Katalog

CUMHURlYETDERGl Bir varmış AYLAKUTLU ahubıke'nın atlı cr beğcnmcze <rıkrnış,tı Lvde kaldcağa benzıyordu Tcrek Irmdğı'nın sağ yakdsındakı koyunden, sol yakanın en buyuk dvulundakı bbubckır'e kaçtığınddon dokuzundaydı Hdbererıs.ınce, anasıyla babasi gunbatımını şafağd bağladılar, goz kırpmadan huzunle soylcjjtılcr, sonunda ba^ eğdılcr Kurt dışı kana değmıştı, artık eldcn bır şcy gelmczdı Ağası yoktu, kardeşlerıysc çok kuçuk Oğlan tarafıyla çabucak anlaştılar, düğun kurupkırgınlığıunutmdyıyeğlcdılcr Duğunun ustundcn ay gcçmedcn, Bahubıke'nın yaman bır gclın olduğu rcrck'ınıkıyakasınddtevaturoldu Dur durak bılnıc/, elındcn uçan kaçankurtulmazdı Nckı.birsonrakı ckım dıkım zamanı gcldığındc goç kapıyı çdldı Savaş batıdan bas.Iddı, Karadcnız'ı dola^tı Kdfkasyd'yd yayıldı Çok kışının yurtluklarınd kıyım vurdu 1 ulıınmak ıçın gostcrdıklcrı çabdyetnıedı Topraklarından sokuldulcr Goç yoluna dus,tuklerınde Bahubıkc yukluydu Osmanlı ıllcrıne crıs.ıp, U/unyayla'yd yerleştılcr Mal mulk tıayvan, savan, yaygı, sandik, anmalık arkddai), taydav, dkraba, ata vc emck Hcpsıtalazgıbısavruldu, vcrıldı ruzıgdM ama alıskanlıklarıyla torelcrını taşımışjdrdı gonullcrınde Durdular Bdtmaktaolanguneşe, dydkldrının altında uzanan scrt ve yorgun toprağa baktılar vc yanlannda gctırdıklcrıylc koksuz olmadıklarınıfarkcttılcr Kaygılannınvcyıkıimi^lıklarının ortasında bır dcmet bdşdk kadar sicak ve aydınlıktı bu bılı:, Damlarını çatılarını kurarkcn, yorgunluk ağır gcldı Bır gunbatıniında doğurdu Bahubıke Yınc dc sabah horozuyla kalktı cvın mcrteklcrı ı^ın ağdç kcsmeyc gıdcn kocasını ızlcdı Oğlan anası olmus,tu Istesc bır gun yatar, doşune altın, kolunaclmasbcklcrdı Gcrçı bunlar yoktu ama, gelının her ycrdc naz ydpmdya hakkı vardı Bunu yapmadıysa da, goçtuk ycrın kddrını, konduk yerdc ıçtcn ıçc anmadan cdcmcdı Ikıncı oi^lunu doğurduğunda kış suruyordu Yoksullukları dı/boyuydu Yınc dc usllcrındc toprak dam, dhırlarındd yuklu uç koyunları vdrdıyckcndılcrını rahatsandılar OğlanLır sumuk yaLyıp donlarını çekcLek, bos, sut hclkesını analarına yctı>tıretek çağd gcldıklcrındc kız doğurdu Bahubıkc 1 bubckırsevınçtcn uçtu Sctcney koydular kı Kafdağı'ndan kopmuş kadınlardır onlar.. ve toprak olmuşlardır. zın adını Bahubıkc bır hafta yataktankalkamddı Bu ışeherkestcnçok kendısı <,as,tı Ikı katlı cvı bıtmış.yırnıı ıkı koyun sahıbı olmuş, ycrlerı duvarları clvan nakışlı kcçclcrle donanmıştı Kızın gobcğının duştuğu gun, şıngırdaklı tevız sandık gctırdı cvc Ebubekır Mujdc yastığı gıbı odanın ortasına ındırdı Bahubıkc sandığın ustundckı nakışa, kapağı açıldığındascsınebayıldı Bu sandık benım olsun Ebubekır, dedı Sctcncy'ın dış buğdayını hazırladıkları gun, koyu scl bdstı Bırtopal toklu uğruna canından oldu Ebubekır Hayvanı sudan alma çabasındaykcnselckapıldıgıttı Ogunepcy tan yıttı koydcn Bulunduklannda olulcrın hepsı şıs.mış, parçalanıp tanınmazhalegelmışlerdı Mczar buyuk kazıldı, kardcş,cesınc kaynaşıp gıtsınlcrdıyctoplucagomulduler (.ocuklarını buyutmek ıçın yumurtadan yun kırktı Bahubıke Yıllar sonra da buyuk oğlu Ekbcr'e, dunya guzclı Muccvher'ı, kuçuk oğluMıktad'a.gunışığı gulu^lu.tatlı dıllı Zubcyddl'ı gclın scçtı Tek duğunkurdurdu Yazgıları aynı olan ıkı oğlubırlıkte