Katalog

6 NORVEÇ CUMHURİYETDERCİ Oyuncakçı dükkanlannın vitrinlerindeki ateş saçlı tuhafyaratıklar son zamanlarda hem çocuklann hem de büyüklerin sevgisini kazandı. Norveç'te ise masallardan fırlama çokyaşlı troller yaşıyor. Üstelikonlar sihirli kılıçlan ile geziyorlar. Ama insanlara yeniliyorlar. Trol bebeklertn dedeleri de var! ÖZGİJRULUSOY ocuklann gozdcsı trollerın, bızım kuçuklugumu?un scvgılı karakterı Vıkı'yle aynı ulkeden geldığını bılıyor muydunuz' Oyunı.akçı dükkanlannın vıtrınlerını susleyen ates, saçlı bu tuhafyaratıklar, ınsanların ayaklarında kayalıklanyla dogduguna ınanılan Norveç'ın sık agaçlan arasında dunyayaaçmışgozlerını Nezaman, nasıl bılınmıyor Şurası kesın, eger ınsanoglu, doğanın "karanlık gU(,lerı"ndcn korkmasını saglayacak zcngınlıkte bır duşgucundcn yoksun olsaydı, bızım troller nuızıp nıuzıp gulumseyemcyccek ama dokuz yuzlu tclcfonlann gazabından kurtulacaktı liır tncrkc7 etrafında kanscr gıbı yayıldnkentlerdensc.dağınık bırs.ckıldt ılıs ıpkulubelerııuleyerleşme Ç yı tercıhcdcn Norvcçlıler, bu seçımlerının bcdelını, gccclcrı yalnızca garıp gozlerın parladıgı karanlık, urkutucu ormanlarda tek başlarına kalmaklaodemışjer Kafaların ıçındckı "troller" de bunu fırsat bılıp, ormana kdçmiij vc ba^lamıı>lar ınsanları rahatsızetmeye Trollerle ılgılı pek çok oyku var kuzeyde Nekı en <,ok ışlenen tema, bır prenses bır yoksul koylu ve bır de troletratındadonuyor Aslında, masallar bıtme7 tukenme7 kdraktcrlerle dolu Kralldr, kralıçcler, prensler, prensesler erkek kardcijler, kız karde!}ler ve troller Masallarınkurgusugenellıklehep aynı duzenı takıp cdıyor Once ınsanların mutlulugunu bozacak bır olay ya^dnıyor bırkaza yadabırkacırılma Sozgelımı halkıyla barıijik ya^ayan 1yı kalplı kralın guzel kızı bır trol tarafından ormana kaı.ırılı Sayısız öykü... yor Sonra, kdhramanın gU7el prenscslc tanı^masını sağlayacak bır senaryo hazırlanıyor Ormana odun kesmeye gelen yoksul koylu genç, prensesın guzellığınc vuruluyor Gelışme bolumu, kahramanın butun doğaustu ozellıklennı tanımamıza yardım edıyor lyı kalplı genç, kımıbuyulukıİK.ların.tıİMmlısozlcrın yardımıylabırdızıguçluklebaşa çıkıyor, trollerle savaşıyor Gokten diışen elmalar Sonrası ındlum lyıler, odullcndırılırken, kotuler hak ettıklerı tezalarakavuşuyor Koylu prcnsesle evlenıyor. artık cmeklılık vaktının geldığınc ınanan kral tahttan çckılıyor Kral ve kralıçc omurlerının sonuna kadar mutlu yaşıyorlar ve gokten uç elmadu^uyor Trol masallann çogunda başrolu Askeladdcn ısımlı delıkanlı oynuyor Olayların gelı^ımı boyunca ı^e yaramaz gıbı gorunen Askeladden, dogru zanidnı beklıyor ve gızlı guçlcnnı kulldnarak, kımsenın ustesınden gelemeyeceğı guçluklen bırçırpıdaçozuverıyor Prenses troller tarafından ormana mı kaçırıldı, bızım "hıçbır i!»e yaramayan" Askeladden once sıhırlı ;>urubu ıçıyor, sonra sıhırlı kılıç yardımıyla, trolun başını bır vuruşta govdesınden ayırıyor Boy lece prensesle Askeladden (bırprensdeolabılır) ılk kez bırbırlcnyle karşıla^mi!) oluyor Nc kı i!) karşılaşmakla bıtmıyor Bırbırlenne vurulan ıkı gencın kavu!>ması ıçın, kahramanın daha pek çok kotucül yaratıkladövüşmesı, ınsan elıyle ba^arılamayacak ı^lcrı, kuçuk parma Norveç 'in dev trolleri oyuntaki, ı dukkanlarında satılanlara benzemiyor. ğıyla halletmcsı ve bır suru guçlugun ustesındcn gelmesı gcrekıyor Masallann guzel taraiı, sonunda adaletın mutlaka ycrını bulması Kahraman yoksul bıle olsa, prensesı kurtardıktan sonra, onunla evlenıyor ve krallığın da yansını dlıyor Norveç nıasallannın oncmlı ozellığı hcmenhcrturlumasal kı^ısının ormanlarda, dağlarda yaşıyor olması Trollerın de en onemlı sığınağı ormanlar Hep ormanda saklanan Üçyüzyıllık masal köy Lıllehamer'dakı Maıhaugen açıkhava muzesınde, trol öykülcrının kaynagını aldıgı uç yuzyıllık bır koyde "yas.ama" fırsatı buluyorsunuz Karanlıgın gokyuzunu hıç tcrketmedıgı soğuk kış akşamlarında buna benzer Norveç koylerınde yapılan ocakbaşı sohbetlerıyle zengınle;,ıp gunumuze gelmış bu oykuler Evet, 150 evden kurulu Maıhaugen'a, edılgen bır ızlcyıcı olduğunuz sıradan bır muze gözuyle bakmak haksızlık olur 19 yuzy ıl sonlarında yaşamış Anders Sandvıg ısımlı, kulturel mırası korumak ısteycn bır dışçının çabalarıyla kurulan koyde tur atmak, zaman tunelınden geçıp 1700' luyı llara gıtmekten farksız Tepelenndc ot bıten cvlerın ıçını dolduran eskı kap kacak, sandıklar Çıtlerleçevnlıkocamanbahçelcrdesabanlar,samanyıgınları Ve tahta koprulenn altından kıvnlan masal suları Maıhaugen'da, 1700'lerde yaşamış bır çıftçı, rahıp, dogranıacı ya da cvkadınıy la aynı havayı soluyor ınsan.