Katalog

21 NİSAN 6. SAYI526 15 PAZARIN PENCERESİNDEN yor. Jackic, katalogunsaCireta Garho, Marylin MUZAYEDEDEN... decebirsayfasındaOnassis Monıoe, Lady Di gibi çekiilc biıliktc göıiilüyor. ci vc çeliskili kaıimlardan Hangi parçaya kaç dolar Onassis'in "nişan"hediyebiri olarak tarihckanstı. bekleniyor? si olarak kcııdisinc arıııaÇocııkları C'aroline(38) • Van Cleef & Arpeıs imzalı ıki parça yakut ve elmas gerdanlık ğan ctligi 40 karatl ık elmas veJohnJr. (35)"Beyaz.Sa75100 bin dolar yüzükle. Dünyaninbilincn I•ay'dagcçenyıl^f^raaitbin• Zümrüt ve elmas gerdanlık onbirinci büyiik clnıası lcrcc parçayı hcrkesiıı gö100125 bin dolar olan bu parça I967'de l.ercbilmesiamacıylababala• Ünlü üç sıra ıncı kolyesı ıçın .sotho'dabulunmuştu. Buna rı için Boston'da kurulan 500700 dolar karsılık, Onassis'in Ege "Mohn K Kenncdy Kiitiip• Eşının başkan adayı Dcnizi'ndc "Akrcp" adahancsi Vakff'na bağısladıolduğunu açıkladığı gün taktığı sında "düğün hcdiycsi" lar. Annclcrinin "5. Avenue sıyah taşlı kolye için 200300 dolar. olarak JKO'ya vcrdiği 1040" adrcsindcki dairc• Onassis'in armağanı olan "Krupp Hlması" miizayesindc bulunan özel esyası 4042 karatlık elmas yüzük deyeçıkanlmamış. müzayedcyc cıkarılacak 500600 bin dolar geliri de kütüplıaneyc veriJKO koleksiyonu, nıii• ABD Başkanı Kennedy'nın focekti. zayede önccsindc bcs gün "Nükleer Testleri Yasaklama Nevv York'ta scrgilcndi. Jacquclinc BouiverKcnAnlaşması"nı ımzaladığı 16. Louis masa 2030 bin dolar Scrgiyi gczmek bilctliydi ncdy Onassis'in bu apart• 15. Louis aba|ur 700900 vc ancak 15 bin kişi görebiman dairesindcn seçilen vc dolar lccckli. Bilctcdinmcnintck aralanndatu/luk ilckara• 16. Louis maun köşe masası yolu isc öncc 4590 dolar bibcrligi dc dalıil 1195 1.5002000 dolar arasındaki kataloglardan parça esya 23 nisan salı gü• Porselen saksı altlığı 800satın almaktan geçiyordu. nü Ncw York'ta Sothcby's 1200 dolar Aına yctcıli dcgildi. (,'ün'de açık arttırmaya çıkarılı• Oyun masası 35004500 kü,birdckuraçckildi. Ncvv yor. dolar York basınının dcdikodu Bu maraton müzaycde, • John Singer Sargent'in köşelcrinde bu isteriyc yaptığı "Arap" adlı tablosu 802326 jıisan tarihlcri ara120 bin dolar "JKOSirki"adıtakıldı. sındadörtgün boyunca vc9 • Bir Osmanlı sahnesini oturumda gerçekleşecek. Bu gariplikleri, Jacyansıtan John VVootton'un Sotheby'sadınamüzayedekic'nin gerçek ve üzgün "Seyisiyle Doru At"ı 3040 bin yi düzenleycn Diana Brodostları boykot ettilcr. dolar oks'a göre,"Satılacak par"Müzayedeyi.ünlüsincma • Aaron Schikler'in yaptığı Jacgueline portresi 15 bin dolar çalar, Jaqucline'in kişisel sanatçılarının ccnaze tözcvkini vezerafetiniyansırcnlerine gitme alışkanlıtacak. 20. yüzyılıncn ilginç ğında olan tcşhirci sosyekadmlarmdan birinin porttikler"dolduracakdcdilcr. resiııiçizecck." Onassis'in hediyclcrinden toplam 1,16 milyon doSothcby's müzayedcye larlık birgelirhcsaplanıyor. ç ıkan parçaların olağan dcBıınlar arasında antik Yuğcrini 5 milyon dolar (yaknan vc Romaeserleri de bulaşık 360milyarlira)olarak lunuyor. hcsaplandı. Ancak, uzmanlar "parçalar JKO'ya ait Rcsıjnlc ilgilenen JKolduğıı için" toplam 15 O'nunmütevazı birkolckmilyon dolarlık (yaklaşık siyonu vardı. Daha çok 1.1 trilyonliralik)satışgeliHintminyatürüseviyordu. ritahminediyorlar. Koleksiyondaaileüyelerinin