askcre alındı, Yemcn'e gondenldı Hıç haber gclmedı Neden sonra kunyclcrını gonderdı Osmanlı, ardından tellal çagırttı "Şchıt aılclcrınc Dcvletı Alı Osmanparavcrecektı " 1 Kanparası Bahubıke'nın o gun ve geccsınde ıçı hun, dıiji gon oldu Gclınlerınc bılc danışmadı Yınc dc ?or karardı Sabdha kadar yol sıra gıdıp çay sıra geldı Dunyayı gozu gormedı bkbcr'ın babdsını hıç gormcmış olan ıkı yaşındakı kızı Aybıke'nın kursagına kan bcdelı olarak alınmış hıçbırşcyıngıtmcsınerazıdeğıldı Kotubır^eydı bu.çokkotu Cuma çıkışını bekledı K.oy meydanının ortasında, camı kapısının onunde durdu Erkekler kdloşlannı gıyıp evlerınc seğırtırken, Bahubıke yollarını kestı, muhtarı handıyse goğuslcyıp durdurdu Sesını olabıldığınceyuksclttı Muhtar1 Osmanlı'nın muhtan 1 Osmanlj duyarsa, senın sesını duyar ancak Acılı analann sesını duymaz o Soyle hukumetın adamlanna Oparayıalmam Alırsam.elıme değdığınde elım yanar, koynuma koysam koynum Şıngırdaklı sandığım kul olsun ıçınde ona yer ayırırsdm O parayla et alsam oğullanmın ctını çıgnıyormuşum gıbı gelır, ot yesem bu toprağı onlar bcsledı, derım Dam kursam dunyam kararır takı alsam ijingırtısı kcmıklennınscsıdırsanınm Bunca sozu soyledı Sonunda ağlamasa lyıydı Dayanamadı Yaş dızdı yoluna Tozu toprağı ıslattı geçtı Bahçesını buğu ardından seçcrek adımladı, yukarı çıktı, vurdu 1 cevhenn canı cefadan sıkıldı, ıkı yıl sonra ko kapısınıkapadı Kalan tek evladı Seteney, kardeşlcrının adlannı verdığı oğullar doğurdu Durgun ve uzak kaldı Bahubıke' Sevınç duyduysa da bellı etmedı Oğullannın yerıne kımseyı koymak ıstcmedığı âşıkârdı Kımselen koymadı ama bır şeylerı koydu Issız bır tepcnın basınddn aldığı bır tutam toprakta, kuçucuk bır çam dalı, bırkaç gul yaprağı vc bır çınar kozalağı çuruttu Dort yıl bekledı bunun ıçın Geldığımız vc sonra katıldığımız yerın ıçınde yanı topraktd sonsuzd kadar yeşıl olan çdmı, gulun guzellığını ve çınann olumsuzluğunu bırleştırmıştı Oğulldnnın ycrını aldı bu bır avuç şey Karabırmuşambayasarıpkoynunda sakladı, onunla yatıp onunla kalktı Yıkanırken açıp havalandırdı, sardı y uregının ustunde sakladı Yıllar cvındekı gamı geçıremedı Mu babaannesınde bıraktı Zubeydat, Mucevher'ın yennı aldı Çocuğu yedırdı, uyuttu, oyuncaklar yaptı, masallar anlattı, onunla oynadı Aybıke'nın hcp dışardaydı gozu ozlemı, halası SeteTek ney'ın evınegıtmek 1zın çıkar çıkmaz, çıplak ayaklannı koyun ıpeksı tozlarla kaplı sokaklanndayuzdurerek yıtergıderdı gÜniŞlğl gÜlÜşlÜ, Seteney oncelerı bu . ,.,,. gehşlerden çok hoş tatll dllll landı Gıderek tedır TI. J *> /• caya vardı Aybıke'yı hırsla sılkeledı Ycnı bebek tozların ıçıne gomuldu Yukarda bır penccre açıldı, dışarı bır baş uzandıysa da ses> çıkaramadı Seteney kuçuk kızı surukleyerek goturdu Pınann başınagelınce once kovalarını, sonraddçocuğu yereattı Neredeysc ustunde tepındı Gıtmeycccksın o soysuzun evıne Konuşmdyacaksın Verdığı hıçbırşcyı almayacaksın Bıraktıosenı Bıraktı,kocaya vardı Gozugormedıbılc Mucevher arkalarından evının damına çıkmış, bağınp ılenmemek ıçın yumruğunu ağzına tıkmi!> dı^hyor, kardnfıl oyalı yağlığıyla gozunun yasjnı kurutmaya çali!