatrik hasUılurııı uilcleriylc birlıktc banndigı çi Hliklcrdcn, zincirlc tedavıyc uzanan siircç, kcndini"insan"danyanaycniliyor. "Hekimlcnntıbbıbılgisi,sadccchastane döneminı, o dönemdc yapılan cal ı^ıııaları ve ondan sonrakı kontrol döncmlcrini iccriyor" diyor "Şi/ofreni Dostları Derneği"nin kurucuları arasındadaycralan Dr. Altınöz. Oysa şizofrcnlcr vc yakınlarınm yaşadıklarıdahafarklı... Batıdauygulanangündüz hastaneleriyle, yan yol cvlerıylc, si/ofrcni tedavisi olan insanların yctilcrini yitirmcleriııin önüne geçilmcyc çal ısılıyorsa bu neden Türkıye'de olınasın? Ncden sizofrcnlerin yakınlarına yasadıkları utanç vc suçluluk duygusunun aslında bilgisizliktenkaynaklandığı anlatılmasın? Derneğin kuruluşamacı da iştc bu. Şizofreniyc aıt bütiin bi Igileri aktarmak.çcvirikitaplarlayenıbilgilcriiletmck... Şizofrenlcrc vc yakınlanna "Bu sorunun sorumlusu biz dcğiliz" gcrçcğini sunmak, belli bır tcdavi planı i(,inde gündclik işlevlcri bo7Uİmadan yasaııılarmı süıdürebileccklcrinigöstcnnck... Bugün için üc psikiyatrist, birpsikolog, iki lıastayakını. iki tedavisi süren şi/ofrcn,bir genetik ıızmanı bir dc pratisycn hckimdcn oluşan derneğin yönctim grubu bu aınaçla scminerlcr düzcnliyor, kitapcıklar hazırlıyor. Mcsaj ycrinc ulasıyor: Şizofreni, ne suç ncdcccza. Yasadığıni7,yaşayacağıni7haslalıklardanbirfarkıyok. Nefa7İabirilgi,ne eleştirL.O, kendikorkularınızyüzündcnkısıtladığıni7, yargıladıgınız hayatını isti