portrelcri bulunuyor. Sotheby's, ikinci rakama Açıkarttırmayaçıkaneşulaşmak için aile ve vakıf yaarasınJaJacqueline'nin ilebiriikteönemli taktikler kütüphanesindcki 3 bin kibelirledi. New York tclcfon taptanyaklaşık300'üyeraldı. Bunlarınçorchberindcndaha kalın,700'ürcnkli 100bin ğuyazarlanncacşincimzalanmışkitaplar. katalogbasıldı.Sadecekatalogsatışından5 milyon dolar( 360 milyarlira)gelir bckleniAmcrikahlar'm cn cok almak istcdiklcri yor. Amerikalılarm"JKO'danlıiçolmazsa parçalar UeyazSaray'da kullanılmış.Türkibirşeye.örncğinbirkalaloğasahipolmaisyc'dcki dcyiıniylc "saraydan çıkma", mobilterisi"parayadönÜ!jtürülüyor. ya vc dekorati t'sanat cscrlcri. Sırt ağrıları nedeniylc Beyaz Saray'da Katalogda.hangi eşyanın BeyazSaray'da Başkan Kcnncdy'nin simgesi olmus sallanır neredevenasılkullanıklığını,mücevherlerkoltuklarından ikisi dc müzayededc. Tancsiden hangilcrini JKO'nıın neredc taktığını nin 35 bin dolardanalıcı bulacağı sanılıyor. göstcrcn "arsiv" fotoğratları daycralıyor. Kvct, bu dünyadan Jacquelinc Bouivcr Katalogda her şey Jack vc Jackic üzerine KcnnedyOnassisdegeçti...^ kurulmuş. JKO pck anımsansm, istcnmi Eski eczaneler SELÇUK EREZ aldun Taner, "Fazilet Eczanesi" başlıkh oyununda eskı bir Boğaziçi eczanesini mekân olarak seçmış ve bu mekânı kullanarak bıze değişmekte olan ınsan ilişkılerını tanımlamıştı.: Taner'in bu oyununda eczane sahıbi Sadettin eczanesini tahlıye etmesını isteyenlere şöyle seslenır: Kanunmuş, kanun Varsa ınsanlık da kalmadı mı? Vicdanın eter olup uçtu mu? Otuzaltı yıl emeğım geçti benım mahalleye. Kaç ölü son nefesinde benım nane ruhumu kokladı. Şu sokakta gördüğün delikanlıların yarısı benım kalsıyumumla boy attı... Otuzaltı yıl bütun agrılar burada dindi. Bayılantarı ben ayılttım... "The PHarmacyWindows on History", Roche llaç Fabrikası'nın bu yıl Basel'de bastırdığı bir kıtap. Belkı de Fazilet Eczanesı'ni okumuş, seyretmiş olduğumdan altbaşlığında "Tarıhe açılan pencere" olarak tanımlandığını gördüğümde yadırgamadım. Kıtabı okudukça bir kez daha kavradım: (Taner'in hakkı var) eczanelerin tarihi aslında insanlığın tarihidir! Bu yapıtın editörü Regine Pötzsch. Birçok ülkeden eczacılık ve tıp tarihi uzmanlarının katkıda bulundukları bu eczane kitabını okurken hem eski eczaneleri hem de insanlık tarıhini değışık bir açıdan gözden geçirmiş oluyor insan. Kitapta neler var? Öğreniyoruz ki MS 129201 yılları arasında yaşamış olan Galen, Bergama'da dövüşen gladyatörlerın hekımidir; onlardan öğrendikleriyle yara sağaltımı konusunda yararlı formüller geliştırmiştir. Galen, ilaçların pahalılığından şikayet eden fakir semt hekimlerine, "Siz biraz bal katılmış su, temiz bir ekmek somunu, biraz da unla tedavi edebilirsiniz bu insanları... Ancak, bu çapta bir tedavi kıtabı yazıldığında zenginlerin kullanabileceği tüm tıbbi malzemeden de bahsetmek zorundaydım" der. İlaçların pahalılığı, zengınle fakırin aynı düzeyde tedavi olamaması Isa'dan yüzyıl sonra bıle gündemdeymiş. Galen, halk ilaçlarından buyük çapta yararlanır; mesela sedir ağacının reçinesini ziftle karıştırıp FtunzSedlacek'm (18911945) "Eczane"adlı lablosu. beyazlaşmış saçların nasıl koyultulacağını tanımlar kitabında.. Bilim Dah'nın Başkanı Prof. Dr. Arslan Kitapta Güney Amerıka'dan ve Yağmur Terzioğlu