>ıyordu Hakkını ardında bırakmıştı Artık kızını halasının clınden kurtdimak ıçınağzınıbılcaçamazdı Seteney'ın Aybıke'yı dovduğu, kuçuk kızın neredeyse oleccğı haberı Bahubıke'nın kulağına o saat erıştı Tdvuk yemlıyordu Torbayı fırlatıp pınara bÜyÜtttiek İÇİYl . . . koştu Seteney beş yayumUrtüdan yWl şındakı kızın dızlenn. •,, den aşağı ıncn orguleKlfKîl nnı koluna dolamıştı Bahubıke'nın gorduğu, çocuğun kaldırılıp yereçarpılacağıydı Zaman yoktu, hıç zaman yoktu Eğıldı, kotd bır taşı yennden .. sokup fırlattı Ta^ hızla gıderken dıbındc guzelı yuvalanmı^ solucanlar Bahubıke'nın parmaklan arasından ycAAilrtnH 'n re ağdı, kopanlar bır surekıvraştı TaşScte ç Ekber e, dunya Mucevher 'i, oğlu g.ni.k başiad. K.z.n Zubeydat gelış gıdışlennı gozledı Yandakıcvınonunde ağırlaşıyor, dolanıyor, kucağınabastırdığı bebeğı ne, y a da kendı kendı ne bı r şcyleranlatıyordu Evınustkatpcnceresındebırgolgebelınyordu Sokak kapısı zaman zaman yavaşça açılıyordu Bıreluzanıpçocuğuıçen alıyor, az sonra dışan bırakıyordu Çıktığında çocuğun fıstanının cebı doluoluyordu Ofkesı gıderek buyudu Seteney'ın, ıçlendı Hep aynı şeydı ışte Atası neyse otesı de oydu Çamaşır başındayken kuçuk kızın geldığını gordu Aybıke'nın gozlen yandakı cvın pencerelenndeydı Seteney ofkesının aldığına vcrdığıne dayanamayıp lcğcnın başından kalktı Pınard su almaya gıdıyormuş gıbı, ıkı buyuk kovdyı koluna tdkıp mcrdıvenı koşdrdk ındı Az otcdc Aybıke dunyayı unutmuş, ycnı bebeğını kaldırmış bır şeyler soyluyor, guluyordu Seteney onun baktığı yere bakmadı Ne goreceğını bılıyordu Kızın koluna yapıştı, AYLA KUTLU dan Çeçenlerın Osmanlı topraklarına goçunu anlattı Romanın ılk bolumunu oluşturan goç olgusu, destansı bır ağıttı Romanın temalarından bırı de Çeçenlerın ıkı kuşak boyunca toprağa tutunamayışıydı Gerçekten de onlardan çoğu, Terek kıyılarına donuş umutlarıyla ve bır goçmen kuş edasıyla yerleştırıldıkierı yerlere bağlanamadan yaşadılar Daha sonra yaşam hukmunu geçırdı Onlar da toprağa bağlandılar, yurtları bıldıler Yukarıdakı hıkaye yazann goçen atalarının uçuncu kuşağına ılışkın gerçek olaydan yola çıkılarak oluşturuldu Kıtapları Cadı Ağacı, Tutsaklar.Husnuyusuf Guzellemesı, Bır Goçmen Kuştu O, Kaçış, Hoşçakal Umut Islak Guneş, Hoşçakal Umut, Sen de Gıtme Trıyandafılıs, Kadın Destanı Ayla Kutlu (1938 Antakya) Çeçen kokenlı bır yazarımız Ataları 93 Harbı sonrasında Osmanlı topraklarına sığındı Yazar, Bır Goçmen Kuştu O adlı romanında 18771878 Osmanlı Rus savaşının hemen ardın çarptı, yere yıktı Aybıke halasının ote yanına duştu, katıldı kalı gelın dı Yıne koştu Ûahubıkc Kızına bakmadan torununu kucdkladı Herkesın ıçınde opmek.okşamakyakışıksızdı Bırtorba gıbı belınden sanp govdcsıne dayadı Seteney ne olduğunu anlamamış, doğrulmaya çalışıyordu Bahubıke çamurlu ayağıyla kızının burnunudurttu Akıl dağıtıldığında sen çıra mı tutardın, nıye bu ınsafsızlığın dolsuzkalasıca' Anasına çekmış hesapçı fıtne Senı benı aldatıp anasını gormeye gelıyormuş meğer Agamınkemıklen ağarmadan er koynuna gıren Mucevher denılen ızansızın ardına duşmuş Durdu bır an Bahubıke Doğrudur Seteney'ın dedığı Oyleolsabılcçocukhdksızmı' N e y apacaktı ya 9 Etı tırndktan ayırmak doğru muydu' Benı uzmek ıstcmeyen, gonul şenlığım olsun dıye bırakan anasından koparmalı mıydıkcvladını 7 Hıh1 Yenı kocasıyla rahatça ney'ın belının ortasına