Katalog

10 CUMHURİYET DEF Şu sıralar "Büyük Saray Mozaik Müzesi" herhalde dünyanın en ilginç müzesi. Çünkü gelenle sadece bir müzeyi ziyaret etmiyor. Aynı zamanda bir müzenin nasıl hazırlandığına da tanık oluyor. Dilerseni mozaik restorasyonu konusunda önemli bir projenin uygulanması hakkında bilgi sahibi olabiliyorsunuz. 1500 yıl öncesinde mozaik taşlannı kıran ustalarır çekiç seslerini duymakbile olası... Bizans'a açılan bir pencere YAZI: MURAT URAL FOTOĞRAFLAR: CÖZEN ATİLA okuzyüzkırkdokuz yılındaK.onsı tantınopolis'egelcn, Imparatortara' fından kabul edilenC'remona PıskoposuLıutprandgördüklerıkarşısında şaşkına dönmü^tü; "Pirinçten yapılmı^ ama üstü altınla yaldızlanmış bırağaç imparatoruntahtınınüzenndeduruyordu. Dallaryıne pırınçtcn yapılmi!) vc yaldızlanmıs. çeşıt çeşit kuşlarla doluydu, hcr biri kendı türüne göıe koro halındc çes, ıtlı kus. ^arkıları söylüyordu. Imparatoruntahtıoylebırustalıklakurulmus,tukı,bırarayerlebırdüzeydeydı, bir an sonra yükselıyordu, bir anda ta havaya çıkıyordu. Tahta koca koca arslanlar adeta bekçılik etmekteydıler, bunlann pirinçten miyoksatahtadan mı yapıldıklanna cmın olunanııyordu. Amaustlerının altınla kaplandıgı bcsbellıydi Ağızlarını açıp dıllcı mı oynatarak kukı uyoı vc ycri dövüyorlardı Ikı hadımın oımızuna yaslanarak ımparatorun huzuruna gctıı ıldıııı Aslanlar benını gclı^ımc kukrcdıler Kui^lar türlerıne göre ötüîjtülcr. Üç kez ycre kapanarak haşmetmcabı sclamladım Sonra bajjimı kaldırdım. Hayretbıranonceycrlcbıroturuıkengördüğüm ınıparatoı ijimdıgözümedeğı^ık gıysiler ıçındc adeta saraym tavanıyla bir dü/eyde göründü." (Ernest Baker, Bızans Toplumsal ve Siyası Düijünüşü, s. 70) Eskı kaynaklara göre böylesınc büyulü bıçımdeanlatılan Bızans BüyukSarayı.hemen her dönemde mcrak edildı, hayal güçlcrını kamçıladı. Tarıhc mcraklı bir Ingılız olan Dr. D. Russel da bunlardan bırısıydı. Ciördüğübır du> kendısı \c Buyük Saray ıcın bir dönüın ııoktasıolacaktı Du^undcyokulmu^ Büyük Saray" ı bulııyor v e o efsanevı hazınelere kavu^uyordu Bunlardan sonra Bızans hazınelerı Dr Russelıvmbırtutkuyadönüşecektı.Ünıvcrsıtelerıörgutledı,etrafınabılimadamları, uzmanlartopladı.gereklıizınlcrıaldı vc"ha/ıne"nınpe!jinedÜ!)tü. Yıl I935'ti.Masalgibi ba!)layan bu öy künun sonunda Dr. Russel hazıncsmc kavu^amayacak, ancak Istanbul'a, dünyada benzcrı olmayan gerçek bir hazine kazandıracaktı; Buyük Saray mozaıklcri. I6ckımde tstanbul Arkeolojı Müzesi Kütuplıanesı'nde AvusturyaK.ültürOfisi ve Arkeolojı Müzesi tarafından düzenlenen toplan tıda, Avusturya Bilimlcr Akadcmisı Ü> Prof. VVernerJobst, Büyük Saray mozaik konusundakı konui>masına Dr. Russel'in küsüyleba^lddı.Prof. Jobst, 1983'tenbcrıı zaıklcrın restorasyonu vckonscrvasyonu( runması) projcsını yürütüyor. MozaıkK kendısı kadar, bu pro)C de ilgı çekıcı. Efsanevi Büyük Saray Büyük Saray tck biryapıdan değil impe torunevı,senato,törensalonları,kilıselerj birçok yapıdan, bahçcler ve oyun alanlarını olu^anküçükbıı>ehırgibiydı.Sarayburnı Kadırgaarasındakalansırttayüzbinmetre rclik bir alanı kaplıyordu. Yapımına, kc adını da veren I. C'onstantınus (324337) manmdabas,lanmış,sonrakiimparatorlaı Pan çoçuk, Dionisos 'u llintlistan 'üan {•ehriyot. liiztıııs Büyük Stırayı 'ııııı yıllaıtiıı meıak cdileıı mozuiklı'ri...