tarafnıdan yazılmış olmasıdır. Prof. Ormanları'ndaki bitkilerden sağlanan ilaçlar Terzioğlu, bu bölümde Saray eczanelerinden da tanımlanmaktadır: Kakao'nun bahsetmektedir. Bu bölümde, 1988'de ilk Mayalar'dan öğrenildiğini, Linneus'un bu defa bulunmuş ve yayımlanmış bir belgede bitkıye 'Theobroma yani Tanrıların gıdası' 16801767 yılları arasında Saray'ın adını verdiğını öğreniyoruz. eczanesinde padişahlar için üretilmiş 186 A.SellerBaldinger'in Yağmur Ormanları'yla ilacın formülünün bulunduğu belirtilmektedir. ılgılı bölümde yazdıklarından bazı ağaç Kitaba eklenmiş ilginç bir bölümde kabuklarından elde edılen kinin sayesinde eczacıların mizah yazarları ve sıtma ile savaşılabildiğini, bu sayede Afrika karikatüristlerce nasıl yorumlandıkları konu ve Asya ıçlerıne kadar gıdılıp buraların edinilmiştir: Eskı zamanlardan beri eczacılar kolonıleştirilebildiğini öğreniyoruz. hakkında yazılıp çizilenlere yer verilen bu Bu eserde Hollandalılar tarafından kurulan bölümde birçok fıkra da nakledilmektedir: Doğu Hındistan Kumpanyası'nın 1909 yılında yayımlanmış Simplicissimus Uzakdoğu'ya gönderdiği kimselerin 1643'te Mizah Dergisi'nden alınmış birinde bir Hollanda Prensi Fredırik Hendrik için o eczacı, ölmüş çırağının annesinı şu sözlerle zaman yaşamı uzattığına, tüm hastalıklara iyi tesellı etmektedir: "Madam, oğlunuzun geldiğıne, çarpıntıları giderdiğine inanılan eczanemde kendıni zehırlemiş olması ginseng'ı taşıdıkları da belirtılmektedir. konusunda çok üzgünüm. Onun son maaşını Eserin tek eleştirılecek yönü Ziatka Dimitrova tabii yutmuş olduğu zehirin fiyatını duşerektarafından yazılmış ve Bulgar tıbbından, sıze takdım ediyorum!" eczacılığından sözeden bölümdür. Bu yazar, Bu ve benzerı fıkralara, karikatürlere yer bu bölümde Osmanlı yönetimindeliiçbir verilmeden bir mesleğın tarıhinin iyı Bulgar eczacının hiçbir Bulgar hekimın kavranamayacağını düşünmüş kıtabın eğitılmedığı.Osmanlı dönemınde editörü... Bu gerçeğı öğrenmek de en az Bulgarıstan'da hıçbır sağlık kurumunun eczacılık tarihi, eczaneler konusunda bunca bulunmadıgı yanlışı yer almakta ve bu ilginç bılginın sindirılmesi kadar değerli ve satırlar yazarın şövenızmi bir yana bırakıp önemlı değıl bilımsel bir yazı yazamayacak bir kimse olduğunu yansıtmaktadır. Osmanlı tıbbıyesınden mezun olanlar arasında bulunan Bulgarlar'ın lıstesine bir göz atmak bile bu satırların yeterınce incelenmeden yazıldığını gösterirdi. Ortaçağ Arap âlemınin tıbbını konu edinen bölümde J.Schönfeld, bazı reçıne ve zift tıplerinin, özellıkle o çağlarda "su balmumu" olarak bilinen "mumya"nın kemik kırıklarına iyı geldığine ınanıldığını belirtmektedır. Aynı adla anılan Eski Mısır olülerinın mumyalannın piramıtlerde arkeolojık kazılara başlanmadan önce bir süre ilaç olarak kullanılmasının nedeni de bu olsa gerektıı. Michael Kessler'in ecza kapları konusunda kaleme almış olduğu bölümde Teryak hakkında ılgınç bılgıler yer almaktadır: Dilimizdeki 'Tıryakı' kelımesınm kaynağı olan bu sözcük, ilk önce Roma Imparatoru Neron'un özel hekimi olan Andromachus'un ürettıği, ıçinde altmış unsur bulunan ve zehirlenmelere iyi gelen, hastalıkları gideren bir karışımdır. Eserin bize göre ilginç bir yanı da bir bölümününlstanbul Ûniversitesi Tıp Fakültesi'nin Tıp Tarihi ve Deontoloji Ana