Katalog

Nobel'e hile karışıyor mu? Ödülleri dağıtan Isveç Bilimler Akademisi Nobel 'e asla hile karışmadığını söylese de bilim çevreleri heryılyeni dedikodularla çalkalanıyor. S Madam'a son görav, Baharlys'dakl Aya Trlyada Killseslnde yapıldı. dedi. "Öteki papazlar cenaze için patrikhaneden geldiler." Madam'ın anısı beni garip bir biçimde Istanbuliu Rumlar'ın değişik dünyasına çekiyordu. Noel ayininde Aya Triyada'ya yeniden gittim. Koskoca kilisede papazı dinleyen tek bir hıristiyan vardı. Yaşlı bir kadın ellerini açmış yakarıyordu. Tanrı'dannediliyorduacaba?lşteoandairkildim. Yaşlı kadın dagiderse tstanbul'un temelini atan, harcına terini akıtan, kentin dört bir yanını yüzlerce ibadethane ile süsleyen bu insanların soyu tükeniyordu. Kilisedeki yaşlı kadın dabizim Madam'ın yanına gidince ne olacaktı? Papaz efendi Noel ayinini tek başına mı yapacaktı? Nereye kadar giderdi bu umutsuz ayakta kalma çabası. "Allah bizim madamlara uzun ömiirler versin", demekten başka bir şey gelmiyorelden. Aya Trlyada Klllsesl Aya Triyada'nın temeli, Kadıköy MetropolitiKalinikostarafından 1887'deatılC U M H U R İ Y E T D E R G İ 27 Ş U B A T 1 9 9 4 mış. 1905 yılında, daha sonra patrik olacak ojan Kadıköy Metropolü Germanos tarafından ibadete açılmış. Germanos kiliseninyanındagömülmüş. Aya Triyada mimar Makropolus tarafından kubbeli bazilika, yenibizans tarzında yapılmış. 20. yüzyılda lstanbul'da yapılan kiliselerin en büyüklerinden ve en güzellerinden biri olarak kabul ediliyor. Kilisenin taşlan Hereke'den, mermerleri Marmara Adası'ndan getirilmiş. Bazı özel mermer süslemeleri ile ikonalar ve metropolitin tahtı ise Atina yakınlarından getirtilen Pendeli mermerlerinden yapılmış. Kilisenin heykeltıraşı Tomros, ressamları ise Keşanlı ve Prokopius'tur. Avrupa'dan esinlenen neorönesans üslubu kiliseye hakim. Kiliseyi Skilitsiz adlı lstanbul'lu zengin bir Rum yaptırmış. Skilitsiz, Paris'teki Ortodoks kilisesini yaptıran ve yanan Heybeliada Rahipler Okulu'nu da onartankişi. 67 eylül olaylanndan önce, Dolmabahçe Sarayı'ndaki ana avizenin ikiz kardeşi Aya Triyada'da bulunuyormuş. Bu avizeler Rusya'dan getirilmiş. ^ S A Y I 414 inema dünyasında Oscar neyse biteleyerek Isveç'le kültürel ilişkilerini keslim dünyasında Nobel de o. 93 yıldır ti. 1965'te Soholov'a verilen Nobel arayı dağıtılan Nobel'in dedikodusu da, düzeltti ama Soljenitzin işleri yine bozpolemiği de büyük. du. Nabokov, Valery, Green, Ionesco, Virginia Woolf ve yüzlerce yazar dururAlfred Nobel'in ölüm günü 10 aralıkta ken ödülün 1953'te Churchill'e verilmesi Isveç kral ve kraliçesi, geleneksel giysiletepkiyle karşılandı. Graham Greene, riyle ortaya çıkıyor ve ödül sahiplerini aGunter Grass, Jorge Luis Borges ve Alçıklıyorlar. lsveç, dünya bilim sektörünü berto Moravia'dan oluşan bir cezalılar bu denli etkileyen bir ödüle verdiği önemi kral ve kraliçesini işin içine sokarak belgeliyor. Kazananlar aileleriyle birinci mevkilerde seyahat ederek lsveç'e gidiyorlar, havaalanlarında devlet başkanları gibi karşılanıyorlar. Kral dairelerinde kalıyorlar, sabahları Santa Lucia'yı söyleyerek içeri giren melek giysili sekiz kız tarafından uyandırılıyorlar... Nobel'i dağıtan lsveç Bilimler Akademisi ödüle hiçbir zaman 'hile' karışmadığını söylese de dedikodular her yıl artıyor ve belgelenmeye çalışılıyor. Italyanların La Stampa gazetesinde yayımlanan bir haber bu şaibeli Nobelleri anlatıyor: "Nobel ilk yıllarında tamamen politik amaçlar için kullanıldı. Yüzyılın başında lsveç, Baltık'taki statüyü korumak için Almanlar'a üç ödül verdi. Bunu Fransa ve lngiltere protesto ettiler. 1907 yılında sıra onlara geldi. Laveran, "Tıp ödfil* adını veran Alfrad NobelP'ni aldı, Kipling de "Edebiyat"ı... 193440 arası lsveç, listesinden de söz edilip duruldu her yıl. Hitler'le iyi geçinirken Yahudi asıllı hiçBanş Nobeli ise, belki de doğası gereği, bir adaya ödül vermedi. 1944'te ABD'nin tam politika içinde kaldı. Her yılaynı tepbaskısıyla ödül Amerika'ya göç eden Alkiyi alan bu dalda artık kimse memnun eman asıllı bir Yahudi'ye gitti. dilemiyor. Nobel yardımıyla kredisinin ne kadar Edebiyat Nobeli de sürekli 'politik arttığını iyi bilen lsveç ise hiçbir polemibaskı unsuru' olarak kullanıldı. 1958'de ğe girmiyor ve sadece söylentileri yalanKremlin'le çekişen Pasternak, Nobel allıyor. ^ dı. SSCB, ödülü bir provokasyon diye ni 15